רבי אלעזר ניסן טייטלבוים מדרוהביטש זצ"ל - ח' תשרי תרט"ו

[סטרעטענער אייניקל]

הגה"ק רבי אלעזר ניסן זי"ע נולד לאביו קדוש היש"מ בתמוז תקמ"ו בעיר שינאווא. ביום שנולד ראה אביו בחלום דברי הגמ' ביצה דט"ו ע"ב : " מעשה ברבי אליעזר שהיה יושב ודורש כל היום כולו בהלכות יו"ט ",וראה בזה אות מן השמים לקרוא לבנו הנולד לו על שמו של אותו תנא, והשמיט היו"ד מן אליעזר וקראו " אלעזר" ע"ש א' מזקיניו שהיה שמו אלעזר. והשם " ניסן " קראו ע"ש חותנו מפרעמישלא.
כבר בילדותו היה עילוי וחריף ,ואביו הביא מחידושיו בשם:"בני היניק וחכים" בספריו " תפילה למשה" ו " יש"מ " עה"ת.
נשא לאשה את הרבנית הצ' רויזא בלימא בת הגה"ק ר' אהרן אב"ד חאדראוו, מתלמידי הנוע"א.
בשנת תקצ"ד נתקבל לרב בסיגעט ע"י השתדלות משפ' כהנא נכדי קונט' הספיקות, ובהמלצת אביו שכתב מכתב לקהילת סיגעט ובו כ' על בנו:" בני יחידי הרב ר' אליעזר ניסן ..והוא גדול כאחד הראשונים בחריפותו ובקיאותו וצדקתו וקדושתו. ..ןלא תבושו בו בעוה"ז ולא תכלמו בו לעוה"ב".
אולם לאחר שש שנים הוא נאלץ לעזוב את סיגעט בגלל חילוקי דעות שהיו שם עם חסידי קוסוב , שרצו להושיב את הרב ר' יוסף שטערן על מקומו של חותנו הרב ר' מנחם שטערן שהיה לפנ"ז אב"ד סיגעט. ורבי אליעזר ניסן שהיה אציל הנפש ושנא כל ריב וקטטה החליט לעזוב העיר.
משם נתקבל כרב במונקאטש, ואח"כ בדראהאביטש. [ ורצה ה' שבנו היט"ל חזר נהיה רב בסיגעט בשנת תרי"ח,וע"ש נקרא].
רבי אלעזר ניסן זי"ע נסתלק ליל שב"ק שבת תשובה תרט"ו.[ ראיתי מקומות שכ' תרט"ז].
יש ממנו תשובה לאביו בשו"ת:" השיב משה " סי' נ"ב בדין כתיבת ס"ת ומחיקת השם, מלא בחריפות ועמקות , ובענין זה כ' לגיסו הגה"ק אדב"ע בשו"ת אדב"ע יו"ד סי' י"ד. ותשובות אליו: שו"ת " אמרי אש" ח"א יו"ד סי' ב' בדין בדיקת הריאה,שו"ת מרן דב"ח ח"א יו"ד סי' ז', בנו הגה"ק היט"ל מביא ד"ת בשמו בספר יט"ל פ' נח,תולדות, בא,ואתח' ,קרח,אמור,שלח,וב"יטב פנים" בתוכחת המוסר.
בניו:הגה"ק היט"ל,הגה"ק רבי שמואל גארליטצער,הגה"ק רבי נחום צבי מדראהביטש , ובת בשם חנה רייזל אשת הגה"ק ר' ישראל הכהן ראפאפורט אב"ד טארנא בעל מח"ס שו"ת :" מהר"י הכהן",אולם היא נפטרה צעירה באסון שריפה ולא השאירה זש"ק.
נדפס ספר " זכרון אלעזר " ובו תולדותיו ומחידושיו.
זי"ע ועכ"י.


,

[סטרעטענער אייניקל]

הוא היה אומר : " איך דארף נישט הערן קיין נייעס,כי כל המתחדש דבר יום ביומו הנני רואה בה"חק לישראל"...

[סטרעטענער אייניקל]

פ"א כשביקר הגה"ק הדב"י מססטמאר זי"ע אצל אדמו"ר הב"י מגור, בין הדברים שאלו הב"י בפליאה: מדוע לא מפורסם כ"כ שמעו הטוב של זקינו רא"נ בן היש"מ? והשיבו הדב"י: אספר לכם מגדולתו:לאחר שעברו כמה שנים מנישואיו של רא"נ ועדיין לא נפקד בזש"ק,אמר פעם היש"מ לכלתו אשת בנו הנ"ל: אולי יש צורך להיוועץ ברופא כדת מה לעשות.ועל כך ענתה לחמיה:דע לך,כי הנני באותו מצב כמו לפני נישואי...[ שהיה פרוש ממנה ]. ( ספר תפארת בנים טויסיג על קצוש"ע סי' ק"נ סעיף א',וכ' ששמע זה מהרב מאיר גרוסמאן ששמע מהר"ר עזרא גרוס ז"ל).

[בשבילי נברא]

איך וואונדער מיך שוין א לאנגע צייט אויב מ'ווייסט ווי ס'איז מקום מנוחת קדשו פון הגה"ק ר' אלעזר ניסן זצ"ל, ווייל כ'האב נאך נישט געהערט פון קיינעם וואס זאל האבן געפארן צו זיין ציון

אויב ליגט ער אין דראהביטש, וואס איז אין גאליציע, דארף עס צו זיין גאנץ א ווייטע מהלך פון די ציונים פון די אנדערע צדיקים לבית סיגעט

אויב ווייסט איינער עפעס אינפארמאציע זאל ער ביטע עס מודיע זיין דא לרבים

.

[ביקסאד]

http://www.zadikim.org/index.asp?catID=22160&siteLang=3

[זושאלע]

גוט מארגן, גאנץ א פיינע בעל תפילה געווען ביי סליחות, יחביאנו צל ידו וגו'...

לעניננו, ווי איך פארשטיי איז נישט באוואוסט די נוסח המצבה פון רבי אלעזר ניסן (אפשר יא?...),
אבער איין פרט ווערט געברענגט אין ספר מגדולי החסידות וואו ער האט דארט א לענגערע הערכה איבער רבי אלעזר ניסן, שרייבט ער בתוך הדברים, אז אויפן מציבה איז געווען ארויסגעברענגט זיין שטארקע אהבת ישראל.

[א טענצל!]

למעשה פאקט בלייבט פאקט אז מען האט פון אים ווייניגער גערעדט בשולשלת אדמור"י סיגוט-סאטמאר, השערות לאזט זיך זאגן פארוואס און פארווען

ועובדא ידענא אז פלוני האט אמאל אנגעפרעגט ביי הגה"צ ר' חיים יושע ה"ש שליט"א פון מאנסי פארוואס מען פלעגט נישט מאכן קיין יא"צ סעודה האט ער געענטפערט 'פלעין' ווייל ס'איז נישט געווען קיין צייט, וויבאלד ביים רבי'ן ז"ל איז באותו יום געווען תהלים-קרבנות און תשליך.

[שמעלקא טויב]

פאר עפעס א סיבה איז נישטא קיין נאמען נאך אים, כ'ווייס נישט אז איינע פן די אייניקלעך זאלן הייסן אלעזר ניסן.

הרבנית הצדיקת רוזא בלומא ע"ה איז געווען א בארימטע מלומדת וחכמת כידוע לכל.

[והוא פלאי]

למעשה פאקט בלייבט פאקט אז מען האט פון אים ווייניגער גערעדט בשולשלת אדמור"י סיגוט-סאטמאר, השערות לאזט זיך זאגן פארוואס און פארווען

ועובדא ידענא אז פלוני האט אמאל אנגעפרעגט ביי הגה"צ ר' חיים יושע ה"ש שליט"א פון מאנסי פארוואס מען פלעגט נישט מאכן קיין יא"צ סעודה האט ער געענטפערט 'פלעין' ווייל ס'איז נישט געווען קיין צייט, וויבאלד ביים רבי'ן ז"ל איז באותו יום געווען תהלים-קרבנות און תשליך.

מען האט ווייניג פון אים גערעט, ווייל קיין מעשיות האט מען נישט געבאקן, און בכלל האט מען נאר פארציילט מה שהי' לתועלת,
דער ייטב לב איז אלס יונגל נאך געפארן וואוינען ביים ישמח משה, און דער ישמח משה האט אים חתונה געמאכט, און נאכדעם איז ער געווען א רב אין פארשידענע שטעט, ממילא איז ער כמעט נישט געווען ביי זיין פאטער. אפי' לאחר פטירתו פון יש"מ איז נישט משמע אז ער איז געפארן צום פאטער אלס רבי. כדאי לציין אז לאחר פטירתו פון רא"נ איז דער ייט"ל געווען א תקופה מ"מ פון רא"נ בבית מדרשו בדראהביטש, (לא כאב"ד דראהביטש).
קצת אודותיו מספר התהלה למשה, וכנראה שהוא ממה ששמע מהייט"ל.
וכמדומה שבמשפחת ר' נחום הערש שדר בדראהביטש יחד עמו, כן סיפרו יותר אודותיו, ולכאורה משמע כנ"ל.

[שמעלקא טויב]

אפי' לאחר פטירתו פון יש"מ איז נישט משמע אז ער איז געפארן צום פאטער אלס רבי. כדאי לציין אז לאחר פטירתו פון רא"נ איז דער ייט"ל געווען א תקופה מ"מ פון רא"נ בבית מדרשו בדראהביטש, (לא כאב"ד דראהביטש).

ער איז געפארן צו הרה"ק רבי צבי הכהן מרימנוב זי"ע.

וועגן רבנות אין דראהביטש איז דאך געווען א גאנצע מחלוקה, ס'דאך שוין דא אן אשכול וועגן יט"ל'ס רבנות.

[ווארד2007]

איך וואונדער מיך שוין א לאנגע צייט אויב מ'ווייסט ווי ס'איז מקום מנוחת קדשו פון הגה"ק ר' אלעזר ניסן זצ"ל, ווייל כ'האב נאך נישט געהערט פון קיינעם וואס זאל האבן געפארן צו זיין ציון

אויב ליגט ער אין דראהביטש, וואס איז אין גאליציע, דארף עס צו זיין גאנץ א ווייטע מהלך פון די ציונים פון די אנדערע צדיקים לבית סיגעט

אויב ווייסט איינער עפעס אינפארמאציע זאל ער ביטע עס מודיע זיין דא לרבים

.

כהיום איז נישט ידוע מקום מנוחת קדשו, יעצט זע איך וואס מען האט דא פארצייכנט ווי ער ליגט על פי עדויות, ס'קאן זיין, און ס'קאן אויך זיין אז נישט, אבער באמת איז עס נישט קיין גרויסע נפק"מ, ווייל אז מען איז אין די שטאט ווי דער צדיק ליגט איז עס שוין גענוג.

ושמעתי מרבינו מהר"א מסאטמאר שליט"א אז אין יאר תשמ"ט ווען ער איז דאס ערשטע מאל געווען אין אוקריינא האט ער געוואלט פארן קיין דראביטש, און מען האט דעמאלטס נישט אריינגעלאזט ווייל ס'איז געווען מיוחד די שטאט פאר די מיליטער, און הערנדיג שפעטער אז אלעס איז חרוב דארט איז מען שוין נישט אהינגעפארן, און ס'קען זיין גם מאותו טעם אז ס'איז א אומוועג

[ווארד2007]

פאר עפעס א סיבה איז נישטא קיין נאמען נאך אים, כ'ווייס נישט אז איינע פן די אייניקלעך זאלן הייסן אלעזר ניסן.

הרבנית הצדיקת רוזא בלומא ע"ה איז געווען א בארימטע מלומדת וחכמת כידוע לכל.

ס'איז געווען אייניקלעך וואס האבן געהייסן נאך אים "ניסן" און האב נישט מאריך ימים געווען, האט דער דברי חיים (דאכט זיך) געהייסן אז מען זאל זיי רופן "סיני" אותיות "ניסן"
דער נאמען אלעזר איז דא אסאך אין די משפחת התמרים

[והוא פלאי]

אפי' לאחר פטירתו פון יש"מ איז נישט משמע אז ער איז געפארן צום פאטער אלס רבי. כדאי לציין אז לאחר פטירתו פון רא"נ איז דער ייט"ל געווען א תקופה מ"מ פון רא"נ בבית מדרשו בדראהביטש, (לא כאב"ד דראהביטש).

ער איז געפארן צו הרה"ק רבי צבי הכהן מרימנוב זי"ע.

וועגן רבנות אין דראהביטש איז דאך געווען א גאנצע מחלוקה, ס'דאך שוין דא אן אשכול וועגן יט"ל'ס רבנות.

ער איז אויך געפארן צום ר"ר אשר, און קיין זידיטשויב

[והוא פלאי]

איך וואונדער מיך שוין א לאנגע צייט אויב מ'ווייסט ווי ס'איז מקום מנוחת קדשו פון הגה"ק ר' אלעזר ניסן זצ"ל, ווייל כ'האב נאך נישט געהערט פון קיינעם וואס זאל האבן געפארן צו זיין ציון

אויב ליגט ער אין דראהביטש, וואס איז אין גאליציע, דארף עס צו זיין גאנץ א ווייטע מהלך פון די ציונים פון די אנדערע צדיקים לבית סיגעט

אויב ווייסט איינער עפעס אינפארמאציע זאל ער ביטע עס מודיע זיין דא לרבים

.

כהיום איז נישט ידוע מקום מנוחת קדשו, יעצט זע איך וואס מען האט דא פארצייכנט ווי ער ליגט על פי עדויות, ס'קאן זיין, און ס'קאן אויך זיין אז נישט, אבער באמת איז עס נישט קיין גרויסע נפק"מ, ווייל אז מען איז אין די שטאט ווי דער צדיק ליגט איז עס שוין גענוג.

ושמעתי מרבינו מהר"א מסאטמאר שליט"א אז אין יאר תשמ"ט ווען ער איז דאס ערשטע מאל געווען אין אוקריינא האט ער געוואלט פארן קיין דראביטש, און מען האט דעמאלטס נישט אריינגעלאזט ווייל ס'איז געווען מיוחד די שטאט פאר די מיליטער, און הערנדיג שפעטער אז אלעס איז חרוב דארט איז מען שוין נישט אהינגעפארן, און ס'קען זיין גם מאותו טעם אז ס'איז א אומוועג

און דראהביטש איז געווען כמה אוהלים, ומכח זה הספק

[והוא פלאי]

פאר עפעס א סיבה איז נישטא קיין נאמען נאך אים, כ'ווייס נישט אז איינע פן די אייניקלעך זאלן הייסן אלעזר ניסן.

הרבנית הצדיקת רוזא בלומא ע"ה איז געווען א בארימטע מלומדת וחכמת כידוע לכל.

ס'איז געווען אייניקלעך וואס האבן געהייסן נאך אים "ניסן" און האב נישט מאריך ימים געווען, האט דער דברי חיים (דאכט זיך) געהייסן אז מען זאל זיי רופן "סיני" אותיות "ניסן"
דער נאמען אלעזר איז דא אסאך אין די משפחת התמרים

כמדומה שהי' זה השערה במשפחת זמיגראד, כי הד"ח לא הסביר אחר מי נקרא, וזה הי' ההשערה,
הד"ח נתן שמות בלי לשאול, ואף אחיו ר' אלישע לא נודע אחר מי נקרא

[שמעלקא טויב]

ווארד, אינטערסאנט ווייל בן נכדי מרן רבינו הבר"מ זצ"ל קאן איך נאר איין סיני, הרב סיני בן הרה"ג ר' שלום אליעזר שליט"א מפופצענט עווע.

[מיללער]

ווארד, אינטערסאנט ווייל בן נכדי מרן רבינו הבר"מ זצ"ל קאן איך נאר איין סיני, הרב סיני בן הרה"ג ר' שלום אליעזר שליט"א מפופצענט עווע.

חכם, ער הייסט דאך נאך ר' סיני מזמיגראד זקן זקינו (אבי אמו) מנאסוד.

איך מיין אז דא אין קרעטשמע זעלבסט האט מען שוין באהאנדלט די טעמע פון די נעמען נאך ר' אלעזר ניסן, איך מיין אז דער קרעטשניפער רבי פון י-ם הייסט נאך אים (או אחרי מי שהיה נקרא על שמו) זייענדיג אן אייניקל, דער גאנצער נאמען 'ניסן' איז נישט אזוי פאפולער און 'סיני' אויך נישט.

[שמעלקא טויב]

ווארד, אינטערסאנט ווייל בן נכדי מרן רבינו הבר"מ זצ"ל קאן איך נאר איין סיני, הרב סיני בן הרה"ג ר' שלום אליעזר שליט"א מפופצענט עווע.

חכם, ער הייסט דאך נאך ר' סיני מזמיגראד זקן זקינו (אבי אמו) מנאסוד.

איך מיין אז דא אין קרעטשמע זעלבסט האט מען שוין באהאנדלט די טעמע פון די נעמען נאך ר' אלעזר ניסן, איך מיין אז דער קרעטשניפער רבי פון י-ם הייסט נאך אים (או אחרי מי שהיה נקרא על שמו) זייענדיג אן אייניקל, דער גאנצער נאמען 'ניסן' איז נישט אזוי פאפולער און 'סיני' אויך נישט.

מאכסט טאקע אוועק "ניסן" דער פאטאגרעפער?

[ווארד2007]

קאן זיין מסתבר ווי "והוא פלאי" זאגט, אבער כך שמעתי אז פון דעם איז געקומען דער נאמען סיני, און סיני ברש"א איז דאך טאקע א אייניקל ממשפחת האלבערשטאם.
למעשה פארוואס מען איז נישט אנגעקומען ביז אים איז נישט אזוי שווער, דו האסט דא 7 8 דורות ארויף, און נישט אלע קינדער פון רבין האבן אפילו א נאמען נאכן ייטב לב, ממילא ווי האסטו געוואלט אנקומען ביז רא"נ.

[שמעלקא טויב]

דער בר"מ אליין האט געהייסן משה ע"ש זקינו הק' זי"ע, א דור שפעטער, ווי מילער האט שוין ערווענט איז געווען עפעס א סיבה דערצו.

---

ואגב שמעתי שר' אלעזר ניסן היה גאון עצום, אבל לא כתוב חידושים משון כהות עיניו.

[זושאלע]

פאר עפעס א סיבה איז נישטא קיין נאמען נאך אים, כ'ווייס נישט אז איינע פן די אייניקלעך זאלן הייסן אלעזר ניסן.

הרבנית הצדיקת רוזא בלומא ע"ה איז געווען א בארימטע מלומדת וחכמת כידוע לכל.

ס'איז געווען אייניקלעך וואס האבן געהייסן נאך אים "ניסן" און האב נישט מאריך ימים געווען, האט דער דברי חיים (דאכט זיך) געהייסן אז מען זאל זיי רופן "סיני" אותיות "ניסן"
דער נאמען אלעזר איז דא אסאך אין די משפחת התמרים

אין ספר ימי זכרון ברענגט ער דאס מיט אן אנדערן נוסח,
אז ווען רבי סיני איז געבוירן האט דער דברי חיים באפוילן אז מען זאל איהם רופן נאך זיין זיידן רבי אלעזר ניסן (כי הרי רבי ברוך גארליצער הי' חתן הייטב לב בן רבי אלעזר ניסן),
אבער וויבאלד רבי אלעזר ניסן איז יונג נסתלק געווארן, זאל מען איהם רופן 'סיני' וואס דאס איז אותיות 'ניסן', עכ"ד. וכעי"ז מסופר בספר אלה אזכרה.

אבער לכאורה קלאפט דאס נישט, ווייל פארוואס זאגט ער אז רבי אלעזר ניסן איז אוועק יונג, ער איז דאך שוין געווען זיבעציג ווען ער איז אוועק, כי נולד תקמ"ו ונסתלק תרט"ו, וצע"ג.

[מיללער]

אגב יש ספר 'זכרון אלעזר' שי"ל לאחרונה והוא ליקוט מאמרותיו ומאמריו, עם תולדות הגאון הקדוש זצ"ל, באופן נאה אף נעים.

ר' אלעזר ניסן איז טאקע נישט אוועק אינגערהייט אבל סבר הרבה כל ימי חייו, רי"י גר"ו אין 'מצבת קודש' באשרייבט באריכות וועגן זיין התמנות לרבנות אין סיגוט עפ"י ציווי אביו הגדול מרן היש"מ.

(שמעקלא, ר' שלמה ניסן דער פאטאגראפירער היסט 'ניסן' אויף די משפחה נאמען)

[בןהרחמן]

רבי אלעזר ניסן זי"ע נסתלק ליל שב"ק שבת תשובה תרט"ו.[ ראיתי מקומות שכ' תרט"ז].

ברישומי עיר דרוהוביטש נכתב שנת פטירתו תרט"ו והי' בן ס"ה שנים
זוגתו נפטרה ג"כ בשנת תרט"ו (או בתחלת תרט"ז) והיתה בת ס"ט שנים

[יהיה כן]

רישומי עיר דרוביטש נרשם (מסתמא) שם התאריך הלועזי, שהוא 1855, אבל מספרם הלא הוא עד חנוכה בערך צוריק געבליבן מיט א יאר, ואצלינו כבר היה אז תרט"ז, והבן.

[ביקסאד]

איך מיין אז דא אין קרעטשמע זעלבסט האט מען שוין באהאנדלט די טעמע פון די נעמען נאך ר' אלעזר ניסן, איך מיין אז דער קרעטשניפער רבי פון י-ם הייסט נאך אים (או אחרי מי שהיה נקרא על שמו) זייענדיג אן אייניקל,

רבי ניסן פון קרעטשניף-סיגעט הייסט נאך זיין זיידן רבי ניסן חיים אב"ד בראדשין,
אבער אזוי וואו דער זיידע [אבי אמו] רבי חיים מרדכי מ'נאדווארנע האט נאך געלעבט האט מען איהם נאר געגעבן דעם נאמען ניסן.
דער בראדשין'ער רב איז לפי ידיעתי נישט געווען א אייניקל פון רבי אלעזר ניסן.