דאס אויפבוי פון אידישקייט אין אמעריקא נאך די קריג
די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער
דאס אויפבוי פון אידישקייט אין אמעריקא נאך די קריג
בעזהשי''ת
באתי בזה ליכתוב חומר למחשבה !!!!!!!!!!
רגילים אנו תמיד לומר שאנחנו בנינו האידישקייט באמריקה .
נראה נא . האם בנינו אפילו שכונה אחת בערי השדה ..אפילו בנוא יארק כל מקןם שפתחנו ת''ת חדשה הי' שם כבר ת''ת חרדי לפני שבאנו
באיסט סייד הי' חתן סופר בוומ''ס צעהלים בבארא-פארק באר שמואל ועוד בקראנהייטס באבוב .ובערים כמו טשיקאגא .לאס אנדזשעלעס .
סקרענטאן .או דעטראיט וכו' וכו' מהם לגמרי שכחנו .מעולם לא פתחנו שכונה חדשה . למשל מאנסי הי' שם כבר הגרעין שנטע ר' פייוועל
מענדעלאוויטש ביסדו את בית מדרש עליון .ואח''כ באו עוד אחב''י עד שגדלה לעיר ואם בישראל . ואל תחשובו שלא הי' שם אנשים אחים
מהונגרי' וכו' . אמת---את מערכת הכשרות בנינו. הרבנים שלנו נותני הכשרות מפורסמים בכל ערי השדה בין בבשר -ובחלב -וממתקים
פאשקעס וכדומה . אך בחינוך ולחזק את הנשמות הנידחות מעולם לא עשינו שם ואפילו בדרום אמריקה כגון בראזיל אורגעוויי . המטרה
היתה --ממון--ובשעה שהמצב השתנה כולנו עזבנו--ברחנו --משם חסר לנו טת הידיעה של לקדש שמו " ברבים " .יכול להיות שזה בא
משיטת ההתבדלות שבעצמינו . או ממידת האהבה שיש לנו אלינו להיות "באקוועם" .
ברצוני לשמוע דעת חברינו בנידן זה -- אך בבקשה בדרכי נועם
באתי בזה ליכתוב חומר למחשבה !!!!!!!!!!
רגילים אנו תמיד לומר שאנחנו בנינו האידישקייט באמריקה .
נראה נא . האם בנינו אפילו שכונה אחת בערי השדה ..אפילו בנוא יארק כל מקןם שפתחנו ת''ת חדשה הי' שם כבר ת''ת חרדי לפני שבאנו
באיסט סייד הי' חתן סופר בוומ''ס צעהלים בבארא-פארק באר שמואל ועוד בקראנהייטס באבוב .ובערים כמו טשיקאגא .לאס אנדזשעלעס .
סקרענטאן .או דעטראיט וכו' וכו' מהם לגמרי שכחנו .מעולם לא פתחנו שכונה חדשה . למשל מאנסי הי' שם כבר הגרעין שנטע ר' פייוועל
מענדעלאוויטש ביסדו את בית מדרש עליון .ואח''כ באו עוד אחב''י עד שגדלה לעיר ואם בישראל . ואל תחשובו שלא הי' שם אנשים אחים
מהונגרי' וכו' . אמת---את מערכת הכשרות בנינו. הרבנים שלנו נותני הכשרות מפורסמים בכל ערי השדה בין בבשר -ובחלב -וממתקים
פאשקעס וכדומה . אך בחינוך ולחזק את הנשמות הנידחות מעולם לא עשינו שם ואפילו בדרום אמריקה כגון בראזיל אורגעוויי . המטרה
היתה --ממון--ובשעה שהמצב השתנה כולנו עזבנו--ברחנו --משם חסר לנו טת הידיעה של לקדש שמו " ברבים " .יכול להיות שזה בא
משיטת ההתבדלות שבעצמינו . או ממידת האהבה שיש לנו אלינו להיות "באקוועם" .
ברצוני לשמוע דעת חברינו בנידן זה -- אך בבקשה בדרכי נועם
כבוד הרבד"צ הי"ו,
איך וועל מיך פרובירען צו האלטן רואיג שכן גזרה חכמתו ובדרכי נועם, און מגיב זיין כענין, כיד ה' הטובה עלי.
קודם איז נישט דא דאס ריכטיגע ארט צו דעבאטירען די נושא, איך וואלט זייער געוואלט לאזן דעם אשכול פאר אויסגעשפילטע געגנטן פון אידישקייט און נישט פאר 'נישט געווארענע' געגנטן אדער 'וואס האבן מיר געטאן צו אידישקייט אין אמעריקא'.
אבער כדי שלא יחשוב כבודו אז איך נוץ דאס נאר פאר אן אמתלא, וועל איך יא ענטפערן בקוצר אמרים את אשר בלבבי.
איך גלויב אז ווען איר רעדט פון די סלאגאן 'מיר האבן געבויעט אידישקייט' מיינט איר א געוויסע קרייז וועלכע נעמט קרעדיט פאר בויען אידישקייט דורך זייער רבי זי"ע נאך די קריג, און דאס איז אן אבסעסיע נישט נאר ביי אייך נאר ביי אסאך מענטשן וואס מיינען אז מיט דעם איז מען משפיל כבוד הרבנים פון אנדערע קרייזען חלילה (אזש ביז איינער האט געזעהן פאר וויכטיג צו ווידמען א האט-לייען שלא תשתכח תורת הצעהלימער רב מישראל).
ווען מ'רעדט פון בויען אידישקייט קענען אסאך זאכען אריינגענומען ווערן אין קאנסידיראציע, אמאל איז דאס כשרות אמאל מוסדות התורה אן אנדערער רעדט פון ארגוני צדקה וחסד, מקוואות טהרה, העמדת דיינים ומורי הוראה, בתי דינים, ישיבות וכוללים, יישובים ושיכונים, מחנות קיץ ועוד הרבה.
דאס איז אמת אז זייער אסאך רבנים האבן געטאן פאר אידישקייט כל אחד בתחומו ובעסקו, און איינע פון די דערמאנטע אדער מערערע קאטעגאריעס וואס איך האב דערמאנט, אבער נאכדעם איז פארהאן בנין היהדות באיכות, דאס הייסט אויפהייבן דאס אידישקייט ברמה גבוהה למעלה מהשגת אמעריקא, אריבערברענגען דעם חאניקאשיען אייראפא, אראפשטעלן יסודות בעניני צניעות נישט ווערן נשפע פון די אמעריקאנע גאס, דאס איז א זאך וואס איז אסאך שווערער צו באשרייבען און בכלל באגרייפען.
אמת אז מערערע מענשטן קענען נעמען קרעדיט, עס דערמאנט אונז אבער א ווארט וואס דער צעהלימער רב האט געזאגט 'מיר האבן טאקע צוגעשטעלט כשר'ע מילך, אבער סאטמאר רב האט צוגעשטעלט ווער עס זאל עס טרינקען' ודפח"ח.
נ.ב. אויב קען פון דא ווערן אן אביעקטיווע דיסקאסיע, זאלען די מנהלים דאס אפטיילןו אונטער א נייע קעפל 'דאס אויפבויען אידישקייט אין אמעריקא נאך די קריג', און לאזן דעם אשכול פאר די געגנגטער.
איך וועל מיך פרובירען צו האלטן רואיג שכן גזרה חכמתו ובדרכי נועם, און מגיב זיין כענין, כיד ה' הטובה עלי.
קודם איז נישט דא דאס ריכטיגע ארט צו דעבאטירען די נושא, איך וואלט זייער געוואלט לאזן דעם אשכול פאר אויסגעשפילטע געגנטן פון אידישקייט און נישט פאר 'נישט געווארענע' געגנטן אדער 'וואס האבן מיר געטאן צו אידישקייט אין אמעריקא'.
אבער כדי שלא יחשוב כבודו אז איך נוץ דאס נאר פאר אן אמתלא, וועל איך יא ענטפערן בקוצר אמרים את אשר בלבבי.
איך גלויב אז ווען איר רעדט פון די סלאגאן 'מיר האבן געבויעט אידישקייט' מיינט איר א געוויסע קרייז וועלכע נעמט קרעדיט פאר בויען אידישקייט דורך זייער רבי זי"ע נאך די קריג, און דאס איז אן אבסעסיע נישט נאר ביי אייך נאר ביי אסאך מענטשן וואס מיינען אז מיט דעם איז מען משפיל כבוד הרבנים פון אנדערע קרייזען חלילה (אזש ביז איינער האט געזעהן פאר וויכטיג צו ווידמען א האט-לייען שלא תשתכח תורת הצעהלימער רב מישראל).
ווען מ'רעדט פון בויען אידישקייט קענען אסאך זאכען אריינגענומען ווערן אין קאנסידיראציע, אמאל איז דאס כשרות אמאל מוסדות התורה אן אנדערער רעדט פון ארגוני צדקה וחסד, מקוואות טהרה, העמדת דיינים ומורי הוראה, בתי דינים, ישיבות וכוללים, יישובים ושיכונים, מחנות קיץ ועוד הרבה.
דאס איז אמת אז זייער אסאך רבנים האבן געטאן פאר אידישקייט כל אחד בתחומו ובעסקו, און איינע פון די דערמאנטע אדער מערערע קאטעגאריעס וואס איך האב דערמאנט, אבער נאכדעם איז פארהאן בנין היהדות באיכות, דאס הייסט אויפהייבן דאס אידישקייט ברמה גבוהה למעלה מהשגת אמעריקא, אריבערברענגען דעם חאניקאשיען אייראפא, אראפשטעלן יסודות בעניני צניעות נישט ווערן נשפע פון די אמעריקאנע גאס, דאס איז א זאך וואס איז אסאך שווערער צו באשרייבען און בכלל באגרייפען.
אמת אז מערערע מענשטן קענען נעמען קרעדיט, עס דערמאנט אונז אבער א ווארט וואס דער צעהלימער רב האט געזאגט 'מיר האבן טאקע צוגעשטעלט כשר'ע מילך, אבער סאטמאר רב האט צוגעשטעלט ווער עס זאל עס טרינקען' ודפח"ח.
נ.ב. אויב קען פון דא ווערן אן אביעקטיווע דיסקאסיע, זאלען די מנהלים דאס אפטיילןו אונטער א נייע קעפל 'דאס אויפבויען אידישקייט אין אמעריקא נאך די קריג', און לאזן דעם אשכול פאר די געגנגטער.
בעזהשי''ת
כבוד האב''ד שיחי' נצח
על זה אם הגבהנו את היהדות ---בודאי שכן -- אבל אל ישכח כבוד מעלת כת''ר שיחי' שהמציאות
שבאו רבבות אלפי ישראל בבת אחת ובזה אחר זה .וזה עזר ותרם להמציאות .
אבל אחינו הליטאים בנו בכל כן בכל ממ''ש רחבי הארץ הזאת --וכן תנועת חב''ד ---צא ולמד .
עוד דבר צריך ליזכור שע''י הדיפרעשאן יצא חק שימי העבודה הם רק שישה ימים כדי שלכולם
יהי' עבודה . זה עזר לשמירת השבת קודש .כמו שע''י המכה של ההיפיס עזר שיכולים לילך
במלבושי יהדות ברחובות עיר בלי שום בושהוהדברים ארוכים .אך מטרת דברי הם שעזבנו את
אחינו בית ישראל בערי השדה להפקר ולא עשינו מספיק בעדם .
ואתן תודה לכבוד הרב שענה בדרכי נועם . ונא ונא כולנו נילך לאורו ובדרך זה .
כבוד האב''ד שיחי' נצח
על זה אם הגבהנו את היהדות ---בודאי שכן -- אבל אל ישכח כבוד מעלת כת''ר שיחי' שהמציאות
שבאו רבבות אלפי ישראל בבת אחת ובזה אחר זה .וזה עזר ותרם להמציאות .
אבל אחינו הליטאים בנו בכל כן בכל ממ''ש רחבי הארץ הזאת --וכן תנועת חב''ד ---צא ולמד .
עוד דבר צריך ליזכור שע''י הדיפרעשאן יצא חק שימי העבודה הם רק שישה ימים כדי שלכולם
יהי' עבודה . זה עזר לשמירת השבת קודש .כמו שע''י המכה של ההיפיס עזר שיכולים לילך
במלבושי יהדות ברחובות עיר בלי שום בושהוהדברים ארוכים .אך מטרת דברי הם שעזבנו את
אחינו בית ישראל בערי השדה להפקר ולא עשינו מספיק בעדם .
ואתן תודה לכבוד הרב שענה בדרכי נועם . ונא ונא כולנו נילך לאורו ובדרך זה .
כבוד הרב ר' בד"צ
ווען דער קרייז וואס זאגט מיר האבען געבויעט אידישקייט אין אמעריקא מיינען מיר טאקע דירעקט נישט דאס ענין פון ארומציגיין אין די ערי השדה אין בויען דארט אידישקייט מיט די אמעריקאנע אידן,
דער הייליגער סאטמארער רב'ס מהלך איז געווען צי נעמען זיין ציבור אין זיי אויפציען אויפן וועג ווי מאיז געווען אין אייראפע אין נישט קאמפרימייזען אפילו דאס מינדעסטע ווייל דא איז אמעריקא,
ער האט דאס אפילו דערמאנט אין א דרשה ביי דעם התייסדות פון התאח"ר אז ער האט זיך מתבונן געווען וואס איז געווען דער דארעכפאל פונעם רב הכולל אין איז געקומען צי די מסקנה אז דאס איז געווען ווייל ער האט געוואלט מתקן זיין די גאס וואס כידוע אז זיי זענען געועון שטערקער ווי אים אין ער האט נעבעך געהאט א טרויעריגען סוף,
דער נייטרער רב ז"ל האט אין זיין הספד תשל"ט אויפן סאטמארער זי"ע האט דערציילט אז ער ער האט אמאל געפרעגט דעם רבין וויאזוי עס איז אים געלינגען אזוי צי טוישען דאס אויר אין די אמעריקאנע גאס דער רבי האט אים גענטפערט בזה"ל איך האב מיר אנגעגאסען מיין בעכער מיט ריינעם וויין אזוי ביז דאס איז איבערגערינען!!!
דאס איז געווען זיין מהלך אוועקצישטעלען זיין קהילה בלי כחל ושרק אזוי ווי סאיז געווען אינדערהיים אין די מציאות האט טאקע געוויזען אז דאס האט געהאט אן השפעה אין אלע ארטעדאקסישע קרייזען דאהי אין אמעריקע.
ווען דער קרייז וואס זאגט מיר האבען געבויעט אידישקייט אין אמעריקא מיינען מיר טאקע דירעקט נישט דאס ענין פון ארומציגיין אין די ערי השדה אין בויען דארט אידישקייט מיט די אמעריקאנע אידן,
דער הייליגער סאטמארער רב'ס מהלך איז געווען צי נעמען זיין ציבור אין זיי אויפציען אויפן וועג ווי מאיז געווען אין אייראפע אין נישט קאמפרימייזען אפילו דאס מינדעסטע ווייל דא איז אמעריקא,
ער האט דאס אפילו דערמאנט אין א דרשה ביי דעם התייסדות פון התאח"ר אז ער האט זיך מתבונן געווען וואס איז געווען דער דארעכפאל פונעם רב הכולל אין איז געקומען צי די מסקנה אז דאס איז געווען ווייל ער האט געוואלט מתקן זיין די גאס וואס כידוע אז זיי זענען געועון שטערקער ווי אים אין ער האט נעבעך געהאט א טרויעריגען סוף,
דער נייטרער רב ז"ל האט אין זיין הספד תשל"ט אויפן סאטמארער זי"ע האט דערציילט אז ער ער האט אמאל געפרעגט דעם רבין וויאזוי עס איז אים געלינגען אזוי צי טוישען דאס אויר אין די אמעריקאנע גאס דער רבי האט אים גענטפערט בזה"ל איך האב מיר אנגעגאסען מיין בעכער מיט ריינעם וויין אזוי ביז דאס איז איבערגערינען!!!
דאס איז געווען זיין מהלך אוועקצישטעלען זיין קהילה בלי כחל ושרק אזוי ווי סאיז געווען אינדערהיים אין די מציאות האט טאקע געוויזען אז דאס האט געהאט אן השפעה אין אלע ארטעדאקסישע קרייזען דאהי אין אמעריקע.
ב''ה
שלום עליכם ידידי חביבי היקר יאסעלע שיחי'
איך האב מיך אזוי געבענעקט נאך דיר אז דיא קענסט דאס גאהר נישט פאהרשטעלען --אין מסתמא כמים פנים אל פנים .
אם אתה מתכווין לדרשות הראשונות מהתייסדות ההתאחדות ---העיקר הדרשה הי' שהיהדות ירדה
מפני הכשרות ---שהרבנים התקוטטו ביניהם מי ישלוט ויעשה כסף בנתינת ההכשרים---
עוה''פ שלום לך יאסעלע
שלום עליכם ידידי חביבי היקר יאסעלע שיחי'
איך האב מיך אזוי געבענעקט נאך דיר אז דיא קענסט דאס גאהר נישט פאהרשטעלען --אין מסתמא כמים פנים אל פנים .
אם אתה מתכווין לדרשות הראשונות מהתייסדות ההתאחדות ---העיקר הדרשה הי' שהיהדות ירדה
מפני הכשרות ---שהרבנים התקוטטו ביניהם מי ישלוט ויעשה כסף בנתינת ההכשרים---
עוה''פ שלום לך יאסעלע
- אינטעליגענט
- שר חמש מאות
- תגובות: 877
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 02, 2008 6:23 pm
מיללער און יאסל
איך שטעל מיך פולשטענדיג צו, צו אייערע ריכטיגע רייד.
כ'האב געוואלט גלייך אנהייבן צו שרייבן א לאנגס דערוועגן, אבער איך זעה אז איר האט כמעט אלעס געשריבן קלאר.
דאס איז קלאר ווי דער טאג. אז דער קאמפראמיסלאזער צוגאנג וואס דער הייליגער סאטמארער רב זצ"ל האט אוועקגעשטעלט פאר "זיינע מענטשן", האט ממש געפאטשט אין פנים קעגן די ווינטן פון "גאנץ אמעריקא" [סיי די אלט-געזעסענע, און סיי די ניי-אנקומענדע]. וואו עס איז געווען אנגענומען דער מיינונג, אז אין אמעריקע מוז מען נאכלאזן, און זוכן פשרות כדי די זאך זאל זיך האלטן. אבער דער ערשטער צו גיין מיט א קראפט ממש אן פשרות, דאס איז געווען הרה"ק מסאטמאר.
הגם, וואס עס איז געווען באמת נאך אנדערע גרויסע אידן וואס זענען געגאנגען נאנט צו דער וועג, האבן זיי אבער נישט געהאט דער השפעה אויף זייערע מענטשן, אווי ער [=הרה"ק מסאטמאר זצ"ל] האט געהאט.
נאכהער, האט די זאך געהאט אן השפעה אויף אנדערע קרייזן, במישרין ובעקיפין. [ס'איז פארהאן צופיל קראנטע עובדות אויף דער נושא, אז מ'זאל זיך קענען לייגן די קאפ אין זאמד, און לייקענען דער פאקט].
אבער בויען ישובים? מאן דכר שמי'?
.
איך שטעל מיך פולשטענדיג צו, צו אייערע ריכטיגע רייד.
כ'האב געוואלט גלייך אנהייבן צו שרייבן א לאנגס דערוועגן, אבער איך זעה אז איר האט כמעט אלעס געשריבן קלאר.
דאס איז קלאר ווי דער טאג. אז דער קאמפראמיסלאזער צוגאנג וואס דער הייליגער סאטמארער רב זצ"ל האט אוועקגעשטעלט פאר "זיינע מענטשן", האט ממש געפאטשט אין פנים קעגן די ווינטן פון "גאנץ אמעריקא" [סיי די אלט-געזעסענע, און סיי די ניי-אנקומענדע]. וואו עס איז געווען אנגענומען דער מיינונג, אז אין אמעריקע מוז מען נאכלאזן, און זוכן פשרות כדי די זאך זאל זיך האלטן. אבער דער ערשטער צו גיין מיט א קראפט ממש אן פשרות, דאס איז געווען הרה"ק מסאטמאר.
הגם, וואס עס איז געווען באמת נאך אנדערע גרויסע אידן וואס זענען געגאנגען נאנט צו דער וועג, האבן זיי אבער נישט געהאט דער השפעה אויף זייערע מענטשן, אווי ער [=הרה"ק מסאטמאר זצ"ל] האט געהאט.
נאכהער, האט די זאך געהאט אן השפעה אויף אנדערע קרייזן, במישרין ובעקיפין. [ס'איז פארהאן צופיל קראנטע עובדות אויף דער נושא, אז מ'זאל זיך קענען לייגן די קאפ אין זאמד, און לייקענען דער פאקט].
אבער בויען ישובים? מאן דכר שמי'?
.
בד"צ האט אבער איין שטארקע פונקט וואס איך בין פולשטענדיג מסכים, אז די מאסן אויסוואנדערונג און קאנצענטראציע אין געוויסע געגנטער האט געגעבן אן אפארטוניטי וואס איז בעפאר דעם נישט געווען.
אבער צוריק צום נושא, דאס אז סאטמאר רב האט געשטעלט א טאן פון פרומקייט און קאמפראמיסלאזיגקייט איז שוין אויסגעשמועסט, מען מעג אבער נאך אלס געבן קרעדיט פארן צעהלימער רב בתחום הכשרות, ר' אהרן קאטלער בתחום הישיבות על דרך הליטאי וועלכע איז א סאך העכער ווי די אמעריקאנע ישיבות האבן פארגעשטעלט יענע טעג, בנוסף צום אידישען ישוב און איינפאכע לעבנסשטייגער מיט וואס די לעיקוואדער אידנטום זענען יחידים במינם.
דער סקווירא רבי מיטן גרינדען א ישוב אינדרויסן פון די שטאט, און אזוי אויך אנדערע ווי נייטרא, יוניאן-סיטי, קאשוי ועוד, דער קלויזענבורגער רב על אדמת אמעריקא האט גאר אסאך געטאן להחיות את העצמות היבשות ושאר דברים לטובת הכלל, אזוי אויך דער באבובער רבי ביי די גאליציאנער אפשטאמיגע.
ווער האט מייסד געווען דעם ערשטן בית חינוך לבנות על אדמת אמעריקא?
אבער צוריק צום נושא, דאס אז סאטמאר רב האט געשטעלט א טאן פון פרומקייט און קאמפראמיסלאזיגקייט איז שוין אויסגעשמועסט, מען מעג אבער נאך אלס געבן קרעדיט פארן צעהלימער רב בתחום הכשרות, ר' אהרן קאטלער בתחום הישיבות על דרך הליטאי וועלכע איז א סאך העכער ווי די אמעריקאנע ישיבות האבן פארגעשטעלט יענע טעג, בנוסף צום אידישען ישוב און איינפאכע לעבנסשטייגער מיט וואס די לעיקוואדער אידנטום זענען יחידים במינם.
דער סקווירא רבי מיטן גרינדען א ישוב אינדרויסן פון די שטאט, און אזוי אויך אנדערע ווי נייטרא, יוניאן-סיטי, קאשוי ועוד, דער קלויזענבורגער רב על אדמת אמעריקא האט גאר אסאך געטאן להחיות את העצמות היבשות ושאר דברים לטובת הכלל, אזוי אויך דער באבובער רבי ביי די גאליציאנער אפשטאמיגע.
ווער האט מייסד געווען דעם ערשטן בית חינוך לבנות על אדמת אמעריקא?
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35431
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35431
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
כבוד ר' בד"צ, אמאל האט א חשוב'ער איד דא געשריבן:
כמדומה לי שהוא מותיב לה והוא מפרק לה:
אויב שיינע אידן רבי'שע אייניקלעך זענען דאהי קאלע געווארן מחמת'ן זיין אין בארירונג מיט קלי הדעת, וואס האט איר געוואלט, אז די פשוט'ע עמך אידן זאל מען ח"ו אריינשטעלן אין דעם נסיון?
badatz האט געשריבן:בעזהשי''ת
באתי בזה ליכתוב חומר למחשבה !!!!!!!!!!
רגילים אנו תמיד לומר שאנחנו בנינו האידישקייט באמריקה .
נראה נא . האם בנינו אפילו שכונה אחת בערי השדה ..אפילו בנוא יארק כל מקןם שפתחנו ת''ת חדשה הי' שם כבר ת''ת חרדי לפני שבאנו
באיסט סייד הי' חתן סופר בוומ''ס צעהלים בבארא-פארק באר שמואל ועוד בקראנהייטס באבוב .ובערים כמו טשיקאגא .לאס אנדזשעלעס .
סקרענטאן .או דעטראיט וכו' וכו' מהם לגמרי שכחנו .מעולם לא פתחנו שכונה חדשה . למשל מאנסי הי' שם כבר הגרעין שנטע ר' פייוועל
מענדעלאוויטש ביסדו את בית מדרש עליון .ואח''כ באו עוד אחב''י עד שגדלה לעיר ואם בישראל . ואל תחשובו שלא הי' שם אנשים אחים
מהונגרי' וכו' . אמת---את מערכת הכשרות בנינו. הרבנים שלנו נותני הכשרות מפורסמים בכל ערי השדה בין בבשר -ובחלב -וממתקים
פאשקעס וכדומה . אך בחינוך ולחזק את הנשמות הנידחות מעולם לא עשינו שם ואפילו בדרום אמריקה כגון בראזיל אורגעוויי . המטרה
היתה --ממון--ובשעה שהמצב השתנה כולנו עזבנו--ברחנו --משם חסר לנו טת הידיעה של לקדש שמו " ברבים " .יכול להיות שזה בא
משיטת ההתבדלות שבעצמינו . או ממידת האהבה שיש לנו אלינו להיות "באקוועם" .
ברצוני לשמוע דעת חברינו בנידן זה -- אך בבקשה בדרכי נועם
badatz האט געשריבן:בעזהשי''ת
כבוד האב''ד שיחי' נצח
על זה אם הגבהנו את היהדות ---בודאי שכן -- אבל אל ישכח כבוד מעלת כת''ר שיחי' שהמציאות
שבאו רבבות אלפי ישראל בבת אחת ובזה אחר זה .וזה עזר ותרם להמציאות .
אבל אחינו הליטאים בנו בכל כן בכל ממ''ש רחבי הארץ הזאת --וכן תנועת חב''ד ---צא ולמד .
עוד דבר צריך ליזכור שע''י הדיפרעשאן יצא חק שימי העבודה הם רק שישה ימים כדי שלכולם
יהי' עבודה . זה עזר לשמירת השבת קודש .כמו שע''י המכה של ההיפיס עזר שיכולים לילך
במלבושי יהדות ברחובות עיר בלי שום בושהוהדברים ארוכים .אך מטרת דברי הם שעזבנו את
אחינו בית ישראל בערי השדה להפקר ולא עשינו מספיק בעדם .
ואתן תודה לכבוד הרב שענה בדרכי נועם . ונא ונא כולנו נילך לאורו ובדרך זה .
כמדומה לי שהוא מותיב לה והוא מפרק לה:
badatz האט געשריבן:.משא''כ כל נכדי ראפשיץ -צאנז בעיקר באו לקבץ על יד על יד [הערת פארשלאפן: + עטליכע ווערטער ווואס זענען מן הסתמא ארויסגעריסן געווארן דורך די הנהלה]-כידוע- ברובם הי' כאן הסקולער רב [רוקח] ור' נחמיעלע מסטריזוב ור' אלישע מגארליץ [שבניו אחריו חרשו את האדמה כאן
לארכה ולרחבה]ועוד. ראה במארגאן זשורנאל משנות תרפ-תש. שכשחזרו לפולני' הפסידו שם את מעמדם בזה שהיו בארה''ב .והדברי ארוכים .
אויב שיינע אידן רבי'שע אייניקלעך זענען דאהי קאלע געווארן מחמת'ן זיין אין בארירונג מיט קלי הדעת, וואס האט איר געוואלט, אז די פשוט'ע עמך אידן זאל מען ח"ו אריינשטעלן אין דעם נסיון?
לעצט פארראכטן דורך farshlufen אום מאנטאג יולי 20, 2009 11:58 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35431
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
- יואל ווייס
- שר האלף
- תגובות: 1213
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יאנואר 28, 2009 9:25 am
- לאקאציע: אין גוטע הענט, ב"ה
ווער האט מטהר געווען דעם אויר אין די טריפה'נע אמעריקע?
אן אינטערעסאנטע זאך האב איך געזען די וואך שבת, בשם רבי אליעזר דוד פריעדמאן שליט"א, אבד"ק בעלזא לאנדאן.
ווען דער ריי"ץ מליובאוויטש זצ"ל איז געקומען קיין אמעריקע, האט ער געדינגען אינגעלייט זאלן ארומגיין אין די גאסן, אויסזאגן תהלים, כדי מטהר צו זיין די מגושמ'דיגע לופט.
ווען דער ריי"ץ מליובאוויטש זצ"ל איז געקומען קיין אמעריקע, האט ער געדינגען אינגעלייט זאלן ארומגיין אין די גאסן, אויסזאגן תהלים, כדי מטהר צו זיין די מגושמ'דיגע לופט.
__________________________________
This signature was intentionally left blank
This signature was intentionally left blank
-
- שר שלשת אלפים
- תגובות: 3447
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג דעצעמבער 16, 2008 8:10 pm
- לאקאציע: ביים געפילטערטן קאמפיוטער
הגה"צ ר' נתן יוסף מייזעלס זצ"ל האט דערציילט:
דער סאטמאר רבי זי"ע איז איינמאל געווען אין אריזאנא, בעת'ן שפאצירן דארט, איז געווארן א שמועס איבער אמעריקא, האט עמיצער געזאגט, דערפאר איז אמעריקא אזוי טריפה צוליב ווייל תלמידי בעש"ט זענען נישט דאהי געווען מטהר צו זיין דעם אויר, האט דער סאטמארער רבי רעאגירט 'מאן יימר זיי זענען נישט דא אנגעקומען, אויף זיי שטייט דע פסוק 'ועקבותיך לא נודעו'. ע"כ, והוא פלא
דער סאטמאר רבי זי"ע איז איינמאל געווען אין אריזאנא, בעת'ן שפאצירן דארט, איז געווארן א שמועס איבער אמעריקא, האט עמיצער געזאגט, דערפאר איז אמעריקא אזוי טריפה צוליב ווייל תלמידי בעש"ט זענען נישט דאהי געווען מטהר צו זיין דעם אויר, האט דער סאטמארער רבי רעאגירט 'מאן יימר זיי זענען נישט דא אנגעקומען, אויף זיי שטייט דע פסוק 'ועקבותיך לא נודעו'. ע"כ, והוא פלא
יהיה כן האט געשריבן:הגה"צ ר' נתן יוסף מייזעלס זצ"ל האט דערציילט:
דער סאטמאר רבי זי"ע איז איינמאל געווען אין אריזאנא, בעת'ן שפאצירן דארט, איז געווארן א שמועס איבער אמעריקא, האט עמיצער געזאגט, דערפאר איז אמעריקא אזוי טריפה צוליב ווייל תלמידי בעש"ט זענען נישט דאהי געווען מטהר צו זיין דעם אויר, האט דער סאטמארער רבי רעאגירט 'מאן יימר זיי זענען נישט דא אנגעקומען, אויף זיי שטייט דע פסוק 'ועקבותיך לא נודעו'. ע"כ, והוא פלא
ואני הצעיר שמעתי פעם בנוסח אחר, מיהודי זקן ששמע מפה קדשו, (ולפי גירסת הלה, הי' המדובר אודות הר"ר אלימלך, והר"ר זושא, וכדומה שהלכו גלות ליידען), "ווער קען וויסען ווי זיי זענען אנגעקומען",
ולא ידעתי הכוונה, אם בפועל ממש, או בפנימיות, ע"י צינורות הארצות, ודו"ק וכי בכל עיר ממש הלכו.
עוד שמעתי שריא"ז מרגליות סיפר לו המעשה שבאו למהר"י מבעלז שישלח מי שהוא לאמעריקע, ולא רצה מפני שלא דרכו בה תלמידי בעש"ט, וכו', ולא רצה לקבל המעשה, וריא"ז למד הפשט, שהוא בעצמו טיהר האויר, ומחמת ענוותנותו לא רצה לקבל, ולהנ"ל יוכל להיות פשט אחרת למה לא רצה לקבל
ובעצם הענין כדאי לספר, דבר אחד ששמעתי מאחד הזקנים (כמדומה בשם ר' אהרן פאלאק ע"ה) שהה"ק מסקווירא רמז לו תחת אחד השיחים בדברו אודות הנ"ל, שדר יהודי בסוף הרחוב, והוא מטהר האויר, או הוא עושה פעולות בזה (איך גדענק נישט גענוי, אבער דער משמעות איז געווען בערך אז דער סאטמאר רב, טוט אויף אין דעם ענין), ואולי אמר לו כן מפני היותו חסיד סאטמאר, והכוונה, הי' (באופן כללי) שיש כהיום ג"כ צדיקים
עוד כדאי לספר מה ששמעתי מר' יודל ראזענבערג ע"ה, שאמר פעם להה"ק מסאטמאר, שרואה שמשנה לשנה נעשים התלמידים יותר טובים, וענה לו הה"ק, וועסטו זעהן אז זיי וועלען נאך בעסער ווערען, ואיני זוכר הלשון של ההסבר, אבל ההסבר הי' מפני שהתלמידים הראשונים ע"י תורתם זיככו האויר, ולכן בכל שנה ייעשה טוב יותר.
ובענין מהריי"צ, כדאי לחפש בספרי חב"ד כי לפי זכרוני, לא שילם, רק אמר מען וואלט געדארפט, ודו"ק
למה זה תשאל לשמי...
והוא פלאי האט געשריבן:יהיה כן האט געשריבן:הגה"צ ר' נתן יוסף מייזעלס זצ"ל האט דערציילט:
דער סאטמאר רבי זי"ע איז איינמאל געווען אין אריזאנא, בעת'ן שפאצירן דארט, איז געווארן א שמועס איבער אמעריקא, האט עמיצער געזאגט, דערפאר איז אמעריקא אזוי טריפה צוליב ווייל תלמידי בעש"ט זענען נישט דאהי געווען מטהר צו זיין דעם אויר, האט דער סאטמארער רבי רעאגירט 'מאן יימר זיי זענען נישט דא אנגעקומען, אויף זיי שטייט דע פסוק 'ועקבותיך לא נודעו'. ע"כ, והוא פלא
ואני הצעיר שמעתי פעם בנוסח אחר, מיהודי זקן ששמע מפה קדשו, (ולפי גירסת הלה, הי' המדובר אודות הר"ר אלימלך, והר"ר זושא, וכדומה שהלכו גלות ליידען), "ווער קען וויסען ווי זיי זענען אנגעקומען",
ולא ידעתי הכוונה, אם בפועל ממש, או בפנימיות, ע"י צינורות הארצות, ודו"ק וכי בכל עיר ממש הלכו.
ויתכן שקיילו וקיילו דא"ח, ומר אמר חדא ומר אמר חדא ולא פליגי.
ולכאורה הכונה, כמו שמסופר על הה"ק הרמ"ל שהיה בארמון המלך, וכדומ', ויש הרבה בסיפורים כאלו
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35431
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
און היינט ווייס איך אז דאהי זענען נאך געווען אזוי פרי ווי תר"ל פשרה'לאזע אידן וואס האבן אונז רייינער געמאכט דעם פארגרעבטן אויר, זיי האבן אבער געברענגט דערפאר זייער טייערע קרבנות רובא דרובא זענען נישט געבליבן פון זיי נעבעך קיין דורות שו"ת, מיר באקוועמע אידעלעך זענעו זייער פיל שולדיג, זייער מי איז נישט געגאנגען לריק ס'איז נישט פארהאן דערין אפילו קיין צל ספק.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
farshlufen האט געשריבן:און היינט ווייס איך אז דאהי זענען נאך געווען אזוי פרי ווי תר"ל פשרה'לאזע אידן וואס האבן אונז רייינער געמאכט דעם פארגרעבטן אויר, זיי האבן אבער געברענגט דערפאר זייער טייערע קרבנות רובא דרובא זענען נישט געבליבן פון זיי נעבעך קיין דורות שו"ת, מיר באקוועמע אידעלעך זענעו זייער פיל שולדיג, זייער מי איז נישט געגאנגען לריק ס'איז נישט פארהאן דערין אפילו קיין צל ספק.
המשל הזה אמרו הרבה הצדיקים, עם הידוע איך שמלכי רוסיא עשו גשר ע"י שילוח חיילות לתוך המים, ומגופם נעשה גשר
למה זה תשאל לשמי...
והוא פלאי האט געשריבן:ובעצם הענין כדאי לספר, דבר אחד ששמעתי מאחד הזקנים (כמדומה בשם ר' אהרן פאלאק ע"ה) שהה"ק מסקווירא רמז לו תחת אחד השיחים בדברו אודות הנ"ל, שדר יהודי בסוף הרחוב, והוא מטהר האויר, או הוא עושה פעולות בזה (איך גדענק נישט גענוי, אבער דער משמעות איז געווען בערך אז דער סאטמאר רב, טוט אויף אין דעם ענין), ואולי אמר לו כן מפני היותו חסיד סאטמאר, והכוונה, הי' (באופן כללי) שיש כהיום ג"כ צדיקים
העובדא ידועה, והמספר אכן היה הרה"ח הנ"ל, והסיפור היה באיזה יום א' בשבוע כאשר בא הסופר הנ"ל לבית הרה"ק מ'סקווירא לבדוק את תפיליו, וראה ה'לאדענס' סגורים, והסביר הרה"ק שאינו סובל החילול שבת שעל הרחובות ובכן סוגרם, ואח"כ פותחם והראה על בית הרה"ק מ'סאטמאר שהוא מטהר האויר וכו'.
אגב, ראיתי לאחרונה בשיחות האדמו"ר שליט"א מ'סקווירא בהגהות על שולי הגליון שהתבטא הרה"ק מ'סקווירא זי"ע שעל עיירה סקווירא לא נתכוונו הצדיקים באומרם שאמעריקע הוא טריפה
- יואל ווייס
- שר האלף
- תגובות: 1213
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יאנואר 28, 2009 9:25 am
- לאקאציע: אין גוטע הענט, ב"ה
אויפריכטיג האט געשריבן:עס קוקט דיר אויס אז די אויר אין אמעריקע איז טהור?!
כבוד הרב אויפריכטיג שליט"א,
על כגון דא אומרין: ווילסט הערן א מעשה, אדער ווילסטו פרעגן קשיות?...
נישט דו (לכאורה...) און נישט איך, זענען מיר געווען אין יענע צייטן ווען די לופט דא איז געווען פארגרעבט. און צו פארשטיין געבן, וועל איך דערציילן נאך אן עובדא בשם רבי אליעזר דוד הנ"ל.
געווען איז דאס נאך דער ערשטער וועלט קריג, די אייראפעאישע לענדער זענען געווען אויסגעזעקלט, עס האט געהערשט א הונגער. דער אמעריקאנער רעגירונג האט אהינגעשיקט הילפס-פעקלעך פון מעל וכדו'. ווען מען האט געברענגט פון די מעל צו הרה"ק בעל בית אברהם מסלאנים, האט ער נישט געוואלט עסן דערפון, זאגנדיג אז די אמעריקאנער מעל קען מגשם זיין א מענטש.
---
און איצט כדי להפיס דעתך: איך האב אן הרגשה אז די סיפורים פון רבי אליעזר דוד שליט"א זענען נישט 100 פראצענט מדיוק, מן הסתם איז עס דער שרייבער וואס שרייבט עס נאך. ממילא קען זיין ווי 'והוא פלאי' האט שוין ערווענט, אז ער האט נאר געזאגט אז מען דארף דינגען וכו'.
__________________________________
This signature was intentionally left blank
This signature was intentionally left blank