מה למד יעקב אבינו בבית מדררש של שם ועבר

[קיקיון]

מס' אמת ליעקב להרה"ג ר' יעקב קאמענעצקי זצ"ל

ms.jpg (714.62 KiB) געזען 3233 מאל

ms3.jpg (470.64 KiB) געזען 3233 מאל

ms4.jpg (59.38 KiB) געזען 3233 מאל

[קיקיון]

זאלען נאך א פאר אידען זעהן

[יש מזל]

ברענגט עס שיין ארויס:
ויצא יעקב מבאר שבע
יעקב אבינו ישראל סבא
רש"י זאגט דעם חשבון אויפן האר
און אין תרגום יונתן שטייט קלאר
אז ער איז געבליבן אין ישיבה 14 יאהר
אין ישיבה פון עבר זיך באהאלטן גאר
טאג און נאכט כחשיכה כאורה
נאר געלערנט די הייליגע תורה
עס שטעלט זיך א קשיא שווער
וואס איז דען געווען ביז אהער
איש תם יושב אהלים
רש"י רעכנט אויס די כללים
אין ביהמ"ד פון עבר און פון שם
האט ער געלערנט אויך פאר דעם
דער תירוץ האט א גדול געגעבן
יעקב אבינו זיין גאנצע שטרעבן
שבתי בבית ד' כל ימי חיי
א גאנץ לעבן אין שוץ פון רבא ואביי
אבער יעצט אז יצחק הייסט איהם פארן
צום פעטער לבן קיין חרן
האט זיך דער פלאן אנדערש אויסגעשטעלט
מען דארף זיך קענען שלאגן מיט די וועלט
עס איז שוין א נייע סביבה
מוז מען פריש לערנען אין ישיבה
ווי אזוי זיך צו שטארקן די פלייצע
מיט לבן ווי זיך צו געבן אן עצה
טאקע ווען יעקב אבינו איז אנגעקומען
די 3 פאסטוכער דארט געפונען
האט ער זיי אויסגעפרעגט גלייך
וואס טוהט זיך דא מיט יעדע זאך
מען קען נישט גיין בלינדערהייט
דער דרך העולם וויסן וויאזוי ס'גייט
און אזוי ביי לבן תיכף מסודר
איהם מודיע געווען איך בין א ברודער
און רש"י זאגט איך קען אויך
די משה פון פָאפְּן ווי מען ברויך
ווייל ביי לבן קען מען נישט זיין כהוגן
אויב מען גייט מיט פארמאכטע אויגן
פארשטייט זיך אז דאס איז
א לימוד פאר אונז געוויס
ביי די ארבעה בנים פון די הגדה
אחד חכם ואחד רשע דיוק א גראדע
אחד "צדיק" וואלט זיך בעסער דערהערט
ווייל דאס איז פון רשע פארקערט
דער תירוץ איז א פשוטע באדייט
ווען נעבן א רשע מען שטייט
צו זיין א צדיק איז נישט גענוג
מען דארף אויך זיין א חכם קלוג
צו וויסן וויאזוי זיך צו היטן
און בלייבן ביים דרך דעם גוטן

[קיקיון]

מוראדיג!
ווער איז דער שרייבער?

[יש מזל]

הרה"ג החסיד ר' יוסף לייב קאהן שליט"א
אייניקל פון הרה"ח ר' יחזקאל שטויבער ז"ל פון אנטווערפען

[היסטאריקער]

א טעות אין קעפל, יעקב למד בבית מדרשו של עבר, לא של שם ועבר, שם נפטר מקודם, וכן הוא ברש"י

[קיקיון]

א טעות אין קעפל, יעקב למד בבית מדרשו של עבר, לא של שם ועבר, שם נפטר מקודם, וכן הוא ברש"י

1 איך האב נישט געשריבען "מה למד משם ועבר"
דער ישיבה האט נאך געקענט הייסען על שמו פון דעם מיסד
2 קוק אין רש"י אין וישב כל מה שלמד משם ועבר מסר לו

[קיקיון]

דעם זעלבען רעיון אין אן אנדערען מהלך האב איך געטראפען אין נאות דשא פון נייטרא רב זצ"ל
ו

ישראל אהב את מסף מכל בניו ופרשיי זיל מה שלמד משם ועבר מסר לו. ויש לדקדק וכי לא לימד יעקב את כל בניו תורה.
ועוד מה הפירוש מה שלמד משם ועבר מפני מה נקט משם ועבר הוי ליה לומר שלמד אותו תורה. ועוד מה לשון מסר לו הי׳ לו
לומר לימד אותו. אך הענין הוא כך כי בעת שקיבל הברכות נטמן בבית עבר י"ד שנה. ויש לדקדק וכי לא למד מקודם מאברהם
ויצחק והא כתיב יושב אהלים של תורה. ועוד יש לדקדק מפני מה לא הלך מקודם אצל שם ועבר רק אחר שקיבל הברכות שהי׳
בן ס"ג שנים. אך הוא פירושו דאיתא בזוה"ק פ׳ פנחס ובראשי חדשיכם דא יעקב ויוסף שהם בחדתיתא דסיהרא עייש
מנין הדבר כי הם סבלו גלות תחילה כך איתא בזוהיק לפיכך לא מסר יעקב הסוד של גאולה רק ליוסף לכן כאשר קיבל יעקב
הברכות והוצרך לילך לחוצה לארץ אצל לבן למקום טומאה והי׳ צריך שמירה והצלה שלא יוכל לבן להרע לו ושלא ילמוד מדרכי לבן
כמו שהתפלל והי׳ השם לי לאלקיס שלא אלמוד מדרכי לבן לכן נטמן בבית שם ועבר כי שם הי׳ בימי המבול והי׳ בונה התיבה
להנצל מפני מי המבול דכן איתא במדרש ויחזק חרש זה שם שבנה התיבה להנצל ועבר הי׳ בימי הפלגה שנחלקו על הקב"ה
ואיתא. במדרש שנביא גדול הי׳ עבר שקרא שמו פלג והי׳ מוכיח אותם שלא למרוד בהקב"ה לכן עתה כשהי׳ יעקב נצרך להצלה
ולשמירה הלך ללמוד מהם איך להתנהג ולכן יעקב לימד ליוסף כי ידע ברוח הקודש שהוא ירד למצרים תחילה למקום טומאה
ויהי׳ נצרך להצלה ולשמירה באשת אדוניו מסר לו מה שלימד משם ועבר וזה לשון מסר לו כמו בקנין מסירה

[מענטש]

מעניי לענין באותו ענין

מפני מה למד יעקב אבינו רק ארבע עשרה שנה בביהמד״ר של עבר? וואס איז געשעהן ביי די ענדע פון פערצען יאר אז יעקב אבינו האט מחליט געוועהן אז גענוג איז גענוג? פארוואס נישט 20 יאר אדער 10 יאר? וואס דוקא 14 יאר?

אולי עבר איז דאן נפטר געווארן? איך האב אבער נישט געמאכט דעם חשבון

[קיקיון]

מעניי לענין באותו ענין

מפני מה למד יעקב אבינו רק ארבע עשרה שנה בביהמד״ר של עבר? וואס איז געשעהן ביי די ענדע פון פערצען יאר אז יעקב אבינו האט מחליט געוועהן אז גענוג איז גענוג? פארוואס נישט 20 יאר אדער 10 יאר? וואס דוקא 14 יאר?

אולי עבר איז דאן נפטר געווארן? איך האב אבער נישט געמאכט דעם חשבון

לויט נייטרא רב און הרה"ג איז ער דאך געגאנען אהין זיך משלים אין א מקצוא זעט אויס אז דעמאלט האט ער געפילט אז ער איזד גרייט פאר די נסיונות
איך האב געהאט אן אנדערע תמי' פאר יקעב אבינו האט עס געדוירט 14 יאר ווי לאנג האט עס געדויערט פאר יוסף?
ר' יעקב זצ"ל שרייבט אויף דעם מדרש
ויאמר ישראל רב עוד יוסף
מהו רב. גדול כוחו שליוסף שכמה צרות הגיעו לו והוא עומד בצדקתו

ms.jpg (63.57 KiB) געזען 3000 מאל

דער צמח דוד שרייבט
יעקב בא חרנח בשנת קפה
עבר מת בשת קפז

[מענטש]

לויט די מדרש אז יצחק איז געוועהן 2 יאר אין הימל אחר העקידה, אולי יש לומר אז ווען יצחק איז צוריק אראפ פון הימל איז ער געבליבן ביי די 37 יארגאנג (ועיין עוד בזה בחקל יצחק ווי ער פארענטפערט מיט דעם די סתירה ווען עשיו איז ארויס לתרבות רעה ביי די 13 אדער 15 ואברהם מת ביי די 175. עיין שם באריכות וקצרתי מאוד) ממילא איז יעקב׳ס יארן אויך געוועהן אפגעריקט פון עבר מיט צוויי יאר, איז טאקע עבר פונקט דעמאלטס נפטר געווארן.

[המחפש]

מעניי לענין באותו ענין

מפני מה למד יעקב אבינו רק ארבע עשרה שנה בביהמד״ר של עבר? וואס איז געשעהן ביי די ענדע פון פערצען יאר אז יעקב אבינו האט מחליט געוועהן אז גענוג איז גענוג? פארוואס נישט 20 יאר אדער 10 יאר? וואס דוקא 14 יאר?

אולי עבר איז דאן נפטר געווארן? איך האב אבער נישט געמאכט דעם חשבון

עי' בספר שפתי דעת לבעל הכלי יקר ז"ל, פ' ויצא מאמר מ"ג כדי להנצל מן "יד" עשיו, עיי"ש באריכות

וע"ע בספר תפארת ישראל פ' תולדות דף י': עפ"י סוד

[למעלה משבעים]

https://www.otzar.org/wotzar/getimg.asp ... -0-512-512
עד עת שהיו ראויות לבנים

[לא לנו]

דער מהרש"א ברענגט פון מדרש אז יעקב ע"ה האט געזאגט תהילים בבית מדרשו של שם ועבר

[תמימות'דיגער]

דער מהרש"א ברענגט פון מדרש אז יעקב ע"ה האט געזאגט תהילים בבית מדרשו של שם ועבר

ווי איז דער מהרש"א?

[לא לנו]

לשון קדשו דברים בוערים מגילה יא. עה"פ לולא ה' שהיה לנו וכו':

זה המזמור איתא במדרשות שכוונו בו על עשו וזרעו שהרשיעו והרעו לנו בכל הדורות יותר מכל שאר האומות. והוא שאמרו במדרש (ב"ר סח, יא: ילקוט שמעוני תהילים רמז תתפ) "יאמר נא ישראל", ישראל סבא, כתיב (בראשית כח, יא), וישכב במקום ההוא, אריב"ל כאן שכב, הא כל עשרים שנה שהיה בבית לבן לא שכב, אמר ר"ש בן נחמן כל ספר תהילים היה אומר, והיינו שהתפלל שיהיה ניצול מפני עשו שבשבילו ברך לבית לבן, ואמר שהוא סימן לבנו בגלות אדם שתפשנו אומנות אבותינו שנתפלל כן, "לולי ה' שהיה לנו בקום עלינו אדם", אל תקרי אדם אלא אדום, כמ"ש ואתן אדם תחתיך, ואמר שבכל דוד ודור עומדים עלינו לכלותינו, לולי ה' שהיה לנו.

עיי"ש בהמשך דבריו לפרש המשך הפסוק.

[קיקיון]

דער מהרש"א ברענגט פון מדרש אז יעקב ע"ה האט געזאגט תהילים בבית מדרשו של שם ועבר

דער מהרש"א וואס די האסט ציגעציייכענט רעדט זיך פון די עשרים שנה שהיה בבית לבן

[קיקיון]

עי' בספר שפתי דעת לבעל הכלי יקר ז"ל, פ' ויצא מאמר מ"ג כדי להנצל מן "יד" עשיו, עיי"ש באריכות

וע"ע בספר תפארת ישראל פ' תולדות דף י': עפ"י סוד

ל"ט

ms.jpg (90.12 KiB) געזען 2850 מאל

[לא לנו]

דער מהרש"א ברענגט פון מדרש אז יעקב ע"ה האט געזאגט תהילים בבית מדרשו של שם ועבר

דער מהרש"א וואס די האסט ציגעציייכענט רעדט זיך פון די עשרים שנה שהיה בבית לבן

ריכטיג, נישט געכאפט

[יעדער]

א טעות אין קעפל, יעקב למד בבית מדרשו של עבר, לא של שם ועבר, שם נפטר מקודם, וכן הוא ברש"י

http://www.ivelt.com/forum/viewtopic.ph ... 51#p364051

[איש מלחמה]

מעניי לענין באותו ענין

מפני מה למד יעקב אבינו רק ארבע עשרה שנה בביהמד״ר של עבר? וואס איז געשעהן ביי די ענדע פון פערצען יאר אז יעקב אבינו האט מחליט געוועהן אז גענוג איז גענוג? פארוואס נישט 20 יאר אדער 10 יאר? וואס דוקא 14 יאר?

אולי עבר איז דאן נפטר געווארן? איך האב אבער נישט געמאכט דעם חשבון

בפשטות נישט קיין שטארקע קשיא, עס מוז זיך אמאל ענדיגן.
אבל צום קעפל, עס איז דא וואס זענען מדייק פון רש'י "ששימש בבית מדרשו" אז עס איז געווען מער פון סתם לימוד התורה ווייל אויף לימוד איז דאך די גמרא מיט אבימי ועוד אז כיבוד אב ואם איז דוחה. נאר לפי התוספות (בכתובות כמדומה) אז רבי עקיבא שפך דם על כל פסיעה פונעם מת מצוה ווייל עס איז געווען בדרך לשמש וגדול שימישו יותר מלימידו ניחא.
אגב, דער חיד"א זאגט א הפלאדיג ווארט, עס איז באקאנט די גמרא קשיא אז איין פלאץ שטייט ישא אשה ואח"כ ילמוד תורה און עס שטייט א ברייתא להיפך, מתרץ הגמרא הא לן והא להו.
תוספות מפרש אז הא לן איז די בני בבל דעשירי נינהו און זיי האבן נישט מורא פון די רחיים על צווארו קענען זיי חתונה האבן ווייל זיי קענען ווייטער לערנען.
איז יעקב יצא ברכוש גדול מיצחק לישא אשה, איז אבער אליפז געקומען ונטל כל רכושו, נו אז ער איז יעצט א עני דארף ער דאך קודם גיין לערנען.

[עובר ושב]

Rav Avigdor Miller on Yaakov Avinu’s Shidduch Prep

Q:
Why did Yaakov stop for 14 years in the yeshiva of Shem v’Ever if his father told him to go and get married?

A:
When Yaakov Avinu was told by his parents, when he was given the order that he should go and get a wife, he didn’t do it. Fourteen years he took a vacation and he went to the yeshiva. That’s a queer thing. They didn’t tell him to go to the yeshiva. They told him to get a wife. But he dropped out of sight for fourteen years in Yeshivas Shem v’Ever. How could he do such a thing? Is that obeying his parents?

The answer is that’s part of the job. Before you can take a wife you have to be ready for the job. And that’s why if possible, yilmod Torah, you have to learn, ve’achar kach yisa ishah, and afterwards you should get married. Learning Torah doesn’t mean you learn a piece of Bava Kama and that’s all; no. Unfortunately the way it’s taught in the yeshivos is not a preparation for marriage. Torah means a lot more. It’s a pity it’s not being taught in all places properly. Some places, maybe.

You have to teach a lot of things. You have to teach toras chesed. People have to learn that they’re getting married and therefore they have to live with somebody else and they have to be willing to yield. You have to be willing to accept other people’s idiosyncrasies. You just can’t have things your way. There’s a great deal to teach there! The Torah of cooperating with other people.

Here’s a yeshiva man. He’s frum and he’s idealistic; he’s everything. But it’s always what he wants to do. He’s doing what he wants. Suddenly he gets married and he discovers that there’s somebody else who wants something too; and it’s a great disappointment to him. And that’s only one of the things you have to learn.

But we’ll leave this to those who are conducting the institutions. What’s the benefit of my telling it here? Those people are the ones who should be asking this question. Let them study the subject.

TAPE # 178