פרייטאג ארבעט מען ביז?? א מלמד איז פריי 12 אין די ווינטער און 1 זימער
נאך די שעות זאלסטו אויך נישט ארהייטן, ווייל אינו רואה סימן ברכה. א שאד די צייט.
מקור?
אין שו"ע שטייט "העושה מלאכה בערב שבת מן המנחה ולמעלה, אינו רואה סימן ברכה. יש מפרשים מנחה גדולה ויש מפרשים מנחה קטנה". כמעט אלע פוסקים - בתוכם מג"א און ט"ז פסקענען מנחה קטנה.
און די משנ"ב לייגט צו "וכ"ז בעושה מלאכת עצמו אבל פועל הנשכר אצל בעה"ב בסתם איתא בחו"מ סימן של"א דזמנו הוא סמוך לשקיעת החמה ורק כדי שילך לביתו למלאות לו חבית מים ולצלות לו דג קטן ולהדליק לו את הנר".
פרייטאג ארבעט מען ביז?? א מלמד איז פריי 12 אין די ווינטער און 1 זימער
נאך די שעות זאלסטו אויך נישט ארהייטן, ווייל אינו רואה סימן ברכה. א שאד די צייט.
מקור?
אין שו"ע שטייט "העושה מלאכה בערב שבת מן המנחה ולמעלה, אינו רואה סימן ברכה. יש מפרשים מנחה גדולה ויש מפרשים מנחה קטנה". כמעט אלע פוסקים - בתוכם מג"א און ט"ז פסקענען מנחה קטנה.
און די משנ"ב לייגט צו "וכ"ז בעושה מלאכת עצמו אבל פועל הנשכר אצל בעה"ב בסתם איתא בחו"מ סימן של"א דזמנו הוא סמוך לשקיעת החמה ורק כדי שילך לביתו למלאות לו חבית מים ולצלות לו דג קטן ולהדליק לו את הנר".
אושפיזין האט געשריבן:הרב אליעזר איך בין פון דיינע גרויסע חסידים און איך האב גראדע הנאה צו הערן די פארקערטע מיינונג אלץ. אבער איר איך מיין יעצט ביסטו שוין געגאנגען צו ווייט.
איך האב אביסל שיכות מיט א מוסדות וועל איך זאגן וואס איך האב געהערט
1 די נומבער פון אונטער א פראצענט וואס נעמען נישט קיין פוד סטעמפס פון ווי נעמסטו דאס? ווייל איך האב יא געפרעגט א 6 מלמדים און צווישן זיי נעמען צוויי מלמדים נישט קיין פוד סטעמפס איך האלט אז די האסט סתם געשאסן א נומבער ווייל אזוי שטעלסטו זיך פאר,
2 זאגסט אז מלמדים שעמען זיך מיט די קאמפיין. די האסט ברור סתם געשאסן א סטעיטמענט האסט נישט געפרעגט קיין מלמדים ווייל צו וועם איך האב גערעדט האט הנאה געהאט פון די קאמפיין (ביסט גראדע שיין מסביר אז מ'וואלט זיך ווען געדארפט שעמען אבער די פאקט אז 'יעדער' צו וועם איך האב גערעדט האט הנאה)
3 די זאגסט אז ס'איז נישט מעגליך צו העכערן די מלמדים די געהאלט צו 1500, לאמיר צוזאמען רעכענען. רעכן נאר 20 קינדער אין א קלאס צאלן מער 160 דאלער א חודש שכר לימוד טאטעל 3200 און צו העכערן פאר א מלמד צו 1500 פון אויב מ'צאלט אים יעצט 700 (וואס באמת רוב מוסדות צאלן מער) קומט אויס א טאטעל צו 3200 און דאס וואס די זאגסט אז אויב העכערט מען די מלמד דארף מען יעדעם רעכענען איז אויך נישט ריכטיג די סעקרעטערי מיט די גוים מיט די באס דרייווערס מיט די מענעדזשער'ס באקומען באצאלט פונקט ווי זיי וואלטן געווארן באצאלט ערגעץ אנדערש און די מנהלים באקומען אויך גענוג שיין באצאלט אין רוב מוסדות'ער (און אפילו די ווילסט אים אויך העכערן וועט עס נישט אויסקומען צו סאך מער פער יעדע קינד אין די מוסדות. און אז די ווילסט שטארק מוז מען נישט צולייגן פאר די מלמד גאנצע 1500 קענסט צאלן נאר 1400...) יעצט קומט אויס אז אנשטאט צאלן בערך 300 א חודש וועט מען צאלן 450
4 און דאס וואס די זאגסט אז די פראבלעם איז נישט די געלט נאר סתם די צאלן שפעט איז קודם כל "ע"פ רוב" גרויסע מוסדות פון חסידות'ער און אזוי אויך קליינע פריוואטע מוסדות צאלן שוין היינט צוטאגס זייער צייטליך פאר די מלמדים.
5 דאס וואס די זאגסט גיין נוקלער. כאילו זיי טוען דא אן אומדערהערטע שריט פון העכערן. גאלדען פלאוי איז אויך יעצט געגאנגען נוקלער מיטן העכערן? די אלע סטארס וואס פילע פראדוקטן האבן זיך שוין געדאפעלט אין פרייז פון 10 יאר צוריק האבן געטון א טעות. אבער די מוסדות וואס זענען געבליבן כמעט די זעלבע פרייז ווי 10 יאר צוריק זיי טוען קלוג? ס'דארף פשוט ווערן א נערמאלע זאך אז די מוסדות איז געהעריג ווי א ביזנעס און צאלט פונקט ווי א ביזנעס און העכערט די פרייזן פונקט ווי א ביזנעס
6 און דאס וואס די זאגסט וועגן גיין נאכגעלט פאר מלמדים איז פונקט אזוי סאך ווי מ'גייט נאכגעלט פאר די וואס מאכן 2000. קודם האב איך דיר איין קשיא וויאזוןי וויייסטו די ווייסט וויפיל אלע דיינע קרובים מאכן פרנסה און די ווייסט אז אלע אדער עכ"פ ניינציג פראצענט פון די וואס מאכן 2000 דאלער גייט מען נאך געלט פאר זיי? אפשר האסטו נאך דאפעלט קרובים וואס מאכן אויך נאר 2000 דאלער און מ'גייט נישט נאך געלט פאר זיי? לאמיר דיר זאגן פון מיין עקספיריענס. איך ווייס אויך נישט פונקטליך וופיל מיינע קרובים מאכן אבער לויט ווי איך שטעל זיך פאר אויף מיינע קרובים וואס מאכן 2000 (כ'שטעל זיך פאר פונקט ווי דיר...) קען איך נאר בערך האלב וואס מ'דארף גיין נאך געלט פאר זיי. משא"כ קרובים כלי קודש איז כמעט 90 פראצענט צו אפילו מער וואס מ'גייט נאך געלט פאר זיי
און יא ס'איז קלאר אז כמעט די גרעסטע פראבלעם פאר די מלמדים איז אז זיי באקומען ווייניג באצאלט, און איה"נ אז זיי גייען בלייבן מלמדים אפילו מיט די ווייניג געלט ווייל דאס איז זייער האבי און אויך זיי זענען בנש"ק לעך וואס קענען עניוועי נישט גיין ארבעטן אבער נאכאלץ דארף מען זיי צאלן וויפיל ס'קומט זיך זיי
*אבער איין זאך איז יא קלאר אזויווי די האסט שוין אויסגעשמועסט א לאנגע צייט צוריק אז די מהלך וויאזוי א מוסדות ווערט געפירט איז זייער מאדנע און ס'האט נישט קיין פשט אז ס'זאל בלייבן אזויפיל לעכער נאך די אלע פראגראמען און דינערס וואס מ'מאכט*
לסיכום הענין כ'מיין אז דאס מאל ביסטו אבי ארויסגעקומען זיין פארקערט ווי יעדעם איינעם, און די לייגסט דיך פשוט אריין טיפער אין דעם מיט יעדן פרישן שמועס וואס די גיבסט איבער דעם ענין. הער אפילו איבער דיינע אלטע שמועסן וועגן העכערן שכר לימוד וועסטו זעהן אז די ביסט זיך אליינס סותר.
אושפיזין האט געשריבן:הרב אליעזר איך בין פון דיינע גרויסע חסידים און איך האב גראדע הנאה צו הערן די פארקערטע מיינונג אלץ. אבער איר איך מיין יעצט ביסטו שוין געגאנגען צו ווייט.
איך האב אביסל שיכות מיט א מוסדות וועל איך זאגן וואס איך האב געהערט
1 די נומבער פון אונטער א פראצענט וואס נעמען נישט קיין פוד סטעמפס פון ווי נעמסטו דאס? ווייל איך האב יא געפרעגט א 6 מלמדים און צווישן זיי נעמען צוויי מלמדים נישט קיין פוד סטעמפס איך האלט אז די האסט סתם געשאסן א נומבער ווייל אזוי שטעלסטו זיך פאר,
2 זאגסט אז מלמדים שעמען זיך מיט די קאמפיין. די האסט ברור סתם געשאסן א סטעיטמענט האסט נישט געפרעגט קיין מלמדים ווייל צו וועם איך האב גערעדט האט הנאה געהאט פון די קאמפיין (ביסט גראדע שיין מסביר אז מ'וואלט זיך ווען געדארפט שעמען אבער די פאקט אז 'יעדער' צו וועם איך האב גערעדט האט הנאה)
3 די זאגסט אז ס'איז נישט מעגליך צו העכערן די מלמדים די געהאלט צו 1500, לאמיר צוזאמען רעכענען. רעכן נאר 20 קינדער אין א קלאס צאלן מער 160 דאלער א חודש שכר לימוד טאטעל 3200 און צו העכערן פאר א מלמד צו 1500 פון אויב מ'צאלט אים יעצט 700 (וואס באמת רוב מוסדות צאלן מער) קומט אויס א טאטעל צו 3200 און דאס וואס די זאגסט אז אויב העכערט מען די מלמד דארף מען יעדעם רעכענען איז אויך נישט ריכטיג די סעקרעטערי מיט די גוים מיט די באס דרייווערס מיט די מענעדזשער'ס באקומען באצאלט פונקט ווי זיי וואלטן געווארן באצאלט ערגעץ אנדערש און די מנהלים באקומען אויך גענוג שיין באצאלט אין רוב מוסדות'ער (און אפילו די ווילסט אים אויך העכערן וועט עס נישט אויסקומען צו סאך מער פער יעדע קינד אין די מוסדות. און אז די ווילסט שטארק מוז מען נישט צולייגן פאר די מלמד גאנצע 1500 קענסט צאלן נאר 1400...) יעצט קומט אויס אז אנשטאט צאלן בערך 300 א חודש וועט מען צאלן 450
4 און דאס וואס די זאגסט אז די פראבלעם איז נישט די געלט נאר סתם די צאלן שפעט איז קודם כל "ע"פ רוב" גרויסע מוסדות פון חסידות'ער און אזוי אויך קליינע פריוואטע מוסדות צאלן שוין היינט צוטאגס זייער צייטליך פאר די מלמדים.
5 דאס וואס די זאגסט גיין נוקלער. כאילו זיי טוען דא אן אומדערהערטע שריט פון העכערן. גאלדען פלאוי איז אויך יעצט געגאנגען נוקלער מיטן העכערן? די אלע סטארס וואס פילע פראדוקטן האבן זיך שוין געדאפעלט אין פרייז פון 10 יאר צוריק האבן געטון א טעות. אבער די מוסדות וואס זענען געבליבן כמעט די זעלבע פרייז ווי 10 יאר צוריק זיי טוען קלוג? ס'דארף פשוט ווערן א נערמאלע זאך אז די מוסדות איז געהעריג ווי א ביזנעס און צאלט פונקט ווי א ביזנעס און העכערט די פרייזן פונקט ווי א ביזנעס
6 און דאס וואס די זאגסט וועגן גיין נאכגעלט פאר מלמדים איז פונקט אזוי סאך ווי מ'גייט נאכגעלט פאר די וואס מאכן 2000. קודם האב איך דיר איין קשיא וויאזוןי וויייסטו די ווייסט וויפיל אלע דיינע קרובים מאכן פרנסה און די ווייסט אז אלע אדער עכ"פ ניינציג פראצענט פון די וואס מאכן 2000 דאלער גייט מען נאך געלט פאר זיי? אפשר האסטו נאך דאפעלט קרובים וואס מאכן אויך נאר 2000 דאלער און מ'גייט נישט נאך געלט פאר זיי? לאמיר דיר זאגן פון מיין עקספיריענס. איך ווייס אויך נישט פונקטליך וופיל מיינע קרובים מאכן אבער לויט ווי איך שטעל זיך פאר אויף מיינע קרובים וואס מאכן 2000 (כ'שטעל זיך פאר פונקט ווי דיר...) קען איך נאר בערך האלב וואס מ'דארף גיין נאך געלט פאר זיי. משא"כ קרובים כלי קודש איז כמעט 90 פראצענט צו אפילו מער וואס מ'גייט נאך געלט פאר זיי
און יא ס'איז קלאר אז כמעט די גרעסטע פראבלעם פאר די מלמדים איז אז זיי באקומען ווייניג באצאלט, און איה"נ אז זיי גייען בלייבן מלמדים אפילו מיט די ווייניג געלט ווייל דאס איז זייער האבי און אויך זיי זענען בנש"ק לעך וואס קענען עניוועי נישט גיין ארבעטן אבער נאכאלץ דארף מען זיי צאלן וויפיל ס'קומט זיך זיי
*אבער איין זאך איז יא קלאר אזויווי די האסט שוין אויסגעשמועסט א לאנגע צייט צוריק אז די מהלך וויאזוי א מוסדות ווערט געפירט איז זייער מאדנע און ס'האט נישט קיין פשט אז ס'זאל בלייבן אזויפיל לעכער נאך די אלע פראגראמען און דינערס וואס מ'מאכט*
לסיכום הענין כ'מיין אז דאס מאל ביסטו אבי ארויסגעקומען זיין פארקערט ווי יעדעם איינעם, און די לייגסט דיך פשוט אריין טיפער אין דעם מיט יעדן פרישן שמועס וואס די גיבסט איבער דעם ענין. הער אפילו איבער דיינע אלטע שמועסן וועגן העכערן שכר לימוד וועסטו זעהן אז די ביסט זיך אליינס סותר.
זייער שטארק כה לחי.
איך מיין אז צו לייגן פער קינד שכר לימוד 150 איז נישט מעגליך דאס הייסט אז פאר 6 קינדער נאך 1000 א חודש ???
ווער אין די וועלט נעמט אפוינטמענטס נאך די ארבעט שעות? אויב אפוינטמענטס, איז עס נאר אין די ארבעט שעות. נא?! פאר יענע שעות באקומט דאך די מלמד באצאלט פון חדר.
כ'קען קוים ווארטן צו הערן די 'אליעזר קרויס שמועסן' ווי ער האקט אויף די פארברעך פון צווינגען מלמדים צו זיצן אויף אפוינטמענטס נאך זייערע רעגעלע ארבעט שעות, דאס איז א אים דערהערטע פארברעך, טראץ די געלט וואס קומט אריין, מ'נעמט אים צו זיין מינוטן פון לעבן מיט זיין משפחה! ווייל ער איז א מלמד מוז ער שוין אויך אננעמען אפוינטמענס? וועגן דעם איז נישטא קיין מלמדים!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
ושנית די ערשטע צוויי שמועסן ברענגט ער ארויס אז נישט געלט איז די סיבה פון די מלמדים קריזיס. די איינציגע זאך וואס ער דארף איז מער וויקאציע, נישט צו דארפן זיצן פון זונטאג 9:00 ביז פרייטאג 1:00 וואך איין וואך אויס, אסרו חג, ערב פסח וכו' וכו'
אנשטאט אים צו געבן מער צייט אין זיין לעבן, נעמסטו אים נאך צו די נאכט שעות אויך, אזוי וועט ער באקומען מער געלט? ער דארף נישט קיין געלט, ער דארף מנוחה!
אויב אזוי וואס איז יא די פראבלעם וואס ברענגט צו א מלמדים קריזיס? איינער וויל זייער שטארק הערן מיין מיינונג?
ווער אין די וועלט נעמט אפוינטמענטס נאך די ארבעט שעות? אויב אפוינטמענטס, איז עס נאר אין די ארבעט שעות. נא?! פאר יענע שעות באקומט דאך די מלמד באצאלט פון חדר.
כ'קען קוים ווארטן צו הערן די 'אליעזר קרויס שמועסן' ווי ער האקט אויף די פארברעך פון צווינגען מלמדים צו זיצן אויף אפוינטמענטס נאך זייערע רעגעלע ארבעט שעות, דאס איז א אים דערהערטע פארברעך, טראץ די געלט וואס קומט אריין, מ'נעמט אים צו זיין מינוטן פון לעבן מיט זיין משפחה! ווייל ער איז א מלמד מוז ער שוין אויך אננעמען אפוינטמענס? וועגן דעם איז נישטא קיין מלמדים!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
ושנית די ערשטע צוויי שמועסן ברענגט ער ארויס אז נישט געלט איז די סיבה פון די מלמדים קריזיס. די איינציגע זאך וואס ער דארף איז מער וויקאציע, נישט צו דארפן זיצן פון זונטאג 9:00 ביז פרייטאג 1:00 וואך איין וואך אויס, אסרו חג, ערב פסח וכו' וכו'
אנשטאט אים צו געבן מער צייט אין זיין לעבן, נעמסטו אים נאך צו די נאכט שעות אויך, אזוי וועט ער באקומען מער געלט? ער דארף נישט קיין געלט, ער דארף מנוחה!
אויב אזוי וואס איז יא די פראבלעם וואס ברענגט צו א מלמדים קריזיס? איינער וויל זייער שטארק הערן מיין מיינונג?
קודם כל עס איז שוין יעצט אזוי אז דער מלמד ווער געשטערט ביז שפעט ביינאכט זאל ער כאטש מאכן געלט אין די זייט . נאכדעם ווער וויל נישט נאך אן אפטיילאנג אין זיין ביזנעס???דערנאך דער מלמד וועט מאכן פון דעם אליינס מער געלט וואס ער מאכט דארכאויס די טאג.....
ווער אין די וועלט נעמט אפוינטמענטס נאך די ארבעט שעות? אויב אפוינטמענטס, איז עס נאר אין די ארבעט שעות. נא?! פאר יענע שעות באקומט דאך די מלמד באצאלט פון חדר.
כ'קען קוים ווארטן צו הערן די 'אליעזר קרויס שמועסן' ווי ער האקט אויף די פארברעך פון צווינגען מלמדים צו זיצן אויף אפוינטמענטס נאך זייערע רעגעלע ארבעט שעות, דאס איז א אים דערהערטע פארברעך, טראץ די געלט וואס קומט אריין, מ'נעמט אים צו זיין מינוטן פון לעבן מיט זיין משפחה! ווייל ער איז א מלמד מוז ער שוין אויך אננעמען אפוינטמענס? וועגן דעם איז נישטא קיין מלמדים!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
ושנית די ערשטע צוויי שמועסן ברענגט ער ארויס אז נישט געלט איז די סיבה פון די מלמדים קריזיס. די איינציגע זאך וואס ער דארף איז מער וויקאציע, נישט צו דארפן זיצן פון זונטאג 9:00 ביז פרייטאג 1:00 וואך איין וואך אויס, אסרו חג, ערב פסח וכו' וכו'
אנשטאט אים צו געבן מער צייט אין זיין לעבן, נעמסטו אים נאך צו די נאכט שעות אויך, אזוי וועט ער באקומען מער געלט? ער דארף נישט קיין געלט, ער דארף מנוחה!
אויב אזוי וואס איז יא די פראבלעם וואס ברענגט צו א מלמדים קריזיס? איינער וויל זייער שטארק הערן מיין מיינונג?
קודם כל עס איז שוין יעצט אזוי אז דער מלמד ווער געשטערט ביז שפעט ביינאכט זאל ער כאטש מאכן געלט אין די זייט . נאכדעם ווער וויל נישט נאך אן אפטיילאנג אין זיין ביזנעס???דערנאך דער מלמד וועט מאכן פון דעם אליינס מער געלט וואס ער מאכט דארכאויס די טאג.....
די לאפט אין נאך רעסטעראנטס זענען געפאקט יעדע נאכט מיט קלאמפישע ביזנעס מיטאינגס אין אפוינטמענטס אפ׳ ס׳איז נאך די ארבעט שעות (פרעג עני יונגערמאן װאס קימט אהײם װעכענטלעך אינמיטן נאכט אין לױפט גלײך צי די צײנער שטעכערס אין נאכדעם זאגט ער פאר זײן װײב אז ער האט געהט א װיכטיגע ביזנעס מיטאינג מיט א קלײענט)
א פייער ברענט אין הארץ פון א יוד
שריי אויס בקול רם
בחר בנו מכל עם
א זכיה צו זיין א יוד