צווייטע וועלט מלחמה בילדער

[הארזים]

די ארגינאלע בילד איז פיל קלארער.

[פאפעטשאו]

געווען מיט א קבוצה חסידישע יונגעלייט עטליכע יאר צוריק באזוכן אין בלוט-פארשמירטן טויט לאגער אוישוויץ. אוי!...די שרעקליכע בילדער, די זכרונות, כ'קען זיך קוים דערמאנען.
שטייענדיג מיט טרייסלנדע קניען און ציטערדיגע הערצער אין איינע פון די באראקן, האט א יונגערמאן זיך צעשריגן ווי נישט מיט זיין קול: "מיט ניינציג יאר צוריק האט היטלער ימ"ש ביי זיינע טרויעריג-בארימטע נירנבורג רעדעס טריאומפירט, אז אויב עמיצער וועט וועלן וויסן וויאזוי א איד האט אויסגעזען, וועט ער דארפן גיין אין מוזיעם...דו צורר היהודים! קוק אהער! שטייען דא ערליכע אידן מיט בארד און פיאות, קינדער און אייניקלעך פון אידן וואס האבן דיר געשפיגן אין פנים און אויפגעשטעלט ערליכע אידישע דורות, נאך שענער ווי בעפאר! זאג דו, ווער האט געוואונען?!..."
איינער האט אנגעהויבן זינגען דעם אני מאמין. יעדער האט מיטגעזינגען. מיט פארמאכטע אויגן. יעדער חוץ איך.
איי איי איי ...ס'מיר דאן ארויפגעשווימען דאס לעכטיג אויסגעפייניגט געזיכט פון מיין עלטער זיידע, ר' חיים ב"ר ארי' לייב ז"ל, אן איינגעבויגענער קליינטשיגער געווען, אויסגעמאגערט און צעבראכן, נישט געזונט נעבעך, א מלחמה איבערלעבער, א שאד ער איז שוין נישט געווען מיט אונז. כ'וואלט אים אזוי געוואלט זעהן צוריקגיין אהין...און זאל ער אויפבייגן זיין אזוי-מיטגעמאכטע רוקן, מארשירן בראש פון זיין שענסטע משפחה, און טריאומפירן זיין נקמה אינעם פארשאלטענעם דייטש!
"זיידי! וואס דו האסט נישט געענדיגט, וועלן מיר ענדיגן!"
דאס נשמה ליכטל ברענט. און ברענט. טראפט פון איר חלב. זי ווייסט אפילו נישט ווער האט איר אנגעצינדן.
זי פילט אבער א דראנג צו ברענען. זי וויל ערפילן א חלל פון אן איבערלעבער וואס האט איבערגעלאזט זיין גאנצע משפחה, זיין ערשטע ליבע ווייב און לעכטיגע קינדערליך, אלע זיינע געפילן, אלע זיינע טרערן, ביים גרויליגסטן טויער פון דער גאנצער וועלט. דארט ווי תהומות פון טרויער האט פארשטיינערט די וועלט.

תהא נשמתם צרורה בצרור החיים.

[פאפעטשאו]

שוין. גענוג מיט די קאשמארישע געפילן. אבער געווען געזונט זיך אויסצוגעבן...
אבער באמת, האט מען ביי חסידישע אידן נישט גערעדט צופיל פון דער מלחמה.
ענדערש רעדן פון די מסירות נפש זיך צוזאמצונעמען און אויפצובויען צוריק דאס אידישקייט וואס בליהט היינט ב"ה און שפרודלט מיטן שענסטן פראכט און גלאנץ.
עם ישראל חי לעולם!!!!

[קרעימיש קעיק]

איך צווייפל צו איך זאל ארויפלייגן נאך גרויליקע בילדער פון זיי.
אבער ווער ס'קען עס נישט איבערטראגן, דארף באמת נישט עפענען דעם דאזיגער אשכול מתחילה.

אפי' מען וויל עס געדענקן לייגט מען נישט אזעלעכע בילדער
אונז זענען ציי איידל און ווייעכע אידישע הערצער

[פאנטאזיע פליער]

איך צווייפל צו איך זאל ארויפלייגן נאך גרויליקע בילדער פון זיי.
אבער ווער ס'קען עס נישט איבערטראגן, דארף באמת נישט עפענען דעם דאזיגער אשכול מתחילה.

אפי' מען וויל עס געדענקן לייגט מען נישט אזעלעכע בילדער
אונז זענען ציי איידל און ווייעכע אידישע הערצער

כדי צו מאכן א קורצע חזרה - ביטע קוקט איבער יענע שיעור

פון דא:

[רייכערמאן]

וואלט איינער געקענט מזכה זיין דא דער היימישע עולם מיט א לענגרע documentary פין די וועלט מלחמה

אמעריקאנע זעלנער 'באפרייען' א לאגער

ס'איז מיר ממש געקומען טרערן אין די אויגן צום סוף, ריבונו של עולם, נעם נקמה פאר אלע פארגאסענע אידיש בלוט, ס'איז דאך שוין העכסט צייט דערפאר, נקום נקמת דם עבדיך השפוך, והשב לשכינינו שבעתים אל חיקם:

[קאטטשקעלע]

עס איז נישט קיין עכטע ווידיא

וואלט איינער געקענט מזכה זיין דא דער היימישע עולם מיט א לענגרע documentary פין די וועלט מלחמה

אמעריקאנע זעלנער 'באפרייען' א לאגער

ס'איז מיר ממש געקומען טרערן אין די אויגן צום סוף, ריבונו של עולם, נעם נקמה פאר אלע פארגאסענע אידיש בלוט, ס'איז דאך שוין העכסט צייט דערפאר, נקום נקמת דם עבדיך השפוך, והשב לשכינינו שבעתים אל חיקם:

[אלטע נייעס]

עס איז נישט קיין עכטע ווידיא

וואלט איינער געקענט מזכה זיין דא דער היימישע עולם מיט א לענגרע documentary פין די וועלט מלחמה

אמעריקאנע זעלנער 'באפרייען' א לאגער

ס'איז מיר ממש געקומען טרערן אין די אויגן צום סוף, ריבונו של עולם, נעם נקמה פאר אלע פארגאסענע אידיש בלוט, ס'איז דאך שוין העכסט צייט דערפאר, נקום נקמת דם עבדיך השפוך, והשב לשכינינו שבעתים אל חיקם:

פאלשע מעשה (גווידמעט אויף אמת'ע פאקטן)

[קרעמניצער חסיד]

עס איז נישט קיין עכטע ווידיא

וואלט איינער געקענט מזכה זיין דא דער היימישע עולם מיט א לענגרע documentary פין די וועלט מלחמה

אמעריקאנע זעלנער 'באפרייען' א לאגער

ס'איז מיר ממש געקומען טרערן אין די אויגן צום סוף, ריבונו של עולם, נעם נקמה פאר אלע פארגאסענע אידיש בלוט, ס'איז דאך שוין העכסט צייט דערפאר, נקום נקמת דם עבדיך השפוך, והשב לשכינינו שבעתים אל חיקם:

פאלשע מעשה (גווידמעט אויף אמת'ע פאקטן)

וויאזוי האבן זיי געמאכט אזעלכע שרעקעדיגע מענטשן?...

[קאטטשקעלע]

Hollywood

עס איז נישט קיין עכטע ווידיא

אמעריקאנע זעלנער 'באפרייען' א לאגער

ס'איז מיר ממש געקומען טרערן אין די אויגן צום סוף, ריבונו של עולם, נעם נקמה פאר אלע פארגאסענע אידיש בלוט, ס'איז דאך שוין העכסט צייט דערפאר, נקום נקמת דם עבדיך השפוך, והשב לשכינינו שבעתים אל חיקם:

פאלשע מעשה (גווידמעט אויף אמת'ע פאקטן)

וויאזוי האבן זיי געמאכט אזעלכע שרעקעדיגע מענטשן?...

[קרעמניצער חסיד]

Hollywood

עס איז נישט קיין עכטע ווידיא

ס'איז מיר ממש געקומען טרערן אין די אויגן צום סוף, ריבונו של עולם, נעם נקמה פאר אלע פארגאסענע אידיש בלוט, ס'איז דאך שוין העכסט צייט דערפאר, נקום נקמת דם עבדיך השפוך, והשב לשכינינו שבעתים אל חיקם:

פאלשע מעשה (גווידמעט אויף אמת'ע פאקטן)

וויאזוי האבן זיי געמאכט אזעלכע שרעקעדיגע מענטשן?...

וואס מיינט דעיס?

[רייכערמאן]

Hollywood

עס איז נישט קיין עכטע ווידיא

פאלשע מעשה (גווידמעט אויף אמת'ע פאקטן)

וויאזוי האבן זיי געמאכט אזעלכע שרעקעדיגע מענטשן?...

וואס מיינט דעיס?

ס'איז אבער אראפגעלייגט אזוי גוט, אזש ס'האט מיר געברענגט צו שטיקן, כאטש האב איך געפילט עטוואס א משהו שבמשהו וואס אונזערע עלטערן און אור עלטערן האבן בייגעוואוינט און געלעבט אויף די אייגענע הויט.

[קרעמניצער חסיד]

וואס טייטשט די ווארט?
Hollywood

[עדות ביהוסף]

וואס טייטשט די ווארט?
Hollywood

Its a name of a town where a lot of movies are produced.?

[קרעמניצער חסיד]

וואס טייטשט די ווארט?
Hollywood

Vus meint Toronto?

קוק צוריק עטליכע תגובות, צולייגער

[עדות ביהוסף]

וואס טייטשט די ווארט?
Hollywood

Vus meint Toronto?

קוק צוריק עטליכע תגובות, צולייגער

Accepted.
Teshuvah.

[ניכטער]

ווארשעווער געטא תש"ג

די בילד איז נישט פון די מאטעסאווצעס נאכן אנטדעקן זייער באהעלטעניש ?

דאס איז טאקע פון די מאטעסאווצעס.

פאלגענד זענען די נעמען לויט ווי מפענח גיוועהן דורך די פרוי ''בלהה שרפהרץ-בר'' וואס איר מאן ר' דוד ניישטאדטער הי''ד איז אויך גיוועהן און דעם בונקער,
(גיברענגט און ספר אלה שלא נכנעו ח''ב פרק ד')

פאדערשטע שורה פון ר' צו ל'
ר' העשיל רפפורט, ר' יענקל לוין, ר' אלי' לוין, בחור המכונה 'דער פראגער'.

הונטערשטע שורה פון ר' צו ל'
לא ידוע, ר' מענדל בר''נ אלטער, ר' ליפא קאפלאן.

הי''ד

[שה אחד]

איז דא ערגעץ בילדער פון די גלאזערנע הויז אין בודאפעסט?

[אחרון של פסח]

עס איז אויך דא א בילד ווי אידן שטייען אין די רייע אין ווארטן צו קענען אריינגיין צו באקומען א 'שוץ פאס', איך האב עס יעצט נישט געטראפן.

[אחרון של פסח]

דא קען מען זעהן צוויי בילדער ווי אידן שטופן זיך אריינצוגיין אינעם קאנסולאט.

[גאר.געשמאק]

די ארגינאלע בילד איז פיל קלארער.

אוי אוי ווי אזוי קען מען בכלל קוקן אויף די בילד


נקום לענינינו..