הירושלמי המזויף על סדר קדשים

[מיללער]

הרבה קולמוסים נשתברו צו באשרייבן די היסטאריע פון איינע פון די גרעסטע זיופים בעולם התורה וספרי קודש, אין די נישט ווייטע פארגאנגענהייט האט זיך גיעאוועט א מאן-דהו אונטער פארשידענע נעמען (ניקס) צו פרובירען אפצופאפען כלל-ישראל אז ער האט זוכה געווען צו טרעפן דעם לאנג געזוכטען 'תלמוד ירושלמי' על סדר קדשים.

פון פארשידענע מקורות מוסמכים מספרי ראשונים איז שטענדיג געווען באקאנט אז זיי האבן געהאט נאך עטליכע מסכתות פון ירושלמי וואס מיר האבן נישט זוכה געווען דערצו בעוה"ר, ביז ווען דער שלמה יהודה פרידלענדער-אלגאזי איז געקומען מיט זיין שקר-גס אז דורך א וועג האט ער באקומען א כתב-יד פון ערגעץ אין אזיע וועלכע אנטהאלט די ירושלמי על סדר קדשים המקווה.

ער האט קודם מפרסם געווען זיין פירוש 'חשק שלמה' אויף ירושלמי מס' יבמות, דארט האט ער אריינגעלייגט שטיקלעך פון ירושלמי אויף קדשים, דערנאך האט ער מיט די הסכמה פון גאר גרויסע גדולי ישראל באוויזען צו דרוקען צוויי בענדער פון דעם געפעלשטן ירושלמי אויף קדשים, ביז ווען דורך די געניטשאפט פון עטליכע גרויסע חוקרים בראש פון הרב ריטער פון ראטערדאם זענען אפירגעקומען אויף דעם זיוף.

לעצטענס האט הרב ברוך אבערלאנדער פון בודאפעסט באוויזען צו דערגיין פארשידענע אינפארמאציע איבער דעם זיוף, וואס ער האט במשך פון עטליכע יאר געלאזט דרוקען אין די באקאנטע קובצים פון ירחון 'אור ישראל' (מיר וועלן שפעטער פרובירען צו בערנגען לינקס צו די באשרייבונגען).

בייגעלייגט איז א מודעה פון די 'ירושלמי' וועלכע איז ערשינען אין די באקאנטע צייטונג 'מחזיקי הדת' פון גאליציע, ווי אויך די שער-בלאט פונעם ערשטן באנד (דא קענט איר טרעפן די צוויי בענדער במילואם געסקענט) אזוי אויך עטליכע הסכמות פון גדולי ישראל, ווי זיי שרייבן אז מען זאל זיך נישט לאזן פארפירען פון די מבקרים.

המשך יבא בעזהשי"ת.

[מיללער]

פאלגענד איז א ליסטע פון די דערמאנטע מאמרים פון הרב אבערלאנדער אין אור ישראל (טייל פון די קובצים זענען עוועיליבל אנליין ביי 'היברו-בוקס').
חוברת ח (סיון תשנ"ז) עמודים קעח-קפג: מצבתו של ש"י פרידלנדר ושאלת זיופו של הירושלמי קדשים שלו,
חוברת יא (ניסן תשנ"ח) עמודים קמו-קסד: התחלת הדפסת הירושלמי לסדר קדשים,
חוברת יב (תמוז תשנ"ח) עמודים קנד-קסח: הדפסת הירושלמי לסדר קדשים,
חוברת יג (תשרי תשנ"ט) עמודים קלד-קנד: הוויכוח סביב הדפסת הירושלמי לסדר קדשים,
חוברת יד (טבת תשנ"ט) עמודים סב-פב: הוויכוח סביב הדפסת הירושלמי לסדר קדשים והמו"ל שלו,
חוברת טו (ניסן תשנ"ט) עמודים קע-קפב: הירושלמי לסדר קדשים והמו"ל שלו,
חוברת טז (תמוז תשנ"ט) עמודים קס-קעג: השלמות לתלמוד,
חוברת כד (תמוז תשס"א) עמודים רט-רכו: "הירושלמי לסדר קדשים" והמו"ל שלו,
חוברת מד (תמוז תשס"ו) עמודים קעו-קצד: מסמכים חדשים אודות ש"י פרידלנדר והירושלמי קדשים שלו (א),
חוברת מה (תשרי תשס"ז) עמודים קפז-רי: מסמכים חדשים אודות ש"י פרידלנדר והירושלמי קדשים שלו (ב),
חוברת מח (תמוז תשס"ז) עמודים קצב-ריב: דברי ימי חייו, משפחתו ומקומות מגוריו של ש"י פרידלנדר, מו"ל הירושלמי לקדשים

[farshlufen]

י"י גרינוואלד דערציילט איבער זיין נאענטקייט מיטן זייפן און געט ערשט האנטיגע אינפארמאציע

[מיללער]

איך זעה אז היברו-בוקס האט נישט עטליכע פון די אינטערעסאנטע באשרייבונגען, איך זוך דעם ערשטן מאמר ווי ער האט א בילד פון די מצבה (סיון תשנ"ז) ווער עס קען עס אריינסקענען וועט טוהן א חסד של אמת.

[farshlufen]

שאלו שלום ירושלים - לר' מאיר דן פלאצקי

[מיללער]

איך לייען אינעם ספר 'תולדות וקורות חייו של החפץ חיים' וואס זיין זוהן ר' ארי' לייב שרייבט, זאגט ער אז דער חפץ חיים האט אויף דער עלטער אנגעהויבן לייגען תפילין דר"ת ווייל אין ירושלמי מס' מנחות זעהט מען אז דער סדר פון די פרשיות איז ווי דער ר"ת, למעשה האט זיך דאך ארויסגעשטעלט אז דעריורשלמי איז מזויף.

קוקט דא וואס דער זוהן שרייבט וועגן דעם זיוף און דער זייפן.

[מיללער]

יעצט האב איך געזעהן אז היברו-בוקס האט דעם חיבור ענה כסיל וואס אברהם ראזענבערג האט ארויסעגעבן קעגן דר. ריטטער צו הילף צו פרידלאנדער'ס זיוף.

איך מיין אז מאנכע טענה'ען אז דער ראזענבערג איז נישט קיין צווייטער ווי פרידלענדער זעלבסט אונטער אן אנדערען שלייער און נישט קיין תלמיד ווי ער גיט זיך אן.

דער שער בלאט

[אלעקסיי]

'דער בלאט' האט לעצטענס געהאט א באשרייבונג לכבוד די 100'סטע יוניווערסיטי פונעם ירושלמי.

עס ליגט מיר אין קאפ אז נאך ערגעץ האב איך געליינט א שיינע מאמר בהמשכים איבער'ן ירושלמי, כ'קען מיר נישט דערמאנען וואו.

[מאיר]

דו מיינסט אפשר אין בנין אריאל?

[קרעמער]

'דער בלאט' האט לעצטענס געהאט א באשרייבונג לכבוד די 100'סטע יוניווערסיטי פונעם ירושלמי.

עס ליגט מיר אין קאפ אז נאך ערגעץ האב איך געליינט א שיינע מאמר בהמשכים איבער'ן ירושלמי, כ'קען מיר נישט דערמאנען וואו.

אין גנת ורדים.

[דוד משמש]

הרב פריעדלענדער איז לכאורה געווען א גרויסער יודע ספר.. עס האט דאך פארט גענומען א לאנגע צייט צו מאכען אזא ירושלמי..
וואס ווי נישט ווי האט ער געמוזט דורך לערנען גאר א סאך ראשונים כדאי מעתיק צו זיין די לשון פון ירושלמי וואס זיי ברענגען אראפ..
ריכטיג ??

אויב אזוי ביטע ערקלערן פארוואס האט א מענטש אוועק געגעבן אזא לאנגע צייט צו מאכען א פאלטשע זאך ??

פון א פעכסילאגישע שטאנדפונקט ??

און בכלל ווי איז ער געבוירען איז ער געווען מתולדה א ספרדי ס"ט ??
איז ער געווען א רב ערגעץ ??
אביסעל מער וועגען זיין ביאגרעפי ביטע

אבער העיקר וויל איך פארשטיין פאר וואס האט ער נישט געקענט בלייבען מיט זיין געהעריגע חידושים און ווערק אויף ריכטיגע זאכען
און אוועק געגעבן יארען פאר א פאלטשע זאך ?
פליז ווער עס ווייסט זאל מסביר זייןן

[מיללער]

דוד,
פאר די פולע ביאגראפיע לייען די דערמאנטע 'אור ישראל' עס איז לכאורה דאס מערסטע פארש-ארבייט מיט קאנקרעטע אינפארמאציע, עיי"ש ותמצא נחת.

בפשטות איז ער טאקע געווען א ת"ח ויודע ספר מיט א לשון לימודים, דו פרעגסט מה ראה לשטות זה אחרי שפיקח היה, עס איז שווער אריינצוגיין אינעם קאפ פון א זייפן, ער האט אוודאי נישט געגלייבט אז מ'וועט אים פאקן, שטעל דיך פאר ווען מיר האבן היינט דעם ירושלמי אויף קדשים וואס 'נתגלגלה זכות ע"י זכאי, הרה"ג וכו'... האט מגלה געווען" איך מיין דער איד וואלט דאך אראפ אין די היסטאריע אלס איינע פון די גרעסטע מזכי הרבים, און זיין דמיון האט ער דאס געזעהן, וואס איז שייך מסביר צו זיין.

די השגחה עליונה האט אזוי געפירט אז כלל ישראל זאל נישט ווערן פאר'נער'ט און מיט עטליכע טעותים וואס ער איז באגאנגען איז נתגלה קלונו געווארן ברבים און אנטשטאט דעם איז ער אריין אין די היסטאריע אלס דער גרעסטער זייפן וועלכער האט געוואלט איינפאפן גאנץ כלל ישראל מיט א שקר גס.

[מיללער]

ציד רמיה א ספר ביקורת אויפן ירושלמי המזויף (אויב איז דא אן אשכול איבער דעם קען מען דאס אהין פירן)

א גרויסען יישר-כח ר' יהופיץ, יה"ר שיפוצו מעינותיך חוצה ותזכה להפיץ בתוכינו מנועם ידיעותיך.

גאר אינטערעסאנט, דער מחבר איז ר' יעקב צבי יאנאווסקי, אין די הקדמה רייסט ער ארונטער דעם זייפן פרידלאנדער אלס איינער וועלכער האט בילדותו געדרוקט א ספר 'התקון' וואס איז "מלא דברי ניבול פה זמה ועגבים", און אלס אינער וואס האט מזייף געווען א קמיע פונעם רבי ר' יהונתן.

דערנאך רעכנט ער אויס זיינע זיופי שמות פון 'זוסיא ביעשקעוויץ' צו שלמה יהודה פרידלענדער, אדער דר. ווייס און דר. זוסמאן, פון א תושב אין 'מילהויזען' ביז קיין סאטמאר, פון א אשכנזי צו א אפשטאמיגער פון די ספרדישע אלגאזי משפחה.

דער יאנאווסקי זעלבסט האט פאר דעם געדרוקט א קעגן אים א חיבור 'מכת פרושים און איינס מיטן נאמען 'תחת השבט' קעגן פרידלענדערס פירושים חשק שלמה אויף תוספתא, דארט ווייזט דער מחבר אויף אז פרידלענדער איז א פאלנער גנב און אלע פירושים האט ער געגנבעט פון מפרשים אשר קדמוהו.

דער חיבור זעלבסט גייט דורך דף על דף אויפווייזענדיג די זיופים.

איינער ווייסט מער פרטים אויף דעם 'ספר התיקון' וואס יאנאווסקי דערמאנט, אדער מער פרטים איבער דעם מחבר זעלבסט?

[farshlufen]

דער ר' יעקב צבי יאנאווסקי האט אסאך געשריבן אין די ירחונים, איך ווייס נישט צו וועלכן קרייז ער האט געהערט אבער א גוטן של ראש האט ער זיכער פארמאגט.

[בן בוזי]

דער תלמוד ירושלמי על סדר קדשים המזויף עם פירוש חשק שלמה איז איצטער געווארן ארויף געשטעלט אויף היברו בוקס.

תלמוד ירושלמי המזויף - בכורות

תלמוד ירושלמי המזויף - זבחים, ערכין

תלמוד ירושלמי המזויף - חולין, בכורות

[יואל ווייס]

אז מען רעדט שוין, אין 'מעלות' איז פארגאנגענעם ווינטער געווען א לענגערער אפהאנדלונג דורך הרב י. הלוי, אין 3-4 פארזעצונגען.

[טאבאקא]

אז מען רעדט שוין, אין 'מעלות' איז פארגאנגענעם ווינטער געווען א לענגערער אפהאנדלונג דורך הרב י. הלוי, אין 3-4 פארזעצונגען.

צ"ל הרב ב. הלוי

[יואל ווייס]

גערעכט, אגב ריהטא לא דק.

[msp]

האט עס עפעס א זין צו ליינען דער מזוייפדיגע ירושלמי בכלל
און אויב נישט איז פארוואס האט מען עס ארויפגעלייגט אויף היברובוקס...

[קרעמער]

אויף היברו-בוקס געפונען זיך פיל ערגערע זאכן

ווען איינער זאל דורכלערנען גאנץ היברו-בוקס, וועט ער זיין דער גרעסטער תלמוד חכם און דער גרעסטער כופר

[פארשריבן]

דו פרעגסט מה ראה לשטות זה אחרי שפיקח היה, עס איז שווער אריינצוגיין אינעם קאפ פון א זייפן, ער האט אוודאי נישט געגלייבט אז מ'וועט אים פאקן, שטעל דיך פאר ווען מיר האבן היינט דעם ירושלמי אויף קדשים וואס 'נתגלגלה זכות ע"י זכאי, הרה"ג וכו'... האט מגלה געווען" איך מיין דער איד וואלט דאך אראפ אין די היסטאריע אלס איינע פון די גרעסטע מזכי הרבים, און זיין דמיון האט ער דאס געזעהן, וואס איז שייך מסביר צו זיין.

די השגחה עליונה האט אזוי געפירט אז כלל ישראל זאל נישט ווערן פאר'נער'ט און מיט עטליכע טעותים וואס ער איז באגאנגען איז נתגלה קלונו געווארן ברבים און אנטשטאט דעם איז ער אריין אין די היסטאריע אלס דער גרעסטער זייפן וועלכער האט געוואלט איינפאפן גאנץ כלל ישראל מיט א שקר גס.

לא זכיתי להבין פארוואס מען דארף צוקומען צו דעם גאנצן פשט'ל. פארוואס קען מען נישט זאגן פשוט, אז ער האט עס געטוהן פאר פרנסה?

[מיללער]

פארשריבען,

דאס איז קיין פשט'ל, אויב קענסטו די מענטאליטעט פון אווואנטוריסטען און זייפנים, איז דאס א סאך א גרעסערע רייץ ווי פרנסה, אבער האסט א רעכט צו האבן א מיינונג אנדערש פון מיר, נאטינג ראנג.

[ראש הקהל]

א גאר שיינע מאמר פון דער גאנצע ארום
און ספר משיב דברים להגאון רבי בערל שווארץ שליט"א עיין שם ויונעם לך בלשונו הזהב

[כ'שעם מיך]

http://www.otzar.org/forums/viewtopic.php?f=7&t=248

[קרעפלקאפ]

אויב אזוי ביטע ערקלערן פארוואס האט א מענטש אוועק געגעבן אזא לאנגע צייט צו מאכען א פאלטשע זאך ??
פון א פעכסילאגישע שטאנדפונקט ??

און בכלל ווי איז ער געבוירען איז ער געווען מתולדה א ספרדי ס"ט ??
איז ער געווען א רב ערגעץ ??
אביסעל מער וועגען זיין ביאגרעפי ביטע

ער איז געווען א פאכמאן, אבער נישט קיין גאון. ככל הנראה האט ער געטון וואס יעדער שווינדלער פרובירט צו טון: עוסק זיין אין שווינדל. אפילו נאכן געכאפט ווערן, האט ער ווייטער געשפינט און פארשאפט נייע אנהענגער.

ער איז געבוירן אין רוסלאנד, און זיך אנגעגעבן אלס ספרדי ממשפחת אלגאזי החשובים.

יעצט האב איך געזעהן אז היברו-בוקס האט דעם חיבור ענה כסיל וואס אברהם ראזענבערג האט ארויסעגעבן קעגן דר. ריטטער צו הילף צו פרידלאנדער'ס זיוף.

איך מיין אז מאנכע טענה'ען אז דער ראזענבערג איז נישט קיין צווייטער ווי פרידלענדער זעלבסט אונטער אן אנדערען שלייער און נישט קיין תלמיד ווי ער גיט זיך אן.

איר זענט גערעכט. דער קאלאמבוסער הרב גרינוואלד אין זיין מאמר אין הפרדס שרייבט אזוי.

ער איז געווען א בחור אין ישיבה ווען דער (ספרדי) יאודה אלגאזי פריעדלאנדער איז אין תרס"ז געקומען צום ערוגת הבשם אין חוסט און געבעטן א הסכמה, און נאכן מעיין זיין א לענגערע וויילע האט ער אים געזאגט, חבל, הכת"י אינו הירושלמי על קדשים... הספרדי יצא בחרי אף ושב למלונו ואני אמרתי לבקר אותו, התשוקה היתה בי כל כך חזקה להכירו ולדבר אתו... ער האט אים נאכאמאל געטראפן אלול תרס"ז אין סיגוט, און דאן איז ער געווארן זיין ידיד נאמן "והייתי מלוחמי מלחמתו"...

תרס"ח האט גרינוואלד געלערנט ביים זכרון יהודה אין סאטמאר וואס דארט האט ער געשמועסט מיט פריעדלאנדער כמעט יעדן טאג. ער איז געווארן "איש סודו". ער ברענגט דארט עטליכע "דברים נוראים אשר חרדתי לשמוע אותם", ובתוכם "השם אברהם ראזענבערג שרגיל לחתום על המכתבים והמאמרים להגן על כבודו הם שם בדוי לא היה ולא נברא"...

דערנאך האט זיך גרינוואלד מיישב געווען אז די מתנגדים זענען גערעכט, און האט געוואלט זאגען פאר פריעדלאנדער אז "נתפרדה החבילה". אבער פריעדלאנדער "בכח פיו ובאמתלאות שונות" האט באוויזן אים איבערצורעדן "וכרתנו מחדש ברית אהבה".

במשך הימים האבן אלע ירחונים און קובצים זיך גענומען שיסן פולווער (אויסער די לעמבערגער "מחזיקי הדת") און מ'האט פארלאנגט אז פריעדלאנדער/אלגאזי זאל ארויסגעבן "בלויז די אדרעס" פון די צוויי ספרדים וואס פון זיי האט ער, דורך זיין (מכלומר'שטן) ברודער, געקויפט דעם כתב-יד פונעם ירושלמי. איינער האט גאר אנגעטראגען צו באצאלן צעהן טויזנט קראנען (כתרים) פאר דער וואס וועט אפירברענגען די אדרעסן פון די צוויי סוחרים.

און פלוצלינג האט גרינוואלד באקומען א ידיעה אז פריעדלאנדער זיצט שבעה. ער איז אים געגאנגען באזוכן, האט ער אים דערציילט אז זיין ברודער - מו"ה אליהו ס"ט - איז נפטר געווארן אין אזיע... ער האט געבעטן פון גרינוואלד צו שיקען בריוו אז זיין ברודער איז נפטר געווארן און ער קען נישט צושטעלן די אדרעסן.

דער אויבנדערמאנטער מאמר אין הפרדס איז ווערד א וויילע מעיין צו זיין דערין.