אינטערעסאנטע ענינים לשונות וביטוים בספרי קודש

[שוועמל]

"לזה נתחכם השם"
"נתחכם השם"

דאס איז דער לשון וואס דער אור החיים הק', דער באליבטער פרשן נוצט גאר אסאך אין זיינע "גאונישע" דרכים ליישב פשוטו של מקרא במהלך הכתוב.
(יא, ער לערנט די פשוטע פשט מיט א גאונות!)

יעדעס מאל איך זע דעם "נתחכם השם" גיבט עס א סקרוך אין די ביינער, אזוי גרויס איז דער אוהחה"ק געווען אז ער האט ממש יורד געווען לסוף דעתו של הקב"ה צו קענען שרייבן לזה נתחכם ה'!

נקודה למחשבה.

[gamyuchad]

ער נוצט עס אויך ביי מענטשן ווי למשל ביי משה ביי ומאז באתי הרע לעם הזה זאגט ער דארט אויך נתחכם משה וכן בעוד כמה מקומות ביי קרח ועוד.
דארט ביי פרעה ביי ולמה הרעותה קען מען אויך אריינלייגן אין די קאטעגאריע וויאזוי דו רופסט עס גאונישע פשטים

[שאינו יודע]

תשובה מאהבה סימן א אות י'

זייער א אינטערעסאנטע שטיקל וועגן די אבן עזרא בכלל ובפרט וואס ער שרייבט וועגן ר' אליעזר הקליר [url=null][url=http://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=1767&st=&pgnum=24]כדי נאכצוקוקן[/url][/url] און ער פירט אויס אזוי

ובכל זאת חלילה לנו ולבנינו עד עולם לזלזל אחד המחברים או לדבר בגנות חבוריהם בשביל דברי ריבות אשר ערכו זה לעומת זה וכי לא נקבל בשמחה את רבינו הגדול הרי"ף בעבור שהשיג עליו הרז"ה? וכי לא נקבל באהבה את רבינו הגדול הרמב"ם בעבור שהשיג עליו הראב"ד? וכיוצא בו לעג הרבה מאד מאד עד היום הזה, דרך כלל על לעג וקלס האויל יתקלס ונבון בל יתעלס, כי הבזיון וכלימה, אינו עושה מאומה, בזאת יתהלל הכסיל בכבוד המדומה, אשר להבל דמה, קלון חברו, זה הודו וזה הדרו, זו תורתו, וזה שכרו, באופן שדברי בוז שחוק והתל מראבע"ע אינם עושים רושם אצל בעלי המעדע ואנשי השם ואינם מזיחים דברי אמת ומעיקרם ושרשם

[להבין שמועות]

כ'זע מ'ברענגט אסאך פון תשובה מאהבה על איך ברענגן זיין השקפה לספר הזהר

בספרו "תשובה מאהבה" חלק א' תשובה כ"ו שרייבט זייער שארף , צווישען אנדערע שרייבט ער אזוי

אני אומר הריני נשבע בתורת ה' שבספר הזוהר נמצאו כמה זיופים וקלקולים אשר הוסיפו, ועלה אחת מתלמוד בבלי הויות דאביי ורבא קדוש יותר מכל ספר הזוהר... ואין אני חלילה מטיל דופי ופגם בכבוד התנא אלדי ר' שמעון בר יוחאי כי הוא היה מחסידי עליון אלא אני אומר לאו גושפנקא דרשב"י ועזקתיה חתום עליה ומי שיש לו חצי דעת יגיד כן שהרי נזכרו בספר הזוהר כמה תנאים ואמוראים שהם אחר רשב"י שנים רבות במספר, והארכתי בזה במקום אחר מפי סופרים ומפי ספרים כמבואר בס' מטפחת להגאון מו"ה יעב"ץ זצלל"ה שגזר אומר שחלו בו ידיים מזייפים וחשד את החכם ר' משה דיליון יע"ש... באו ונחזיק טובה וחינות לשני מלכים גדולי אדירים, אדוננו המשובח המנוח הקיסר יאזעף השני ואדוננו המהולל הקיסר פראנץ השני אשר צפו והביטו בחכמתם הנפלאה רבות רעות ושבושי דעות תסתעפנה מחלומות והבלים המקובלים והמה לנזקי בני האדם נזקי הגופות ונזקי הנפשות, ופקדו באזהרה גדולה שלא להביא ספרי קבלה בכל מדינות מלכותם.

[מאטעס]

כ'זע מ'ברענגט אסאך פון תשובה מאהבה על איך ברענגן זיין השקפה לספר הזהר

בספרו "תשובה מאהבה" חלק א' תשובה כ"ו שרייבט זייער שארף , צווישען אנדערע שרייבט ער אזוי

אני אומר הריני נשבע בתורת ה' שבספר הזוהר נמצאו כמה זיופים וקלקולים אשר הוסיפו, בא' מקובצי אור ישראל היה מאמר מהרב יהושע מונדשיין שמביא מהרבה ובהם גם מגדולי החסידות שכתבו כן שישנם הוספות שנשתרבבו בספר הזהר ועלה אחת מתלמוד בבלי הויות דאביי ורבא קדוש יותר מכל ספר הזוהר... בזה וודאי כל המקובלים האר"י הקדוש מהרח"ו וכו' וההולכים לאורם חולקים עליו, שהרי לדעתם הקבלה וכו' היא היא מעשה מרכבה (ודלא כהרמב"ם שזהו הפילוסופיה באלהות) והרי אמרו חז"ל דבר קטן הויות דאביי ורבא וכו' ואין אני חלילה מטיל דופי ופגם בכבוד התנא אלדי ר' שמעון בר יוחאי כי הוא היה מחסידי עליון אלא אני אומר לאו גושפנקא דרשב"י ועזקתיה חתום עליה ומי שיש לו חצי דעת יגיד כן שהרי נזכרו בספר הזוהר כמה תנאים ואמוראים שהם אחר רשב"י שנים רבות במספר, כבר התייחסו רבים לטענה זו ושיטת בעל התניא בענין שספר הזהר נתחבר בגן עדן שנים רבות אחר פטירת רשב"י מן העולם הזה ונשמת רשב"י התגלה לאמוראים המוזכרים בזהר שהם חיברו את הזהר והארכתי בזה במקום אחר מפי סופרים ומפי ספרים כמבואר בס' מטפחת להגאון מו"ה יעב"ץ זצלל"ה שגזר אומר שחלו בו ידיים מזייפים וחשד את החכם ר' משה דיליון יע"ש... באו ונחזיק טובה וחינות לשני מלכים גדולי אדירים, אדוננו המשובח המנוח הקיסר יאזעף השני ואדוננו המהולל הקיסר פראנץ השני אשר צפו והביטו בחכמתם הנפלאה רבות רעות ושבושי דעות תסתעפנה מחלומות והבלים המקובלים והמה לנזקי בני האדם נזקי הגופות ונזקי הנפשות, ופקדו באזהרה גדולה שלא להביא ספרי קבלה בכל מדינות מלכותם.

[להבין שמועות]

יש הרבה לדבר מענין זה ואין כאן מקומו בהאשכול, הבאתיו רק לענין המדובר כאן ביטויים וכו', ואם רוצים לדבר בזה צריך אשכול מיוחד ואפשר שקיים כבר כזאת

[jkup50]

"לזה נתחכם השם"
"נתחכם השם"

דאס איז דער לשון וואס דער אור החיים הק', דער באליבטער פרשן נוצט גאר אסאך אין זיינע "גאונישע" דרכים ליישב פשוטו של מקרא במהלך הכתוב.
(יא, ער לערנט די פשוטע פשט מיט א גאונות!)

יעדעס מאל איך זע דעם "נתחכם השם" גיבט עס א סקרוך אין די ביינער, אזוי גרויס איז דער אוהחה"ק געווען אז ער האט ממש יורד געווען לסוף דעתו של הקב"ה צו קענען שרייבן לזה נתחכם ה'!

נקודה למחשבה.

איך בין אריין אין דעם אשכול האב איך דאס געזען די ערשטע האב איך זיך דערמאנט א מוראדיגע לשון וואס די אוהח"ק ניצט אין פרשת וירא ביי למה זה צחקה שרה, ער פרעגט פארוואס ביי די בשורה צו אברהם שטייט אויך ויפול אברהם וגו' ויצחק און מזעט נישט אז השי"ת זאל מקפיד זיין ניצט ער דארט א לשון וז"ל "אבל על מי סמך הקב"ה להבין ב פרושים משונים בתיבה אחת"
מיר האט די ווערטער געגעבען א טרייסל

[שאינו יודע]

און אז מען רעדט שוין פנעם אבן עזרא איז דא גאר א אינטערעסאנטע שטיקל און אבן עזרא פ' וירא אויף די עקדה וואס ער שייבט אז עס קען נישט זיין אז יצחק איז געווען 37 יאר ביי די עקידה ווייל ער וואלט אנטלאפן און אויף די גמרא אז ער איז געווען 37 יאר שרייבט ער אז אם קבלה הוא נקבל
די פלא איז די רמבן זאגט גארנישט דערויף
איך האב אמאל געזען אז ידי זרים שלטו בו און עס איז מסתבר אזוי פשוט ווייל די רמבן וואלט זיכער עפעס געזאגט דערויף

[להבין שמועות]

קוקטס וואס מרן האר''י החי שרייבט אויף יוסף [כ'על ברענגן די לשון] דע לך כי יוסף נאחז הוא לבדו בבחי' יסוד דז''א ולכן כשראה יעקב ליוסף בבחי' יסוד דז'א היה אוהבו הרבה יותר מכל אחיו, להיתו גדלה מעלתו מכל שאר בניו וכו'

[הרבטייטעלבוים]

נאכנישט דערמאנט דא די לשונות פונעם מלחמות אויפען בעה"מ און דער בעה"מ אויפען רי"ף, וואס דער רי"ף איז געווען דער זקן וישב בישיבה רשכבה"ג און דער בעה"מ א בחור'ל (אזוי צו זאגען) האט געשריבען אויף אים נורא.

[שתוקא בתרין]

הנה אף שהבאת זאת בשם חתני הרב נ"י, מ"מ האמת אהוב יותר...
שו"ת חבצלת השרון מהדו"ת סימן ה'.

[החכם הכולל]

והלא מי רגלים יפה לה. כתב הכלבו יש מפרשים מי רגלים מעין אחד הוא ששמו מי רגלים ואי אפשר לומר מי רגלים ממש חלילה שלא עלה על לב אדם לשרות בהן סמני הקטורת ואני אומר אלו המפרשים ירדו אל מעין שלא היה ולא נברא לשאוב מים חיים והעלו בידם מי רגלים וחלילה וחס לפרש כן כי שבוש גדול ושטות גמור הוא אם מכח סברא אם מכח גמרא

[Zeltzer]

מכולל הלכות שבת במרכז הכוללים דשיכון סקווירא

0001[1].jpg (570.65 KiB) געזען 903 מאל

[ממי_שאמרו]

אזוי ווי מיין ADHD האט באשלאסן מיר נישט צו לאזן שלאפן היינט, וועט דער עולם ליידן פון א פרישן אשכול מיינעם (דריטע אין איין טאג. השם ירחם! וואס וועט זיין דא מיט מיר???)

פיל מאהל טרעפן מיר אן אינטערעסאנטע ידיעות אין ספרים, אפשר דא וואלט געווען די פלאץ צו לאזן דעם עולם וויסן.

איך וויל נאכאמאל בעטן יעדעם איינעם, שעמט אייך נישט. קומט אריין און זאגט אריין אייערע קאמענטס און ידיעות, לטובתנו ולהנאתכם.

וועלן מיר נאכאמאל גיין פתיחה (דריי מאהל פתיחת הארון איז א שטארקע סגולה).

א. מדרש תלפיות בשם ספר שער השמים זאגט אז בלאזן שופר נעבן קישואים (Squash לכאורה) מאכט די ירקות בעסער וואקסן.

ב. אין ספר ארחות חיים ברענגט ער נאך פון רבי חיים וואלאזשענער וואס האט געהערט פון זיין רבי'ן דעם גר"א, אז ער האט פארשידענע קשיות אויף תפילין דרבנו תם, אבער ער גייט אים עס פרעגן בעולם העליון נאך די 120 יאר.

ג. דער מגלה עמוקות ברענגט נאך א דרשה (פרשת בא) וואס זיין אינגל פון 7 יאר אלט האט געזאגט ברבים אין קאסווא שנת שפ"ג.

ד. ווען רבי עקיבא האט געזעצט רבי מאיר פאר רבי שמעון, האט ער געוואלט מפייס זיין רבי שמעון האט ער אים געזאגט: דייך שאני ובוראך מכירים בכוחך. (ירושלמי סנהדרין פרק א הלכה ב)

ה. דעם אויסדרוק גדול נסיון העושר מנסיון העוני שטאמט פונעם אלשי"ך הק'

ו. דער ייטב לב זאגט אז די סיבה פארוואס אליעזר האט געזיכט א שידוך פאר יצחק א בעלת חסד. ווייל כדי א מענטש זאל האבן שלום בית, דארף די ווייב זיין פונקט פארקערט פון אים. יצחק איז געווען גבורה, כדי די זיווג זאל עולה יפה זיין, דארף זי זיין פארקערט וואס דאס איז מידת החסד.

ז. דער חתם סופר זאגט אז פון יעדע גלות האט מען מיטגענומען א יו"ט, פון מצרים פסח, פון בבל פורים, פון יון חנוכה. פון די גלות גייט מען מיטנעמען דעם יום טוב שני של גלויות.

ח. דער ישמח משה שרייבט (פרשת אמור) אז לערנען פארשטייט מען בעסער בייטאג, אבער מ'געדענקט בעסער די תורה וואס מ'האט געלערנט ביינאכט.

[צולייגער]

ו. דער שיר מעון (הנדפס בתוך תו"מ להחת"ס) זאגט די זעלבע ממש.

ז. דער חת"ס רופט עס יו"ט שני של גאולה...

קיעפ איט אפ ממי'עלע

[נשמתין חדתין]

אזוי ווי מיין ADHD האט באשלאסן מיר נישט צו לאזן שלאפן היינט, וועט דער עולם ליידן פון א פרישן אשכול מיינעם (דריטע אין איין טאג. השם ירחם! וואס וועט זיין דא מיט מיר???)

פיל מאהל טרעפן מיר אן אינטערעסאנטע ידיעות אין ספרים, אפשר דא וואלט געווען די פלאץ צו לאזן דעם עולם וויסן.



ו. דער ייטב לב זאגט אז די סיבה פארוואס אליעזר האט געזיכט א שידוך פאר יצחק א בעלת חסד. ווייל כדי א מענטש זאל האבן שלום בית, דארף די ווייב זיין פונקט פארקערט פון אים. יצחק איז געווען גבורה, כדי די זיווג זאל עולה יפה זיין, דארף זי זיין פארקערט וואס דאס איז מידת החסד.

דאס האב איך געזהען פון ר'צדוק הכהן פשט און "עזר כנגדו" פארוואס איז זי א עזר טאקע ווייל זי איז כנגדו
מיט אנדערע טביות

[נא_שכל]

א. מדרש תלפיות בשם ספר שער השמים זאגט אז בלאזן שופר נעבן קישואים (Squash לכאורה) מאכט די ירקות בעסער וואקסן.

כעין זה געפונען מיר אין די ברייתא לגבי פארשידענע סממני קטורת, "מפני שהקול יפה לבשמים", און ס'איז לאו דווקא לגבי די סממנים. אבער דאס איז דווקא בשעת דיכת ושחיקת הסממנים.
דער מאירי (שבת נ"ח:) ביי די סוגיא פון "זוג וענבל", שרייבט אן אינטערסאנטע זאך, אז מ'פלעגט מאכן די גלעקלען כדי זיי צו לייגן ביי כלים, כדי זיי זאלן מאכן א קול בשעתן צושטויסן די געווירצן, וויבאלד די קול איז גוט פאר די בשמים.

ביין וויין געפונט מען פארקערט, אז א קול ובפרט דיבורים פון א מענטש, שאדט פאר די וויין. ווי די גמ' זאגט שוין כשם שהדיבור רע ליין כך יפה לבשמים.

[ממי_שאמרו]

ו. דער שיר מעון (הנדפס בתוך תו"מ להחת"ס) זאגט די זעלבע ממש.

ז. דער חת"ס רופט עס יו"ט שני של גאולה...

קיעפ איט אפ ממי'עלע

שוין אלעס געלוינט פאר דעם ממי'עלע

[נא_שכל]

ח. דער ישמח משה שרייבט (פרשת אמור) אז לערנען פארשטייט מען בעסער בייטאג, אבער מ'געדענקט בעסער די תורה וואס מ'האט געלערנט ביינאכט.

הגם אז פונעם ישמח משה קומט אויס אז דאס עצם רואיגקייט פון דער נאכט העלפט אז מ'זאל גוט געדענקן דאס לערנען, ולפ"ז איז לכאורה נישט קיין חילוק צו מ'חזרט ביינאכט פארן שלאפן אדער נאכן שלאפן, אבער לעצטערע צייטן איז ארויסגעקומען עטליכע קראנטע שטודיעס, אז זיך לייגן שלאפן גלייך נאכן לערנען, העלפט זייער צו געדענקן וואס מ'האט געלערענט. ממילא קומט אויס אז דאס וואס מ'לערנט ביינאכט פאר מ'לייגט זיך צו בלייבט סאך שטערקער אין זכרון.

[בניהו]

גוטע אשכול דאס. ברענג ווי מער

[ממי_שאמרו]

עטליכע גאר אינטערעסאנטע אויסדרוקן פונעם רבן של כל בני הגולה מרן החתם סופר זי"ע.

א. אפילו געווענטליך איז ממזר תלמיד חכם קודם לכהן עם הארץ, די כלל גייט נישט אן ביי א רבנות שטעלע. דארט זאל מען נישט נעמען א ממזר תלמיד חכם...
(שו"ת חאה"ע ח"ב סי' צ"ד)

ב. מקום יש בין בראש בין ביד להניח שני תפילין (עירובין צה:), והחולק על זה אין לו מקום בראש.
(קובץ תשובות ב)

ג. וכן אני אומר: כל המערב דברי קבלה עם ההלכות הפסוקות, חייב משום זורע כלאים - פן "תוקדש" המלאה הזרע אשר תזרע. ולעומת זה, המערב ספרי הגיון עם דברי תורה, עובר על חורש שור וחמור יחדיו. ואם הוא מנהיג ישראל, מנהיג בכלאים.
(שו"ת או"ח סי' נא)

ד. אזא מענטש וואס טוט חסד בין אדם לחבירו, ער האט דער סייעתא דשמיא אז כלל ישראל נעמט אן זיינע פסקים להלכה.
(דרשות שצב.)

ה לעתיד לבוא, כשנזכה לכבוש מצרים כולו יהיה מקודש, ויהיה מצוה לדור שם.
(דרושים ואגדות סח.)

ו. די הלכה איז ווי בית הלל, ווייל זיי האבן קודם געלאזט בית שמאי רעדן און נאכדעם האבן זיי גע'פסק'נט. משום מי שכבר הוציא משפתיו דעתו, קשה לו לחזור, וממש אינו נכנס באזניו ולבו סברת חביריו החלוקין עליו.
(חידושי חת"ס מסכת גיטין)

ז. דער אר"י הק' איז געווען אין פאריגן גלגול א מוהל און האט בטעות גע'הרג'ט א קינד, דעריבער איז ער גאר שטארק נזהר נישט צו הרג'נען קיין שום בריה בעולם.
(חידושי סוגיות)

ח. איינער וואס איז עוסק אין מאכן שידוכים צוויישן גוים: מקובל מגדולים שהעוסק בזה אינו נמלט מבן שמקדיח תבשילו ברבים. (ה"י)
(הגהות וחידושים על שו"ע יו"ד)

ט. ודעת כל אחרונים בטלים נגד צפורנן של ראשונים
(שו"ת או"ח טו. והרבנים)

י. אין יאר תקפ"א יום ג' י"ד טבת, שרייבט ער אזוי: אנא הא טרדינא טובא כי אחר צער ימים הרבה, המליטה זוג' תי' בן זכר, ספק בן ז' ספק בן ח', יהא רעוא יהיה למזל טוב, על כן לבי לא נכון עמי להשיב אמרים ברורים לגברא רבא דכוותיה.
אינעם מוהל בוך פונעם חתם סופר שרייבט ער אזוי: יום א' י"א שבט תקפ"א, הכנסתי לבריתו של אאע"ה את בני הילד שמעון יחי' ביום כ"ח ללידתו שהיה בי"ג טבת.
זעהט מען גאר אינטערעסאנט אז רבי שמעון סופר איז געבוירן ספק ז' ספק ח'.

יא. אזוי ווי משה רבינו האט נישט געוואוסט א סקונדע פאר דעם מעמד הסנה אז ער גייט זיין דער גואל אויסצולייזן כלל ישראל, אזוי אויך משיח בדורנו האט נישט קיין איינונג אז ער וועט זיין משיח, ביז יענע סקונדע וואס דער אייבערשטער גייט זיך מתגלה זיין צום אים.
(שו"ת ח"ו צח הרני)

יב. להיות אין דעתי צלולה בלאו הכי, כי בני הרבני מהור"ר אברהם שמואל בנימין נ"י איננו במזג השוה, ה' ירפאהו ויחלימהו.

יג. תשעה באב איז דער לעצטער טאג פונעם יאר. ווייל פון ממחרת תשעה באב הייבט זיך שוין בפרוס עלינו שנה הבאה עלינו לטובה. און פארדעם ווערט תשעה באב אנגערופן אחרית הימים.
(דרשות ח"ג ע"א המקונן)

יד. אויב א איד זעהט אז דער גויאישע ריכטער נעמט זיך סתם אן פארן גוי, סתם פאר רשעות אדער פוילקייט. מעג מען על פי הלכה געבן שוחד פארן ריכטער.
(שו"ת ח"ו י"ד אך)

[אוראייניקל]

ו. די הלכה איז ווי בית הלל, ווייל זיי האבן קודם געלאזט בית שמאי רעדן און נאכדעם האבן זיי גע'פסק'נט. משום מי שכבר הוציא משפתיו דעתו, קשה לו לחזור, וממש אינו נכנס באזניו ולבו סברת חביריו החלוקין עליו.
(חידושי חת"ס מסכת גיטין)

דער רלב"ח האלט אזוי להלכה אויך.. לגבי די ויכוח איבער סמיכה טענה'ט ער אז היות די חכמי צפת האבן מכריע געווען שלא בפני די חכמצי ירושלים גייט מען נישט נאך רוב.. און יעצט וועט שוין נישט העלפן דן צו זיין בפניהם.. ווייל נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אזוי זענען זיי נוגעים בדבר.

[loyodea]

א. מדרש תלפיות בשם ספר שער השמים זאגט אז בלאזן שופר נעבן קישואים (Squash לכאורה) מאכט די ירקות בעסער וואקסן.

כעין זה געפונען מיר אין די ברייתא לגבי פארשידענע סממני קטורת, "מפני שהקול יפה לבשמים", און ס'איז לאו דווקא לגבי די סממנים. אבער דאס איז דווקא בשעת דיכת ושחיקת הסממנים.
דער מאירי (שבת נ"ח:) ביי די סוגיא פון "זוג וענבל", שרייבט אן אינטערסאנטע זאך, אז מ'פלעגט מאכן די גלעקלען כדי זיי צו לייגן ביי כלים, כדי זיי זאלן מאכן א קול בשעתן צושטויסן די געווירצן, וויבאלד די קול איז גוט פאר די בשמים.

ביין וויין געפונט מען פארקערט, אז א קול ובפרט דיבורים פון א מענטש, שאדט פאר די וויין. ווי די גמ' זאגט שוין כשם שהדיבור רע ליין כך יפה לבשמים.

וראה מה שהביא הב"ח בסי' קנ"ה
כתב במרדכי הארוך וששאלת לפרש שיעור פת של שחרית ובאיזה שעה ביום אוכלין אותה דע שאנו לא נהגו בה כל עיקר ואין רבותינו רגילין בה מפני ששמענו שפת שחרית אינה באה אלא בתבואה הרחוקה מן היישוב ולא שמעה קול תרנגול ולא קול מושכין באניות והרגילין בה צריכי' לאוכלה תדיר בכל יום על כן נמנעים החכמים ממנה דאי אפשר לעמוד עמה עכ"ל

[פארצייטישער חכם]

@ממי_שאמרו איך גיי פון אשכול צום צווייטן און שלונג דיי ווערטער מיט דארשט יישר כוחך
שרייב נאך כ'קען קוים ווארטן

[פארצייטישער חכם]

אויף צו וואקסן אזא תלמיד חכם מיט ADHD איז א תביעה אויף יעדעם ווי זענען אונז אן דעם