זבחי צדק האט געשריבן:וואסערע זכות האבן די טשעחויבע קינדער דערינען?
איך ווייס נישט אבער זיי האבן עס געדרוקט דא און מען האט עס אפגעקויפט פון זיי, אבער זעהט אויס עפעס א זכות איז עס ווייל אין די סוף נ' יארן ווען איינער האט עס געדרוקט אין א"י איז געווען א די"ת דערוועגן און מ'האט נישט געלאזט פארקויפן
אה אה, נו, זעסטו דאך אז מען קען נישט טוהן וואס מען וויל....., יש דין בישראל! [איי פארוואס הוצאת דברי חיים קלויזנבוירג האט יא געמעגט?, ווייס איך נישט, אולי ווייל ישיבת בני ציון איז נישט געגאנגען ווייטער, כ'ווייס נישט וצריך בירור] והוא הדין לתשובות דברי יואל
ס'וואלט געווען א דבר גדול מאוד צו שרייבן הערות און אויסארבייטן די תשובות.
אבער די הערות ע"ד האשכול הנ"ל ברויך ווערן איבערגעקוקט דורך נאך תלמידי חכמים.
און ס'האט א מעלה ווען ס'ווערט ארויסגעגעבן נישט דורך "סאטמאר", ווייל מ'קען דן זיין דערויף כדרכה של תורה, זה בונה וזה סובר ברענגן ראיות אדער סתירות פון ספרים וואס סאטמאר וויל נישט הערן און רעכענט זיך נישט דערמיט, און ס'גייט נישט אלעס מיט א איינזייטיגע בליק.
פארשטייט זיך אז מ'דארף נישט סתם ברענגן תשובות או פוסקים החולקים, [כדוגמת שו"ת דברי חיים שמציינים כמה מתירים על השייטלעך בהתשובה שהד"ח אוסור], אבער לברר מקחו של צדיק ברויך מען יא ברענגן אפילו ווען זיי האבן שטארקע קשיות.
אולי אזוי וועט עס באקומען א גרעסערע חשיבות אין די אלגעמיינע גאס.
****
אויף די תשובות בעניני שמיטה האט ר' יחזקאל טייטלבוים שליט"א ארויסגעגעבן א שיינע קונטרס, מבאר געווען מיט א ביאור משולב, און הערות וציונים. פון דארט קען מען זען ווי בקיצור דברי רבינו זענען און ווי שטארק מ'דארף זיי מבאר זיין.
אוהב שלום האט געשריבן:מיינסט הערות אליינס אדער מיט'ן תשובות
לדעתי - אפי' מיט די תשובות - עס איז א נייער פראדוקט און האט נישט מיט די אנדערע דרוק.
זאל הרב אוהבך קודם מברר זיין בדין תורה, ווייל ער קען נאך גאר דערלייגן
הרב סיני האלברשטאם האט אזוי געטהון מיט תשובות דברי חיים וואס בלאנגט פאר הנהלת ישיבת בני ציון, און קיינער שטערט עם נישט
פארוואס ביזטו אזוי זיכער אז תשובות דברי חיים באלאנגט פאר הנהלת ישיבת בני ציון?????, ווייל דער ערשטער באבוב רב האט עס געדרוקט פאר הונדערט יאר צוריק בשותפות מיט ר' משה'לע בארדיובער????, ביי וועמען איז געבליבן די זכות אויף הונדערט יאר שפעטער?, גיי ווייס? [און מען האט זיך טאקע דעמאלטס אויכעט געריסן..., ישיבת בני ציון האט ארויס געגעבן דעם ערשטן באנד שו"ת דברי חיים (מיט הגהות פונם בעל נועם שלמה זצ"ל), ערגעץ אין די אנהויב מ"ם יארן, און געלאזט זינט דאן הענגען צענדליגער יארן, און נישט געהאלטן ביים גיין ווייטער דרוקן דעם צווייטן באנד, ס'איז נישט געווען צו באקומען יארן לאנג קיין שו"ת דברי חיים, און ווען עס איז ארויס געקומען מהדורת וואלף, זענען זיי אויפגעשטאנען!!, אוי געוואלד השגת גבול!! און געכאפט פון זייער מאגאזין די אור אלטע בענדער פונם שו"ת דברי חיים (דער אלטער דרוק, וואס האט פארשטייצעך כולל געווען ביידע חלקים) און עס אויסגעשפרייט אין די ספרים סטאר'ס, און אריינגעלייגט א סטיקער 'מי שקונה כרך זה יזכה 'בחנם' בכרך שני שו"ת ד"ח החדש'...........], אבער שוין געווען צי שפעט... עס איז ממש דעמאלטס ארויס געקומען נאך צוויי נייע מהדורות שו"ת ד"ח, [קלויזנבוירג ישיבת דברי חיים, און מהדורות וואלף] לעומת זה תשובות דברי יואל, איז כולי עלמא מודי אז ס'איז לגמרי ר' יאסל'ס יצירה מתחילה ועד סוף, ער האט מלקט געווען די כתבים, מעתיק געווען, אינוועסטירט געלט דערין, געמאכט א יש מאין, און ס'איז קוים עטליכע דרייסיג יאר זינט ער האט עס געדרוקט, און עס איז כסדר בנמצא, קיינמאל נישט אזל מן השוק,
בד"וו מהדורת וואלף איז י"ל דורך ישיבת באבוב בני ציון
זבחי צדק האט געשריבן:וואסערע זכות האבן די טשעחויבע קינדער דערינען?
איך ווייס נישט אבער זיי האבן עס געדרוקט דא און מען האט עס אפגעקויפט פון זיי, אבער זעהט אויס עפעס א זכות איז עס ווייל אין די סוף נ' יארן ווען איינער האט עס געדרוקט אין א"י איז געווען א די"ת דערוועגן און מ'האט נישט געלאזט פארקויפן
אה אה, נו, זעסטו דאך אז מען קען נישט טוהן וואס מען וויל....., יש דין בישראל! [איי פארוואס הוצאת דברי חיים קלויזנבוירג האט יא געמעגט?, ווייס איך נישט, אולי ווייל ישיבת בני ציון איז נישט געגאנגען ווייטער, כ'ווייס נישט וצריך בירור] והוא הדין לתשובות דברי יואל
די מעשה מיט די זכויות אויף דברי יואל איז אויך נישט אזוי פשוט, אין די נ' יארן איז אויך געווען א ד"ת טאקע אין א"י וועגן דעם און דאכט זיך מ'האט עס נישט אפגעהאלטן פון פארקויפן נישט קיין שום חילוק צווישן דברי חיים און דברי יואל, 35 יאר צו 100 יאר, דאס האט זיכער הלכות ווי לאנג די זכויות היוצרים באשטייט און דאס דארף מען מברר זיין, און די אמאליגע ספרים שרייבן אלע ביז 10 יאר זאל נישט קומען א צווייטער און דרוקן
אידעלע זיי פרייליך, שטארק דיך שטארק דיך אצינד, ווייל דו ביסט דאך א בן מלך, דעם באשעפער'ס קינד.
זבחי צדק האט געשריבן:וואסערע זכות האבן די טשעחויבע קינדער דערינען?
איך ווייס נישט אבער זיי האבן עס געדרוקט דא און מען האט עס אפגעקויפט פון זיי, אבער זעהט אויס עפעס א זכות איז עס ווייל אין די סוף נ' יארן ווען איינער האט עס געדרוקט אין א"י איז געווען א די"ת דערוועגן און מ'האט נישט געלאזט פארקויפן
אה אה, נו, זעסטו דאך אז מען קען נישט טוהן וואס מען וויל....., יש דין בישראל! [איי פארוואס הוצאת דברי חיים קלויזנבוירג האט יא געמעגט?, ווייס איך נישט, אולי ווייל ישיבת בני ציון איז נישט געגאנגען ווייטער, כ'ווייס נישט וצריך בירור] והוא הדין לתשובות דברי יואל
די מעשה מיט די זכויות אויף דברי יואל איז אויך נישט אזוי פשוט, אין די נ' יארן איז אויך געווען א ד"ת טאקע אין א"י וועגן דעם און דאכט זיך מ'האט עס נישט אפגעהאלטן פון פארקויפן נישט קיין שום חילוק צווישן דברי חיים און דברי יואל, 35 יאר צו 100 יאר, דאס האט זיכער הלכות ווי לאנג די זכויות היוצרים באשטייט און דאס דארף מען מברר זיין, און די אמאליגע ספרים שרייבן אלע ביז 10 יאר זאל נישט קומען א צווייטער און דרוקן
ביזט זיכער אז ס'יז געווען א 'דין תורה'??, כמדומה אז בכלל נישט!, ס'האט געהאט גאנץ אנדערע סיבות, ואכמ"ל.
זבחי צדק האט געשריבן:וואסערע זכות האבן די טשעחויבע קינדער דערינען?
איך ווייס נישט אבער זיי האבן עס געדרוקט דא און מען האט עס אפגעקויפט פון זיי, אבער זעהט אויס עפעס א זכות איז עס ווייל אין די סוף נ' יארן ווען איינער האט עס געדרוקט אין א"י איז געווען א די"ת דערוועגן און מ'האט נישט געלאזט פארקויפן
אה אה, נו, זעסטו דאך אז מען קען נישט טוהן וואס מען וויל....., יש דין בישראל! [איי פארוואס הוצאת דברי חיים קלויזנבוירג האט יא געמעגט?, ווייס איך נישט, אולי ווייל ישיבת בני ציון איז נישט געגאנגען ווייטער, כ'ווייס נישט וצריך בירור] והוא הדין לתשובות דברי יואל
די מעשה מיט די זכויות אויף דברי יואל איז אויך נישט אזוי פשוט, אין די נ' יארן איז אויך געווען א ד"ת טאקע אין א"י וועגן דעם און דאכט זיך מ'האט עס נישט אפגעהאלטן פון פארקויפן נישט קיין שום חילוק צווישן דברי חיים און דברי יואל, 35 יאר צו 100 יאר, דאס האט זיכער הלכות ווי לאנג די זכויות היוצרים באשטייט און דאס דארף מען מברר זיין, און די אמאליגע ספרים שרייבן אלע ביז 10 יאר זאל נישט קומען א צווייטער און דרוקן
ביזט זיכער אז ס'יז געווען א 'דין תורה'??, כמדומה אז בכלל נישט!, ס'האט געהאט גאנץ אנדערע סיבות, ואכמ"ל.
קאן זיין, לאז מיר נישט ברענגן א ראי' פון דעמאלטס, מ'דארף פלעין מעיין זיין אין זכויות היוצרים, ר' יהי', קאנסט זיכער די סוגיא בעסער ווי מיר, איז דא אזא זאך ווי זכויות היוצרים נאך אזויפיל יארן, בפרט ווען מ'דרוקט נישט סתם איבער דעם ספר, נאר מ'מאכט עס איבער מיט הגהות והוספות וביאורים וכו', איך רעד יעצט פון ספר דברי תורה (פרעג מיר נישט וועלכע....)
אידעלע זיי פרייליך, שטארק דיך שטארק דיך אצינד, ווייל דו ביסט דאך א בן מלך, דעם באשעפער'ס קינד.
אויפן ערגסטן פאל קען ער ארויסגעבן די הערות מיט לאנגע דברי המתחיל'ס, אן דריקן די גאנצע תשובות. פונקט אזוי גוט. פונקט אזוי ווערטפול. קיין שאלה פון זכויות יוצרים.