די פיפטע קשיא איז... נרצה...

[שקר גמור]

ווי א ביין און האלז... ווי א געפילטע פיש ביים א וואכנאכט... ווי א פנים חדשות ביים לעצטן שבע ברכות...

יעדע יאר ווער מיר פון פריש די זעלבע קשיא און און איך האב עס נישט מיט וועמען אויסצישמועסן, ווי פונקטליך זאל מען לייגן די נרצה? וואס פוקטליך דארף מען טוען מיט עס? ווי קען מען עס איינקעשן?

שוין פון אלס קינד, נאך פאר כ'האב פארשטאנען וואס ס'מיינט 'פאנטערן די מרור' האב איך שוין באמערקט די פאראדאקס, בשעת אלע פון די סימיני הסדר האבן געהאט שיינע פיקטשערס און אסאך 'עקשן', איז די נרצה געבליבן אויסגעשפילט, יעדע הגדה האט געטרייט צי טוען עפעס אנדערש, איינער האט געלייגט א פיקטשער פון ירושלים, אבער איך האב נישט פארשטאנען וואו ס'קומט אריין, איין הגדה האט געהאט א בילד וואו די טאטע טאנצט מיט די קינדער, און איך בין נישט געווען צופרידן, מיין טאטע טאנצט מיט אונז שוין ביי והוא שעמדה אויף א ליייגע מאגן, דאן וואס זאל איך טוען? וועגן דעם זאל איך נישט האבן קיין נרצה? אנדערע האבן געלייגט צוויי אויפגעהויבענע הענט, דאס האט שוין גראדע יא געמאכט סענס, זיי הייבן הענט! זיי ווייסן אויך נישט וואס צי לייגן ביי נרצה, געוען הגדה'ס האבן געלייגט הלל מיט נרצה צואמען, דאס האט מיר שוין ממש געמאכט פארלירן מיין טאמפור, הלל מיט נרצה זענען צווי עקסטערע זאכן, הלל איז מען גיסט אן די פערטע כוס און מען זאגט הלל! און נרצה... וואס דארף מען יעצט טוען? מ'האט שוין געגעסן אלע דריי מצות, מהאט שוין געטרינקן אלע פיר כוסות, מהאט שוין געעפנט און פארמאכט די טיר, שוין אויסגעגאסן די גרום-צארן אויף די גוים, און וואס יעצט? ווער דארף די נרצה אזוי שפעט ביינאכט?

מיט די יארן איז די קשיא מיטגעוואקסן מיט מיר, און איך האב געשוויגן, וואס פארשטייען מיר, נישט אלעס קען מען פארשטיין...

ביז כ'האב מיר באקענט מיט אשר אנשיל...

נישטא עפעס ספעציעל און אשר אנשיל וואס זאל דיר מאכן זיך אפשטעלן אויף אים, ער איז און די מיטעלע פערציגערס, שוין חתונה געמאכט איין קינד, און זיין צווייטע איז שוין א כלה, ער האט א איידלע איינגדרייטע בערדל, מיט אפאר פרישע ווייסע הארעלעך, ער האט א ברייטע גארטל ביי שחרית, און א דינע גארטל ביי מעריב, בקיצור א מענטש צווישן מענטשן...

אלעס גיבט זיך אבער א דראמאטישע טויש פון א טאג נאך פסח... שוין ביי אחרון של פסח ביי מנחה, האב איך קלאר געקענט באמערקן אז עפעס אינעווייניג הייבט אן קאכן... מ'האט גלייך געקענט ביימערקן סימנים פון אנגעצויגענקייט און זיינע טיפע אויגן, אבער וואס א טאג איז אריבער האט מען שוין זיך נישט געקענט באהאלטן פון זיין אנגעצויגענקייט... קאנטרי! דאס איז געווען די שליסל ווארט וואס האט אים געמאכט ממש שפרינגען, ער איז געווען פארנומען קודם צי ערלעדיגן א גוטע זומער הייזקעלע וואס זאל האבן די זכיה צי אקאמעדירן אזא תורה וגדילה ווי אים, אבער דאס איז נאר געווען די אנהויב, וואס איז מיט א גוטע קאר? נישט סתם עפעס א דינעלי אדער יוקאן (געוואנדן און וועלעכע קאנטרי ער גייט...) עפעס וואס זאל פאסן, בקיצור ער מיט זיין רעביצין ציגלייך לויפן ארום פון סטאר, צי סעיל קוים וואס ער קען אטעמען,

ווען שבועות איז אנגעקומען האט ער שוין אויסגעקוקט מיט צען יאר עלטער, ער בלייבט אויף אפולו די צווייטע נאכט שבועת, אבער איך מיין אז ס'איז וויבאלד ער קען שוין ממילא נישט שלאפן פון אנגעצויגענקייט, פון היטער'ס ביז סוועטערס א גריל און א לייף גארד אלעס מוז קלאפן, אלעס מוז שטומען, יעדן טאג ווען ער וואקט דורך די גראסערי נעמט ער מיט פון דארט א באקס, ער פאקט און פאקט איבער, איין מאל און נאכאמאל, מ'קען נישט רעדן מיט אים עפעס אנדערש אויסער פון קאנטרי, און אפולו דאס דארף מען מאכן שנעל...

איינמאל טיף אינמיטן זומער האב איך פונקט געדארפט עפעס אויפפיקן פון זיין קאנטרי, איך האב ממש אנגעהויבן שוויצן... איך האב מיר שוין געקענט פארשטעלן וואו נערוועז אשר אנשיל גייט זיין, איך האב מיר פרובירט ארויסצידרייען, אבער ס'געווען א זאך וואס מ'האט געמוזט ערלעדיגן, כ'בין געווען זיכער אז ער וועט זיין אזוי נערוועז עז איך וועל שוין אייביג ארויפגיין אויף זיין ספעם ליסטע, וואו איבערראשט בין איך געווארן ווען איך האב אים באמערקט אונעם ליידיגן פעלד לעבן די סווימינג פול, ער איז דארטן געשטאנען מיט א משניות'ל שאקלענדיג זיין אינגסטע טאכטער אויף א סווינג און מירמעלט זיך רואיג אונטער א ניגון, וואו כאילו די גאנצע וועלט איז גאגאנגען אויף פענסיע... איך בין געווען צי איבעראשט.... און מיט א חוצפה גיי איך צי אים פרעגן 'ילמדינו שוין פון פסח אטעמט איר נישט און אלעס דרייט זיך ארום זומער, קאנטרי, קאנטרי, און זומער, פונקט יעצט ביסטו אזוי רואיג וואו כאילו לא היה? וואספארא איטרעסאנטע רואיגקייט איז דיר פונקט יעצט באפאלן?'

אשר אנשיל האט לאנגזאם פארמאכט זיין משניות, פארראכטן זיין קנאבל בארד, און מיט א שמייכל מיר ערקלערט, ''קאנטרי איז מיין וויקעישען, ווען איך גיי אויף וויקעישן מוז אלעס קלאפן, איך מיז אלעס האבן, און זאכן מוזן שטומען אויף הונדערט פראצענט, ס'איז שווער, מען דארף שוויצן, מען דארף ארבעטן, אבער וואס טוט מען נישט פאר א געלונגענע וויקעישן? יעצט אבער... יעצט בין איך אויף וויקעישן... פאר די יעצטיגע מינוט שוויץ איך שוין א לאנגע צייט, יעצט קען מיר קיינער נישט אוועקנעמען מיין רואיגקייט... יעצט לויף איך נישט ארום... יעצט קויף איך גארנישט... יעצט ערלרדיג איך גארנישט... יעצט בין איך אויף וויקעישן... אלע הכנות וואס כ'הב געשוויצט ביז אהער איז, אז יעצט זאל איך קענען רואיג זיצן מיט די פוס ארויף, איך בין אויף וואקאציע... וויקעישן... אההה...... כאפסטו?''

אאאפפפפסס....

אוי ווי איך כאפ.....

פארוואס עס איך מצה ווייל איך בין הינגעריג?... פארוואס טרינק איך וויין ווייל איך בין דארשטיג?... פארוואס עפן איך די טיר ביי שפוך חמתך ווייל איך בין הייס?... אודאי נישט! ס'איז אלעס נאר א מיטל צי ווערן- יא באוויליגט פארן אייבערשטער! אוי געוואלד וואו האב איך עס נישט געכאפט ביז יעצט?... איך וויל זיין באוויליגט פארן איבערשטער!

נרצה! די הויעכפונקט פון די סדר נאכט!!!

די גאנצע עבודה פון די גאנצע סדר נאכט, איז נאר צי קענען זיצן דריי אזייגער ביינאכט אויפן קויטש, מיט צוויי שלאפעדיגע קינדער און די זייט, און זאגן די הייליגע ווערטער פון שיר השירים, אני לדודי ודודי לי... איך בין באוויליגט צי דער אייבערשטער און דער אייבערשטער איז באוויליגט צו מיר... אהה... שחולת אהבה אני... אנגטראפט מיט וויין פלעקן אויפן קיטל... און שווארצע ברעקלעך מצה איבעראל... אבער געוואלד! איך בין באוויליגט פארן אייבערשטער! אודאי טוט מען גארנישט! ווייל טוען האסטו געדארפט ביז יעצט! יעצט איז מען בלויז איינגעטינקען בי איבער די נאז מיט באוויליגקייט... שישי עלי מעי! שישי עלי מעי! פרייד'ס אייך! טאנצט און די גאסן און שרייט'ס הויעך איך בין באוויליגט פארן אייבערשטער! שמאלו תחת לראשי וימינו תחבקינו........

עד שבאו תלמידיהם ואמרו רבותינו הגיע זמן קריעת שמע של שחרית... אהה... דאס האבן זיי געטון דארטן אגאנצע נאכט...

וויסט וואס כ'וועל דיר זאגן נאכמער, נאך די גאנצע שמו''ע וואס זאגט מען 'רצה השם אלוקינו בעמך ישראל...' עכט איז מיר נישט אזוי וויכטיג רפאינו, און ברך עלינו גייט מיר אויך נישט אזוי ווייט אן, ווייסט וואס יא? רצה... נרצה... ווער עס טוט די אלע זאכן איז באוויליגט פארן אייבערשטער...

און יא, איך וועל טאנצן מיט מיינע קינדער דאס יאר ביי נרצה, אבער נישט חסל סידר פסח, נאר א אנדערע ניגון...

אוי... ואני ואני קירבת אלוקים, קרבת אלוקים לי טוב, זיין נאנט צי דיר, און די צי מיר, יעדע ריר, אן א שיעור, ווייל קרבת אלוקין לי טוווווב...

(געשריבן געווארן און גרויס איילעניש אונטרן איינדרוק פונעם געדאנק ואל יתפוס אדם בשעת נרצה...)

[את פתח לו]

הנאה געהאט

[שטומפיג]

פששש... אזוי גוט געזאגט!
---
קריטיק אלערט: דיסלייק די קעפל און די שייכות מיט די ארטיקל.
אה... אין מרצין לו לאדם בשעת נרצה... איך ציה צוריק...

[אוראייניקל]

געוואלדיג!!

נרצה.. ווער עס האט ארויס די נקודה.. איז באוויליגט ביים אייבערשטן..


א בחינה ווי די עבודה פון חודש תשרי צו צוקומען צום אתה הראת.. ועבדת את העבודה הזאת בחודש הזה..

[אחר חצות]

געזען אז שקר האט געשריבן האב איך קודם געלייקט און הערשט נאכדעם געליינט,
דער שרייבט מורא'דיג!!

יא יא זייער א שטארקע געדאנק! שכח נהניתי מאוד!

[אחר חצות]

פששש... אזוי גוט געזאגט!
---
קריטיק אלערט: דיסלייק די קעפל און די שייכות מיט די ארטיקל.
אה... אין מרצין לו לאדם בשעת נרצה... איך ציה צוריק...

די קעפל שייכות איז אויף די ערשטע חלק פונעם ארטיקל, אויף די קשיא וואס נרצה איז, אויף דעם שרייבט ער 'די פיפטע קשיא איז וואס טוט מען מיט נרצה?'

[מאניש בנבנשתי]

הערליך שיין.. א מעסטער פיעס..
איך גלייך דיין הומעריסטישן געדאנקן סטייל..
שכויעך..

[משפטים]

כהאב מיך שוין אנגעגרייט טישוס נאכ'ן ליינען די פאריגע ארטיקלען פון שקר, למעשה ליגט עס נאך נעבן מיר...

אבער די הארבע קשאי האסטו מיר פארענטפערט!
נרצה וועט האבן אן אאנדערע באדייט דאס יאר....

שכח @שקר!!!

[מיניטשער וועלט]

צום פונקט !

[פיקליש]

שטארק הנאה געהאט!

[יעך פארשטיי]

נישטא קיין ווערטער שכח

[און שוין!]

הערליך הערליך!!!

[טינטיג]

מאסיוו!!!!
הערליכע געדאנקן! געשריבן מיט א פעדער פון קאקאש קעיק!!

יישר כח

[שטומפיג]

פששש... אזוי גוט געזאגט!
---
קריטיק אלערט: דיסלייק די קעפל און די שייכות מיט די ארטיקל.
אה... אין מרצין לו לאדם בשעת נרצה... איך ציה צוריק...

די קעפל שייכות איז אויף די ערשטע חלק פונעם ארטיקל, אויף די קשיא וואס נרצה איז, אויף דעם שרייבט ער 'די פיפטע קשיא איז וואס טוט מען מיט נרצה?'

אודאי האבעך פארשטאנען. מיט אזא מעסיוו ארטיקל, קומען מיט מעסיוו עקספעקטעישנס אז די קעפל זאל פאלן אין פלאץ ווי א סמארט קאר אין א טייט פארקינג ספאט

[מקובל אלוקי]

ע"פ תורת הקבלה איז ממש דאס די מושג פון נרצה!
ברוך שכיוונת!

[קענסט מיר נישט]

זייער שטארק
שכח

[גאלע]

הערליך! הערליך! יישר כח!

איך גלייך זייער דיינע תוכן'דיגע געדאנקען מיט דיין גאלדענעם פעדער!

[כאלעט'ל]

@שקר נחמתני. יא, דיין ארטיקל פארגרינגערט מיר צוצוגיין צום סדר! כאניש קאנאנונג ווער איר זענט אבער א גרויסן שכח.

[היסטאריש]

געזען אז שקר האט געשריבן האב איך קודם געלייקט און הערשט נאכדעם געליינט

גא"מ, געלייגט אויפ'ן חזקה אז אן ארטיקל פון אים איז פון העכסטן קוואליטעט. און ניין ר' שקר, האסט מיר נישט אנטוישט, און איך האב זייער הנאה געהאט פון דיזן ארטיקל. איך גלייך שטארק דיין סטיל פון שרייבן, און אפגערעדט דער פוינט וואס דו ברענגסט ארויס. (און לייק פאר דיין לעצטע איינגערינגלטע שורה.)

ש'כח, און ביטע שרייב נאך!

[רעגנדיג]

זעמיר נישט אנגעקומען עס צו ליינען פארן סדר, אבער דאך האט זיך עס געלוינט צו ליינען.

באמת גאר א שטארקע פוינט, און הערליך און קלאר ארויסגעברענגט! א גרויסן יישר כח!

שרייב ביטע נאך.

[שקר גמור]

מאסיוו!!!!
הערליכע געדאנקן! געשריבן מיט א פעדער פון קאקאש קעיק!!

יישר כח

שכח פאר די קאמפלעמענט און איבער דע קאקאש קעיק בין איך נישט זיכער וואס דאס איז

ע"פ תורת הקבלה איז ממש דאס די מושג פון נרצה!
ברוך שכיוונת!

וויס איך נישט אויב די מיינסט עס ערנסט אבער אודאי! וויסטו דען נישט אז אלע מיינע תגובות שטומען על פי פשט רמז דרוש סוד? א שאלה?!

געזען אז שקר האט געשריבן האב איך קודם געלייקט און הערשט נאכדעם געליינט

גא"מ, געלייגט אויפ'ן חזקה אז אן ארטיקל פון אים איז פון העכסטן קוואליטעט. און ניין ר' שקר, האסט מיר נישט אנטוישט, און איך האב זייער הנאה געהאט פון דיזן ארטיקל. איך גלייך שטארק דיין סטיל פון שרייבן, און אפגערעדט דער פוינט וואס דו ברענגסט ארויס. (און לייק פאר דיין לעצטע איינגערינגלטע שורה.)

ש'כח, און ביטע שרייב נאך!

יישר.
אגב לייקן פארן ליינען איז קעגן תקנות המקום... נאך איימאל וועט מען מיזן אלאמירן יאנאש...

[נוצער]

גא"מ,
פארענפערט אן אלטע פאר'געסנע קשיא שכוח.
כ'קען נאר זאגן שקר ווייס איך נישט גמור דאס יא.