פירוש הרשב"ם עה"ת

איבער ספרים און מחברים

די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד

אוועטאר
יעקעלע פוקס
שר חמש מאות
תגובות: 988
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 04, 2008 12:22 pm

פירוש הרשב"ם עה"ת

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יעקעלע פוקס »

הגם מ'האט שוין ארום גערעט עטליכע מאל וועגען דעם רשב"ם זעיר שם זעיר שם, אבער לכאורה פעלט אביסעל ידיעה, ממילא איז לדעתי כדאי צי ווידמען א באזונדערען אשכול פאר דעם
וועל איך אלץ מעמבער אין די קהילה מיטטיילן לפי ידיעתי, און אז איינער ווייסט מער אדער גאר אנדערש און בעסער, זאל ער מטטיילן פארן עולם, ולשמחה גדולה יחשב

רבינו שמואל ב"ר מאיר ז"ל איז געווען א זוהן פון א טאכטער פון די הייליגע רש"י, און אויך איז ער געווען א ברודער פון ר"ת און נאך בעלי תוס'
ער האט פארפאסט א מייסטערהאפטיגען פירוש על התורה, וואס בעיקר געשטעלט ארויסציברענגען די פשטות חלק פון די תורה, די פירוש פאנגט זיך אן פון פ' וירא, קען זיין ער האט נישט געמאכט ביז אהין אדער פשוט אונז האבמער נישט געהאט ביז אהין,
און כמעט יעדע ביהמד"ר אדער שטוב געפינט זיך די מקראות גדולות חומשים וואס אין דעם איז ארייגעדריקט די פי' הרשב"ם ווי אויך אין די בית יהודה חומשים און נאך,
איז געווען אין די צייטן פון דעם באוויסטן כופר בעיקר מענדלסון שר"י, א גרויסן תלמיד חכם ווי אויך א גרויסער שגץ און האט משלים געווען דעם רשב"ם אז עס זאל זיין א דבר השלם און אויך אריינגערוקט אינאיינוועגס זיין אפיקורסישע שטיקלעך
א בחינה וואס דער פרידלענדער האט געטוהן מיט די ירושלמי א מייסטער ארבעט, אבער דאס איז געווען א גרויס איבערקערעניש ווייל די ירושלמי איז דאך תלמיד און ווען מהאט אים געכאפט איז דאס געווען א וועלטס געשעעניש, אבער די רשב"ם איז נאר געווען בזעיר אנפין ס'איז דאך סך הכל א פי' על התורה האט דאס נישט געמאכט אזעלעכע גרויסע העד ליינס אבער די יודעי דבר האבען געוויסט דער וועגן.
און שנת תש"נ האט המאור איבערגעדריקט דעם מקראות גדולות חומש, א הערליך ארבעט אראפגעלייגט ממש א יופי, און אזוי ווי די אלטע דרוק איז געווען היפש מטשטש האט דאס דער עולם ציכאפט און גרויסן, ער האט דאס געדריקט און צוויי פארמאטן דעי גרויסע רויטע און אויף א קלענערן פארמאט די בלויע ( איך בין געווען דעמאלץ א בחור און איך האב מיר איינגעהאנדעלט די קליינע בלויע עפארדעבל)
און כדאי דאס זאל זיין א דבר השלם האט ער בלי ידיעתו געשאפט א דריק ווי עס איז דא די גאנצע רשב"ם און אזוי געדריקט די אויווענדערמאנטע
עס איז בשעתו געוואן א היבשע רידער הלמאי אזאנס זאל פאסירען, מ'איז שטארק באפאלען דעם עורך אחראי, ווייל וויי מ'זאגט ווי איז זיין אחריות, ער האט זיך שטארק אנטשולדיגט פאר די פארדריסליכען גרייז, און פארשפראכען תשובה צי טאהן און פארשטייט זיך איבערדריקען אן דעם (וואס ער האט טאקע געטוהן ווייס איך נישט)
עס איז אינטערעסאנט אז סאיז מיר אויסגעקומען צי זיין און פלארידע און שנת תשנ"ז בין איך אריינגעפאלען אין א ליטווישע ישיבה / ביהמד"ר, און דארט איז אויך געווען די נייע מקראות גדולות חומשי כ'האב אזוי ארומגעבליקט דערינען האב איך באמערט ווי די רשב"ם איז טאקע געווען אנגעפירקלט, וואס ביי די ליטווישע איז א יקר המציאות צי טרעפן אנגעפירקעלטע ספרים (קען זיין א חסידישע יוד איז דארט אריינגעפאלען פינקט ווי איך, און נישט געשפארט די טינט פון זיין פעדער)
עכ"פ עס איז דא איבערדעם נאך צי שמיסען, אי"ה עוד חזון למועד
טעמו וראו כי טוב השם
חיים

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך חיים »

הרב מילער אפשר ביסטו אונז מברר צו די נייע המאור חומשים איז שוין פארראכטן און עס איז געדרוקט אן דער טריפה'נער פירוש פון מענדלסאן אדער נישט, עס איז נוגע פאר אסאך אירע צו וויסן
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

ר' חיים,
דאס שטיקעל פון ויהי אור, וויא ער זאגט אז דער טאג פאנגט זיך אן אינדערפריא נישט ביי צאת הכוכבים, און ער טייטשט ויהי בקר יום אחד, עס איז געווארען בקר, פריאמארגען, אין דער ערשטע טאג האט זיך געענדיגט, וואס עס וועט אויסקומען חילול שבת אויב מעהאלט די טעג לויט דעם חשבון,
דער שטיקעל איז שוין נישט דא און די נייע המאור חומשים.
the SCY is the limit
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

אדמו"ר מבית פוקס שליט"א
קענסט אפשר אנצייכענען וויא נאך איז דא א פראבלעם מיטען פירוש?
איך האב ביז היצטערעט נאר געוויסט פון דעם שטיקעל ויהי אור.

(אגב, איך האב יענע דרוק די קליינע בלויע פון שנת תש"ן)
the SCY is the limit
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

כבוד ידידינו החסיד הרב מוה"ר יעקעלע ממשפחת פוקס נרו יאיר ויזרח כאור השמש במזרח,

אחדשה"ט באה"ר, איידער איך וועל מיך באציען צו דייינע רייד דא אינעם אשכול המיוסד על פי' הרשב"ם עה"ת, וועל איך קודם מצטט זיין דיינע הארבע טענות אויפן אוצר הספרים, הלמאי מיר גבאים ואחראים לאזן צו די דברים המפוקפקים פינעם רשב"ם אין בראשית אינעם אוצר, וזה לשונך הצח (הל' תיקן משיבושי הדפוס):

יעקעלע פוקס האט געשריבן:איך ווייס נישט פינקטליך וואו איך דארף שרייען אבער דא וועט מען עס זיכער הערן בעזהשי"ת
כידוע איז די הייליגע רשב"ם געווארען געפעלטש די ערשטע פאר סדרות, ווי שוין געשמועסט אין איינע פון די אשכולות, און עס איז דא דארט שרעקליכע אפיקורסות ווי למשל די ענין פון ויהי ערב ויהי בוקר (מעשה פון אבן עזרא מיטן שבת)
יעצט אזוי בליקענדיג אין די אוצר הספרים זעה איך אז עס ליגט דארט שיינערהייט רח"ל
מדארף דאס מעביר זיין ווי שנעלער


לאמיר נעמען די נושא אביסל טיעפער און אינאיינוועגס איבערגיין אויף אייערע טעותים אין די פאקטן, צום אלעם ערשט דאס וואס איר טוט אנדייטן אז דער רשב"ם המלא איז געדרוקט געווארן אין די צייטן פון מענדלסאהן דאס איז א טעות, דער רשב"ם איז געדרוקט געווארן אין ברעסלוי שנת תרמ"א דורך דוד ראזען (זעה בייגעלייגט שער בלאט) בעת וואס מענדלסון איז שוין געשטארבן מיט הונדערט יאר פריער בשנת תקמ"ו.

דאס וואס איר שרייבט וועגן אפיקורסישע שטיקלעך (בל' רבים) וואס ער/זיי האבן אריינגערוקט, און אויפן אנדערען ארט ברענגט איר דעם אגרת השבת פונעם אבן עזרא ווי דער אבן עזרא פארציילט איבער א חלום וואס דער הייליגער שב"ק האט געמאנט איר כבוד ווען עס זענען געווען אידן וואס האבן איינגעפירט צו האלטן דעם שבת פון אינדערפרי (אנשטאט פון פרייטאג אויפדערנאכט) באזירט אויפן פי' המיוחס להרשב"ם על הפסוק 'ויהי ערב ויהי בוקר יום אחד'.

דער אבן עזרא איז אנגאנצן געווען עטליכע יאר אינגער ווי דער רשב"ם, און לויט געוויסע מקורות האט ער גאר געזעהן זיין פי' עה"ת און ער איז עס מקלס אויף א פלאץ, און אין יענע טעג איז שוין געווען די מפוקפק'דיגע פשט אויפן פסוק הנ"ל, הגם עס איז נישט מוכרח אז דעמאלטס איז דאס שוין געווען מיוחס צום רשב"ם אבער דאס איז דאך זיכער אז נישט מענדלסון אדער ראזען האבן דאס מחדש געווען (קען זיין זיי האבן דאס אנגעשמירט אויפן רשב"ם.

בכלל איז כדאי צו וויסען אז סיי מענדלסון און אויך ראזען זענען געווען עכ"פ לפנים שומתומ"צ און שומרי שבת כהלכה, ווי דערמאנט אויף א פלאץ האט דער חת"ס געברויכט מזהיר זיין זיינע קינדער אין די צוואה נישט עוסק צו זיין בספרי רמ"ד, א זאך וואס איז דעמאלטס נאכנישט געווען אזוי אפגעפרעגט, עס איז שווער צו זאגן אז ראזען האט געדרוקט דעם שטיקל מיט'ן כוונה פון אפיקורסות וחילול שב"ק, אדער ווי פרידלאנדער דעם ירושלמי, נאר ענדערש מוציא צו זיין א דבר השלם האט ער זיך סומך געווען אויף נישט זיכערע מקורות.

דאס אז דער רשב"ם ביז וירא איז מפוקפק מבטן מי יצאו הדברים, דאס איז אמת, ווייל למעשה ביז דאן איז דאס נישט געווען געדרוקט, אבער איך האב נאכנישט געזעהן אז איינער זאגט אויף זיכער אז דאס איז נישט פונעם רשב"ם.

דער פירוש אויפן פסוק פון ויהי ערב איז למעשה נישט קיין סתירה מיט'ן הלכה, ווייל עס קען זיין אז דער רבוש"ע האט געהייסן האלטן שבת פון אויפדערנאכט (מערב עד ערב תשבתו שבתכם) אפי' ווען לפירושו איז ביי בריאת העולם געווען אנדערש, עס ווערט ניטאמאל דערמאנט אזא שיטה להלכה, נאר בחייו פון אבן עזרא זענען געווען סעקטעס פון אידן וואס האבן געטאן פארקערט און האבן זיך תולה געווען בוקי סרוקי אין דעם פירוש, אן דעם וואס ער זאל דאס שרייבן כלפי די הלכות פון שבת ויו"ט נאר אלס א פי' הפסוק.

אפי' לויט ר' שמחה, האבן די מדפיסי המאור נאר ארויסגענומען דעם שטיקל הנ"ל וועגן די קאנטערווערסיע וואס דאס האט אויפגעברענגט, אבער די איבריגע 'ראזען רשב"ם' האבן זיי געלאזט, טא זעה איך נישט פארוואס מיר אינעם אוצר זאלן נישט האבן א לינק צום רשב"ם הנ"ל, והבוחר יבחר.
אטעטשמענטס
rashbam01.jpg
rashbam01.jpg (17.58 KiB) געזען 4076 מאל
אוועטאר
יעקעלע פוקס
שר חמש מאות
תגובות: 988
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 04, 2008 12:22 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יעקעלע פוקס »

כבןד ידידי הרב מיללער שליט"א
באמת א גרויסן ישר כח אויף דיין שיינע תגובה, זייער גיט צענימען און שיין מסביר געווען,
אבער לאמער אביסל קלארער מאכן דעם ענין:
די שרייבסט אז "די פירוש פון ויהי ערב ויהי בוקר איז נישט קיין סתירה צום עצם הלכה אז די טאג פאנג זיך אן פון דערנאכט, נאר סאיז פשוט געווען א סעקטע וואס אזוי זיך גיפירט לויט די פירוש הפסוק", גיב נאר א קיק אויף וואס די שבת האט אים מודיע געווען נאדעם וואס ער האט אויפגעציטערט וויזוי קען זיין אז ער איז מחלל שבת ,
"ויען ויאמר אלי ציר השבת, הגד הוגד לה את אשר הביאו תלמידיך אתמול אל ביתך ספרים פירושי התורה, ושם כתוב לחלל את ליל השבת, ואתה תאזור מתניך בעבור כבוד השבת להלחם מלחמת התורה עם אויבי השבת,"ער רעד בכלל נישט פון וויזוי מפירט זיך, אדער מאנכע האבן זיך געפירט, ער רעדט קלאר פון די "פירושי התורה" (יא קען זיין ווייל עס וועט ברענגען מ'זאל זיך אזוי פירען אבער נישט דאס איז געווען דעם פראבלעם)
און גיב א קיק וואס די הייליגע אבן עזרא האט געטוהן און שב"ק , געהעריג מחלל שבת געווען און ציריסען דעם פירוש, וזלה"ק:
וכמעט קט קרעתי בגדי, וגם קרעתי זה הפירוש, כי אמרתי טוב לחלל שבת אחת, ולא יחללו ישראל שבתות הרבה, אם יראו זה הפירוש הרע
ממילא איז אביסעל שווער צי פארשטיין וואס די זאגסט אז סמעג דא זיין אונעם אוצר א לינק אהין והבוחר יבחר?!?!
ווי אויך איז מיר א שטארקע פלא וואס די שרייבס וועגן דעם מענלסאהן וכת דיליה, אז ער איז געווען עכ"פ לפנים א שותומ"צ, יא יא שבתי צבי וכת דיליה זענען אויך געווען גרויסע שותו"מצ און נאך אסאך אנדערע, אבער דאס איז קלאר געווארען נאכדעם ביי יעדעם אז אט די אלע זענען געווען דורעך געפוילטע אפיקורסים
אפשר וואלסטי מיר געזאגט ווער איז היינט מחולק צי דער מענדלסוהן שר"י איז נישט געווען אן אפיקורס?

און צי דיר הרב ר' שמחה שליט"א
ווי האט איהר געזעהן איבערגעדריקט דעם המאור אן דעם שטיקעל פון ויהי אור?
#2 אויב איז קלאר ביז וירא נישט פונעם רשב"ם און דאס איז אויך קלאר עס ליגט דערינען אפיקורסישע רייד, אפשר טאקע נאר די באוויסטע ויהי ערב, וואס אונז ווייס מער, גייט עס דען נישט אריין און די בחינה פון ס"ת שכותבו מין, די וואלסט געוואלט לערנען שיינע שטיקלעך א שיין פי' על התורה וואס א קלארען אפיקורס האט געשריבען?
טעמו וראו כי טוב השם
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

ר' יעקל,

1) אפשר זאגסטו מיר וואו אינעם פי' הנ"ל ווערט דערמאנט אז דער פשט אין ויהי ערב ויהי בוקר האט א שייכות צום הלכה פון שמירת שבת? איי דער אבן עזרא זאגט אויף א פי' 'שכתוב שם לחלל את ליל השבת' איז דען זיכער אז דער פירוש צו וואס דער אבן עזרא צילט איז דער פי' המיוחס להרשב"ם.

2) ווער איז לדעתך דער 'אפיקורס' וואס האט געשריבען דעם פשט אינעם פסוק? וואס וועגן דעם ווערט שוין דער גאנצער פי' ביז וירא ווי א 'ס"ת שכתבו מין'

3) צו מענדלסאהן איז געווען אן אפיקורס איז נישט קיין שאלה, אבער דא האט עס נישט קיין שייכות, איך האב נאר ארויסגעברענגט אז האט ער דייקא פארפירט כלל ישראל מיט זיין אנגעבליכע שמירת התורה והמצוות, ממילא איז שווער צו זאגן אז זיי האבן דאס געשטעלט בכוונה אפצופירען שמירת שבת (בכלל האט די פי' גארנישט מיט מענדלסאהן ווי דערמאנט)

4) איך בין זיכער אז אין סיי וועלכע 'אוצר הספרים' פון ערליכע פלעצער (ישיבות, כוללים וכדו') וואלט מען דעם ראזען-רשב"ם נישט ארויסגעווארפן אזוי ווי אלע מדרשים וראשונים וואס די חברה ווי באבער און הרכבי (אויב איר ווייסט ווער זיי זענען געווען) האבן געדרוקט אפי' די אוטענטישקייט איז מפוקפק.

אויב פארשטייט איר נישט קיין חילוק פון א אוצר הספרים ביז א בית המדרש איז עס לדעתי אייער פאבלעם, און איך וועל מער נישט דן זיין איבער די נושא, עס וואלט מיר אבער יא געווען אינטערעסאנט צו הערן מער איבער די היסטאריע פונעם פי' הרשב"ם עה"ת.
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

יעקעלע פוקס האט געשריבן:ווי האט איהר געזעהן איבערגעדריקט דעם המאור אן דעם שטיקעל פון ויהי אור?

איך האב איינמאל געוואלט ווייזען דער שטיקעל פאר איינעם, און איך האב עס נישט געטראפען, ביז איך האב גענימען א פריערדיגע דרוק און דארט איז עס געווען
the SCY is the limit
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

ר' יעקעלע
דערווייל זעה איך נאך נישט די אנדערע שטיקלעך אויסער דער ויהי אור שטיקעל.
the SCY is the limit
אוועטאר
יעקעלע פוקס
שר חמש מאות
תגובות: 988
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 04, 2008 12:22 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יעקעלע פוקס »

כבוד הרב מילער שליט"א
איך וועל ענפערן בע"ה על ראשון ראשון ועל אחרון אחרון, און איך וויל נאך יא דן זיין איבער די נושא ווייל תורה הוא ולימוד אני צריך און וויל טאקע פארשטיין און דערגיין און אויב איך האב געמאכט א טעות וועל איך שיין מודה זיין טעיתי, איך וויל באמת וויסן און פארשטיין , און אזוי ווי די זאגסט איז עס טאקע מיין פראבלעם, אבער לדעתי נישט נאר מיינס
1) אויסדריקליך שטייט קלאר דארט אז מרעט פון דעם פסוק וזלה"ק
ואיקץ, ותתפעם רוחי עלי, ונפשי נבהלה מאד, ואקום, וחמתי בערה בי, ואלבש בגדי, וארחץ ידי, ואוציא חוצה הספרים לאור הלבנה, והנה שם כתוב פירוש:
"ויהי ערב ויהי בקר",
והוא אומר כי כאשר היה בקר יום שני אז עלה יום אחד שלם, כי הלילה הולך אחר היום.

2) יא אוודאי, אויב לדעתך איז דער פי' ביז וירא קען טאקע זיין נישט פונעם רשב"ם, און אויב ליגט אפילו לשיטתך אפיקורסת דארט, טאקע נישט אין יעדע שטיקל, וואס איז דאס א חילוק מיט א ס"ת וואס דער אפיקורס שרייבט וואס די הלכה איז אז מ'דארף עס פארברענען אפילו דער אפיקורס האט עס "נאר געשריבן" און וואס האט ער געשריבן "השם אלוקיכם אמת"
3) וועגען דעם פי' שייכות מיט מענדלסוהן האב איך טאקע נישט פארשטאנען וואס די האסט געזאגסט, איך האב מיך באצויגן צי דעם וואס די האסט געזאגט אז סאיז נישט זיכער צי ער האט געוואלט מיט דעם אריינלייגען זיין אפיקורסת און חילול שבת, אבער נאכען איבערקיקען נאכאמאל וואס די בענגס ארויס פארשטיי איך עס, אנטשולדיגט ביסט גערעכט
4) צי מקען ציקומען צי די אלע ספרים פון ערליכע פלעצער בין איך נישט זיכער, יא מ'קען אנקומען צי אלעם, אבער ס'זאל ווערען געלינקט דורעך אן ערליכער אוצר לכאורה נישט, און אפשר ווייס איך טאקע נישט, אפילו איך פארשטיי יא א חילוק צווישן א ביהמד"ר מיט א אוצר הספרים, אדרבה אפשר צייכינסטי מיר אן ערגעץ ווי,
און איך וויל טאקע מסיים זיין מעין הפתיחה תורה הוא ולימוד אני צריך, איך זיך דיך נישט איבערווייזען מיין מיינונג, און איך זאג נישט קבל דעתי, אדרבה זיי מסביר אונז זאלמער אלע פארשטיין.

און צי דיר ר' שמחה שליט"א קיק איבער #2 פון מיין פריערדיגע תגובה
טעמו וראו כי טוב השם
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

הרב פוקס,

זיי אזוי גוט אין לייען נאכאמאל איבער מיינע פריערדיגע תגובות בדייקנות, וועלן טייל פון אייערער איבערגעחזרטע קשיות און ספיקות בדברי אנטרינען ווערן, אבער להראות חיבתך וועל איך נאכאיינמאל פרובירען, מיט שאלות.

1) האט דער אבן עזרא געזאגט אז דער וואס האט געשריבען דעם פירוש אויף ויהי ערב ויהי בוקר אז ער איז אן אפיקורס? אפשר איז דאס א טעות אין פשט, אבער ער פארלירט נישט זיין חזקות כשרות אויף די איבריגע חלק.

2) דער אבן עזרא שרייבט אויך אז יענער האט געשריבען להלכה ולמעשה 'לחלל את ליל השבת', איר זעהט די ווערטער אינעם רשב"ם שלפנינו?

3) ביסט קלאר אז נישט דער רשב"ם האט געשריבען דעם פירוש שלפנינו אויף די ערשטע סדרות פון בראשית? פון וואנעט נעמט איר די הוכחה?

4) און וועלכע ערליכע 'אוצר' האט איר שוין אמאל באזוכט? גיט זיי א פרעג צו זיי האבן דארט די מדרשים ופירושי הראשונים וועלכע די בערלינער דאקטוירים און פראפערסארן האבן געדרוקט פון כתבי ידות וואס זענען נאך קיינמאל נישט ערשינען מקודם.
אוועטאר
יעקעלע פוקס
שר חמש מאות
תגובות: 988
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 04, 2008 12:22 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יעקעלע פוקס »

כבוד הרב מילער שליט"א
פארגעס נישט וויפיל מאל רב פרידא האט געלערנט מיט זיין תלמיד, און זיין גרויסן שכר דערויף (אין דעם איז נישט דא קיין שום מחלוקת)
איך וועל ציטירן די רייד פונעם אבן עזרה, און באריכות קען מען זעהן אין דיין לינק וואס די האסט ציטירט, וואס דארט איז קלאר אז דער גאנצע סקאנדאל מיטן שבת איז געקומען ווייל ער האט באקומען פון זיין תלמיד א פי' וואס דארט שטייט לחלל את השבת דורכן משמעות הפשט, און דאס איז האר גענוי די פי' וואס עס איז געדריקט אינעם רשב"ם,
וזלה"ק פונעם אבן עזרא
ויען ויאמר אלי ציר השבת, הגד הוגד לה את אשר הביאו תלמידיך אתמול אל ביתך ספרים פירושי התורה, ושם כתוב לחלל את ליל השבת, ואתה תאזור מתניך בעבור כבוד השבת להלחם מלחמת התורה עם אויבי השבת, ולא תשא פני איש.
ואיקץ, ותתפעם רוחי עלי, ונפשי נבהלה מאד, ואקום, וחמתי בערה בי, ואלבש בגדי, וארחץ ידי, ואוציא חוצה הספרים לאור הלבנה, והנה שם כתוב פירוש:
"ויהי ערב ויהי בקר",
והוא אומר כי כאשר היה בקר יום שני אז עלה יום אחד שלם, כי הלילה הולך אחר היום.

שטייט אויך נישט ארויסגעשריבען מ'זאל מחלל שבת זיין ווייל אויב יא וואלט דאס די אבן עזרא גלייך מסדר געווען, ס'וואלט נישט אויסגעפעלט די שבת זאל אים קומען אין חלום, עס איז פשוט געווען משמע פון דעם פשט ווי ער שרייבט דאס ארויס קלאר

#2 דאס איז אויך קלאר אז אונז האב מער נישט געהאט קיין רשב"ם ביז וירא, חוץ פון דער דרוק פון דעם ראזין, און איך מיין אז די ביסט אויך קלאר אז דעם ויהי ערב פי' האט די רשב"ם נישט געשריבען, און די איבריגע בין איך נישט קלאר אבער ציזאמען מיט די פריערדערמאנטע איז א שטיקל הוכחה לדעתי
טעמו וראו כי טוב השם
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

"ושם כתוב לחלל את ליל השבת" איז ביי מיר נישט משתמע דורכן 'משמעות הפשט' כלשונך, עס איז מסתבר אז עס איז געווען מער ארויסגעשריבען למעשה אנצוהייבן דעם שבת פון אינדערפרי, באזירט אויפן פשט פון איינער פון 'יענע' תקופה אויפן פסוק פון ויהי ערב ויהי בוקר.

איך מיין אז אויב 'יענער' איז געווען בדורו אנגענומען אלס אן אפיקורס וואלט דער אבן עזרא (מיט א א' ביים סוף) נישט געברויכט ארויסקומען אזוי שארף, עס קען זייער מעגליך זיין אז דער מפרש איז געווען אן אנגענומענער פרשן וואס האט לויט דעם אבן עזרא געהאט א טעות אינעם פשט.

עס איז ידוע אז דער פי' הרשב"ם עה"ת איז זייער שטארק מיוסד אויף פשוט פשט, אפי' ווען עס איז מנוגד לדברי זקינו רשיה"ק ומדרשות חז"ל (אפי' שפעטער ווי פר' וירא), יעקעלע, קוק אביסל אריין מער אין דעם נושא, יו אר אפ פאר סורפרייזעס.
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

רב מיללער,
דאכט זיך מיר אז יעקעלע איז נישט מעתיק פונעם פי' "הרשב"ם" גופא.

און דעם פירוש וואס איך האב און מיין חומש שטייט מער ווערטער וויא וואס מעהאט דא מעתיק געווען, וואס לכאורה דאס ווייסט יא אויף חילול שבת
דער לשון דארט איז אזוי
ויהי ערב, שהעריב יום ראשון ושיקע האור, ויהיה בוקר, בוקרו של לילה, שעלה עמוד השחר, הרי הושלם יום א' מן הו' ימים שאמר הקב"ה בי' דברות, ואח"כ התחיל יום שני


און די עשרת הדברות שטייט ששת ימים תעבוד...וכו'...וביום השביעי

לכאורה, דער פירוש לערענט אז די ששת ימים יעדער טאג גייט ביז עלות השחר,
און שבת פאנגט זיך אויך אהן ביי עלות השחר
the SCY is the limit
אוועטאר
יעקעלע פוקס
שר חמש מאות
תגובות: 988
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 04, 2008 12:22 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יעקעלע פוקס »

כבוד הרב שמחה שליט"א
יא ביסט גערעכט, און אויך מער ווי איינמאל ברענג ער וועגען דעם אפיקורסישן פי', קיק דיך ארום דארט ער ברענג עס אויף עטליכע מקומות דארט,
הצד השוה איז, אז דער הייליגער רשב"ם האט חלילה וחס נישט געזאגט דעם פי', ווי אויך האבן מיר קיינמאל נישט געהאט קיין רשב"ם ביז פ' וירא, ווי אויך ווען דער המאור האט געדריקט דעם נייעם מקראות גדולות חומשים איז געווען א גרויסע שטורעם היתכן ער האט אריינגעלייגט דעם חלק, ער האט פארשפראכען דעמאלטס עס מסלק זיין,
און ווי די זאגסט האט ער מקיים פסק געווען
מיט יארן שפעטער בין איך מיט נאך יונגעלייט חבירים געווען אין א"י און אונז האב מער אים געטראפן און געפרעגט, און ער האט זיך מוראדיג פארענפערט און מתמרמר געווען אז דאס איז געשעהן,
און נאכאמאל איך זאג מיין מיינונג אז אויב די הייליגע אבן עזרא האט געפילט פאר וויכטיג מחלל שבת זיין און צירייסען בעיצומו של יום השבת דעם פי', וואלט ווען דאס נישט געדארפט זיין און אונזער אוצר, אבער עס איז נישט בידי צי טוהן מער, און איך מיין אז מצות מוחאה האב איך יוצא געווען, והשם יעזור
טעמו וראו כי טוב השם
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

ר' שמחה,
עס קען זיין א טעות, אדער עס איז מוכרח אפיקורסות? וואס איז אייער מיינונג אין דעם נושא
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

רב מיללער,
איבערדעם האב איך נאר געשריבען לכאורה.

כ'האב נישט געקענט פארשטיין, וואס האט יענעם פירוש געדרוקט צי דערמאנען די 'ששת ימים שאמר הקב"ה בעשרת הדברות'

יעקעלע,
די שרייבסט נאכאמאל
יעקעלע פוקס האט געשריבן:יא ביסט גערעכט, און אויך מער ווי איינמאל ברענג ער וועגען דעם אפיקורסישן פי', קיק דיך ארום דארט ער ברענג עס אויף עטליכע מקומות דארט,

ווייז אהן וויא נאך.
און סתם צי זאגען ספר שכתבו מין, איז לויט דעם איז יענער גאנצע סייט טריפה. דארט איז דא פלענטי וואס מיר אלע דא וואלטען נישט אריבער געלאזט די שוועל.
the SCY is the limit
אוועטאר
יעקעלע פוקס
שר חמש מאות
תגובות: 988
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 04, 2008 12:22 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יעקעלע פוקס »

כבוד ר' שמחה שי'
און פסק ד' ד"ה ויבדל אלווקים, פסוק ה' ד"ה ולחשך קרא לילה, ד"ה ויהי עירב ויהי בקר, פסוק ז' ד"ה ויאמר אלוקים יהי רקיע, (לכאורה ווייטער אויך איך האב נישט קיין צייט יעצט דורך גיין די גאנצע)

און וועגען די אנדערע סייטס - איך בין נישט געאנגען בודק זיין די ציצית פון די אלע סייטס, איך בין נישט געשטעלט פאר דעם, און אויך האב איך נישט די צייט פאר דעם, איך בין נאר אזוי דרך אגב'דיג אריינשפאצירט אינעם אוצר און געמערקט דער רשב"ם, האב איך פרובירט מאכען א שטורעם (אין א גלעזעל וואסער), אבער ווי די זעסט בין איך ארויס א האלב צע'מזיק'טער און צעקאלישט, (איך פרוביר נישט אזוי שנעל נאכאמאל, אפשר ווען איך וועל זיין אויס ינוקא און האבען מער הארס פאוער, וועל איך קאנטיניאען)
דרך אגב, פון צווישען די שורות פון אונזער ידיד הרב מילער שליט"א איז ניכר אז די גורל'דיגער באשלוס איבער דעם רשב"ם אין אונזער אוצר איז אין דיין היינט, נעם עס נישט פאר לייכט
טעמו וראו כי טוב השם
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

יעקעלע,
קודם, א ישרכוח פאר די מראה מקומות [בל"נ מעט זיי נאכקוקען]

בנוגע דיין טענה,
לאמיר דיר עפעס פרעגען.
א בבא מציעא גמרא מיטן רש"ש ליגט ביי דיר און שטוב?
the SCY is the limit
אוועטאר
יעקעלע פוקס
שר חמש מאות
תגובות: 988
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 04, 2008 12:22 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יעקעלע פוקס »

יא, אבער מיט די אלע טענות אויפן רש"ש איז ער נישט געווען קיין אפיקורס חלילה
טעמו וראו כי טוב השם
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

ערעב יעקעלע,
א בראשית חומש מיטען תרגום יונתן איז דא און דיין באזיטץ?
קוק דארט ביי דעם פסוק ויקה לו אמו אשה מארץ מצרים, וויא ער רעכענט אויס נעמען, וואס זענען ממש אוויא די נעמען פון מחמד'ס ווייבער
the SCY is the limit
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

די דעבאטע צו דער רשב"ם באלאנגט אינעם אוצר צו נישט ווערט יעצט געשלאסן, אלע טענות בעתיד איבער אזעלכע אנגעלעגנהייטן באלאנגט אויסשליסליך אים אוצר זעלבסט אדער צו די מנהלים ואחראים אין אישית.

דא זאל מען רעדן איבער די אוטענטישקייט פון פי' הרשב"ם עה"ת ביז און פון פר' וירא.

בשם גבאי האוצר, העובד מלאכת הקודש
י.ד. מיללער מ'סקרענטאן
אוועטאר
יעקעלע פוקס
שר חמש מאות
תגובות: 988
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 04, 2008 12:22 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יעקעלע פוקס »

(אקעי, איך ווארט נישט אויף קיין פעטש, איך וועל פאלגען ווי א וואיל קינד :oops: )
גיב א קיק אין לינק, PAGE 8 און די הערה #4, אינטערעסאנט ער זאגט קלארע דיבורים אז דאס האט נישט געשריבען די רשב"ם אליין, מהאט עס נאר מלקט געווען פון זיינע אנדערע ספרים, ווי אויך אויבן ביי ויי ערב ויהי בוקר זאגט ער נישט ארויס קלאר די פי' וואס ווערט געברענג, ער שרייבט נאר פינטלעך (מיט א פיי פפיי)
http://www.daat.ac.il/daat/vl/rashbam/rashbam03.pdf
טעמו וראו כי טוב השם
אוועטאר
scy4851
שר ששת אלפים
תגובות: 6805
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 29, 2008 11:57 am
לאקאציע: אפשר קען איינער מיר זאגען וויא!

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך scy4851 »

יעקעלע,
דער הערה איז זייער אינטערעסאנט,
ווייל לפי דבריו הייסט עס אז ביז דא איז יא דער רשב"ם?
איז דען מעגליך אזוי זאך?

אבער קוק דארט און הערה #3, דארט זאגט ער עפעס וועגען אן אנדערע ר' שמואל
איך כאף נישט פינטליך אויף וואס ער באצירט זיך.
the SCY is the limit
אוועטאר
קרעמער
שר עשרים אלף
תגובות: 28338
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 25, 2006 12:34 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קרעמער »

scy4851 האט געשריבן:ערעב יעקעלע,
א בראשית חומש מיטען תרגום יונתן איז דא און דיין באזיטץ?
קוק דארט ביי דעם פסוק ויקה לו אמו אשה מארץ מצרים, וויא ער רעכענט אויס נעמען, וואס זענען ממש אוויא די נעמען פון מחמד'ס ווייבער

און וואס איז שלעכט דערמיט?
שרייב תגובה

צוריק צו “ספרים ומחברים”