עיברעהעם לינקאלן, העלד אדער מאסן מערדער?

[בעסער אזוי]

@פראגרעמונג, כ'האף די פארשטייסט, אז די אלע זאכן וואס די האסט אויסגערעכנט אלץ צוריקגעשטאנען, זענען ביי אסאך גאר די שיינקייט, און פרייהייט מיט וואס אמעריקא איז באשאנקען, (חוץ די ערשטע פאר שורות, לדעתי)

[מסתמא]

איך האב נאך נישט געזען אז די פעדעראליסטן זענען געווען קעגן די זאכן.

איך האב געוואוסט אז זיי האבן געוואלט א שטארקע פעדעראלע רעגירונג.

וואו זעסטו אז זיי האבן עס באקומען?

[והיתם נקיים]

נאך א נקודה, מענטשען מיינען, אז אויב וואלטען די קאנפעדערעסט געווינען די מלחמה, דאן וואלטן נאך די שווארצע געווען קנעכט, לא דובים ולא יער, פריער אדער שפעטער וואלטן אויך די קאנפעדערעטס איינגעזעהן אז קנעכטשאפט איז נישט קיין יושר. פוק חזי אין אלע אייראפישע לענדער וועלעכע האבן אלע פריער אדער שפעטער אויפגעגעבן קנעכטשאפט, און דאס אלעס אן קיין מלחמות.

אייראפע האט פארבאטן קנעכטשאפט פיל בעפאר אמעריקע. אמעריקע איז עד היום אין גאר אסאך הינזיכטן פיל מער צוריק געשטאנען ווי די איבריגע מערב וועלט, און אויב וואלטן די קאנפעדערעיטס געווינען איז בכלל נישט אויסגעשלאסן אז קנעכטשאפט וואלט שוין נישט אנגעגאנגען היינט, אפגערעדט פון סיוויל רייטס.

מיט וואס איז אמעריקע היינט צוריקגעשטאנען?

איך נעם נישט קיין צד צו עס גיט אדער נישט, אבער און די פארגעשריטענע וועלט (פראגרעסיוו), הייסט דו אלע זאכן צריק געשטאנען,
1) גאון רעכטן
2) הינריכטן מענטשן
3) אלעקטאורל ראלעדזש

קיין איינע פון די זאכן האבן סיי וואס פאר א שייכות מיט פארגעשריטן אדער צוריקגעשטאנען.

דו האלטסט אז אין צוויי הונדערט יאר ארום גייט נאך אמעריקע האבן די אייגנשאפטן?

אויב נישט מיינט עס, אז דאס אז היינט זענען זיי נאך דא קומט פון דעם וואס זי איז נאכנישט פארגעשריטן אין די הינזיכטן.

[והיתם נקיים]

3) עלעקטארעל קאללעדזש

כמעט קיינער האט נישט קיין דירעקט עלעקשינס, מילא מה לי עלעקטארעל קאללעדזש, מה לי רוב דיסטריקטס אין די UK? אדער רוב זיצן אין דייטשלאנד?

די געדאנק פון עלעקטארעל קאלעדזש איז אז די מענטשן וועלן נישט אליין אויס די פירער,
רוב זיצן מיינט רוב מענטשן.

און רוב סעיטס מיינט רוב מענטשען, למאי נפק״מ? אויב עפעס איז אמעריקע מער פארגשריטן זינט אין די UK קומט בכלל נישט פאר קיין וואלן פאר פריים מיניסטער בלויז פאר פארלימענט.

ווען דו שטימסט פאר איין פארטיי שטימסטו פאר איר הויפט צו ווערן דער פרעמיער. אבער קאנאדא וואס ארבעט יא מיט דיסטריקט'ס האט טאקע די פראבלעם

די UK ארבעט אויך אזוי. ליידער דארף מען ברענגען די ציונ'יסטישע מדינה אלס דוגמא.

[עציץ נקוב]

פעיק, אמעריקע איז (פון) די איינציגסטע מערב וועלט לאנד וואס

האט טויט שטראף

טיילט צו יארן לאנגע טורמע טערמינען פאר קלייניגקייטן

האט די גרעסטע פראצענט בירגער אין טורמע, מער ווי די קאמוניסטישע כינע

האט נישט קיין העלטקעיר סיסטעם פאר אלע בירגער

האט נישט קיין קאלעזש סיסטעם פאר אלע בירגער

האט נישט קיין פעיד פעמילי ליעוו אויף א פעדעראלן שטאפל

די מינימום וועיזש איז א וויץ

ארבעטערס האבן אזוי ווייניג רעכטן קעגן אויסנוצערישע בעלי בתים

איז א אליגארכיע אויף אזא אפענעם פארנעם

האט אזא דיסטראקטיוו פארס ווי די היינטיגע רעפובליקאנער פארטיי

די לעצטע שורה איז באמת די סיבה פאר אלע אנדערע פראבלעמען. צוריק צום קעפל פונעם אשכול, איך בין בכלל נישט קאנווינסד אז לינקאלן האט אזא טובה געטון פאר אמעריקע און די וועלט מיטן צוריק צוזאמען שטעלן די צוטיילטע לענדער. פילייכט וואלט בעסער געווען אן דעם.

א סאך פון די זאכן וואס דו האסט אויסגערעכנט האט געהארגעט אינאוועישען און ביזנעס און ענדליכס אין די אזויגערופענע פארגעשריטענע לענדער סאו אפשר לוינט זיך צו זיין צוריקגעשטאנען אדער אפשר זענען זיי גאר צירוקגעשטאנען

[זיסע פיש]

כמעט קיינער האט נישט קיין דירעקט עלעקשינס, מילא מה לי עלעקטארעל קאללעדזש, מה לי רוב דיסטריקטס אין די UK? אדער רוב זיצן אין דייטשלאנד?

די געדאנק פון עלעקטארעל קאלעדזש איז אז די מענטשן וועלן נישט אליין אויס די פירער,
רוב זיצן מיינט רוב מענטשן.

און רוב סעיטס מיינט רוב מענטשען, למאי נפק״מ? אויב עפעס איז אמעריקע מער פארגשריטן זינט אין די UK קומט בכלל נישט פאר קיין וואלן פאר פריים מיניסטער בלויז פאר פארלימענט.

ווען דו שטימסט פאר איין פארטיי שטימסטו פאר איר הויפט צו ווערן דער פרעמיער. אבער קאנאדא וואס ארבעט יא מיט דיסטריקט'ס האט טאקע די פראבלעם

די UK ארבעט אויך אזוי. ליידער דארף מען ברענגען די ציונ'יסטישע מדינה אלס דוגמא.

אין די UK דאכציך מיר אז עס ארבעט נישט אזוי.

[והיתם נקיים]

הייב אן מיט די ערשטע אזא מעשה, ווען קין האט גע'הרג'עט הבל. זיך סתם צו פארלייגן אויף איינעם האט נישט קיין פשט.

איר האט כנראה נישט עומד געווען אויף מיין כוונה.
מיין שאלה איז געווען צו מלחמה לשם נאציאנאליזם קען אריינגיין אין גדר פון העלדישקייט, אדער ליבערשט אין רציחה.

איז אויסגיסן א גלעזל וואסער אויף גראז בעצם יום השבת א פראבלעם? לויט די הלכה יא, לויט די אמעריקאנער געזעץ נישט.

ס'ווענדט זיך פון וועמענ'ס פרעספעקטיוו דו קוקסט. אויב קוקסטו פון א פרעספעקטיוו אז די אייגענע כבוד איז וויכטיגער ווי מענטשליכע לעבנס, דאן וויאזוי קען מען אפילו אנרופן אזא אקט רציחה? און אויב דו קוקסט פון אן אנדערן פרעספעקטיוו איז די מעשה פארקערט. איז דאס נישט קיין פשוט'ע זאך?

[פעיק ניוז]

אייראפע האט פארבאטן קנעכטשאפט פיל בעפאר אמעריקע. אמעריקע איז עד היום אין גאר אסאך הינזיכטן פיל מער צוריק געשטאנען ווי די איבריגע מערב וועלט, און אויב וואלטן די קאנפעדערעיטס געווינען איז בכלל נישט אויסגעשלאסן אז קנעכטשאפט וואלט שוין נישט אנגעגאנגען היינט, אפגערעדט פון סיוויל רייטס.

מיט וואס איז אמעריקע היינט צוריקגעשטאנען?

איך נעם נישט קיין צד צו עס גיט אדער נישט, אבער און די פארגעשריטענע וועלט (פראגרעסיוו), הייסט דו אלע זאכן צריק געשטאנען,
1) גאון רעכטן
2) הינריכטן מענטשן
3) אלעקטאורל ראלעדזש

קיין איינע פון די זאכן האבן סיי וואס פאר א שייכות מיט פארגעשריטן אדער צוריקגעשטאנען.

דו האלטסט אז אין צוויי הונדערט יאר ארום גייט נאך אמעריקע האבן די אייגנשאפטן?

אויב נישט מיינט עס, אז דאס אז היינט זענען זיי נאך דא קומט פון דעם וואס זי איז נאכנישט פארגעשריטן אין די הינזיכטן.

'טשעינדזש' און 'פארגעשריטן' זענען צוויי באזונדערע זאכן.

[עומד מן הצד]

פעיק, אמעריקע איז (פון) די איינציגסטע מערב וועלט לאנד וואס

האט טויט שטראף

טיילט צו יארן לאנגע טורמע טערמינען פאר קלייניגקייטן

האט די גרעסטע פראצענט בירגער אין טורמע, מער ווי די קאמוניסטישע כינע

האט נישט קיין העלטקעיר סיסטעם פאר אלע בירגער

האט נישט קיין קאלעזש סיסטעם פאר אלע בירגער

האט נישט קיין פעיד פעמילי ליעוו אויף א פעדעראלן שטאפל

די מינימום וועיזש איז א וויץ

ארבעטערס האבן אזוי ווייניג רעכטן קעגן אויסנוצערישע בעלי בתים

איז א אליגארכיע אויף אזא אפענעם פארנעם

האט אזא דיסטראקטיוו פארס ווי די היינטיגע רעפובליקאנער פארטיי

די לעצטע שורה איז באמת די סיבה פאר אלע אנדערע פראבלעמען. צוריק צום קעפל פונעם אשכול, איך בין בכלל נישט קאנווינסד אז לינקאלן האט אזא טובה געטון פאר אמעריקע און די וועלט מיטן צוריק צוזאמען שטעלן די צוטיילטע לענדער. פילייכט וואלט בעסער געווען אן דעם.

א סאך פון די זאכן וואס דו האסט אויסגערעכנט האט געהארגעט אינאוועישען און ביזנעס און ענדליכס אין די אזויגערופענע פארגעשריטענע לענדער סאו אפשר לוינט זיך צו זיין צוריקגעשטאנען אדער אפשר זענען זיי גאר צירוקגעשטאנען

עקזעקטלי,

ווער איז מחליט וואס ס'הייסט פארגעשריט'ן?

דער צפון קאעריע דיקטאקטור, פרעדיגט כסדר פאר אירע בירגער, ווי פארגעשריטן און סוקסעספול זיי זענען, און ווי יעדער ארום די וועלט, איז משתוקק זיך צו באזעצן דארט,

מיינט דאס אז צפון קאריעא איז די פארגעשריטענסטע לאנד און די וועלט?

(טאקע אן עקסטרעמע משל, אבער כ'מיין בעיקר די קאנצעפט,)

[גרשון]

פעיק, אמעריקע איז (פון) די איינציגסטע מערב וועלט לאנד וואס

האט טויט שטראף

טיילט צו יארן לאנגע טורמע טערמינען פאר קלייניגקייטן

האט די גרעסטע פראצענט בירגער אין טורמע, מער ווי די קאמוניסטישע כינע

האט נישט קיין העלטקעיר סיסטעם פאר אלע בירגער

האט נישט קיין קאלעזש סיסטעם פאר אלע בירגער

האט נישט קיין פעיד פעמילי ליעוו אויף א פעדעראלן שטאפל

די מינימום וועיזש איז א וויץ

ארבעטערס האבן אזוי ווייניג רעכטן קעגן אויסנוצערישע בעלי בתים

איז א אליגארכיע אויף אזא אפענעם פארנעם

האט אזא דיסטראקטיוו פארס ווי די היינטיגע רעפובליקאנער פארטיי

די לעצטע שורה איז באמת די סיבה פאר אלע אנדערע פראבלעמען. צוריק צום קעפל פונעם אשכול, איך בין בכלל נישט קאנווינסד אז לינקאלן האט אזא טובה געטון פאר אמעריקע און די וועלט מיטן צוריק צוזאמען שטעלן די צוטיילטע לענדער. פילייכט וואלט בעסער געווען אן דעם.

א סאך פון די זאכן וואס דו האסט אויסגערעכנט האט געהארגעט אינאוועישען און ביזנעס און ענדליכס אין די אזויגערופענע פארגעשריטענע לענדער סאו אפשר לוינט זיך צו זיין צוריקגעשטאנען אדער אפשר זענען זיי גאר צירוקגעשטאנען

צום ביישפיל?

ביטע ענטפער נישט מיט ווענעזועלע אדער רוסלאנד -- אויב ווילסטו זיין אויפריכטיג, פארשטייט זיך.

[וואס טוט זיך]

לאמיר איבערגייען געוויסע נקודות וואס מ'האט דא אלץ געשריבן..

ווען סיאטעל האט זיך דערקלערט אן אייגענע לאנד האסטו פארשטאנען אז די מיליטער האט געדארפט אריינגיען און צוריק איינפירן ארדענונג? די זעלבע מיט די קאנפעדערעיט, זי האבן זיך אפגעטיילט אן די רשות פון צפון, און דאס באדייט "מלחמה"!

----------

אוודאי אזוי אז ס'ווערט א מלחמה וואס קאסט פארשטייטזיך מענטשליכע לעבנס, פאר די פארבאטונג פון קנעכטשאפט. די זעלבע וועג ווי אזוי דו פארשטייסט אז ס'האט זיך געלוינט אמעריקאנער רעוואלוציע מלחמה וואס האט געקאסט מענטשליכע לעבנס, פאר אביסל א באקוועמערע פרייהייט אן די ענגלישן יאך, ק"ו בן בנו של ק"ו אז ס'האט זיך געלוינט פאר דאס מינאמאלע פרייהייט פאר די שווארצע.

-----------

קאנאדע און ענגלאנד זענען אויך נישט די בעסטע.
אמעריקע האט לכאורה די בעסטע פארעם פון גאווערמענט, אחוץ דאס וועג ווי די פרעזידענט ווערט עלעקטעט, דאס עלעקטארעל קאליזש..
דאכצעכמיר אז פראנקרייך'ס פרעזידענט ווערט יא עלעקטעט דירעקט דורכן פאלק, אבער אמעריקע'ס פארלימענט/קאנגרעס איז בעסער ווי זייערס.

די UK פארלימענט ארבעט מיט דיסטריקטס פונקט ווי די US האוז.

[ישלהוסיף]

ואפרש שיחתי זייער אין קורצן. וויאזוי האט לינקאלן געראטעוועט די פאראייניגטע שטאטן? מיט דעם וואס ער איז ארויס אין קריג אנטקעגן די "קאנפעדערעט סטעיטס אוו אמעריקע", שפעטער באקאנט אלס די ציווילע קריג. פאטאליטעטן אין רעזולטאט פון דער קריג ווערן געשאצט (קרעדיט: וויקיפעדיע) צו זיין אזוי פיל ווי 620,000 אמעריקאנער. וואס דאס האט בשעתו באטראפן לערך צוויי פראצענט פון דער אמעריקאנער פאפולאציע (שם).

כ'מיין מ'קען טוישן דעם קעפל פון דעם אשכול, דער לעצטע דריי בעטעל האט קיין שייכות צום ענין וואס דער פותח האט געוואלט אויסשמועסן.

עכ"פ, כ'וויל בעסער פארשטיין דאס, וויפיל וואלט געווען היינט צו טאג צוויי פערצענט פון אמעריקא?

[יואל שרייבער]

עקזעקטלי,

ווער איז מחליט וואס ס'הייסט פארגעשריט'ן?

דער צפון קאעריע דיקטאקטור, פרעדיגט כסדר פאר אירע בירגער, ווי פארגעשריטן און סוקסעספול זיי זענען, און ווי יעדער ארום די וועלט, איז משתוקק זיך צו באזעצן דארט,

מיינט דאס אז צפון קאריעא איז די פארגעשריטענסטע לאנד און די וועלט?

(טאקע אן עקסטרעמע משל, אבער כ'מיין בעיקר די קאנצעפט,)

עס איז טאקע זייער שווער צו וויסן וועלכע פראפאגאנדע איז אמת אדער נישט, אבער איך מיין די בעסטע וועג געוואויר צו ווערן איז צו זעהן וויפיל כוחות די רעגירונג דארף אריינלייגן צו דערשטיקן די אנדערע זייט, אין אמעריקע ביז ממש לעצטנס האט מען עס כמעט נישט געטון, משא''כ אין צפון קארעא, כינע, און די ביידען אדמיניסטראציע ווי מען האט זייער מורא אז מענטשן זאלן ח''ו נישט הערן די אנדערע צד.

[מסתמא]

עקזעקטלי,

ווער איז מחליט וואס ס'הייסט פארגעשריט'ן?

דער צפון קאעריע דיקטאקטור, פרעדיגט כסדר פאר אירע בירגער, ווי פארגעשריטן און סוקסעספול זיי זענען, און ווי יעדער ארום די וועלט, איז משתוקק זיך צו באזעצן דארט,

מיינט דאס אז צפון קאריעא איז די פארגעשריטענסטע לאנד און די וועלט?

(טאקע אן עקסטרעמע משל, אבער כ'מיין בעיקר די קאנצעפט,)

עס איז טאקע זייער שווער צו וויסן וועלכע פראפאגאנדע איז אמת אדער נישט, אבער איך מיין די בעסטע וועג געוואויר צו ווערן איז צו זעהן וויפיל כוחות די רעגירונג דארף אריינלייגן צו דערשטיקן די אנדערע זייט, אין אמעריקע ביז ממש לעצטנס האט מען עס כמעט נישט געטון, משא''כ אין צפון קארעא, כינע, און די ביידען אדמיניסטראציע ווי מען האט זייער מורא אז מענטשן זאלן ח''ו נישט הערן די אנדערע צד.

א שטארקע הגדרה

[מטעמים]

עקזעקטלי,

ווער איז מחליט וואס ס'הייסט פארגעשריט'ן?

דער צפון קאעריע דיקטאקטור, פרעדיגט כסדר פאר אירע בירגער, ווי פארגעשריטן און סוקסעספול זיי זענען, און ווי יעדער ארום די וועלט, איז משתוקק זיך צו באזעצן דארט,

מיינט דאס אז צפון קאריעא איז די פארגעשריטענסטע לאנד און די וועלט?

(טאקע אן עקסטרעמע משל, אבער כ'מיין בעיקר די קאנצעפט,)

עס איז טאקע זייער שווער צו וויסן וועלכע פראפאגאנדע איז אמת אדער נישט, אבער איך מיין די בעסטע וועג געוואויר צו ווערן איז צו זעהן וויפיל כוחות די רעגירונג דארף אריינלייגן צו דערשטיקן די אנדערע זייט, אין אמעריקע ביז ממש לעצטנס האט מען עס כמעט נישט געטון, משא''כ אין צפון קארעא, כינע, און די ביידען אדמיניסטראציע ווי מען האט זייער מורא אז מענטשן זאלן ח''ו נישט הערן די אנדערע צד.

[עומד מן הצד]

עקזעקטלי,

ווער איז מחליט וואס ס'הייסט פארגעשריט'ן?

דער צפון קאעריע דיקטאקטור, פרעדיגט כסדר פאר אירע בירגער, ווי פארגעשריטן און סוקסעספול זיי זענען, און ווי יעדער ארום די וועלט, איז משתוקק זיך צו באזעצן דארט,

מיינט דאס אז צפון קאריעא איז די פארגעשריטענסטע לאנד און די וועלט?

(טאקע אן עקסטרעמע משל, אבער כ'מיין בעיקר די קאנצעפט,)

עס איז טאקע זייער שווער צו וויסן וועלכע פראפאגאנדע איז אמת אדער נישט, אבער איך מיין די בעסטע וועג געוואויר צו ווערן איז צו זעהן וויפיל כוחות די רעגירונג דארף אריינלייגן צו דערשטיקן די אנדערע זייט, אין אמעריקע ביז ממש לעצטנס האט מען עס כמעט נישט געטון, משא''כ אין צפון קארעא, כינע, און די ביידען אדמיניסטראציע ווי מען האט זייער מורא אז מענטשן זאלן ח''ו נישט הערן די אנדערע צד.

זאגסט זייער גוט,

כ'וואלט אבער נאכנישט געזאגט רוסלאנד, כינע, צפון קארעא, בנשימה אחת מיט די ביידען אדמיניסטראציע, אבער זיי גייען דעפענעטלי אויף דעם טרעק,

[Programming]

Wow די היסטארישע ידיעות פונעם עולם דא איז צום שטוינען

די שווערע כוחות מען האט אריין געלייגט אין אמעריקע צו אונטערדרוקן קאמוניזם און סאשעליזם איז אלזא א באדייט אז דאס איז ריכטיג? די דאקומענטירטע עף בי איי רדיפות - אנגעפירט דורך די העכסטע עשאלאנען אין לאנד - קעגן מארטין לוטער קינג און אנדערע אויס זארג אז קינג וועט פארשפרייטן קאמוניזם, מאכט מיר ערנסט טראכטן אז קאמוניזם איז גערעכט, לויט יואל שרייבער'ס לאגיק.

אויך וויבאלד איך הער נישט טאלק ראדיא און איך האלט נישט מיט די פארמעסט צווישן קארלסאן און הענעטי קעגן ניוזמעקס און או עי ען ווער עס קען זיין מער צודרייט, האב איך נישט קיין אנונג מיט וואס די ביידען אדמיניסטראציע קומט דא אריין.

[יואל שרייבער]

Wow די היסטארישע ידיעות פונעם עולם דא איז צום שטוינען

די שווערע כוחות מען האט אריין געלייגט אין אמעריקע צו אונטערדרוקן קאמוניזם און סאשעליזם איז אלזא א באדייט אז דאס איז ריכטיג? די דאקומענטירטע עף בי איי רדיפות - אנגעפירט דורך די העכסטע עשאלאנען אין לאנד - קעגן מארטין לוטער קינג און אנדערע אויס זארג אז קינג וועט פארשפרייטן קאמוניזם, מאכט מיר ערנסט טראכטן אז קאמוניזם איז גערעכט, לויט יואל שרייבער'ס לאגיק.

אויך וויבאלד איך הער נישט טאלק ראדיא און איך האלט נישט מיט די פארמעסט צווישן קארלסאן און הענעטי קעגן ניוזמעקס און או עי ען ווער עס קען זיין מער צודרייט, האב איך נישט קיין אנונג מיט וואס די ביידען אדמיניסטראציע קומט דא אריין.

נישט נאר האט די עף ביז איי געהאט וואס מורא צו האבן פון מארטין לוטער קינג, נאר ער האט טאקע געווינען.

איך גלייב נישט זיי האבן עכט מורא געהאט פון זיין קאמוניזם, עס איז נאר געווען אן אויסרייד, עכט האבן זיי מורא געהאט פון דאס וואס ער האט באמת געוואלט און אויסגעפירט.

איך האב נישט באמת געמיינט אריינצולייגן די ביידען אדמיניסטראציע אין איין קאטעגאריע מיט טשיינע, איך האב נאר געוואלט ארויסברענגען א פוינט, און באמת איז עס נישט דווקא די ביידען אדמיניסטראציע, נאר די מידיא און דעמאקראטן וואס האבן שוין גענומען אזא מהלך די לעצטע פאר יאר, אז מען דארף דערשטיקן אינפארמאציע וואס זיי האלטן אז עס איז נישט ריכטיג.

[Programming]

בייזוויליגע מיסאינפארמאציע איז באמת א פראבלעם וואס איז גאר שווער צו לעזן אין א פרייע געזעלשאפט. אין אייראפע האבן זיי למשל באשלאסן אז דער ערך פון פרי ספיטש איז נישט ווערט די געפאר פון א פרישע אויפבלי חלילה פון די נאצי אידעאלאגיע, און זיי האבן איינגעשטעלט שטרענגע געזעצן צו דערשטיקן יעדע קערנדל פון נאצישע סארט "אינפארמאציע". אין אמעריקע איז נישטא קיין געזעצן אויף די ביכער קעגן נאציזם צוליב פרי ספיטש, די איינציגסטע פארבאטענע ספיטש אין אמעריקע ביי געזעץ (אין פארשידענע רויטע סטעיטס) איז בי די עס / אנטי מדינת ישראל אקטיוויטעטן.

אבער פרי ספיטש גייט ביידע וועגן, עס גיבט אויך די רעכט פאר די "רוקער און שאקלער" פון די קולטור און עקאנאמיע אליין צו באגרעניצן ספיטש וועלכע זיי גלייכן נישט, ווי לאנג עס קומט נישט מטעם א גאווערנמענט איז דאס נישט קיין פראבלעם.

דער אמת איז אבער אז די רעגירונג דארף ווען יא טון מער קעגן מיסאינפארמאציע. מיטן אויפשטייג פון דער אינטערנעט איז שוין אביסל צו שפעט, אבער די רעגירונג האט פאקטיש די רעכט צו באגרעניצן וואס עס ווערט געבראדקעסט אויף די ראדיא און טעלעוויזיע נעצן. א קליינע "דע רעגולאציע" (וואס קאנסערוואטיוון האבן אזוי ליב) וועלכע האט לויזער געמאכט די בראדקעסט געזעצן אונטער די רעיגען אדמיניסטראציע האט אונז געגעבן דעם חורבן פון טאלק שאו'ס וואס האלטן פארגאפט מיליאנען בעת זיי קענען רעדן פאר פייער און פאר וואסער אן קיין פראבלעם, פירנדיג צו די ריס אין אמעריקאנער געזעלשאפט וואס מיר האבן היינט צוטאג.

[מטעמים]

חחח

[גרשון]

ואפרש שיחתי זייער אין קורצן. וויאזוי האט לינקאלן געראטעוועט די פאראייניגטע שטאטן? מיט דעם וואס ער איז ארויס אין קריג אנטקעגן די "קאנפעדערעט סטעיטס אוו אמעריקע", שפעטער באקאנט אלס די ציווילע קריג. פאטאליטעטן אין רעזולטאט פון דער קריג ווערן געשאצט (קרעדיט: וויקיפעדיע) צו זיין אזוי פיל ווי 620,000 אמעריקאנער. וואס דאס האט בשעתו באטראפן לערך צוויי פראצענט פון דער אמעריקאנער פאפולאציע (שם).

כ'מיין מ'קען טוישן דעם קעפל פון דעם אשכול, דער לעצטע דריי בעטעל האט קיין שייכות צום ענין וואס דער פותח האט געוואלט אויסשמועסן.

עכ"פ, כ'וויל בעסער פארשטיין דאס, וויפיל וואלט געווען היינט צו טאג צוויי פערצענט פון אמעריקא?

6.6 מיליאן.

[שמואל בארג]

אין מיין מוח ווערט אקטעוויזירט אן אלערט ווען איינער נוצט צופיל מאל די ווארט "געזעלשאפט" אז דער מיינט נישט מיין טובה, כ'ווייס נישט ווער עס האט אנגעשטעלט דעם סעטינג.

[פעיק ניוז]

בייזוויליגע מיסאינפארמאציע איז באמת א פראבלעם וואס איז גאר שווער צו לעזן אין א פרייע געזעלשאפט. אין אייראפע האבן זיי למשל באשלאסן אז דער ערך פון פרי ספיטש איז נישט ווערט די געפאר פון א פרישע אויפבלי חלילה פון די נאצי אידעאלאגיע, און זיי האבן איינגעשטעלט שטרענגע געזעצן צו דערשטיקן יעדע קערנדל פון נאצישע סארט "אינפארמאציע". אין אמעריקע איז נישטא קיין געזעצן אויף די ביכער קעגן נאציזם צוליב פרי ספיטש, די איינציגסטע פארבאטענע ספיטש אין אמעריקע ביי געזעץ (אין פארשידענע רויטע סטעיטס) איז בי די עס / אנטי מדינת ישראל אקטיוויטעטן.

אבער פרי ספיטש גייט ביידע וועגן, עס גיבט אויך די רעכט פאר די "רוקער און שאקלער" פון די קולטור און עקאנאמיע אליין צו באגרעניצן ספיטש וועלכע זיי גלייכן נישט, ווי לאנג עס קומט נישט מטעם א גאווערנמענט איז דאס נישט קיין פראבלעם.

דער אמת איז אבער אז די רעגירונג דארף ווען יא טון מער קעגן מיסאינפארמאציע. מיטן אויפשטייג פון דער אינטערנעט איז שוין אביסל צו שפעט, אבער די רעגירונג האט פאקטיש די רעכט צו באגרעניצן וואס עס ווערט געבראדקעסט אויף די ראדיא און טעלעוויזיע נעצן. א קליינע "דע רעגולאציע" (וואס קאנסערוואטיוון האבן אזוי ליב) וועלכע האט לויזער געמאכט די בראדקעסט געזעצן אונטער די רעיגען אדמיניסטראציע האט אונז געגעבן דעם חורבן פון טאלק שאו'ס וואס האלטן פארגאפט מיליאנען בעת זיי קענען רעדן פאר פייער און פאר וואסער אן קיין פראבלעם, פירנדיג צו די ריס אין אמעריקאנער געזעלשאפט וואס מיר האבן היינט צוטאג.

נאציזם און פאשיזם אין יוראפ איז נישט געווען קיין תוצאה פון פרי ספיטש, נאר זאגאר פון דאס וואס דו רופסט די סעלושען דערצו.

[ישלהוסיף]

ואפרש שיחתי זייער אין קורצן. וויאזוי האט לינקאלן געראטעוועט די פאראייניגטע שטאטן? מיט דעם וואס ער איז ארויס אין קריג אנטקעגן די "קאנפעדערעט סטעיטס אוו אמעריקע", שפעטער באקאנט אלס די ציווילע קריג. פאטאליטעטן אין רעזולטאט פון דער קריג ווערן געשאצט (קרעדיט: וויקיפעדיע) צו זיין אזוי פיל ווי 620,000 אמעריקאנער. וואס דאס האט בשעתו באטראפן לערך צוויי פראצענט פון דער אמעריקאנער פאפולאציע (שם).

כ'מיין מ'קען טוישן דעם קעפל פון דעם אשכול, דער לעצטע דריי בעטעל האט קיין שייכות צום ענין וואס דער פותח האט געוואלט אויסשמועסן.

עכ"פ, כ'וויל בעסער פארשטיין דאס, וויפיל וואלט געווען היינט צו טאג צוויי פערצענט פון אמעריקא?

6.6 מיליאן.

דאן איז דאס לכאורה א גאר א גרויסע מספר הרוגים.
לכאורה דארף מען זאגן אז לינקאלן האט זיך נישט געראכטן אז דער מלחמה וועט קאסטן אזא געוואלדיגע פארלוסט פון נפשות.

[והיתם נקיים]

מיט וואס איז אמעריקע היינט צוריקגעשטאנען?

איך נעם נישט קיין צד צו עס גיט אדער נישט, אבער און די פארגעשריטענע וועלט (פראגרעסיוו), הייסט דו אלע זאכן צריק געשטאנען,
1) גאון רעכטן
2) הינריכטן מענטשן
3) אלעקטאורל ראלעדזש

קיין איינע פון די זאכן האבן סיי וואס פאר א שייכות מיט פארגעשריטן אדער צוריקגעשטאנען.

דו האלטסט אז אין צוויי הונדערט יאר ארום גייט נאך אמעריקע האבן די אייגנשאפטן?

אויב נישט מיינט עס, אז דאס אז היינט זענען זיי נאך דא קומט פון דעם וואס זי איז נאכנישט פארגעשריטן אין די הינזיכטן.

'טשעינדזש' און 'פארגעשריטן' זענען צוויי באזונדערע זאכן.

"פארגעשריטן" מיינט "פאראויס", און נישט עפעס אנדערש.

(דו ביסט צוגעוואוינט אז "פארגעשריטן" גייט סינאנים מיט "בעסער", ווייל מ'טוט נישט קיין זאכן אן א סיבה, און וועגן דעם איז זיך רוקן פאראויס אייביג א טויש צום גוטן לכה"פ אין די אויגן פון דער וואס טוט עס - ווייל ווען נישט וואלט ער עס נישט געטוהן.)

הנוגע לעניננו, קענסט האבן דיין מיינונג פון היינט ביז מארגן איבער וואס ס'איז בעסער, די מציאות איז אבער אז יענץ איז פארשריט. העכסטנס קענסטו טענה'ען אז פארשריט איז נישט גוט.