קרית יואל פלייש האט געשריבן:היינטיגע רבנים -וואס איך ווייס-
אדמו"ר מסאטמאר מהר"א אדמו"ר מוויזניץ מאנסי אדמו"ר מתלדות צבי ספינקא
עס איז זיכער דא נאך
לויט ווי איך האב געהערט איז אדמור מסאטמאר מהר"א נישט קיין פולע מוהל ער טיט נאר די חיתוך (אזוי ווי אסאך יונגעלייט טוען, בפרט ביי די ערשטע יונגל) אין א עומד על גביו טוט די פריעה ומציצה כך שמעתי קען זיין כאב נישט ריכטיג געהערט
ער מאכט אלעס חיתוך פריעה מציצה, אלע איבריגע זאכן טוט די עומד על גביו,
תימני האט געשריבן:געהערט אמאל פון א עלטערע איד פון סאטמאר אז די בעל דברי יואל מסאטמאר זצ''ל איז פארן קריג געווען א מוהל און נאכן קריג האט ער געזאגט אז ער קען מער נישט
אויך אמאל געהערט דערפון און געהערט (קיינמאל באשטעטיגט ביי א צווייטע) אז ער איז איינמאל געווען ביי א ברית ווי די מוהל, א בנש"ק, האט נישט געטויגט צו די מלאכה. אויפן וועג אהיים מיט'ן מוהל האט די רבי זי"ע אים געפרעגט אויב ער ווייסט פארוואס ער איז נישט קיין מוהל, האט די מוהל גע'ענפערט 'נו לאמיר טאקע הערן', האט די רב זי"ע געזאגט "ווייל איך קען נישט...".
תימני האט געשריבן:געהערט אמאל פון א עלטערע איד פון סאטמאר אז די בעל דברי יואל מסאטמאר זצ''ל איז פארן קריג געווען א מוהל און נאכן קריג האט ער געזאגט אז ער קען מער נישט
אויך אמאל געהערט דערפון און געהערט (קיינמאל באשטעטיגט ביי א צווייטע) אז ער איז איינמאל געווען ביי א ברית ווי די מוהל, א בנש"ק, האט נישט געטויגט צו די מלאכה. אויפן וועג אהיים מיט'ן מוהל האט די רבי זי"ע אים געפרעגט אויב ער ווייסט פארוואס ער איז נישט קיין מוהל, האט די מוהל גע'ענפערט 'נו לאמיר טאקע הערן', האט די רב זי"ע געזאגט "ווייל איך קען נישט...".
אז ער איז געווען א מוהל האב איך קיינמאל געהערט.
די מעשה איז געווען מיטן ריבניצער זצ"ל, דער רבי האט איהם געזאגט אז דער חילוק צווישן זיי איז אז ער קען נישט און איז נישט קיין מוהל, און דער ריבניצער קען נישט און ער איז יא...
לכאורה האט געשריבן: פארוואס שרייבט מען תגובות אן זיך פארשטענדיגן מיטן מוח?
תימני האט געשריבן:געהערט אמאל פון א עלטערע איד פון סאטמאר אז די בעל דברי יואל מסאטמאר זצ''ל איז פארן קריג געווען א מוהל און נאכן קריג האט ער געזאגט אז ער קען מער נישט
אויך אמאל געהערט דערפון און געהערט (קיינמאל באשטעטיגט ביי א צווייטע) אז ער איז איינמאל געווען ביי א ברית ווי די מוהל, א בנש"ק, האט נישט געטויגט צו די מלאכה. אויפן וועג אהיים מיט'ן מוהל האט די רבי זי"ע אים געפרעגט אויב ער ווייסט פארוואס ער איז נישט קיין מוהל, האט די מוהל גע'ענפערט 'נו לאמיר טאקע הערן', האט די רב זי"ע געזאגט "ווייל איך קען נישט...".
אז ער איז געווען א מוהל האב איך קיינמאל געהערט.
די מעשה איז געווען מיטן ריבניצער זצ"ל, דער רבי האט איהם געזאגט אז דער חילוק צווישן זיי איז אז ער קען נישט און איז נישט קיין מוהל, און דער ריבניצער קען נישט און ער איז יא...
זייער מעגליך, וואס איך געדענק 'קלאר' איז אז די מעשה וועלכע איך האב געהערט איז די שמועס געגאנגען קורץ און שארף אזוי ווי איך האב עס געשריבן. מעגליך ס'איז געשען ביי ביידע, מעגליך מיין מעשה איז געשען ביי א צוויטע צדיק, און מעגליך ביידע זענען געשען ביים ריבניצער נאר צוויי אנדערע מאל (און מוהלים)
תימני האט געשריבן:געהערט אמאל פון א עלטערע איד פון סאטמאר אז די בעל דברי יואל מסאטמאר זצ''ל איז פארן קריג געווען א מוהל און נאכן קריג האט ער געזאגט אז ער קען מער נישט
אויך אמאל געהערט דערפון און געהערט (קיינמאל באשטעטיגט ביי א צווייטע) אז ער איז איינמאל געווען ביי א ברית ווי די מוהל, א בנש"ק, האט נישט געטויגט צו די מלאכה. אויפן וועג אהיים מיט'ן מוהל האט די רבי זי"ע אים געפרעגט אויב ער ווייסט פארוואס ער איז נישט קיין מוהל, האט די מוהל גע'ענפערט 'נו לאמיר טאקע הערן', האט די רב זי"ע געזאגט "ווייל איך קען נישט...".
אז ער איז געווען א מוהל האב איך קיינמאל געהערט.
די מעשה איז געווען מיטן ריבניצער זצ"ל, דער רבי האט איהם געזאגט אז דער חילוק צווישן זיי איז אז ער קען נישט און איז נישט קיין מוהל, און דער ריבניצער קען נישט און ער איז יא...
זייער מעגליך, וואס איך געדענק 'קלאר' איז אז די מעשה וועלכע איך האב געהערט איז די שמועס געגאנגען קורץ און שארף אזוי ווי איך האב עס געשריבן. מעגליך ס'איז געשען ביי ביידע, מעגליך מיין מעשה איז געשען ביי א צוויטע צדיק, און מעגליך ביידע זענען געשען ביים ריבניצער נאר צוויי אנדערע מאל (און מוהלים)
קען זיין, אבער דאכט זיך איר האט נישט פארשטאנען וואס כ'האב געשריבן, די מעשה האט פאסירט ביי א ברית וואו דער רבי ז"ל איז געווען סנדק און דער ריבניצער מוהל, נאכן צוזעהן דעם ריבניצערס מוהלות האט איהם דער רבי געזאגט אז דער חילוק צווישן איהם און דער ריבניצער איז כנ"ל.
לכאורה האט געשריבן: פארוואס שרייבט מען תגובות אן זיך פארשטענדיגן מיטן מוח?
תימני האט געשריבן:געהערט אמאל פון א עלטערע איד פון סאטמאר אז די בעל דברי יואל מסאטמאר זצ''ל איז פארן קריג געווען א מוהל און נאכן קריג האט ער געזאגט אז ער קען מער נישט
אויך אמאל געהערט דערפון און געהערט (קיינמאל באשטעטיגט ביי א צווייטע) אז ער איז איינמאל געווען ביי א ברית ווי די מוהל, א בנש"ק, האט נישט געטויגט צו די מלאכה. אויפן וועג אהיים מיט'ן מוהל האט די רבי זי"ע אים געפרעגט אויב ער ווייסט פארוואס ער איז נישט קיין מוהל, האט די מוהל גע'ענפערט 'נו לאמיר טאקע הערן', האט די רב זי"ע געזאגט "ווייל איך קען נישט...".
אז ער איז געווען א מוהל האב איך קיינמאל געהערט.
די מעשה איז געווען מיטן ריבניצער זצ"ל, דער רבי האט איהם געזאגט אז דער חילוק צווישן זיי איז אז ער קען נישט און איז נישט קיין מוהל, און דער ריבניצער קען נישט און ער איז יא...
זייער מעגליך, וואס איך געדענק 'קלאר' איז אז די מעשה וועלכע איך האב געהערט איז די שמועס געגאנגען קורץ און שארף אזוי ווי איך האב עס געשריבן. מעגליך ס'איז געשען ביי ביידע, מעגליך מיין מעשה איז געשען ביי א צוויטע צדיק, און מעגליך ביידע זענען געשען ביים ריבניצער נאר צוויי אנדערע מאל (און מוהלים)
קען זיין, אבער דאכט זיך איר האט נישט פארשטאנען וואס כ'האב געשריבן, די מעשה האט פאסירט ביי א ברית וואו דער רבי ז"ל איז געווען סנדק און דער ריבניצער מוהל, נאכן צוזעהן דעם ריבניצערס מוהלות האט איהם דער רבי געזאגט אז דער חילוק צווישן איהם און דער ריבניצער איז כנ"ל.
ר' אלעזר רובין מסאסוב בעל זכרון אלעזר העתקה מחיבור א' מיוצאי סאסוב שכתב זכרונות עליו מזמן היותו בצל חותנו בסאסוב ר' אלעזר היה גם מוהל העיירה והסביבה. עשרות בשנים עסק במצוה זו, כמוהל יחיד בכל הסביבה. בבית מדרשו של הרבי עמד כסאו של אליהו, כסא מפואר, מעשה ידי אמן, מרופד קטיפה יקרה. מעל משענת הכסא התנוצצה כתובת באותיות זהב "זה הכסא של אליהו הנביא זכור לטוב". את ריפודו של הכסא כיסה ארגז מעץ יקר ששימש כרגיל תיבת תפילה לר' אלעזר. עם הכנסת רך הנימול בבריתו של אברהם אבינו, היו מסירים את הארגז ומושיבים בכסא את הסנדק. גאותם של אנשי סאסוב היתה על המוהל שלהם, כי לא נמצא איש, שיכול היה להעיד, כי ר' אלעזר הסכים לקבל תמורה כלשהי או טובת הנאה בעד שירותו כמוהל. כל חייו צמודים היו "לכסאו של אליהו", אם בעיסוק במצות מילה, בתפילה או בעיון בספר. ע"כ משם. שמעתי מהרה"ג מו"ה דוב בער שווארץ ז"ל שהי' מלמד בכתה ח' בת"ת תורה ודעת ששמע מאביו ז"ל, שרבינו הי' לו מסינ"פ בעד מצות מילה כהלכתה, כי אז היו עושין הברית בבית החולים והם לא הניחו לעשות מציצה בפה כפי המסורה והי' תולה ע"ז עונש מאסר רח"ל, והוא עשה בכוונה בכל פעם קודם הברית שיניחו איזה דבר הנחוץ לילד מחוץ לחדר שהי' בו הברית וקודם המציצה שלח את הנוירס לחוץ להביאו ואז עשה מציצה כדין במסי"נ.
אין וויליאמסבורג איז פאפא רב געווען די מוהל בהא הידועה, וכפי ששמעתי האט די רבי געזאגט מ'זאל זיך פארלאזן אויף פאפא רב ווען עס קומט צו מוהלות, ווי למשל די ענין פון געלקייט.
די רב זז"ג מאכט נאך אלץ חיתוך (די תקופה וואס ס'איז נישט געווען א מוהל קבוע האט די רב זז"ג נישט געמאכט קיין חיתוך, אבער יעצט אז ס'איז דא צוריק א מוהל קבוע מאכט די רב זז"ג יא די חיתוך).