מיללער האט געשריבן:אביסל איבער די 'משפחת הרבנים לאנדא' געפונט זיך אינעם ספר 'שבט ישראל' חיברו ר' אפרים ב"ר ישראל לאנדא ב"ר יהודא ליבוש אב"ד סדיגורא בעמח"ס יד יהודא.
דער ר' יהודא ליבוש לאנדא פון סדיגורא איז נישט געווען קיין לוי, זיין זיידע ר' יהודא ליבוש אב"ד לעוורטוב איז געווען אן איידעם ביי ר' נפתלי הירץ הלוי לאנדא אב"ד זבאליען וסיבב שם משפחתו כשם משפחת חותנו.
דער פאטער פון ר' יהודה לייבוש לאנדא אב"ד סאדיגורא ומח"ס יד יהודה האט געהייסען ר' יונה לאנדא ער איז געווען רב אין גראבאוויץ נישט ווייט פון לובלין ב"ר מרדכי זיסקינד מבורשטין ב"ר יהודה ליבוש מלעוורטוב הנ"ל.
אויסער דעם זון ר' יהודה ליבוש אב"ד סאדיגורא האט ר' יונה פון גראבאוויץ געהאט א זון ר' משה ישכר לאנדא פון לעמבערג (נפטר תרנ"ד ראה כתבה על פטירתו) וועמענס קינדער זענען שוןין ווייזט אויס שוין געווען פארכאפט אין השכלה צווישען זיי ד"ר יהודה ליב לאנדא ער איז געווארן א משורר און דיכטער, צווישען זיינע ווערק האט ער געשריבען א 'חזיון' (פלע"י בלע"ז) גערופען דם תחת דם ער איז געווען ראבינער אין יאניסבורג, סט. אפריקא.
אין ספר חד וחלק איז דא א הספד אויף רבי ישראל לנדא פון קיוב (אן איידעם פון הנגיד ר' יונה זייצעוו) וועלכער איז נפטר געווארן ב' במדבר תרס"ג. דאס איז לכאורה נישט רבי ישראל לנדא פון קיוב וועלכער האט געדרוקט זיין ספר נפש חיה אין יאר תר"ע.
נחוניא האט געשריבן:אין ספר חד וחלק איז דא א הספד אויף רבי ישראל לנדא פון קיוב (אן איידעם פון הנגיד ר' יונה זייצעוו) וועלכער איז נפטר געווארן ב' במדבר תרס"ג. דאס איז לכאורה נישט רבי ישראל לנדא פון קיוב וועלכער האט געדרוקט זיין ספר נפש חיה אין יאר תר"ע.
אוודאי נישט יענער, ווייל דער נפש חיה איז נישט געווען בן-בנו פונעם נודע ביהודה
די פראגע איז ווער עס איז יא, און איז מעגליך אז איבער הונדערט יאר נאך די פטירה פונעם נו"ב זאל נפטר ווערן א גראדער אייניקל בן-בנו?
נחוניא האט געשריבן:אין ספר חד וחלק איז דא א הספד אויף רבי ישראל לנדא פון קיוב (אן איידעם פון הנגיד ר' יונה זייצעוו) וועלכער איז נפטר געווארן ב' במדבר תרס"ג. דאס איז לכאורה נישט רבי ישראל לנדא פון קיוב וועלכער האט געדרוקט זיין ספר נפש חיה אין יאר תר"ע.
אוודאי נישט יענער, ווייל דער נפש חיה איז נישט געווען בן-בנו פונעם נודע ביהודה
די פראגע איז ווער עס איז יא, און איז מעגליך אז איבער הונדערט יאר נאך די פטירה פונעם נו"ב זאל נפטר ווערן א גראדער אייניקל בן-בנו?
דאכט זיך אז עס שטייט דארט בן בן בנו של הנו"ב, ד"מ אן איר-אייניקל.
נחוניא האט געשריבן:אין ספר חד וחלק איז דא א הספד אויף רבי ישראל לנדא פון קיוב (אן איידעם פון הנגיד ר' יונה זייצעוו) וועלכער איז נפטר געווארן ב' במדבר תרס"ג. דאס איז לכאורה נישט רבי ישראל לנדא פון קיוב וועלכער האט געדרוקט זיין ספר נפש חיה אין יאר תר"ע.
אין המליץ ח' תמוז תרס"ג איז באריכטעט די פטירה פון ר' ישראל לנדא, און צווישן די מספידים איז אויך געווען ש"ב הרב מוהר"י לנדא. לויט ווי עס איז באריכטעט איז ער געווען בן מ"ט שנה, ד"מ געבוירן אין יאר תרי"ד. http://jpress.org.il/Default/Scripting/ ... sQuery=%22%u05d9%u05e9%u05e8%u05d0%u05dc%20%u05dc%u05e0%u05d3%u05d0%22&rEntityType=&sSearchInAll=true&RefineQueryView=&StartFrom=30&ViewMode=HTML
יהיה כן האט געשריבן:ואם זה נכון נמצא שרבי יחזקאל אב"ד גארליץ היה נכדו של רבי חיים מפודקאמין (ב"ר אברהם, אחי רבי יהודה לנדא אביו של הגאון בעל נודע ביהודה מפראג) וזה צ"ע אצלי מאוד, שרבי חיים מפודקאמין נפטר בשנת תקנ"ז ונכדו רבי יחזקאל נפטר רק כשלשים ושתים שנה אחריו בשנת תקפ"ט (ואולי היה צעיר לימים), והדבר צריך בירור שלא מצאתי בשום אחד מחושבי צאצאי ר' חיים מפודקאמין שיהיה לו בן בשם ר' דוד.
רבי חיים הלוי לאנדא אבד"ק פודקאמין מיסד הקלויז בבראד, איז נסתלק געווארן פורים תקנ"ז (עס כדאי אנצומערקן אז זין אור אור אייניקל דער צאנזער רב האט געהייסן נאך עם) הגם אז אין לתולדות הקהילות בפולין שטייט אז ער איז געבוירן אין יאהר תע"ה, ווייס איך נישט ווי אויסגעהאלטן עס איז, ווייל זיין איידים ר' ישעי' הורוויץ בן המהר"ם איז שוין געבוירן בערך יאהר ת"ע - 5 יאהר פאר זיין שווער - עס זעהט אויס אז ר' חיים איז געווען איבער הונדערט יאהר ווען ער איז אוועק, אויב אזוי איז נישט קשיא אז זיין אייניקל איז אוועק סך הכל 32 יאהר נאך עם.
מיללער האט געשריבן:בנוגע צאצאי מרן הנודע ביהודה, איך ווייס פון צוויי משפחות וועלכע זענען אנגעבליך אייניקלעך אבער וויבלאד עס קען מעגליך זייך אז איך וועל פוגע זיין בכבוד המשפחות אויב וועל איך זיך אריינלאזען אין די פרטים, אשב ואל אעשה עדיף, ומיללער בסלע שתיקה בתרין.
דאס איז אבער יא אינטערעסאנט, אויסצורעכענען די קינדער פונעם נודע ביהודה; א) ר' יעקבקא הלוי לאנדא מבראד ומחכמי הקלויז דשם ב) ר' שמואל סג"ל לאנדא מ"מ אביו כאב"ד פראג ובעמח"ס שיבת ציון ג) ר' ישראל הלוי לאנדא ד) חתנו ר' יוסף הצדיק מפוזנא (יש אומרים שסיבב שם משפחתו ג"כ ללאנדא).
איינע פון די זון פון רבי שמואל לאנדא אב"ד פראג, איז געווען ר' אברהם יעקב לאנדא פון ווילנא (עפ"י וונדר/מאורי גאליציה נפטר בחצי ימיו בשנת תקפ"ח). ר' אברהם יעקב האט געהאט א זון וואס איז געווארן א חסיד, ה"ה הגאון רבי יקותיאל זלמן לאנדא אב"ד וויטעבסק ולאחריו רב החסידים בעיר המלוכה פעטערבורג ברוסלאנד.
בייגעלייגט איז א מודעת אבל אין המליץ צו די פטירה פון רבי יקוציאל זלמן לאנדא ז"ל בשנת תרנ"ה
מיללער האט געשריבן:בנוגע צאצאי מרן הנודע ביהודה, איך ווייס פון צוויי משפחות וועלכע זענען אנגעבליך אייניקלעך אבער וויבלאד עס קען מעגליך זייך אז איך וועל פוגע זיין בכבוד המשפחות אויב וועל איך זיך אריינלאזען אין די פרטים, אשב ואל אעשה עדיף, ומיללער בסלע שתיקה בתרין.
דאס איז אבער יא אינטערעסאנט, אויסצורעכענען די קינדער פונעם נודע ביהודה; א) ר' יעקבקא הלוי לאנדא מבראד ומחכמי הקלויז דשם ב) ר' שמואל סג"ל לאנדא מ"מ אביו כאב"ד פראג ובעמח"ס שיבת ציון ג) ר' ישראל הלוי לאנדא ד) חתנו ר' יוסף הצדיק מפוזנא (יש אומרים שסיבב שם משפחתו ג"כ ללאנדא).
איינע פון די זון פון רבי שמואל לאנדא אב"ד פראג, איז געווען ר' אברהם יעקב לאנדא פון ווילנא (עפ"י וונדר/מאורי גאליציה נפטר בחצי ימיו בשנת תקפ"ח). ר' אברהם יעקב האט געהאט א זון וואס איז געווארן א חסיד, ה"ה הגאון רבי יקותיאל זלמן לאנדא אב"ד וויטעבסק ולאחריו רב החסידים בעיר המלוכה פעטערבורג ברוסלאנד.
בייגעלייגט איז א מודעת אבל אין המליץ צו די פטירה פון רבי יקוציאל זלמן לאנדא ז"ל בשנת תרנ"ה
המתלמד לפני רבו האט געשריבן:מה היה הבן הזה של ר' שמואל לנדא ואיפא היה מקומו, לא נזכר שם בן הזה ברשימת צאצאי הנו"ב המצורף למעלה. כנראה שתחלף לך בין שני ר' שמואל לנדא. ר' שמואל לנדא מווילנא {חתן ר' חיים לנדא אב"ד פודקמן, ומאשתו לקח השם לנדא] אבי ר' אברהם יעקב יעקל ואבי ר' יצחק אליהו מווילנא [והם היו בני דודים של הנו"ב] בנו של ר' אברהם יעקב יעקל הוא ר' שמואל לנדא חתן מהרי"ץ מוולאזין ובתו של ר' שמואל נשאת לר' חיים הלל פריד בן הגאון מהרא"י מוולאזין בת דודו. עוד בן היה לר' אברהם יעקב יעקל הנ"ל הוא ר' יקותיאל זלמן לנדא מוויטבסק
מיללער האט געשריבן: איך זעה אז מ'האט נאך נישט דערמאנט זיין ספר 'זכרון שארית יוסף', דער ספר איז געדרוקט געווארן בשנת תרמ"ב דורך אן אייניקל ר' שמואל שעהנבלום פון רישא וואס אבי אביו ר' פנחס איז געווען א זוהן פון ר' יוסף מפוזנא ז"ל.
כבוד יקירנו החוקר וסופר רנ"א וועקשטיין פון אשדוד הי"ו האט אנגעראכטען א הערליכער מאמר מיט שיינע גילוים לתולדות הרה"ק ר' יוסף הצדיק מפוזנא זצוק"ל וצאצאיו, שפתים ישק משיב דברים נכוחים איך שטעל עס אהער ארויף לתועלת החברים, פארשטייט זיך אז ווער ס'טרעפט דערין א דבר חידוש און קען מוסיף זיין זאל אוודאי נישט מונע זיין טוב מבעליו (און ווער ס'וויל קאפירען זאל גיבען קרעדיט פאר רנ"א עי' ערך דער בליק).
אינעם קונטרס הנ"ל זכרון חיי דודים פון רנ"א וועקשטיין שטייט אז רבי פנחס בן רבי יוסף הצדיק מפוזנא איז נפטר געווארן כ"ט אב תקע"ט. מיר האבן געפונען בעזהשי"ת אינעם צייטונג הצפירה פון שנת תר"ס איז א געוויסער "פנחס פעסיס מדובנא" (מחבר ספר 'עיר דובנא ורבניה') מעתיק עטליכע מצבות פון די שטאט דובנא, ובתוכם די מצבה פון רבי פנחס הנ"ל און אויף די מצבה איז איינגעקריצט שנפטר ה' אב תר"ח.
אגב, איז ער דארט אויך מעתיק די מצבה פון א פרוי, נכדת רבי יהודה מוואלאדאווא בן אחר של רבי יוסף הצדיק מפוזנא, בייגעלייגט זענען ביידע העתקות:
ר' אלעזר לאנדא אב"ד בראד ומח"ס יד המלך על הרמב"ם איז געווען א זוהן פון ר' ישראל בן הנודע ביהודה, אויך זיין ברודער ר' משה ב"ר ישראל לאנדא מפראג איז געווען א מחבר ספרים ומו"ל ספרי זקנו, צווישן זיינע חיבורים איז פארהאן א הגדה של פסח איבערגעטייטשט אויף דייטש.
נאך איינער מצאצאי הנודע ביהודא שחיבר ספרים איז געווען ר' ישראל ב"ר יהודה לאנדא בן היד המלך, מחבר ספר נפש חיה עמ"ס מגילה, ומו"ל ספר זכרון אלעזר מאחיו ר' אלעזר שנפטר בצעירותו.
דאס איז אויסער דעם דערמאנטן ר' יעקבקא לאנדא ב"ר אלעזר דור רביעי להנו"ב ומח"ס כבוד מלכים ומדרש חכמים, וואס מיר זענען נישט קלאר צו דאס איז א זוהן פון דעם זעלבן ר' אלעזר ב"ר ישראל דער יד המלך אדער איז געווען נאך א ר' אלעזר דור שלישי להנו"ב.
נאך א זון פון רבי אלעזר לאנדא בעל יד המלך איז געווען ר' זאב וואלף לאנדא פון ווארשא וואס האט בשנת תרנ"א געדרוקט דעם צל"ח על סדר קדשים מזקנו הגה"ק בעל נודע ביהודה זצ"ל: https://archive.org/stream/sefertsiyunl ... 4/mode/2up
מיללער האט געשריבן: נאך א זון פון רבי אלעזר לאנדא בעל יד המלך איז געווען ר' זאב וואלף לאנדא פון ווארשא וואס האט בשנת תרנ"א געדרוקט דעם צל"ח על סדר קדשים מזקנו הגה"ק בעל נודע ביהודה זצ"ל: https://archive.org/stream/sefertsiyunl ... 4/mode/2up
נאך בשנת תרל"ח האט דער דערמאנטער ר' וואלף לאנדא געדרוקט דעם צל"ח אויף מסכתות שבת און עירובין, דארט זעהט מען אז ער איז געווען אן איידעם ביי מהר"י העשל אב"ד ור"מ לובלין
מיללער האט געשריבן: נאך א זון פון רבי אלעזר לאנדא בעל יד המלך איז געווען ר' זאב וואלף לאנדא פון ווארשא וואס האט בשנת תרנ"א געדרוקט דעם צל"ח על סדר קדשים מזקנו הגה"ק בעל נודע ביהודה זצ"ל: https://archive.org/stream/sefertsiyunl ... 4/mode/2up
נאך בשנת תרל"ח האט דער דערמאנטער ר' וואלף לאנדא געדרוקט דעם צל"ח אויף מסכתות שבת און עירובין, דארט זעהט מען אז ער איז געווען אן איידעם ביי מהר"י העשל אב"ד ור"מ לובלין
לרבי שמואל לאנדא זצ"ל בנו ומ"מ מרן הנודע ביהודה, היה בן בשם ר' משה לאנדא, היה חתנו של הנגיד ר' נחמן נתן ראפאפארט מאומאן, נפ' בשנת תרכ"ב, הנה מאמר הערכה עליו בעיתיון המליץ
מיללער האט געשריבן:אינעם אשכול הסמוך מיט בילדער פון גדולי ישראל, האט אונזער גוטער פריינט ר' יאסל מאן הי"ן געשטעלט דעם פאלגענדן בילד, צוגעבנדיג אז מ'רעדט פון ר' יהודא לאנדא ב"ר שמואל מפראג בעמח"ס שיבת ציון בנו ומ"מ של מרן הנו"ב.
דערווייל וועלענדיג אריבערשטעלן דעם בילד אהער, זעען מיר אז ר' שמואל האט נישט געהאט קיין זיין ר' יהודא בכלל, און פילייכט איז דאס בנו של ר' יעקבקא מבראד בן הנו"ב אדער א צווייטער, בעטן מיר ר' יוסלמאנען זאל ארויפקומען אויפן פאדיום און איבערגעבן זיין מקור.
אינטערעסאנט אז אין מאורי גליציה (ח"ג עמוד 612) ברענגט ער דעם דאזיגן בילד ביים ערך פונעם יד המלך, און ער שרייבט אונטערן בילד הרב אלעזר לנדא מווילקובסק נכד הנוב"י.
בןהרחמן האט געשריבן:איך האב טאקע נישט געהעריג געכאפט וואס ער מיינט דארטן, ווייל ער רעדט נישט דארט פון קיין ר' אלעזר לנדא מווילקובסק, נאר פון ר' אלעזר דער יד המלך, און דארטן ברענגט ער דעם בילד, ממילא ווייס איך נישט צו די מווילקובסק איז א טעות און ער מיינט באמת דעם יד המלך אדער מיינט ער טאקע אן אנדערן ר' אלעזר? (דאס האב איך געמיינט מיט מיינע פריערדיגע ווערטער אז אינמיטן דעם ערך פונעם יד המלך ברענגט ער די בילד אבער ער שרייבט מווילקובסק).
נישטערענדיג איבער א געוויסע ענין האב איך געטראפן א נייעס אינעם צייטונג 'היום' פון יאר תרמ"ו איבער די פטירה פון דעם דערמאנטן ר' אלעזר לאנדא מווילקאוויסק נכד הנו"ב, עס שטייט אבער נישט מער פרטים וויאזוי ער איז געווען אן אייניקל, דאס שטייט אז ער איז אלט געווען 90 יאר ביי זיין פטירה דאס הייסט אז ער איז געבוירן בשנת תקנ"ו דריי יאר נאך די פטירה פונעם נו"ב, למי פתרונים?
אינעם מאנומענטאלען ספר פון בערל כהן איבער דערפער און שטעטליך פון די ליטא, שרייבט ער ביים ערך פון ווילקאוויסק אז דארט אזי געווען א רב 'ר אליעזר ב"ר פנחס וועלכער איז נפטר געווארן בשנת תרמ"ו (1886) לויט דעם דערמאנטן מודעה פון 'היום' איז דאס גאנץ באשטימט דער דערמאנטער ר' אלעזר לאנדא (וטעות נפלה מאליעזר אלעזר) וכן משמה מהערות מתחת לקו דשם, וואס אויב מיין השערה איז ריכטיג קען זיין אז ער איז געווען א זון פון ר' פנחס בנו של ר' יוסף הצדיק מפוזנא חתן הנו"ב. http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.asp ... &pgnum=107
אין הצפירה שטייט אז רבי אלעזר אב"ד ווילקאוויסק איז געווען בן רבי פנחס לאנדא.
ביי אונז אין די משפחה איז ידוע אז מיר זענען אייניקלעך פונעם הייליגען נודע ביהודה, למעשה פעלט אונז אפאר רינגלעך, איז קודם וועל איך אנהייבען אביסעל מיט די יחוס, און דערנאך וואס אונז ווייסען איבער דעם.
מיין באבע זז"ג איז א טאכטער פון ר' שלום לנדא פון קאלאמאיע, און ער איז געווען א זון פון ר' שמואל לנדא.
ר' שמואל יצחק לנדא איז געבוירען אלול תר"ל (חתונה געהאט תרמ"ח צו קריינדעל ברעטלער) און איז אוועק אין עלטער פון 36 יאר אום י"א אדר תרס"ו.
ר' שמואל'ס טאטע איז געווען הרה"ג ר' יוסף פנחס לנדא אבד"ק באלחוב (גאליציע). ער איז געבוירען בשנת תרי"א אין ער איז געווארען רב אין באלחוב בשנת תרס"ג (מספר אהלי שם דף 217). ביי די ערשטע וועלט מלחמה האבען אים די רוסען גענומען אלטס געפאנגענע קיין פאלטאווע און פון דארטען קיין קיעוו, נאך גרויס שתלנות פון גאוני עולם, אינצווישען זיי הרה"ג ר' יוסף ענגיל דער קראקעווער רב, איז ער באפרייט געווארען און צוריק געקומען קיין באלחוב (ממכתבים וכתבי עת שנמצאו מאותו זמן). דער באלחובער איז נפטר געווארען בערך תרפ"ט תר"ץ (לפי קובץ דרושים תר"ץ ולפי כמה מסמכים).
דער באלחובער רב איז געווען א זון פון הרה"ג ר' ארי' מאיר לנדא אבד"ק טשיטש (גאליציע). בשנת תרמ"ט איז דער טשיטשער רב מיט זיין רביצין (א טאכטער פון ר' אברהם מנחם ברגליס) ארויף געפארען וואוינען קיין א"י און זיי האבען זיך באזעצט אין עיה"ק צפת וואו זיי האבען אויסגעלעבט זייערע יארען (מאורי גלציה, מאיר וונדר).
יעצט בנוגע די קשר צום נודע ביהודה, אין ספר אהלי שם שטייט אויפן באלחובער רב אז ער איז 'ממשפחת הנודע ביהודה'.
אויף די (איבערגעמאכטע) מצבה פון הינדא שרה אשת הרה"ג ר' ארי' מאיר שטייט 'אשת הרב אריה מאיר לנדא זצ"ל נכד הנודע ביהודה' (זיין מצבה איז אויך אין צפת אבער מען ווייסט נישט וואו).
אין די בריוו פון גאוני עולם צו העסקן דוד סימענסון וואס בעט אז ער זאל שתדלן פאר די באפרייאונג פון הרה"ג ר' יוסף פנחס (לעצטענס געפונען געווארען, זעה אויבען), שטייט דארט געשריבען אויף דייטש אז ער איז 'מגזע הנודע ביהודה'.
דער באלחובער רב דריטע קינד (איינס נאך שמואל יצחק) האט געהייסען 'יחזקאל'.
למעשה וויאזוי הרה"ג ר' ארי' מאיר איז אן אייניקעל דאס ווייסט מען נישט, און לויט די יארען איז ער געבוירען שפעטסטענס און די תק"צ, וואס מיינט 120 יאר חילוק פון ווען די נודע ביהודה איז געבוירען.