איז דא בכלל א זאך וואס קען העלפן דער ביטערע מחלה פון זיך נישט קענען מצמצם זיין פאר א רגע כמימרא? וואסערע עקסערסייז האסטו געטוהן?
בעזרת השי"ת עושה שמים וארץ
איך פלעג ריקארדן די ווארט 'קאנצענטריר דיך' און נאכדעם געלאזט ליידיג א מינוט, וחוזר חלילה, און דאס האט צוריקגעברענגט מיין אטענשאן. אזוי איך זאל נישט ווערן אינגאנצן אוועקגעשלעפט. און פאר'חלומ'ט, און בלייבן דארט.
דאס קען העלפן אז די נפש געוואוינט זיך צו צוריקצוקומען פרעגן: וואס מ'דארף יעצט טראכטן. און נישט בלייבן ערגעץ פארשלעפט. מיט דעם אלעם קען איך נאך אלץ פארגעסן פון די מצב ארום און אריינפארן ערגעץ וואס האט נישט מיט די יעצטיגע אמת'ע פליכטן.
ס'איז דא צוויי סארטן דיסטרעקשאן.
איינס איז ווען די מחשבה ווערט פארשלעפט
עמאושענעלי אין א זאך אדער אין ליבשאפט צו א מענטש אדער אין ברויז אויף א מענטש וכו'. אדער צו צענדליגער מענטשן אויף איינמאל וואס זענען ארום מיר, נאך איינס איז ווען מ'ווערט פאר'חלומ'ט אין לייכטע זאכן און מ'פארגעסט אז מ'האט יעצט געהאלטן אינמיטן עפעס. לגבי צייט האבן נישט ביידע די זעלבע וועליו.
ווייל די ערשטע קען מאכן אז מ'זאל ווערן יעצט פארנומען פאר די קומענדיגע שעה צו ענדיגן און מסדר זיין און זיך ארויסזעהן פון די ליבשאפט, אדער ברויז, אדער טענות, אדער אנדערע זאכן. מ'ווערט אינוואלווד. און אפילו אומפאלסיוו, דאס איז שוין א תוצאה פון די צעשפרייטע אטענשאן. הייבן הייבט זיך עס אן מיט סתם: די אטענשאן איז נישט צוגעבינדן דא אהער.
אויב ס'איז אינוואלווד נאך נפשיות'דיגע ווייטאגן, צום ביישפיהל אז מ'ווערט פארנומען מיט די אייגענע בושה, אדער מיט עפעס אנדערש וואס דרוקט אז דער נפש זאל זוכן א וועג ארויס, איז עס נאך שווערער. ווייל חוץ פון דעם אז די נפש איז נישט עפעס אזוי קאנצענטרירבאר האבנדיג א.ד.ד., איז דא נאך אנדערע נפשיות'דיגע געשעענישן וואס שלעפן אריין דעם אטענשאן. און ביי אזעלכע פעלער קומט אויס אז ס'איז נישט נאר א.ד.ד. וואס צעבלאזט די קאנצענטראציע, נאר ס'איז נאך עמאושענאל ווייטאג וואס העלפן צו. אזוי אז דער עיקר איז די עמאושענאל ווייטאג אין וואס דער מענטש ווערט אינוואלווד, וואס לאזן אים נישט זיך ארויסזעהן
און צוריקקומען.
אביסל בין איך געגאנגען צו טערעפי, צו ר' חיים מאיר פערל נ"י אין מאנסי. ער האט אביסל צו געהאלפן בעזר השי"ת, בעיקר אויף די עמאושענעל ווייטאגן וואס דארף אויך ווערן ווי מ'זאגט אויסגעוואשן, און אויסגעוואשן מיינט אז די נפש הערט אויף אדער ווערט ווייניגער
פארנומען צו פראצעסירן ווייטאג
אויפגעבן אויף יכולת קען אויך העלפן אוועקנעמען אט די עמאושענעל ווייטאג, וואס צומאל קען דאס זיין דער עיקר שטער וואס שטערט פון קאנצענטרירן.
וויאזוי עס העלפט?
לכאורה ווייל די נפש הערט זיך אויף צו שלאגן צו בייקומען די ווייטאג אדער די מקור פון די ווייטאג, און ער געט זיך אונטער. און נאכדעם זעהט מען אז ס'איז נישט געווען אזוי געפערליך ווי מ'האט געמיינט בשעת די פייט.
דאס מיינט אז אפילו אויב דער מענטש האט א.ד.ד. און דאס איז בעיקר פארוואס ער קען זיך נישט קאנצענטרירן, איז אבער דער עיקר למעשה'דיגער שטער דאס פארנומענקייט פונעם נפש צו פראצעסירן אומנויטיגע נפשיות'דיגע שטערונגען, ווייטאגן וכדומה. אין פעלער וואו עס איז אינוואלווד אזעלכע נפשיות'דיגע שטיקעניש.
און די סיבה פארוואס דאס געשעהט איז, ווייל וויבאלד דער מענטש האט א.ד.ד. איז שוין דער כח פון קאנצענטרירונג אפגעשוואכט און יעדע קליינע אינערליכע ווינט רייסט אים אפ פון די זאך וואס מ'טוט יעצט.
ווען איך פלעג קומען אין א גרויסע סופערמארקעט בין איך געווארן דיסטרעקטעד, כאילו יעדע אייטעם באקומט אביסל פון מיין אטענשאן, און יעדער וואס וואקט דורך קען חלילה טון מיט מיין אטענשאן וואס יענער באגערט. דאס איז א גרויס ווייטאג. די ביהעיווערס פארלירן לאגישן הסבר, און איינקויפן נארמאל איז גאנץ שווער, ווייל די קאפ איז נישטא. אויף אזאנס האט דאכט זיך געהאלפן אויפגעבן אויף יכולת. ר' חיים מאיר'ס טערעפי האט מיר דאכט זיך אויך אביסל צוגעהאלפן.
איך האב נישט געהאט קיין נערווען צו זיצן און לערנען, און נאר ליב געהאט 'סטימיולעשאן', דאס מיינט: טון וואס איך וויל. איך האב אנגעהויבן פינף מינוט און עס צעביסלעך ארויפגערוקט. אפילו אויב אנהייב האט זיך עס געפיהלט ווי אין א תפיסה, "מ'מוז לערנען און מ'קען נישט טון וואס מ'וויל", אבער פארפאלן איך בין דאך א יוד.
די יודישע משניות און גמ' האט מיר אסאך געהאלפן.
ביי מיר איז נישט נאר די א.ד.ד. געווען אינוואלווד נישט צו קענען קאנצענטרירן, נאר ס'איז אויך געווען אינוואלווד - ווארשיינליך - עמאושענעל פראצעסירונג, ווערן פארנומען מיט זאכן וואס שטערן די געפילן. צו מסדר זיין די געפילן. וואס ר' שרגא נ"י האט אויך אריינגעלייגט אין די ברייטע טערמין זיינע 'יכולת'.
די סיבה פאר דעם איז לכאורה, ווייל א א.ד.ד. גייט דורך אדער האט א פאטענציאל דורכצוגיין אסאך בושות, און קלאפעריי, אין זיך אליין. ווייל ער פארשטייט אז ער איז נישט ווי יעדעם. די זעלבסט-אימעדש ווערט זייער אראפגעקלאפט. און דער מענטש האט דען די עצות וואס א אדאלד האט? איך קען מיך שווער אריינלייגן אין מיין יונגע דעמאלטסדיגער נפש צו פארשטיין די פארוואס. פארוואס איך בין געווען אזוי און אזוי. אבער די נפש פון א קינד ארבעט פון זיך אליין. הסברים קען מען פרעגן די פסיכאלאגן וואס פארשטייען.
הסברים מיין איך צוזאגן, הסברים פארוואס ווען א קינד האט א.ד.ד. און ער קען נישט קאנצענטרירן, ווערט עס אזוי אראפגעקלאפט. אפשר איז דאס א חלק פון נוצן 'יכולת' כדי זיך צו יא קענען פארמעסטן, און ווי די טבע פון 'יכולת' איז אז ווי מער מ'פרובירט מיט 'יכולת' אלץ מער באקומט מען צוריק א קלאפ אראפ. פארוואס? דאס האט טיפע סיבות. די סיבה איז ווייל דער מענטש קען נישט באמת. און טיף אינעווייניג וויל ער נישט קענען.
מיין אטענשאן איז געווען אנגעפיהלט ווי א ערעפורט וואס האט זיך איר אייגענעם לעבן, און איך האב נישט וואס אריינצורעדן דערין. גיי שלעפ עס אריין צו לערנען.
איך פלעג מאכן אסאך מעדיטעשן, איך פלעג הערן און איך הער נאך אלץ חנוך ראזנבערגס ווי הייסטעס, מנוחה
נאך אלץ ווערט מיין אטענשאן דיסטרעקטעד, נאך אלץ טרעף איך מיך ווערן אינוואלווד מיט זאכן וואס שפעטער זעה איך אז ס'איז נישט געווען אזוי לאגיק צו טון אין בעסטן פאל. אבער פארפאלן, דאס בין איך.
סאו אויב א יונגערמאן עפנט יעצט א משניות אין ביהמ"ד און ער ווייסט אז זיין אטענשאן איז איבעראל אבער ס'פראצעסירט נישט די שווארצע טינט שטיקלעך אויפן בלאט, צו פארשטיין דערפון די מיינונג פון די מעסעדזעס וואס אט די דאזיגע שטיקלעך דארפן איבערגעבן, די ערשטע זאך, מיין איך, אז מ'זאל זיך נישט שלאגן דערמיט.
ווייס ביי דיר אז די אלע זאכן וואס עס ליגט יעצט ביי דיר אין קאפ איז א חלק פון דיר. אויב דו גייסט דיך שלאגן עס ארויסצוטרייבן, אדער יא קענען ארויסליינען וואס ס'שטייט, דהיינו: אויב דו גייסט נוצן 'יכולת' זיך צו שלאגן דערמיט און באווייזן זיך צו קענען קאנצענטרירן, ווייס איך נישט ווי גוט ס'גייט דיך גיין.
מיין עצה איז: אויפצוגעבן יכולת. און נישט לערנען מתוך יכולת. נאר צוגיין דערצו אז אלעס האט מיט שפע וואס קומט פון אויבן, גארנישט מיט דיר.
און דאס מיינט אז קוק אן די זאכן וואס זענען אין דיין קאפ אז ס'האט נישט מיט דיר, עס מוז יעצט דארט זיין, דו קענסט גארנישט טון אז ס'זאל אוועקגיין, נוץ נישט 'יכולת' דאס אוועקצושטופן. אקצעפטיר עס אלץ א זאך וואס איז יעצט דא געצווינגענערהייט. דאס איז אלעס וואס דו זאלסט טון. דהיינו, די איינציגע זאך וואס דו קענסט טון איז אז דו זאלסט עס אנקוקען אז דו ביסט געצווינגען אז ס'זאל יעצט זיין אין דיין קאפ, אז דיין קאפ זאל יעצט נישט זיין דא.
און אויך: קוק אן אז דאס אז דו ווילסט לערנען, אדער מוזט לערנען, איז א זאך וואס האט נישט מיט דיר. און עס האט טאקע נישט מיט דיר, עס האט מיט'ן באשעפער. ער איז די זאך וואס וויל אז דו זאלסט לערנען.
אויב ס'גייט אוועק אפילו אביסל, דהיינו, דיין קאפ איז אביסל דא, נוץ נישט 'יכולת' זיך צו פרייען אז דו האסט דא עפעס
באוויזן.
און איך מיין אז דאס איז געווען די עצה פון מוהרא"ש שיק זצ"ל וואס ער האט גע'עצה'ט צו זאגן די ווערטער אן פארשטיין. ווייל אזוי גייט אוועק די 'יכולת'. זאגן אן פארשטיין געט נישט די געלעגנהייט זיך צו האלטן גרויס אז מ'האט פארשטאנען, ווייל דער מענטש גייט דאך סיי ווי ווייטער. און ס'לאזט אויפגעבן די יכולת פון מוזן פארשטיין, ווייל דער מענטש גייט סייווי וויאזוי ווייטער, יא פארשטאנען אדער נישט פארשטאנען: גייט ער ווייטער.
ר' שרגא נ"י רעדט אין איינע פון זיינע שיעורים און ער פרעגט (לויט וויאזוי עס ליגט מיר אין קאפ, נישט זיין לשון) פארוואס ווען א מענטש לערנט, זאלסטו דיך נישט פרייען מיט די עצם זכי' וואס דו האסט אז דו קענסט זאגן די ווערטער און
פרובירן צו פארשטיין. פארשטיין? דאס געט שוין השי"ת. אבער דו האסט דאך די זכי' צו זאגן אזעלכע הייליגע ווערטער.
איז איך האף אז איך האב דיר אביסל געענטפערט.
זעה אליין אז איך האלט אז אויפגעבן יכולת האט א שטארקע פאטענציאל. און נאך אזאך: יעדע נפש איז אנדערש. אויב מיין עצה ארבעט פאר דיר, נוץ עס.
והשם הטוב יעזור