וואס האלט ליעזיר וועגן גיין צו עלטערן צום סדר נאכט?
וואס לעזיר האלט, וועט מען אפשר הערן איין מאל....
אבער דיין דעה מעג'סטו לאזן הערן סתם.... ווארט נישט אויף קיינעם!
די גיי קודם ,
וואס גייט זיך אפטון ווען ער גייט האקן אקעגן די מחלה פון גיין אין country הוי וואס גייט צעך אפטון
או יע ..
דו האסט געבעטן אז ער זאל רעדן, האב איך פארשטאנען, אז דו האסט עפעס צי זאגן וועגן דעם....
האב נישט מורא וואס עס גייט זיך טון... זאג וואס דו האלסט...
אז דו ווילסט פרעג די עולם זייער דעה...
וואס האלט ליעזיר וועגן גיין צו עלטערן צום סדר נאכט?
וואס לעזיר האלט, וועט מען אפשר הערן איין מאל....
אבער דיין דעה מעג'סטו לאזן הערן סתם.... ווארט נישט אויף קיינעם!
די גיי קודם ,
וואס גייט זיך אפטון ווען ער גייט האקן אקעגן די מחלה פון גיין אין country הוי וואס גייט צעך אפטון
או יע ..
דו האסט געבעטן אז ער זאל רעדן, האב איך פארשטאנען, אז דו האסט עפעס צי זאגן וועגן דעם....
האב נישט מורא וואס עס גייט זיך טון... זאג וואס דו האלסט...
אז דו ווילסט פרעג די עולם זייער דעה...
ב "ה די שמועס פאנקט זיך אן
דער עולם זאל אריין קומען קלאר
עס איז נאכ בכלל דא חברה וואס האלטן אז קאנטרי איז א גוטע זאך???
וואס גייט זיך אפטון ווען ער גייט האקן אקעגן די מחלה פון גיין אין country הוי וואס גייט צעך אפטון
או יע ..
דו האסט אים אנגעהויבן צו הערן די וואך?
שוין גערעדט פון די בלומען אמאל, און וועגן גיין אין קאנטרי שוין צענליגע מאל, אויך געשריבן אין קוק ווינקל וועגן דעם.
אגב, פארוואס טאקע האט זיך די קאלום אין קוק ווינקל געענדיגט אזוי פריצייטיג? @אליעזר.
וואס האלט ליעזיר וועגן גיין צו עלטערן צום סדר נאכט?
וואס ר' אליעזר האלט ווייס איך נישט, אבער וואס איך האלט קען איך דיר זאגן.
פסח ביינאכט איז דא א מצות עשה דאורייתא פון והיגדת לבנך, צו פארציילן די סיפור יציאת מצרים פאר די קינדער (און נישט די קינדער זאלן פארציילן פאר די טאטע).
סאו אויב האסטו קינדער וואס פארשטייען שוין די מעשה פון יציאת מצרים דעמאלטס זאלסטו אוודאי פראווען די סדר אינדערהיים. און אויב נישט, און עס מאכט נישט שווער פאר דיינע עלטערן דאן קענסטו גיין צו זיי.
וואס האלט ליעזיר וועגן גיין צו עלטערן צום סדר נאכט?
וואס ר' אליעזר האלט ווייס איך נישט, אבער וואס איך האלט קען איך דיר זאגן.
פסח ביינאכט איז דא א מצות עשה דאורייתא פון והיגדת לבנך, צו פארציילן די סיפור יציאת מצרים פאר די קינדער (און נישט די קינדער זאלן פארציילן פאר די טאטע).
סאו אויב האסטו קינדער וואס פארשטייען שוין די מעשה פון יציאת מצרים דעמאלטס זאלסטו אוודאי פראווען די סדר אינדערהיים. און אויב נישט, און עס מאכט נישט שווער פאר דיינע עלטערן דאן קענסטו גיין צו זיי.
וואס גייט זיך אפטון ווען ער גייט האקן אקעגן די מחלה פון גיין אין country הוי וואס גייט צעך אפטון
או יע ..
דו האסט אים אנגעהויבן צו הערן די וואך?
שוין גערעדט פון די בלומען אמאל, און וועגן גיין אין קאנטרי שוין צענליגע מאל, אויך געשריבן אין קוק ווינקל וועגן דעם.
אגב, פארוואס טאקע האט זיך די קאלום אין קוק ווינקל געענדיגט אזוי פריצייטיג? @אליעזר.
ווייל ער האט נישט געקענט פארנעמען קיין היעט, האט ער אייביג געבעטן צו שניידן שטיקלעך, האב איך אים געזאגט אז עס זעט נישט אויס קיין מעטש איך מיט אים
וואס האלט ליעזיר וועגן גיין צו עלטערן צום סדר נאכט?
וואס ר' אליעזר האלט ווייס איך נישט, אבער וואס איך האלט קען איך דיר זאגן.
פסח ביינאכט איז דא א מצות עשה דאורייתא פון והיגדת לבנך, צו פארציילן די סיפור יציאת מצרים פאר די קינדער (און נישט די קינדער זאלן פארציילן פאר די טאטע).
סאו אויב האסטו קינדער וואס פארשטייען שוין די מעשה פון יציאת מצרים דעמאלטס זאלסטו אוודאי פראווען די סדר אינדערהיים. און אויב נישט, און עס מאכט נישט שווער פאר דיינע עלטערן דאן קענסטו גיין צו זיי.
מיין טאטע זאגט זיינע קינדער צו דערציילן פאר זייערע קינדער ביים סדר (ער גייט ארויס פאר אפאר מינוט), מעג איך גיין צו אים אדער דארף איך בלייבן אינדערהיים?
וואס האלט ליעזיר וועגן גיין צו עלטערן צום סדר נאכט?
וואס ר' אליעזר האלט ווייס איך נישט, אבער וואס איך האלט קען איך דיר זאגן.
פסח ביינאכט איז דא א מצות עשה דאורייתא פון והיגדת לבנך, צו פארציילן די סיפור יציאת מצרים פאר די קינדער (און נישט די קינדער זאלן פארציילן פאר די טאטע).
סאו אויב האסטו קינדער וואס פארשטייען שוין די מעשה פון יציאת מצרים דעמאלטס זאלסטו אוודאי פראווען די סדר אינדערהיים. און אויב נישט, און עס מאכט נישט שווער פאר דיינע עלטערן דאן קענסטו גיין צו זיי.
מיין טאטע זאגט זיינע קינדער צו דערציילן פאר זייערע קינדער ביים סדר (ער גייט ארויס פאר אפאר מינוט), מעג איך גיין צו אים אדער דארף איך בלייבן אינדערהיים?
איך וואלט דיר שטארק געשטיפט צו נעמען דעם קוראדש, און אליינס אפמאכן וואס איז גוט פאר דיר, אפגעזעהן וואס מענטשן אויף אן אינטערנעט פארום האלטן.
וואס האלט ליעזיר וועגן גיין צו עלטערן צום סדר נאכט?
וואס ר' אליעזר האלט ווייס איך נישט, אבער וואס איך האלט קען איך דיר זאגן.
פסח ביינאכט איז דא א מצות עשה דאורייתא פון והיגדת לבנך, צו פארציילן די סיפור יציאת מצרים פאר די קינדער (און נישט די קינדער זאלן פארציילן פאר די טאטע).
סאו אויב האסטו קינדער וואס פארשטייען שוין די מעשה פון יציאת מצרים דעמאלטס זאלסטו אוודאי פראווען די סדר אינדערהיים. און אויב נישט, און עס מאכט נישט שווער פאר דיינע עלטערן דאן קענסטו גיין צו זיי.
מיין טאטע זאגט זיינע קינדער צו דערציילן פאר זייערע קינדער ביים סדר (ער גייט ארויס פאר אפאר מינוט), מעג איך גיין צו אים אדער דארף איך בלייבן אינדערהיים?
מעגן? מעגסט טון וואס דו ווילסט! אבער מען מעג אויפוואקסן. מענטשן מיינען אז פירן א סדר איז א בער, פון לערך 4-5 יאר פיר איך שוין אלע סדרים אינדערהיים
וואס האלט ליעזיר וועגן גיין צו עלטערן צום סדר נאכט?
וואס ר' אליעזר האלט ווייס איך נישט, אבער וואס איך האלט קען איך דיר זאגן.
פסח ביינאכט איז דא א מצות עשה דאורייתא פון והיגדת לבנך, צו פארציילן די סיפור יציאת מצרים פאר די קינדער (און נישט די קינדער זאלן פארציילן פאר די טאטע).
סאו אויב האסטו קינדער וואס פארשטייען שוין די מעשה פון יציאת מצרים דעמאלטס זאלסטו אוודאי פראווען די סדר אינדערהיים. און אויב נישט, און עס מאכט נישט שווער פאר דיינע עלטערן דאן קענסטו גיין צו זיי.
מיין טאטע זאגט זיינע קינדער צו דערציילן פאר זייערע קינדער ביים סדר (ער גייט ארויס פאר אפאר מינוט), מעג איך גיין צו אים אדער דארף איך בלייבן אינדערהיים?
מעגן? מעגסט טון וואס דו ווילסט! אבער מען מעג אויפוואקסן. מענטשן מיינען אז פירן א סדר איז א בער, פון לערך 4-5 יאר פיר איך שוין אלע סדרים אינדערהיים
אה! כהאב געמיינט איך מעג נאר טון נאר וואס די ווילסט (טון וואס יענער וויל, בין איך א נער. וואס די ווילסט בין איך א חכם..)
עניוועי למעשה, טו איך אליינס און איך גיי צו מיינע עלטערן, בה איך האב עלטערן גיין צו און ווי לאנג זיי האבן כח צו נעמען געסט, וועל איך אי"ה גיין צו זיי.
וואס האלט ליעזיר וועגן גיין צו עלטערן צום סדר נאכט?
וואס ר' אליעזר האלט ווייס איך נישט, אבער וואס איך האלט קען איך דיר זאגן.
פסח ביינאכט איז דא א מצות עשה דאורייתא פון והיגדת לבנך, צו פארציילן די סיפור יציאת מצרים פאר די קינדער (און נישט די קינדער זאלן פארציילן פאר די טאטע).
סאו אויב האסטו קינדער וואס פארשטייען שוין די מעשה פון יציאת מצרים דעמאלטס זאלסטו אוודאי פראווען די סדר אינדערהיים. און אויב נישט, און עס מאכט נישט שווער פאר דיינע עלטערן דאן קענסטו גיין צו זיי.
אין פאר די טאטע גייט נישט אן די מצות עשה דאורייתא פון והיגדת לבנך
א חבר מיינער האט מיר דערציילט, ווען ער איז געווען שנה ראשונה איז געווען קאוויד, נישט זיין טאטע נישט זיין שווער האבן אים אריינגעלאזט צום סדר, באין ברירה האט ער געפראוועט אינדערהיים מיט זיין בני בית, נאך פסח האט זיך דער יונגערמאן נישט געקענט בארואיגן פון וואסארא שיינע יו"ט ער האט געהאט, ער האט מיר געזאגט, הלוואי וואלט איך געקענט איעדעס יאר פראווען סדר נאכט אינדערהיים.
היוצא לנו מזה, דעי גאנצע שרעק פון פראווענען אליינס די סדרים קומט פון א סטענדערט וואס איז געווארן ממש ווי א הלכה אז מ'מיז גיין צו די עלטערן ביז מ'דערשטיקט זיך, איך רעד שוין נישט פון יונגערלייט וואס וווינען אפ סטעיט און זיי דארפן זיך אהיימשלעפן און די פארטאגס שעות אויסגעמאטערט מיט א גאנצע סדר אין די בני מעים, מ'שלעפט זיך אויף בערג אין טולן מיט וויינעדיגע פיצלעך ואכמ"ל, קיינער ווייגט זיך נישט צו פראבירן א סדר אינדערהיים ווייל "מ'קען נאך נישט"(ווער געזאגט)
אסאך וואלטן זיך געפרייט אויב איינער אזוי ווי ר' לעזער וואלט געמאכט א שטיקל אווערנעס אויפצווועקן דעם ציבור. הגם די רעדע איז נישט ממש געלט דאך קען מען ראטעווען יידישע נשמות פון דורך גיין אזא גיהנום און די שענסטע נאכט פון די יאר
יישר־כוח פון פארויס ר'לעזער
און וואס טוט ער מיט'ן רמ"א אין סי תס"ב סעי' ד' אז מען פירט זיך במדינותינו נישט צו מאכן מצה עשירה נאר בשעת הדחק לצורך חולה או זקן הצריך לזה?
אלעס וואס איך שרייב צו פארענטפערן די מדינה איז נאר אלס פאליטיק, כאילו ס'וואלט געווען א גוי'אישע לאנד. למעשה טאר די מדינה נישט עקזיסטירן קיין רגע און דעריבער וועט קיין שום העברת פי ה' נישט מצליח זיין. די אייציגסטע וועג ארויס איז גענצליך אויפגעבן די מדינה.
א גוטע געדאנק. הגם איך קען זען אז געוויסע וועלן נישט וועלן משום מסורה וכו' אבער עפ"י הלכה איז עס א גוטע געדאנק.
צו אנווארעמען אדער באקן? סנעמט חי פעמים חי צו געבאקן ווערן, אבער א שטארקע געדאנק צו האלטן צו די האנט צו איבערווארעמען מצות
לכאורה נעמט נישט צו באקן מער ווי 2 מינוט. אבער די הלכה איז אז איינמאל די מצה איז אין אויוון מעג נעמען אפילו 10 שעה צו באקן
אינטערעסאנט אז די חבורה מצות שטערט אזוי שטארק כאטש עס איז שווער אנצואווייזן עפעס וואס איז ממש נישט אויסגעהאלטן להלכה, און אין די זעלבע צייט פסק'נט מען כלאחר יד אז באקן מצות אין א בעטי קראקער איז אויסגעהאלטן להלכה לכתחילה. איר האט מברר געווען גענוי ווי הייס די בעטי ווערט, צו ממש יעדע פלאץ דערין ווערט טאקע אזוי הייס (ווייל אויב נישט קען זיין א פלאץ - אפילו א משהו - וואס איז גענוג הייס מחמיץ צו זיין אבער נישט צו באקן), צו די היץ גייט נישט אראפ צו שטארק ביים עפענען? און מען דארף אויך קענען אראפלייגן די מצה אויף א וועג אז קיין איין חלק פון די מצה זאל נישט אנרירן די דרויסנדיגע, הייס-אבער-נישט-גענוג-הייסע חלקים און פון די אנדערע זייט זאל נישט זיין א חלק פון די טייג שוין אויף די אייזן און די איבריגע אין די לופט.
אקצור, איך פארשטיי נישט פארוואס טראכטן אריגינעל מוז מיינען זיך ארומשפילן מיט עקסטרעם האקעלע הלכות און מציאות'ער און אויס'פסק'ענען כלאחר יד פאר טויזנטער מענטשן וויבאלד עס איז אן אריגינעלע געדאנק. (אנלעס מען איז אין א באקס וואס ווערט אנגערופן 'טראכטן אוט אף די באקס', און די באקס דיקטירט אז יעדע פרישע המצאה אין הלכה איז אויגעהאלטן און ריכטיג און גוט און פיין.)
אלעס וואס איך שרייב צו פארענטפערן די מדינה איז נאר אלס פאליטיק, כאילו ס'וואלט געווען א גוי'אישע לאנד. למעשה טאר די מדינה נישט עקזיסטירן קיין רגע און דעריבער וועט קיין שום העברת פי ה' נישט מצליח זיין. די אייציגסטע וועג ארויס איז גענצליך אויפגעבן די מדינה.
א גוטע געדאנק. הגם איך קען זען אז געוויסע וועלן נישט וועלן משום מסורה וכו' אבער עפ"י הלכה איז עס א גוטע געדאנק.
צו אנווארעמען אדער באקן? סנעמט חי פעמים חי צו געבאקן ווערן, אבער א שטארקע געדאנק צו האלטן צו די האנט צו איבערווארעמען מצות
לכאורה נעמט נישט צו באקן מער ווי 2 מינוט. אבער די הלכה איז אז איינמאל די מצה איז אין אויוון מעג נעמען אפילו 10 שעה צו באקן
אינטערעסאנט אז די חבורה מצות שטערט אזוי שטארק כאטש עס איז שווער אנצואווייזן עפעס וואס איז נישט אויסגעהאלטן להלכה, און אין די זעלבע צייט פסק'נט מען כלאחר יד אז באקן מצות אין א בעטי קראקער איז אויסגעהאלטן להלכה לכתחילה. איר האט מברר געווען גענוי ווי הייס די בעטי ווערט, צו ממש יעדע פלאץ דערין ווערט טאקע אזוי הייס (ווייל אויב נישט קען זיין א פלאץ - אפילו א משהו - וואס איז גענוג הייס מחמיץ צו זיין אבער נישט צו באקן), צו די היץ גייט נישט אראפ צו שטארק ביים עפענען? און מען דארף אויך קענען אראפלייגן די מצה אויף א וועג אז קיין איין חלק פון די מצה זאל נישט אנרירן די דרויסנדיגע, הייס-אבער-נישט-גענוג-הייסע חלקים און פון די אנדערע זייט זאל נישט זיין א חלק פון די טייג שוין אויף די אייזן און די איבריגע אין די לופט.
אקצור, איך פארשטיי נישט פארוואס טראכטן אריגינעל מוז מיינען זיך ארומשפילן מיט עקסטרעם האקעלע הלכות און אויס'פסק'ענען כלאחר יד פאר טויזנטער מענטשן וויבאלד עס איז אן אריגינעלע געדאנק.
די מציאות פון עלעקטראנישע הייצונג איז אנדערש ווי די מציאות פון פייער, ווי אויך האט איר בכלל נישט געענטפערט אויף רוב חששות.
איר זענט ממש דעספערעט צו נעמען אויף אייערע פלייצעס שאלות פון איסורי כריתות וואס ניינציג יעריגע מורי הוראות ציטערן פאר יעדן פסק? איר האט אמאל געזעהן וויאזוי א מורה הוראה באקוקט אן אויוון צו עס איז אויסגעהאלטן פאר מצה באקן?
אלעס וואס איך שרייב צו פארענטפערן די מדינה איז נאר אלס פאליטיק, כאילו ס'וואלט געווען א גוי'אישע לאנד. למעשה טאר די מדינה נישט עקזיסטירן קיין רגע און דעריבער וועט קיין שום העברת פי ה' נישט מצליח זיין. די אייציגסטע וועג ארויס איז גענצליך אויפגעבן די מדינה.