אידישע ווערטער און זייער ריכטיגער אויסלייג (ספעלינג)

[גרשון]

ריכטיג, אזוי ווי @קאריץ.

אגב, ס'איז נישט דא אזא ווארט נאכזילבע אדער פארזילבע אין אידיש. דאס האט מרס. מעלות אליין אויסגעטראכט. דאס ווארט איז פרעפיקס און סופיקס, ווי אין ענגליש.
http://ivelt.com/forum/viewtopic.php?p=2995837#p2995837

אויגן שטעכעריי איז געווענליך אן אילוזיע. א שרייבער וואס איז געוואוינט צו שרייבן א געוויסן וועג וועט אים נאטירליך טאנצן אין די אויגן ווען ס'איז אנדערש ווי ער איז געוואוינט. נאכ'ן שרייבן עטליכע וואכן א נייעם וועג שטעכט דער אלטער פונקט ווי דער נייער שטעכט יעצט.

[דרייטצעך]

קימפעטארן?

אזוי. זייער גוט.
חוץ אויב ווילסט גיין צום מקור, איז עס ווארשיינליך "קינדפעטארן" אבער לכאורה די וועג וויאזוי דו שרייבסט איז ריכטיג.

אין בעלייכטונגען האב איך געזען קינד-בעטארן

דאס האב איך געמיינט, מיטן ארויסברענגען אז די מקור איז ס"ה א "יולדת" אין אלט אידיש, אבער כהיום וואס ס'איז א ווארט פאר זיך, און די תקופה רופט מען "קימפעט" איז לכאורה ריכטיג צו שרייבן לויט די פשוטע כללים.

נישט קימפעטארין?

[פילאָזאָף]

קימפעטארן?

אזוי. זייער גוט.
חוץ אויב ווילסט גיין צום מקור, איז עס ווארשיינליך "קינדפעטארן" אבער לכאורה די וועג וויאזוי דו שרייבסט איז ריכטיג.

אין בעלייכטונגען האב איך געזען קינד-בעטארן

דאס האב איך געמיינט, מיטן ארויסברענגען אז די מקור איז ס"ה א "יולדת" אין אלט אידיש, אבער כהיום וואס ס'איז א ווארט פאר זיך, און די תקופה רופט מען "קימפעט" איז לכאורה ריכטיג צו שרייבן לויט די פשוטע כללים.

נישט קימפעטארין?

מאכט סענס

[קאריץ]

ריכטיג, אזוי ווי @קאריץ.

אגב, ס'איז נישט דא אזא ווארט נאכזילבע אדער פארזילבע אין אידיש. דאס האט מרס. מעלות אליין אויסגעטראכט. דאס ווארט איז פרעפיקס און סופיקס, ווי אין ענגליש.
http://ivelt.com/forum/viewtopic.php?p=2995837#p2995837

אויגן שטעכעריי איז געווענליך אן אילוזיע. א שרייבער וואס איז געוואוינט צו שרייבן א געוויסן וועג וועט אים נאטירליך טאנצן אין די אויגן ווען ס'איז אנדערש ווי ער איז געוואוינט. נאכ'ן שרייבן עטליכע וואכן א נייעם וועג שטעכט דער אלטער פונקט ווי דער נייער שטעכט יעצט.

על אחרון ראשון: ריכטיג.

בנוגע פארזילבע/נאכזילבע, קען איך טאקע בלויז פון מעלות, אבער ס'שמעקט גענוג אידיש'ליך צו ווערן א טייל פונעם שרייבערישן וואקעבעלערי

[איל_משולש]

אין באצוג צום 'ביסט' סומאטוכע, אין מיין בליק קומט עס ממש נישט אויס צו שרייבן. ווען מען רעדט שטימט דער 'ביסט', אבער אין שרייבן, וואלט איך סייווי אלעמאל געשריבן 'איר זענט' אדער עפעס ענליך. מיר שטעכט אין די אויגן ביידע וועגן, ווייל עס ליינט זיך שווער. טראץ וואס ביים רעדן איז ער יא א גוטער ווארט.

[Rak Tov]

אין באצוג צום 'ביסט' סומאטוכע, אין מיין בליק קומט עס ממש נישט אויס צו שרייבן. ווען מען רעדט שטימט דער 'ביסט', אבער אין שרייבן, וואלט איך סייווי אלעמאל געשריבן 'איר זענט' אדער עפעס ענליך. מיר שטעכט אין די אויגן ביידע וועגן, ווייל עס ליינט זיך שווער. טראץ וואס ביים רעדן איז ער יא א גוטער ווארט.

און ווען מען שרייבט א טעקסט מעסעדש למשל? און ווען מען טייפט אפ א דרשה פון רבי'ן שליט"א?

די ווארט עגזעסטירט און האט א ספעלינג

[גרשון]

אין באצוג צום 'ביסט' סומאטוכע, אין מיין בליק קומט עס ממש נישט אויס צו שרייבן. ווען מען רעדט שטימט דער 'ביסט', אבער אין שרייבן, וואלט איך סייווי אלעמאל געשריבן 'איר זענט' אדער עפעס ענליך. מיר שטעכט אין די אויגן ביידע וועגן, ווייל עס ליינט זיך שווער. טראץ וואס ביים רעדן איז ער יא א גוטער ווארט.

איר איז פארמעל; דו איז אומפארמעל. ס'איז צוויי וועגן פון שרייבן. (אין ענגליש איז נאר דא איין פארעם, אבער אין אנדערע שפראכן איז יא דא ביידע פארמען.)

ווען מ'שרייבט עפעס וואס א טאטע זאגט צו זיין זון, א ברודער צו א שוועסטער, א מאן צו א ווייב, א מענטש צו זיין שכן אדער קרוב, קומט דו ביסט.

[היסטאריש]

ריכטיג, אזוי ווי @קאריץ.

אגב, ס'איז נישט דא אזא ווארט נאכזילבע אדער פארזילבע אין אידיש. דאס האט מרס. מעלות אליין אויסגעטראכט. דאס ווארט איז פרעפיקס און סופיקס, ווי אין ענגליש.
http://ivelt.com/forum/viewtopic.php?p=2995837#p2995837

אויגן שטעכעריי איז געווענליך אן אילוזיע. א שרייבער וואס איז געוואוינט צו שרייבן א געוויסן וועג וועט אים נאטירליך טאנצן אין די אויגן ווען ס'איז אנדערש ווי ער איז געוואוינט. נאכ'ן שרייבן עטליכע וואכן א נייעם וועג שטעכט דער אלטער פונקט ווי דער נייער שטעכט יעצט.

ווי קאריץ זאגט מיין איך איז פארזילבע אדער נאכזילבע שוין גענוג היימיש צו ווערן פאררעכנט אלס געהעריג אידיש.

בנוגע ווערטער וואס שטעכן ביסטו הונדערט פראצענט גערעכט.
ס'דא ווערטער וואס האבן מיר אמאל געשטאכן צו זען די ריכטיגע, ווייל איך האב געשריבן דאס אומריכטיגע, און היינט קען איך נישט אנקוקן וויאזוי כ'האב דעמאלט געשריבן…

[גרשון]

איך זע אז איך בין נישט גערעכט געווען; פארזילבע/נאכזילבע איז יא דא אין דייטש. למעשה איז אבער פרעפיקס/סופיקס מער באניצט, סיי אין דייטש און סיי אין אידיש, און ס'איז זיכער א בעסערער אויסוואל.

[איל_משולש]

ווען מ'שרייבט עפעס וואס א טאטע זאגט צו זיין זון, א ברודער צו א שוועסטער, א מאן צו א ווייב, א מענטש צו זיין שכן אדער קרוב, קומט דו ביסט.

שוין געזען מענטשן שרייבן די בוזט...

[קיקיון]

............ארומגשמועסט מיט עטליכע אינגערלייט אין די לימודים, און געשעפט גרויס קורת רוח זעענדיג ווי די הונדערטער אינגערלייט...............

דוכט זיך אז דער ר איז א טעות

[זושא צוקער]

............ארומגשמועסט מיט עטליכע אינגערלייט אין די לימודים, און געשעפט גרויס קורת רוח זעענדיג ווי די הונדערטער אינגערלייט...............

דוכט זיך אז דער ר איז א טעות

right

[היסטאריש]

ווען מ'שרייבט עפעס וואס א טאטע זאגט צו זיין זון, א ברודער צו א שוועסטער, א מאן צו א ווייב, א מענטש צו זיין שכן אדער קרוב, קומט דו ביסט.

שוין געזען מענטשן שרייבן די בוזט...

אומריכטיג.

[איל_משולש]

ווען מ'שרייבט עפעס וואס א טאטע זאגט צו זיין זון, א ברודער צו א שוועסטער, א מאן צו א ווייב, א מענטש צו זיין שכן אדער קרוב, קומט דו ביסט.

שוין געזען מענטשן שרייבן די בוזט...

אומריכטיג.

נישט אומריכטיג, גאר אומריכטיג...

[Mezofzef]

אין באצוג צום 'ביסט' סומאטוכע, אין מיין בליק קומט עס ממש נישט אויס צו שרייבן. ווען מען רעדט שטימט דער 'ביסט', אבער אין שרייבן, וואלט איך סייווי אלעמאל געשריבן 'איר זענט' אדער עפעס ענליך. מיר שטעכט אין די אויגן ביידע וועגן, ווייל עס ליינט זיך שווער. טראץ וואס ביים רעדן איז ער יא א גוטער ווארט.

איר איז פארמעל; דו איז אומפארמעל. ס'איז צוויי וועגן פון שרייבן. (אין ענגליש איז נאר דא איין פארעם, אבער אין אנדערע שפראכן איז יא דא ביידע פארמען.)

ווען מ'שרייבט עפעס וואס א טאטע זאגט צו זיין זון, א ברודער צו א שוועסטער, א מאן צו א ווייב, א מענטש צו זיין שכן אדער קרוב, קומט דו ביסט.

אין ענגליש איז גראדע אויך דא א ווארט פאר 'דו' =thou,ַַ עס ווערט נאר כמעט נישט באנוצט.

[ארגאן]

אין אמאליקן ענגליש איז "דו" געווען thou,"דיך/דיר" געווען "thee" , "איר" געווען "ye" און אייך/ענק געווען "you".

[חיים שטיין]

קען איינער קלאר מסביר זיין ווען מען שרייבט א קאמע, פינטל און אלע אנדערע צייכענעס און ווען מטיילט אפ א פארעגראף וכדו'?

[חוט של חסד]

דער אשכול קעפל איז גרייזיג.
ס'שטייט "החלף" אנשטאטס "הילף".

[חוט של חסד]

ביי א קליינער הפסק מאכט מען א קאמע, ביי א גרעסערער הפסק א פינטל, און ביי א גאר גרויסער הפסק טוישט מען פאראגראף. אזוי אויך ביים סוף פון יעדע פאראגראף מאכט מען א פינטל.

דאכט זיך מיר אז עס איז א געפיל וואס איינער וואס שרייבט אסאך כאפט אליינס אויף.

[מרנן ורבנן]

קען איינער קלאר מסביר זיין ווען מען שרייבט א קאמע, פינטל און אלע אנדערע צייכענעס און ווען מטיילט אפ א פארעגראף וכדו'?

איר פרעגט אין אידיש אדער פאר ענגליש? ענגליש איז דא זייער קלארע כללים אידיש נאך נישט.

[דער צופרידענער חיים]

ספעלינג קוועשן
וועלכע אדער וועלעכע?

[חוט של חסד]

ספעלינג קוועשן
וועלכע אדער וועלעכע?

וועלכע

[חוט של חסד]

אינטערסאנט אדער אינטערעסאנט?

[דער צופרידענער חיים]

וועלכע

ייש"כ

[פעיק ניוז]

צ/ק
ערשטער כלל: 'אין' מיט א י' איז די דעפיניציע פון 'תוך', 'און' מיט א ו' איז די דעפיניציע פון 'דאס און אויך דאס' בבחינת ו' מוסיף על ענין ראשון'.