חסידישע ישוב אין אינדיאנא

[yoel2124441100]

די נעמען זענען דאכט זיך.
1? אור החײם
2 תמר יפרח-זרע קודש
3 אהל שרה
4 אני חומה

איא?

[פעיק ניוז]

אבער די ריכטיגע מהלך איז לכאו' צו בלייבען מיט די עולם און פראבירען צו פארעכטען פון אינעווייניג,
דאס מאכט נישט איינעם וואס האט א אנדערע מהלך, אומגערעכט.
ועוד, און דאס איז מיין עיקר טענה, אז איך רעד די גאנצע צייט פון די "אנטי עסטאבלישמענט חברה", ד. ה. איך רעד נישט פון איינער וואס איז א תלמיד פון א ספעציפישע רבי אדער רב וואס האט גראדע א אנדערע שיטה פון די עסטאבלישמענט רבנים (אדער אפילו אויב ער איז געווארען יענעמס תלמיד צוליב זיינע שיטות, אבער למעשה יעצט וועט ער גיין מיט זיין רבי אויך ווען ער גייט "לינקס"), וואס אין אזא פאל איז נישט דא אלע חששות וואס איך האב געשריבען, איך רעד נאר פון די יעצטיגע אנטי עסטאבלישמענט מובמענט, וואס לויט ווי איך פארשטיי (און אזוי האט מיך שפעטער איינער פון די חשובע ניקים געשריבען אין אישי אז ער ווייסט פערזענליך) איז עס נישט אז זיי זענען משועבד צו א דעת תורה און לויט דעם האבען זיי זייערע קיצונישע שיטות, עס איז פונקט פארקערט, זיי קומען אויף מיט קיצונישע שיטות און שפעטער "אינדארסען" זיי די רבנים וואס האלטען גראדע אויך אזוי, אבער די רגע די רבנים וועלען מער נישט האלטען ווי זיי (צו ווייל זיי וועלען צוריקציען, צו ווייל די חברה וועלען גיין נאך מער קיצוניש) וועלען זיי אפלאזען די רבנים כחלום יעוף, און ממילא קען מען נישט זיין זיכער אז זיי וועלען נישט גיין גאר ווייט, זאל די באשעפער אויסהיטען.

אנטשולדיגט פארן שרייבען גאנץ שארף (און דאס איז שוין נאכן איבערגיין מיין תגובה און אויסמעקען אביסעל), אבער אפשר אויב וואלט מען גערעדט אביסעל שארפער אין די תקופה וואס לב טהור האט זיך אנגעפאנגען וואלטען אסאך מענטשען נישט געווארען א חלק פון דעם, און אויב איז אמת אז די יעצטיגע אנטי עסטאבלישמענט חברה ציען זיך אריבער קיין אינדיאנע [אן א אמת'ע דעת תורה (וואס גייט מיט, און) וואס זיי זענען משועבד צו זיינע פסקים]
.

דאס ווארט 'דעת תורה' איז א טעות, ווייל עס זענען דא צווישן זיי אידן גרויסע תלמידי חכמים, די ריכטיגע ווארט איז ענדערש אז זיי וועלן קיינמאל נישט זיין גרייט מקבל צו זיין פון אנדערע, קיינער איז קיינמאל נישט גענוג גוט פאר זיי, ווער עס האלט אנדערש ווי זיי איז א ציוני רשע כופר וכו' וכו'...

אבער זייער עיקר פראבלעם איז זייער שיטה גופא. זייער שיטה באשטייט פון הירוס, זייער גאנצע אידישקייט באשטייט פון שלילי, ודו"ק.

דאן קוקט עס אויס ווי די אנפאנג פון א פרישע קיצונישע גרופע וואס וועט גיין אויך קעגען אידישקייט (און נארמאלע מענטשליכקייט) ווען עס איז כביכול נישט גענוג פרום (ולדוגמא בעלמא, הם יכולים להתחיל בעניני אישות וכדו', או שכשמישהו צריך עזרה בענין חולי הנפש רח"ל וכדו' הם לא ירשוהו ללכת לרופאים המיוחדים לענינים האלו לרפאותו, וכו'), און אפילו עס איז נישט זיכער אזוי (און הלואי וועט עס טאקע נישט זיין אזוי) דאך אלס א ספק אליין דארף מען ווארענען די עולם פון דעם (און מען דארף טאקע מדגיש זיין אז עס איז נאר א ספק).

דאס איז נישט קיין נייע גרופע מיט א נייע אידיאלאגיע, די מענטשן האבן ביז היינט געוואוינט מיט אונז, דארט גייט נישט זיין אזא מציאות פון יא לאזן נישט לאזן, דאס איז נישט קיין גרופע מיט א הנהגה און אונטערטאנען... עס איז איש כל הישר בעיניו יעשה, עס איז ס"ה א אסיפה פון מענטשן מיט די זעלבע מיינד סעט.

עניוועי די אלע זאכן פרעגן מיט גארנישט אפ די עצם נקודה פון אהין מופן. מען מוז נישט שטיין מיט זיי, מען קען מופן צו אנדערע געגנט מיט אנדערע סארט מענטשן. עס מאכט נישט קיין סענס צו בלייבן סטאק אויף די מהות פון די מענטשן וואס גראדע זענען זיי די וואס מופן יעצט.

[דייקן]

דאס ווארט 'דעת תורה' איז א טעות, ווייל עס זענען דא צווישן זיי אידן גרויסע תלמידי חכמים, די ריכטיגע ווארט איז ענדערש אז זיי וועלן קיינמאל נישט זיין גרייט מקבל צו זיין פון אנדערע, קיינער איז קיינמאל נישט גענוג גוט פאר זיי, ווער עס האלט אנדערש ווי זיי איז א ציוני רשע כופר וכו' וכו'...

אבער זייער עיקר פראבלעם איז זייער שיטה גופא. זייער שיטה באשטייט פון הירוס, זייער גאנצע אידישקייט באשטייט פון שלילי, ודו"ק.

דאס איז נישט קיין נייע גרופע מיט א נייע אידיאלאגיע, די מענטשן האבן ביז היינט געוואוינט מיט אונז, דארט גייט נישט זיין אזא מציאות פון יא לאזן נישט לאזן, דאס איז נישט קיין גרופע מיט א הנהגה און אונטערטאנען... עס איז איש כל הישר בעיניו יעשה, עס איז ס"ה א אסיפה פון מענטשן מיט די זעלבע מיינד סעט.

עניוועי די אלע זאכן פרעגן מיט גארנישט אפ די עצם נקודה פון אהין מופן. מען מוז נישט שטיין מיט זיי, מען קען מופן צו אנדערע געגנט מיט אנדערע סארט מענטשן. עס מאכט נישט קיין סענס צו בלייבן סטאק אויף די מהות פון די מענטשן וואס גראדע זענען זיי די וואס מופן יעצט.

קודם כל האב איך געשריבען אז זיי זענען נישט משועבד אויך צו זייערע אייגענע רבנים, און אויב וועלען די רבנים גיין "לינקס" וועלען זיי אפלאזען די רבנים כחלום יעוף, ווי אויך איז נישט יעדער ת"ח בגדר דעת תורה (עס איז טאקע שווער, און אפשר אוממעגליך, צו געבען א פונקטליכע גדר אין דעם, אבער בדר"כ האט כלל ישראל א גוטע חוש הריח צו שפירען ווער ס'מיינט נאר די רצון השם אן קיין אייגענע נגיעות).

וואס דו שרייבסט אז זיי האלטען אז יעדער וואס האלט אנדערש ווי זיי איז א כופר וכו' וכו', ווי אויך באשטייט זייער גאנצע אידישקייט פון שלילי, איז טאקע אויך זייער גערעכטע טענות.

איך האב נאר געשריבען אז א חשש איז פארהאן אז אויב וועלען זיי גיין צו א פלאץ ווי קיינער זעט זיי נישט, און זיי זעען קיינער נישט, וועלען זיי גיין מער און מער עקסטרעם ביז עס קען זיך אפענדיגען ביטער ה"י, איך האב אבער להדיא געשריבען אז מען רעדט דא נישט פון א קולט מיט א הויפט וואס צו עם זענען משועבד אלע אנדערע.

אין דיין לעצטע נקודה ביזסטו טאקע זייער גערעכט, און איך בין די ערשטע צו שטיצען אז מען זאל מופען צו ביליגע געגענטער
(עס דארף אבער האבען א שטארקע יסוד פון באזעסענע ערליכע מענטשען, אדער לכה"פ א קלוגע פארשטאנדליכע רב, און עס זאל נישט זיין נאר יונגעלייטלעך וואס וואוינען ערגעץ פארשטעקט אן "מורא" פון די עלטערען, און מען זאל נישט טענה'ן אז יונגעלייט דארפען שוין נישט זיין אונטער די "אויפזיכט" פון די עלטערען, ווייל דאס וואלט טאקע געדארפט זיין די מציאות, אבער למעשה אזויווי קיינער וועט נישט זאגען אז מען זאל לאזען בחורים זיין נישט אונטער די אויפזיכט פון די עלטערען ווייל להלכה זענען זיי שוין גדולים, און זיי זאלען גיין ארבעטען אזויווי אין די אלטע צייטען, ווייל יעדער פארשטייט אז די צייטען האבען זיך געטוישט [און דערפאר קען מען פארשטיין די שיטה פון עטליכע גדולים אז יונגעלייט זאלען נישט ארבעטען, נאר לערנען אין כולל, לכה"פ עטליכע יאר נאך די חתונה, כאטש אז ביז די מלחמה איז (כמעט) נישט געווען אזא זאך, ווייל זאכען האבען זיך געטוישט, און מען קען נישט ברענגען א ראיה פון אנדערע דורות אויף אונזערע דור], איז די זעלבע זאך זענען היינטיגע צייטען א גרויסע פראצענט יונגעלייטלעך נישט אויסגעבויט השקפה'דיג און זיי זענען נאך היפש קינדעריש, איז דערפאר איז וויכטיג זיי זאלען זיין אונטער א נאנטע "אויפזיכט" פון די עלטערען (פארשטייט זיך אז די עלטערען דארפען טאן שכל'דיג און נישט פראבירען מחנך זיין די קינדער נאך די חתונה, נאר בדר"כ איז גענוג דאס אליין אז די קינד ווייסט אז די עלטערען האלטען מיט זיין מצב) אדער א קלוגע רב אד"ג),
איך האב נאר געשריבען מיינע תגובות לויט וואס די שמועס דא האט זיך דערקייקעלט צו די מהות פון די מענטשען וואס מופען, און די אמת איז אז עס איז נישט אזא גרויסע חידוש אז די שמועס האט זיך געפירט צו דא, ווייל ווער טראכט צו מופען צו אזא פארשטעקטע פלאץ ווען עס איז דא פיל נענטערע אפציעס.

[מקבל]

אין ק"י דרייט זיך די לעצטע יאר א איד וואס קומט פון א"י פון א ליטווישע משפחה וואס האט נאך היינט גאר שטארק פיינט חסידים און סאטמאר בפרט, פארציילט ער וויאזוי מ'וואקסט אויף דארט מיט בערך די זעלבע מיינונג אויף סאטמאר ווי וואס עס ווערט דא געשריבען אויף לב טהור, ועוד ועוד שטותים והבלים שאכמ"ל, און ווען ער האט אנגעפאנגען צו האבן שייכות מיט סאטמאר און אנגעפאנגען צו זעהן די תורה עבודה וגמ"ח און וואסערע מענטשען סאטמאר באשטייט, איז ער ממש געווארען אויזער זיך ווי אזוי א דרויסענדיגער קען זיין אזוי איינגערעדט איבער א צווייטע קהילה. ודו"ק

אויסער פון דעם וואס עס איז פארשטייט זיך שטותים מיט לאקשען אז די ליטווישע אין א"י וואקסען אויף מיט בערך די זעלבע מיינונג אויף סאטמער ווי אונזערע מיינונג אויף די משוגענע קהילה וואס לערענט נישט קיין גמרא אד"ג נאר זייערע צודרייטע ביכער וכו' וכו', [עס איז גענוג צוצוצייכענען צו די הספד פון הרב שך אויף די סאטמער רב, אפשר איז די איד אין ק"י א יוצא מן הכלל, אויב עס איז בכלל אמת].

איך האב נישט געשריבען

די ליטווישע אין א"י וואקסען אויף מיט בערך די זעלבע מיינונג אויף סאטמער ווי אונזערע מיינונג אויף די משוגענע קהילה וואס לערענט נישט קיין גמרא אד"ג נאר זייערע צודרייטע ביכער וכו' וכו',

איך האב געשריבען: א איד וואס קומט פון א"י פון א ליטווישע משפחה וואס האט נאך היינט גאר שטארק פיינט חסידים און סאטמאר בפרט.

אויסער פון דעם, איז זייער אינטרעסאנט אז די איינציגע ניקים דא וואס שרייבען גאנץ שיין וועגען לב טהור זענען פונקט, בהשגחה פרטית, @blue moon און @מקבל, איך האף נאר אז דאס איז נישט א ראיה אז אויך אויב די אנטי עסטאבלישמענט חברה האלטען נישט ביים ווערען א קולט, וואס באדייט אז מען פארלירט די זכות בחירה און מען ווערט א עבד נרצע פון די ראש הקולט, האלטען זיי אבער רח"ל אויפן וועג פון די אנדערע פראבלעמען וואס איז דא אין לב טהור,

ווי האט איר געזעהן אז איך שרייב שיין וועגן לב טהור? איך האב ס"ה געשריבען אז א דרויסענדיגער קען זיין שטארק איינגערעדט אין די מציאות הדברים פון א צווייטע קהילה, און איך האב נישט געמיינט אזוי ווייט לב טהור, ווי די מישמאש איבער די אנטי'ס און דאס עס צאמשטעלן מיט לב טהור.
וואס איז די השגחה פרטית פון @blue moon?

סיי איבערן ארויסברענגען די טיפשות פון קאמפעירן וואס א בן-תורה פון א"י טראכט אויף סאטמאר, צו וואס אונז טראכטן (בעסער געזאגט "ווייסן") אויף לב טהור.

זייער א שיינע אויסדרוק, אבער איך זעה נישט ווער עס האט דאס געטוען.

[KMW]

דאס ווארט 'דעת תורה' איז א טעות, ווייל עס זענען דא צווישן זיי אידן גרויסע תלמידי חכמים, די ריכטיגע ווארט איז ענדערש אז זיי וועלן קיינמאל נישט זיין גרייט מקבל צו זיין פון אנדערע, קיינער איז קיינמאל נישט גענוג גוט פאר זיי, ווער עס האלט אנדערש ווי זיי איז א ציוני רשע כופר וכו' וכו'...

אבער זייער עיקר פראבלעם איז זייער שיטה גופא. זייער שיטה באשטייט פון הירוס, זייער גאנצע אידישקייט באשטייט פון שלילי, ודו"ק.

דאס איז נישט קיין נייע גרופע מיט א נייע אידיאלאגיע, די מענטשן האבן ביז היינט געוואוינט מיט אונז, דארט גייט נישט זיין אזא מציאות פון יא לאזן נישט לאזן, דאס איז נישט קיין גרופע מיט א הנהגה און אונטערטאנען... עס איז איש כל הישר בעיניו יעשה, עס איז ס"ה א אסיפה פון מענטשן מיט די זעלבע מיינד סעט.

עניוועי די אלע זאכן פרעגן מיט גארנישט אפ די עצם נקודה פון אהין מופן. מען מוז נישט שטיין מיט זיי, מען קען מופן צו אנדערע געגנט מיט אנדערע סארט מענטשן. עס מאכט נישט קיין סענס צו בלייבן סטאק אויף די מהות פון די מענטשן וואס גראדע זענען זיי די וואס מופן יעצט.

קודם כל האב איך געשריבען אז זיי זענען נישט משועבד אויך צו זייערע אייגענע רבנים, און אויב וועלען די רבנים גיין "לינקס" וועלען זיי אפלאזען די רבנים כחלום יעוף, ווי אויך איז נישט יעדער ת"ח בגדר דעת תורה (עס איז טאקע שווער, און אפשר אוממעגליך, צו געבען א פונקטליכע גדר אין דעם, אבער בדר"כ האט כלל ישראל א גוטע חוש הריח צו שפירען ווער ס'מיינט נאר די רצון השם אן קיין אייגענע נגיעות).

וואס דו שרייבסט אז זיי האלטען אז יעדער וואס האלט אנדערש ווי זיי איז א כופר וכו' וכו', ווי אויך באשטייט זייער גאנצע אידישקייט פון שלילי, איז טאקע אויך זייער גערעכטע טענות.

איך האב נאר געשריבען אז א חשש איז פארהאן אז אויב וועלען זיי גיין צו א פלאץ ווי קיינער זעט זיי נישט, און זיי זעען קיינער נישט, וועלען זיי גיין מער און מער עקסטרעם ביז עס קען זיך אפענדיגען ביטער ה"י, איך האב אבער להדיא געשריבען אז מען רעדט דא נישט פון א קולט מיט א הויפט וואס צו עם זענען משועבד אלע אנדערע.

אין דיין לעצטע נקודה ביזסטו טאקע זייער גערעכט, און איך בין די ערשטע צו שטיצען אז מען זאל מופען צו ביליגע געגענטער
(עס דארף אבער האבען א שטארקע יסוד פון באזעסענע ערליכע מענטשען, אדער לכה"פ א קלוגע פארשטאנדליכע רב, און עס זאל נישט זיין נאר יונגעלייטלעך וואס וואוינען ערגעץ פארשטעקט אן "מורא" פון די עלטערען, און מען זאל נישט טענה'ן אז יונגעלייט דארפען שוין נישט זיין אונטער די "אויפזיכט" פון די עלטערען, ווייל דאס וואלט טאקע געדארפט זיין די מציאות, אבער למעשה אזויווי קיינער וועט נישט זאגען אז מען זאל לאזען בחורים זיין נישט אונטער די אויפזיכט פון די עלטערען ווייל להלכה זענען זיי שוין גדולים, און זיי זאלען גיין ארבעטען אזויווי אין די אלטע צייטען, ווייל יעדער פארשטייט אז די צייטען האבען זיך געטוישט [און דערפאר קען מען פארשטיין די שיטה פון עטליכע גדולים אז יונגעלייט זאלען נישט ארבעטען, נאר לערנען אין כולל, לכה"פ עטליכע יאר נאך די חתונה, כאטש אז ביז די מלחמה איז (כמעט) נישט געווען אזא זאך, ווייל זאכען האבען זיך געטוישט, און מען קען נישט ברענגען א ראיה פון אנדערע דורות אויף אונזערע דור], איז די זעלבע זאך זענען היינטיגע צייטען א גרויסע פראצענט יונגעלייטלעך נישט אויסגעבויט השקפה'דיג און זיי זענען נאך היפש קינדעריש, איז דערפאר איז וויכטיג זיי זאלען זיין אונטער א נאנטע "אויפזיכט" פון די עלטערען (פארשטייט זיך אז די עלטערען דארפען טאן שכל'דיג און נישט פראבירען מחנך זיין די קינדער נאך די חתונה, נאר בדר"כ איז גענוג דאס אליין אז די קינד ווייסט אז די עלטערען האלטען מיט זיין מצב) אדער א קלוגע רב אד"ג),
איך האב נאר געשריבען מיינע תגובות לויט וואס די שמועס דא האט זיך דערקייקעלט צו די מהות פון די מענטשען וואס מופען, און די אמת איז אז עס איז נישט אזא גרויסע חידוש אז די שמועס האט זיך געפירט צו דא, ווייל ווער טראכט צו מופען צו אזא פארשטעקטע פלאץ ווען עס איז דא פיל נענטערע אפציעס.

קען זיין ביסט מיט אלעס גערעכט איך קען זיי נישט, אבער די לעצטע שורה איז זיכער נישט גערעכט ווייל די סיבות פון מופן מיט די מעלות פון די פלאץ איז נישט דא נענטער. ( רעד סטעיט, נישט ווייט פון עסטעבלישט יודישע שיקאגא אויף אנצוהייבן, לייכסטע האום סקול געזעצן, ביליגע הייזער 2500 סק פיס ניי געבויט פאר 180000 דאלער ועוד ועוד)

[דייקן]

אין ק"י דרייט זיך די לעצטע יאר א איד וואס קומט פון א"י פון א ליטווישע משפחה וואס האט נאך היינט גאר שטארק פיינט חסידים און סאטמאר בפרט, פארציילט ער וויאזוי מ'וואקסט אויף דארט מיט בערך די זעלבע מיינונג אויף סאטמאר ווי וואס עס ווערט דא געשריבען אויף לב טהור, ועוד ועוד שטותים והבלים שאכמ"ל, און ווען ער האט אנגעפאנגען צו האבן שייכות מיט סאטמאר און אנגעפאנגען צו זעהן די תורה עבודה וגמ"ח און וואסערע מענטשען סאטמאר באשטייט, איז ער ממש געווארען אויזער זיך ווי אזוי א דרויסענדיגער קען זיין אזוי איינגערעדט איבער א צווייטע קהילה. ודו"ק

אויסער פון דעם וואס עס איז פארשטייט זיך שטותים מיט לאקשען אז די ליטווישע אין א"י וואקסען אויף מיט בערך די זעלבע מיינונג אויף סאטמער ווי אונזערע מיינונג אויף די משוגענע קהילה וואס לערענט נישט קיין גמרא אד"ג נאר זייערע צודרייטע ביכער וכו' וכו', [עס איז גענוג צוצוצייכענען צו די הספד פון הרב שך אויף די סאטמער רב, אפשר איז די איד אין ק"י א יוצא מן הכלל, אויב עס איז בכלל אמת].

איך האב נישט געשריבען

די ליטווישע אין א"י וואקסען אויף מיט בערך די זעלבע מיינונג אויף סאטמער ווי אונזערע מיינונג אויף די משוגענע קהילה וואס לערענט נישט קיין גמרא אד"ג נאר זייערע צודרייטע ביכער וכו' וכו',

איך האב געשריבען: א איד וואס קומט פון א"י פון א ליטווישע משפחה וואס האט נאך היינט גאר שטארק פיינט חסידים און סאטמאר בפרט.

אויסער פון דעם, איז זייער אינטרעסאנט אז די איינציגע ניקים דא וואס שרייבען גאנץ שיין וועגען לב טהור זענען פונקט, בהשגחה פרטית, @blue moon און @מקבל, איך האף נאר אז דאס איז נישט א ראיה אז אויך אויב די אנטי עסטאבלישמענט חברה האלטען נישט ביים ווערען א קולט, וואס באדייט אז מען פארלירט די זכות בחירה און מען ווערט א עבד נרצע פון די ראש הקולט, האלטען זיי אבער רח"ל אויפן וועג פון די אנדערע פראבלעמען וואס איז דא אין לב טהור,

ווי האט איר געזעהן אז איך שרייב שיין וועגן לב טהור? איך האב ס"ה געשריבען אז א דרויסענדיגער קען זיין שטארק איינגערעדט אין די מציאות הדברים פון א צווייטע קהילה, און איך האב נישט געמיינט אזוי ווייט לב טהור, ווי די מישמאש איבער די אנטי'ס און דאס עס צאמשטעלן מיט לב טהור.
וואס איז די השגחה פרטית פון @blue moon?

סיי איבערן ארויסברענגען די טיפשות פון קאמפעירן וואס א בן-תורה פון א"י טראכט אויף סאטמאר, צו וואס אונז טראכטן (בעסער געזאגט "ווייסן") אויף לב טהור.

זייער א שיינע אויסדרוק, אבער איך זעה נישט ווער עס האט דאס געטוען.

דו האסט געשריבען אז די איד פון ק"י דערציילט אז מ'וואקסט אויף דארט מיט בערך די זעלבע מיינונג וכו'.

אפשר וועגען דיר האב איך נישט ריכטיג פארשטאנען, אבער @blue moon האט געשריבען אז אלע רבנים פלעגען האלטען פון לב טהור, און וועגען מען האט זיי גע'רודפ'ט האבען זיי אנטלאפען וכו', און בהשגחה פרטית האט ער אין א אנדערע אשכול נאכגעברענגט א לאנגע מעסעדזש פון די אנטי קאמאן קאור חברה (וואס ער האט שפעטער אויסגעמעקט, אדער האט מען עס אויסגעמעקט פאר עם היות עס איז דארט געשטאנען געוויסע לשונות קעגען א' מגדולי האדמורי"ם).

ווי אויך ווייסען פילע פון אונז די אנטי חברה פון די נאנט (אזויווי איך האב שוין געשריבען אז איינער פון די חשובע ניקס האט מיך געשריבען אין אישי אז ער ווייסט פערזענליך אז די מצב ביי זיי איז אזויווי איך האב עס פארגעשטעלט), אדער פון זייערע שרייבעכצער, נישט אזויווי די ליטווישע אין א"י לגבי די סאטמארע פון חו"ל, ממילא איז דיין צושטעל נישט קיין ריכטיגע צושטעל.

[דייקן]

איך האב נאר געשריבען מיינע תגובות לויט וואס די שמועס דא האט זיך דערקייקעלט צו די מהות פון די מענטשען וואס מופען, און די אמת איז אז עס איז נישט אזא גרויסע חידוש אז די שמועס האט זיך געפירט צו דא, ווייל ווער טראכט צו מופען צו אזא פארשטעקטע פלאץ ווען עס איז דא פיל נענטערע אפציעס.

קען זיין ביסט מיט אלעס גערעכט איך קען זיי נישט, אבער די לעצטע שורה איז זיכער נישט גערעכט ווייל די סיבות פון מופן מיט די מעלות פון די פלאץ איז נישט דא נענטער. ( רעד סטעיט, נישט ווייט פון עסטעבלישט יודישע שיקאגא אויף אנצוהייבן, לייכסטע האום סקול געזעצן, ביליגע הייזער 2500 סק פיס ניי געבויט פאר 180000 דאלער ועוד ועוד)

טאקע וואס דו שרייבסט וועגען רעד סטעיט און לייכטע האום סקול געזעצען מאכט אז עס איז נישט א חידוש אז די שמועס זאל זיך האבען דערקייקעלט צו ווי עס האט זיך דערקייקעלט, וועגען די אנדערע זאכען וואס דו שרייבסט האב איך נישט קיין אנונג, איך וועל דיר שטעלען אויף חזקה אז דו שרייבסט נאר די אמת.

[אונגארישע הייזער]

דאס ווארט 'דעת תורה' איז א טעות, ווייל עס זענען דא צווישן זיי אידן גרויסע תלמידי חכמים, די ריכטיגע ווארט איז ענדערש אז זיי וועלן קיינמאל נישט זיין גרייט מקבל צו זיין פון אנדערע, קיינער איז קיינמאל נישט גענוג גוט פאר זיי, ווער עס האלט אנדערש ווי זיי איז א ציוני רשע כופר וכו' וכו'...

אבער זייער עיקר פראבלעם איז זייער שיטה גופא. זייער שיטה באשטייט פון הירוס, זייער גאנצע אידישקייט באשטייט פון שלילי, ודו"ק.

דאס איז נישט קיין נייע גרופע מיט א נייע אידיאלאגיע, די מענטשן האבן ביז היינט געוואוינט מיט אונז, דארט גייט נישט זיין אזא מציאות פון יא לאזן נישט לאזן, דאס איז נישט קיין גרופע מיט א הנהגה און אונטערטאנען... עס איז איש כל הישר בעיניו יעשה, עס איז ס"ה א אסיפה פון מענטשן מיט די זעלבע מיינד סעט.

עניוועי די אלע זאכן פרעגן מיט גארנישט אפ די עצם נקודה פון אהין מופן. מען מוז נישט שטיין מיט זיי, מען קען מופן צו אנדערע געגנט מיט אנדערע סארט מענטשן. עס מאכט נישט קיין סענס צו בלייבן סטאק אויף די מהות פון די מענטשן וואס גראדע זענען זיי די וואס מופן יעצט.

קודם כל האב איך געשריבען אז זיי זענען נישט משועבד אויך צו זייערע אייגענע רבנים, און אויב וועלען די רבנים גיין "לינקס" וועלען זיי אפלאזען די רבנים כחלום יעוף, ווי אויך איז נישט יעדער ת"ח בגדר דעת תורה (עס איז טאקע שווער, און אפשר אוממעגליך, צו געבען א פונקטליכע גדר אין דעם, אבער בדר"כ האט כלל ישראל א גוטע חוש הריח צו שפירען ווער ס'מיינט נאר די רצון השם אן קיין אייגענע נגיעות).

וואס דו שרייבסט אז זיי האלטען אז יעדער וואס האלט אנדערש ווי זיי איז א כופר וכו' וכו', ווי אויך באשטייט זייער גאנצע אידישקייט פון שלילי, איז טאקע אויך זייער גערעכטע טענות.

איך האב נאר געשריבען אז א חשש איז פארהאן אז אויב וועלען זיי גיין צו א פלאץ ווי קיינער זעט זיי נישט, און זיי זעען קיינער נישט, וועלען זיי גיין מער און מער עקסטרעם ביז עס קען זיך אפענדיגען ביטער ה"י, איך האב אבער להדיא געשריבען אז מען רעדט דא נישט פון א קולט מיט א הויפט וואס צו עם זענען משועבד אלע אנדערע.

אין דיין לעצטע נקודה ביזסטו טאקע זייער גערעכט, און איך בין די ערשטע צו שטיצען אז מען זאל מופען צו ביליגע געגענטער
(עס דארף אבער האבען א שטארקע יסוד פון באזעסענע ערליכע מענטשען, אדער לכה"פ א קלוגע פארשטאנדליכע רב, און עס זאל נישט זיין נאר יונגעלייטלעך וואס וואוינען ערגעץ פארשטעקט אן "מורא" פון די עלטערען, און מען זאל נישט טענה'ן אז יונגעלייט דארפען שוין נישט זיין אונטער די "אויפזיכט" פון די עלטערען, ווייל דאס וואלט טאקע געדארפט זיין די מציאות, אבער למעשה אזויווי קיינער וועט נישט זאגען אז מען זאל לאזען בחורים זיין נישט אונטער די אויפזיכט פון די עלטערען ווייל להלכה זענען זיי שוין גדולים, און זיי זאלען גיין ארבעטען אזויווי אין די אלטע צייטען, ווייל יעדער פארשטייט אז די צייטען האבען זיך געטוישט [און דערפאר קען מען פארשטיין די שיטה פון עטליכע גדולים אז יונגעלייט זאלען נישט ארבעטען, נאר לערנען אין כולל, לכה"פ עטליכע יאר נאך די חתונה, כאטש אז ביז די מלחמה איז (כמעט) נישט געווען אזא זאך, ווייל זאכען האבען זיך געטוישט, און מען קען נישט ברענגען א ראיה פון אנדערע דורות אויף אונזערע דור], איז די זעלבע זאך זענען היינטיגע צייטען א גרויסע פראצענט יונגעלייטלעך נישט אויסגעבויט השקפה'דיג און זיי זענען נאך היפש קינדעריש, איז דערפאר איז וויכטיג זיי זאלען זיין אונטער א נאנטע "אויפזיכט" פון די עלטערען (פארשטייט זיך אז די עלטערען דארפען טאן שכל'דיג און נישט פראבירען מחנך זיין די קינדער נאך די חתונה, נאר בדר"כ איז גענוג דאס אליין אז די קינד ווייסט אז די עלטערען האלטען מיט זיין מצב) אדער א קלוגע רב אד"ג),
איך האב נאר געשריבען מיינע תגובות לויט וואס די שמועס דא האט זיך דערקייקעלט צו די מהות פון די מענטשען וואס מופען, און די אמת איז אז עס איז נישט אזא גרויסע חידוש אז די שמועס האט זיך געפירט צו דא, ווייל ווער טראכט צו מופען צו אזא פארשטעקטע פלאץ ווען עס איז דא פיל נענטערע אפציעס.

גוט געזאגט דייקן!

וואס איז געשעהן מיט מיר, לעצטנס בין איך שוין מסכים צו עטליכע פון אייערע תגובות, איר האט גענומען א קורס וויאזוי צו שרייבן?!....

[קלאָצקאָפּ]

כ'געדענק נישט אזעלכע געשפרעכן אויף אייוועלט פון ווען איך האב מיך איינגעשריבן.

פארוואס איז דער אשכול נאכנישט אין אקטועלע?

[פעיק ניוז]

דאס ווארט 'דעת תורה' איז א טעות, ווייל עס זענען דא צווישן זיי אידן גרויסע תלמידי חכמים, די ריכטיגע ווארט איז ענדערש אז זיי וועלן קיינמאל נישט זיין גרייט מקבל צו זיין פון אנדערע, קיינער איז קיינמאל נישט גענוג גוט פאר זיי, ווער עס האלט אנדערש ווי זיי איז א ציוני רשע כופר וכו' וכו'...

אבער זייער עיקר פראבלעם איז זייער שיטה גופא. זייער שיטה באשטייט פון הירוס, זייער גאנצע אידישקייט באשטייט פון שלילי, ודו"ק.

דאס איז נישט קיין נייע גרופע מיט א נייע אידיאלאגיע, די מענטשן האבן ביז היינט געוואוינט מיט אונז, דארט גייט נישט זיין אזא מציאות פון יא לאזן נישט לאזן, דאס איז נישט קיין גרופע מיט א הנהגה און אונטערטאנען... עס איז איש כל הישר בעיניו יעשה, עס איז ס"ה א אסיפה פון מענטשן מיט די זעלבע מיינד סעט.

עניוועי די אלע זאכן פרעגן מיט גארנישט אפ די עצם נקודה פון אהין מופן. מען מוז נישט שטיין מיט זיי, מען קען מופן צו אנדערע געגנט מיט אנדערע סארט מענטשן. עס מאכט נישט קיין סענס צו בלייבן סטאק אויף די מהות פון די מענטשן וואס גראדע זענען זיי די וואס מופן יעצט.

קודם כל האב איך געשריבען אז זיי זענען נישט משועבד אויך צו זייערע אייגענע רבנים, און אויב וועלען די רבנים גיין "לינקס" וועלען זיי אפלאזען די רבנים כחלום יעוף, ווי אויך איז נישט יעדער ת"ח בגדר דעת תורה (עס איז טאקע שווער, און אפשר אוממעגליך, צו געבען א פונקטליכע גדר אין דעם, אבער בדר"כ האט כלל ישראל א גוטע חוש הריח צו שפירען ווער ס'מיינט נאר די רצון השם אן קיין אייגענע נגיעות).

וואס דו שרייבסט אז זיי האלטען אז יעדער וואס האלט אנדערש ווי זיי איז א כופר וכו' וכו', ווי אויך באשטייט זייער גאנצע אידישקייט פון שלילי, איז טאקע אויך זייער גערעכטע טענות.

איך האב נאר געשריבען אז א חשש איז פארהאן אז אויב וועלען זיי גיין צו א פלאץ ווי קיינער זעט זיי נישט, און זיי זעען קיינער נישט, וועלען זיי גיין מער און מער עקסטרעם ביז עס קען זיך אפענדיגען ביטער ה"י, איך האב אבער להדיא געשריבען אז מען רעדט דא נישט פון א קולט מיט א הויפט וואס צו עם זענען משועבד אלע אנדערע.

וועם איז נוגע די חשש? נאר פאר זיי אליין, און זיי הערן דיר עניוועי נישט אויס. ווידער אריינכאפן אנדערע איז נישט שייך דא.

(עס דארף אבער האבען א שטארקע יסוד פון באזעסענע ערליכע מענטשען, אדער לכה"פ א קלוגע פארשטאנדליכע רב, און עס זאל נישט זיין נאר יונגעלייטלעך וואס וואוינען ערגעץ פארשטעקט אן "מורא" פון די עלטערען, און מען זאל נישט טענה'ן אז יונגעלייט דארפען שוין נישט זיין אונטער די "אויפזיכט" פון די עלטערען, ווייל דאס וואלט טאקע געדארפט זיין די מציאות, אבער למעשה אזויווי קיינער וועט נישט זאגען אז מען זאל לאזען בחורים זיין נישט אונטער די אויפזיכט פון די עלטערען ווייל להלכה זענען זיי שוין גדולים, און זיי זאלען גיין ארבעטען אזויווי אין די אלטע צייטען, ווייל יעדער פארשטייט אז די צייטען האבען זיך געטוישט [און דערפאר קען מען פארשטיין די שיטה פון עטליכע גדולים אז יונגעלייט זאלען נישט ארבעטען, נאר לערנען אין כולל, לכה"פ עטליכע יאר נאך די חתונה, כאטש אז ביז די מלחמה איז (כמעט) נישט געווען אזא זאך, ווייל זאכען האבען זיך געטוישט, און מען קען נישט ברענגען א ראיה פון אנדערע דורות אויף אונזערע דור], איז די זעלבע זאך זענען היינטיגע צייטען א גרויסע פראצענט יונגעלייטלעך נישט אויסגעבויט השקפה'דיג און זיי זענען נאך היפש קינדעריש, איז דערפאר איז וויכטיג זיי זאלען זיין אונטער א נאנטע "אויפזיכט" פון די עלטערען (פארשטייט זיך אז די עלטערען דארפען טאן שכל'דיג און נישט פראבירען מחנך זיין די קינדער נאך די חתונה, נאר בדר"כ איז גענוג דאס אליין אז די קינד ווייסט אז די עלטערען האלטען מיט זיין מצב) אדער א קלוגע רב אד"ג),

איך דיסעגרי זייער שטארק מיט דיר בנוגע די נקודה.

איך האב נאר געשריבען מיינע תגובות לויט וואס די שמועס דא האט זיך דערקייקעלט צו די מהות פון די מענטשען וואס מופען, און די אמת איז אז עס איז נישט אזא גרויסע חידוש אז די שמועס האט זיך געפירט צו דא, ווייל ווער טראכט צו מופען צו אזא פארשטעקטע פלאץ ווען עס איז דא פיל נענטערע אפציעס.

זיי ווילן מופן דוקא צו א 'רעכטע סטעיט' וואו מען וועט זיי נישט באדערן וועגן חינוך וכדו', כאפסט? ווי אויך איז עס בכלל נישט ווייט.

[דייקן]

איך פארשטיי נישט פארוואס איז נישט דא א חשש פון מיטכאפען אנדערע (לכה"פ מיט זייערע שיטות), ווען זיי פראבירען צו מפרסם זיין זייערע שיטות מיט כל מיני עלונים און נאך וועגען.

אפשר ביזסטו זיך מסביר פארוואס ביזסטו נישט מסכים מיט מיין לעצטע נקודה.

[בפשיטות]

איך פארשטיי נישט פארוואס איז נישט דא א חשש פון מיטכאפען אנדערע (לכה"פ מיט זייערע שיטות), ווען זיי פראבירען צו מפרסם זיין זייערע שיטות מיט כל מיני עלונים און נאך וועגען.

אפשר ביזסטו זיך מסביר פארוואס ביזסטו נישט מסכים מיט מיין לעצטע נקודה.

לויט ווי עס איז באריכטעט געווארען דא אויבן אז הורי אום אני חומה זענען די וואס ציען זיך איצט קיין אינדיאנע, זע איך נישט וואס עס איז דא חושש צו זיין, קוק דעם פשוט'ען מציאות וויפיל קינדער זיי פארמאגען אינעם מוסד (געהערט האביך אינטער 30), מיט זייער גאנצער פירסום אינאיינעם איז די מספר בכלל נישט געוואקסען זינט עס האט זיך געעפענט, כך שמעתי.
איז אפילו זייער פירסום ברענגט אז נאך תמימי לב זאלן חושש זיין צו זייער שיטה אבער טוהן למעשה איז שוין נאך א דרגה (אין לאמיר שוין זאגען אז א איד ווערט איבערגערעדט אין וויל שיקען צו זייער מוסד איז עס נאך זייער ווייט פון איבערלאזען הכל בכל אינטער זיך אין זיך ציען צו א נייעם וויסטען פלאץ, אלעס פון וואס ער איז געווארען איבערגערעדט פון זייער פירסום. שווער צו גלייבען)

[טראק דרייווער]

שוין צייט צו טוישן דעם קעפל, און מאכן א באזונדערע אשכול איבער נייעס און אנטוויקלונגען פון די ישוב אין אינדיאנע

[נשמת השכל]

איך פארשטיי נישט פארוואס איז נישט דא א חשש פון מיטכאפען אנדערע (לכה"פ מיט זייערע שיטות), ווען זיי פראבירען צו מפרסם זיין זייערע שיטות מיט כל מיני עלונים און נאך וועגען.

לית כאן חשש ולית כאן מיחוש...
זאל זיך יעדער איינער טוהן וואס זיי ווילן און פארטיג!!

[בפשיטות]

ווידעראום אויב רעדט זיך עס יא פון מער ווי איין גרופע צוזאמען וואס פלאנירען זיך אהינצוציען פאלן דאך אוועק אלע חשדות אין קען גאר זיין עס קען זיך נישט קשה זיך אויסלאזן!

איינער זאל ביטע ארויפקומען אויסשמועסן קלאר מי ומי ההולכים, אין וואס איז די פונקטליכע סיבה דערביי, אין בכלל וואס זענען די מעלות דארט.

[נשמת השכל]

איינער זאל ביטע ארויפקומען אויסשמועסן קלאר מי ומי ההולכים, אין וואס איז די פונקטליכע סיבה דערביי, אין בכלל וואס זענען די מעלות דארט.

אויב זאל מען אריינקומען קלאר איז דער אשכול פארשפארט גאר אין קורצן....

[פעיק ניוז]

איך פארשטיי נישט פארוואס איז נישט דא א חשש פון מיטכאפען אנדערע (לכה"פ מיט זייערע שיטות), ווען זיי פראבירען צו מפרסם זיין זייערע שיטות מיט כל מיני עלונים און נאך וועגען.

רוב מענטשן ווען זיי האבן א שיטה פרובירן זיי צו באיינפלוסן מענטשן צו האלטן ווי זיי, די זעלביגע טוען זיי. עס איז נישט דא קיין שום סיבה פארוואס מען זאל עפעס עקסטער דארפן מורא האבן אז מען וועט זיך צוכאפן צו זייער שיטה, אויב עפעס האבן זיי א פיל קלענער שאנס אז מענטשן זאלן זיך צוכאפן צו זייער שיטה, און דאס איז אפילו ווען זיי וואוינען דא מיט אונז כ"ש ווען זיי גייען אוועק. און אפילו אויב יא, איז עס יענעמס בחירה.

אפשר ביזסטו זיך מסביר פארוואס ביזסטו נישט מסכים מיט מיין לעצטע נקודה.

וועלכע? וועגן וואוינען ווייט פון עלטערן? פשוט, א מענטש איז א אייגענע בעל בחירה. עס איז א אריכות, איך האב נישט יעצט קיין כח און צייט אריין צו גיין אין דעם, מעיבי נעקסט-טיים.

[לב בשר]

לפי ידיעתי איז עס צוויי באזונדערע מוסדות, די ערשטע איז געשאפן געווארן דורך די אנטי וועקסערס נאכן בלייבן מיט קינדער אין שטוב א לענגערע צייט, אין עס איז צוגעגאנגען מיט א בחינה פון נויט ברעכט אייזן, ומלכתחילה נאר ווילאנג עס טוישט זיך נישט די שטייפקייט מצד מוסדות/רעגירונג בנוגע צווינגען צו וואקסינירן,
אבער די אנטי קאמאן קאור האבן זיך נישט געקענט זעהן שיקן אהין ווען ס'איז נישט מיסודו לשיטתם ריינע חינוך, האבן זיי גענומען א לעקציע אז "מ'קען" און אויך געעפנט מוסדות כל טהרת הקודש...

מטעמים האקט דאס וואס די חברה (אנטי-וועקס) פאטשן זיך יעצט אין בייכל...

דיע זעלבע חברה האבן שוין אנגעמאכט פראבלעמען פארן סאטמאר רב ז"ל פופציג יאר צוריק...

דעס איז נישט מדיוק. רוב פון די מענטשען (זיי און זייער עלטערן) האבן נישט געמאכט קיין פראבלעמען.
דו קענסט זאגן אז מענטשען מיט די סארט געדאנקענגאנג האבן געמאכט פראבלעמען פאר׳ן רבי׳ן.
די הארטע מציאות איז, רוב מענטשען וואס זענען דעמאלטס געווען אנטי, זענען היינט שטארקע פארטיי מענטשען. דו״ק ותשכח.

[KMW]

ווידעראום אויב רעדט זיך עס יא פון מער ווי איין גרופע צוזאמען וואס פלאנירען זיך אהינצוציען פאלן דאך אוועק אלע חשדות אין קען גאר זיין עס קען זיך נישט קשה זיך אויסלאזן!

איינער זאל ביטע ארויפקומען אויסשמועסן קלאר מי ומי ההולכים, אין וואס איז די פונקטליכע סיבה דערביי, אין בכלל וואס זענען די מעלות דארט.

די האלסט טאקע אז עס אינטרעסיערט אײנעם אױב און װער עס גײט און אפילו אױב עס װערט נאך א לב טהור??...
די אשכול איז געמאכט אױסדריקלעך צו שטיפן די צײט און זיך אױסליפטערן.

[נשמת השכל]

ווידעראום אויב רעדט זיך עס יא פון מער ווי איין גרופע צוזאמען וואס פלאנירען זיך אהינצוציען פאלן דאך אוועק אלע חשדות אין קען גאר זיין עס קען זיך נישט קשה זיך אויסלאזן!

איינער זאל ביטע ארויפקומען אויסשמועסן קלאר מי ומי ההולכים, אין וואס איז די פונקטליכע סיבה דערביי, אין בכלל וואס זענען די מעלות דארט.

די האלסט טאקע אז עס אינטרעסיערט אײנעם אױב און װער עס גײט און אפילו אױב עס װערט נאך א לב טהור??...
די אשכול איז געמאכט אױסדריקלעך צו שטיפן די צײט און זיך אױסליפטערן.

דו ביסט גוט! מיינע געדאנקען.
די פראבלעם איז אז עס איז יא דא דא געוויסע וואס נעמען עס יא מורא'דיג ערענסט, אז מען דארף ערענסט ווארענען דעם עולם אז.... נו שוין.

[זארג נישט]

ווידעראום אויב רעדט זיך עס יא פון מער ווי איין גרופע צוזאמען וואס פלאנירען זיך אהינצוציען פאלן דאך אוועק אלע חשדות אין קען גאר זיין עס קען זיך נישט קשה זיך אויסלאזן!

איינער זאל ביטע ארויפקומען אויסשמועסן קלאר מי ומי ההולכים, אין וואס איז די פונקטליכע סיבה דערביי, אין בכלל וואס זענען די מעלות דארט.

די האלסט טאקע אז עס אינטרעסיערט אײנעם אױב און װער עס גײט און אפילו אױב עס װערט נאך א לב טהור??...
די אשכול איז געמאכט אױסדריקלעך צו שטיפן די צײט און זיך אױסליפטערן.

האלסט טאקע אז איינער וואס האלט שוין ביים צענטן בלעטל דא, איז נישט אינטרעסירט אױב, װער, און אפילו?

עס איז שוין דא 6877 צפיות אין אזא קורצע צייט, און פאר א סיבה.

דאס יא, טייל מענטשן זענען זייער באזארגט, טייל בכלל נישט באזארגט, און טייל ווייסן נישט, נישט גענוג אריין געטראכט, אדער גייט זיי נישט אן.

איך גלייב נישט אז איינער ווערט אויס געליפטערט פון אזא אשכול.

[סטיטשינער]

איינער מיט אינפא אדער איך קען אויסלעשען נאטיפיקעישנס?

[נשמת השכל]

איינער מיט אינפא אדער איך קען אויסלעשען נאטיפיקעישנס?

הערעך אז זיי פלאווענען צו מופן ערגעץ אינמיטן זוממער. קען נאך צעפאלן ביז דאן.

#קענסט אויסלעשן דיינע נאטעפיקאציעס

[ירנן]

נא ס'איז שטיל אין Indiana?

[פעיק ניוז]

דערווייל קוקט נישט אויס ווי עס גייט געשען.

כאטש האט מען געהאט וואס צו טון פאר עטליכע טעג דא..