סידור תפלה ישרה החדש ע"י דפוס פאר

[יואל ווייס]

סידור תפלה ישרה דער באקאנטער בארדיטשובער סידור, איז געווארן פונדאסניי אויפגעזעצט און איבערגעדרוקט אין א הערליכע אויפלאגע, דורך ר' ישראל חיים שטעסל הי"ו בעל דפוס והוצאת 'פאר' פון קרית יואל.
דער סידור איז געווארן צעטיילט אין צוויי חלקים, לימי החול, וועלכע איז איצט ערשינען, און לשבת ויו"ט, וועלכע וועט נאכפאלגן בקרוב. ווי אויך איז דאס פארהאן צו באקומען אין 2 סייזעס.

[farshlufen]

געקויפט דעם סידור, על אף איר איבערגעטריבענער פרייז, ימחול נא הרב שטעסל אבער אויב ער וויל און פלאנט אז דאס זאל זיך פארקויפן אין די ברייטע גאס דארף דער פרייז צו זיין א גוטע דרייסיג פראצענט ווינציגער.

הגם שלדעתי, לא ירד הרב הנ"ל לעומק העיון להבנת יסודות הנסחאות בעיקר משום שלא ידע ולא למד בחכמת הדקדוק, אבל שיטתו לילך בעקבי הצאן פירט אים אויף גראדער וועג אשר אין דרך לנטות ימין ושמאל.

מיינע הערות על הסידור וועל איך בל"נ שרייבן נאכן נוצן פאר א צייט.

[שטארק זיך]

כ׳דאווען אין דעם סידור, מען קען זעהן אז ער האט אריינגעלייגט ארבעט, וכפרק הישן, דארף איך דערין דאווענען א שטיק צייט צו קענען קאמענטירן.

[יואל ווייס]

וואס איז טאקע דער פרייז?
איך האב ניטאמאל געקוקט וויפיל איך האב געצאלט דערפאר...

[farshlufen]

הערה אחת קטנה, ער ברענגט זיך א ראי' פונעם מהר"ם די לנזאנו כי כתב שתפלת רבון העולמים אומרים גם במנחה, אענה את חלקי כי שתי תשובות בדבר, חדא שהרב הנ"ל דרך ויסד בסדר שונה מחודשת לגמרי בסדר הקרבנות והשנית כי תפלת הרבון העולמים שכתב לאמרו גם היא משונה מן הידוע והמקובל לנו ולכן המדפיס סמך על קנה רעועה ומשם אין ראי' כלל.

[msp]

צוויי שאלות בנידון דידן
איז די חשיבות פון דער בארדיטשאווער סידור תלוי אין די נוסחאות אדער מעהר אין די פירושים
איז די חשיבות נישט בעיקר אין דער אריגינעלע דרוק וואס האט געהאט הסכמות פון גדולי עולם ומאורי החסידות

[farshlufen]

ארעגענעלער דרוק? וועלכע, אין קרעמניץ בשנת תק"פ?

והפירושים לא היו בהדפוסים הראשונים אלא נתוספו אח"כ.

[יהיה כן]

צוויי שאלות בנידון דידן
איז די חשיבות פון דער בארדיטשאווער סידור תלוי אין די נוסחאות אדער מעהר אין די פירושים
איז די חשיבות נישט בעיקר אין דער אריגינעלע דרוק וואס האט געהאט הסכמות פון גדולי עולם ומאורי החסידות

כדאי לציין מנהגו של הה״ק מסאטמאר זצוק״ל שהיה נוהג בכל יום לעיין קודם התפלה בפירוש נהורא על ברוך ה׳ לעולם (לפני ויברך דוד)

[msp]

ניין
איך מיין נישט די אריגינעלא דרוק
נאר די אריגינעלע צורת האותיות והדפים אויף וואס די הייליגע צדיקים האבען געגעבען זייערע הסכמות

[farshlufen]

ארעגענעלער דרוק? וועלכע, אין קרעמניץ בשנת תק"פ?

והפירושים לא היו בהדפוסים הראשונים אלא נתוספו אח"כ.

הדפוס הראשון [השני] בראדוויל:
http://www.hebrewbooks.org/7190

דפוס הסדור תרפ"ט:
http://www.otzar.org/wotzar/Book.aspx?23579&BOOKS

[msp]

שכוח פאר די לינקס
איך בין נישט קיין מנוי אין די אוצר
אבער געראדע דער דרוק האב איך
אבער דער ראדוויל דרוק איז גאר אינטערעסאנט...

[כ'שעם מיך]

גראדע איז ער נישט דער ערשטער עס איבערצידריקן, ביאנע מכון חלקת יהושע האט פאראיאר איבערגעדריקט דעם סידור'ל אין 2 בענדער, די פראבלעם מיט זיי איז אז זיי האבן עס געמאכט מיט כתב עברי וואס מאכט היפש נערוועז, שטעסל'ס וועט דעריבער לכאורה מער אויפגעכאפט ווערן, אין א קורצע צייט וועלן אלע רבי'ס רבנים שיינע אידן און סתם אזוי סאקמורע חסידים פארמאגן דעם ווערסיע אינעם תפילון בייטל.

[יהיה כן]

ביי ר' יוסף הערשן'ס ספרים קרעמל אויף בעדפארד עוו. (ז"ל....) האט מען געקענט קויפן דעם ראדווילער סידור א אפסעט דרוק, ס'האט זיך געוואלגערט דארט דערפון אסאך, (מ'האט עס געטיילט פאר קינדער מתנות אין חדר...), די חשיבות פון דעם סידור איז כמדומה די זיטאמיר'ע דרוק.
וכפי ידיעתי יאווען זיך עטליכע אינגעלייט איבער צו דרוקן די זיטאמיר'ע סעט חומשים (און פילייכט נאך זיטאמיר'ע ספרים) מיטן זעלבן אויסקוק ווי די ארגינעלע זיטאמיר דרוק אותיות, נאר מיטן היינטיגן קאמפיוטער (א שטייגער ווי עוז והדר האט געטון מיטן ווילנער ש"ס)

שעם אן יא (דער ניק..) חלקת יהושע האט געדרוקט 'ביאלע' נישט 'באיאן', והשנית, כ'זעה נישט קיין שייכות פון דעם ביאלער סידור צום סידור תפלת ישרה...

[יואל ווייס]

דער מו"ל הרב שטעסל האט א קורצע פתיחה אוואו ער ברענגט די היסטאריע פון דעם סידור.
דער דפוס ראדוויל איז געווען דער ערשטער/פון די ערשטע סידורים עפ"י נוסח אר"י זינט עס איז איינגעפירט געווארן דורך די תלמידי הבעש"ט. דער פירוש כתר נהורא איז לכתחילה געדרוקט געווארן אין א סידור נוסח אשכנז, נאר איז שפעטער צוזאמגעשטעלט געווארן מיט'ן נוסח האר"י אין בארדיטשובער דרוק. ועל שמו יקרא "דער בארדיטשובער סידור".
(איבערגעשריבן במהירות מזכרוני)

[א טענצל!]

כדאי לציין מנהגו של הה״ק מסאטמאר זצוק״ל שהיה נוהג בכל יום לעיין קודם התפלה בפירוש נהורא על ברוך ה׳ לעולם (לפני ויברך דוד)

אז דו שרייבסט דערוועגן. אינעם "אוצרות" פון חודש אב, ווערט עס דערציילט מיט א מורא'דיגע נאסטאלאגיע דורך די דעמאלטסדיגע הויז-בחורים: הרה"ג רבי שמואל בראך שליט"א מנאנאש, און הרה"ח ר' יעקב עקיבא וויינשטאק שליט"א, זיי פארציילן עס אבער אביסל פארשידנארטיג, צו דער רבי האט אריינגעקוקט נאר אינעם סידור אדער אויך אינעם פירוש וכדו'.

[רבבה]

אפשר ווייסט עמעצער פארוואס הייסט עס בארדיטשעווער סידור ......האט מען דאס דארט אמאהל געדריקט . אין אויב יא וועהן .

[יואל ווייס]

יא, עס איז דארט געדרוקט געווארן.

[יואל ווייס]

...

[farshlufen]

איר קאנט ליינען?

"כמש"נ בברדיטשוב" אויסגעליינט "כמו שנדפס".

[יואל ווייס]

פארשלאפן, גערעכט.
איך האב דאס געקוקט נאר פון מיין פעלעפאן און נישט באמערקט.

[איך וויל פארשטיין]

הרה"ח ר' אברהם כץ ז"ל פלעגט זיך אויך אפגעבן דעמיט און אפאר יאר צוריק האט ער עס איבערגעדריקט און אויך צוטיילט עקסטער פאר די וואכן,
אבער ווי איך הער האט פאר געמאכט א שיינע ארבעט,
(איך האב געגעבן מעות קדימה אפאר יאר צוריק, עלמער זען אפשר וועל איך עס באקומען........)

[JOELHEALTH]

וואס טוט זיך מיט די נקודת די קמץ נא..........רינדעכיג .......ארטסקראל.....לאמער הערן

[יואל ווייס]

הרה"ח ר' אברהם כץ ז"ל פלעגט זיך אויך אפגעבן דעמיט און אפאר יאר צוריק האט ער עס איבערגעדריקט און אויך צוטיילט עקסטער פאר די וואכן,

ר' אברהם האט איבערגעדרוקט נאר לימות החול.

[פלוני]

כדאי לציין מנהגו של הה״ק מסאטמאר זצוק״ל שהיה נוהג בכל יום לעיין קודם התפלה בפירוש נהורא על ברוך ה׳ לעולם (לפני ויברך דוד)

אז דו שרייבסט דערוועגן. אינעם "אוצרות" פון חודש אב, ווערט עס דערציילט מיט א מורא'דיגע נאסטאלאגיע דורך די דעמאלטסדיגע הויז-בחורים: הרה"ג רבי שמואל בראך שליט"א מנאנאש, און הרה"ח ר' יעקב עקיבא וויינשטאק שליט"א, זיי פארציילן עס אבער אביסל פארשידנארטיג, צו דער רבי האט אריינגעקוקט נאר אינעם סידור אדער אויך אינעם פירוש וכדו'.

קוקט אריין אינעם פירוש וועט איר פארשטיין, אויפ'ן פסוק ברוך ה' מציון וגו', רעדט ער וועגן וואס די תפילות גייען ארויף דורך ארץ ישראל [איך שרייב פון אויסנווייניג], און דאס איז געווען א הכנה פון והתפללו אליך דרך ארצם, לכוין את לבו הטהור כנגד בית קוה"ק. (מפי השמועה)

[לאז געמאכט]

הרה"ח ר' אברהם כץ ז"ל פלעגט זיך אויך אפגעבן דעמיט און אפאר יאר צוריק האט ער עס איבערגעדריקט און אויך צוטיילט עקסטער פאר די וואכן,

ר' אברהם האט איבערגעדרוקט נאר לימות החול.

ר' אברהם ע"ה האט נישט איבערגעזעצט די אותיות נאר געלאזט איבערדריקן די אלטע דריק.

אגב אידאס מיין פעוורעט סידור'ל, זאלעס זיין לטובות נשמתו.