ר' יואל צבי ראטה הבית היוצר זצ"ל מחוסט - י"א כסליו תרנ"ב

[dovidal]

משה שמעון ראטה

[נאות דשא]

האט ר' משה שמעון ראטה אבד"ק דיורע געהאט א איידעם ר׳ נתן נטע?
אויב יא, ווער איז ער געווען?

[לא לנו]

עס ליגט מיר אין קאפ אז דאס לעצטע רבנות פאר ער איז געקומען קיין חוסט איז געווען אין שטאט בערעטיו-אויפאלא, אין חוסט האט דעמאלטס משמש געווען ברבנות דער בית שערים הג"ר עמרם בלום ז"ל. על אף וואס חוסט איז געווען א גרויסע שטאט און מסתם מער כבוד וואס דאס רבנות אין ב. אויפאלא האט אבער דער בית שערים זייער געוואלט אריבערגיין צו א קלענערע שטאט מיט מער צייט פאר זיך עוסק צו זיין עה"ת ועל העבודה, האט ער געבעטן דעם בית היוצר זיך אויפצוטוישען וכך הוה, דער בית היוצר איז אריבער קיין חוסט און דער בית שערים קיין ב. אויפאלא ושם מנ"כ.

ווייסט איינער ווי דער מקור פון די מעשה איז?

-

דער פאיער רב ז"ל ר' משה דוב וויינבערגער איז געווען אן איידעם ביי זיין זון ר' משה שמעון ראטה אב"ד דיורע

אין "די צייטונג" פארלאפענע וואך איז פארהאן א באשרייבונג איבער די שטאט "דיור", האט דאס שייכות מיט די שטאט "דיורע" וואו ר' משה שמעון ראטה זצ"ל (חותן המלך הרה"ק ר' ישעי'לע קערעסטיר זצ"ל בזיוו"ש) האט משמש געווען ברבנות?

[הילולא דצדיקיא]

הרה"ק רבי יואל צבי ראטה זיע"א אבדק"ק חוסט בעל בית היוצר
בן הרה"צ ר' שמעון ראטה זצ"ל
י"א כסלן תרנ"ג

רבינו הרה"ק רבי יואל צבי ב"ר שמעון זיע"א אבד"ק חוסט ומח"ס בית היוצר, נולד בערך בשנת תקפ, בעיירה קאמאנדא, לאביו הרה"ק רבי שמעון ראטה זיע"א ולאמו מרת ציפערל ע"ה מצאצאי הגה"ק רבי חיים הכהן ראפאפורט זיע"א אבד"ק לבוב, ובעל שו"ת רבינו חיים כהן זיע"א.

במהרה נתגלה רב כוחו של רבינו בגאונות בתורה הק', כאשר שם לילות כימים בעסק התורה, ומאוד היה ממעט בדיבור ולא נשמע קולו בבואו אל הקודש, אלא רק בדיבורי תורה היה עסק דיבורו.

רבינו למד תורה מרבו הגה"ק מהר"ם אש מאונגוואר זעי"א, למשך שבע שנים רצופות, עד שהגיע לפרקו, וגם זכה באותו עת לקבל הורמנא דמלכה להיות מורה הוראה בישראל.
בהגיעו לפרקו נשא את זו' הרבנית הענטשע ע"ה בת הגה"ק רבי יעקב גאטליב זיע"א.

רבינו גם הסתופף בצל הרה"ק הדברי חיים מצאנז זיע"א אשר קרבו עד למאוד, וקראו בחיבה ר' מאיר'לס תלמיד, חיבה יתירה נודעת לו, שאכל עמו הרה"ק מצאנז זיע"א בקערה אחת.

כמו"כ היה בצל הרה"ק מרן מהרי"ד מבעלזא זיע"א.
הרה"ח רבי מאיר פעקעטע זצ"ל, סיפר מה ששמע מדודו הרה"צ רבי יואל צבי ראטה אבד"ק סאלקא זיע"א, שרבינו סיפר שכאשר היה פעם בראצפערט אצל מרן מהרי"ד זיע"א, ראה הרה"ק מבעלזא איש אחד עומד ואוחז פרי וסכין בידו וכך בירך ואכל ביד שמאל, אמר לו הרה"ק, אם יכולים לשבת טוב לשבת, וכשמברכים מניחים את הסכין מן היד, כי רק שוחט ומוהל מחזיקים את סכין בשעת ברכה, וכן יש לאכול ביד ימין, רק כאשר נותנים פרי לגוי, אז נותנים ביד שמאל.

רבינו היה מקודם אב"ד בעיר פאלדעש, וכאשר נתפנה מקום האב"ד בעיר אויפאלא נסעו ראשי קהלת אויפעלא להרה"ק מצאנז זיע"א לשמוע חוות דעתו הק' את מי לקחת לאב"ד, והורה להם הרה"ק שיקחו את רבינו לאב"ד.

אח"כ עבר רבינו לכהן בעיר ברעזנא, ומשם עבר לעיר חוסט אשר שם כיהן עד יום פטירתו, ויצא שמעו בכל המדינה.

מתלמידי רבינו נמנים הרה"ק הבאר מנחם אבד"ק קאלוב זיע"א, וגיסו הרה"ק רבי אלימלך זיע"א הסב"ק מטאהש זיע"א.

כמו"כ כאשר נתמנה הבאר מנחם לאב"ד טאהש, (שקיבל כנדן על חתונתו) שלח לו רבינו זיע"א כעשרה תלמידים מישיבתו שילמדו אצלו, כדי שיהיה לו עם מה לפתוח שערי ישיבתו.

ביום י"א כסלו תרנ"ג נסתלק רבינו, ונקבר בעיר חוסט, וזה נכרת על מציבתו: פ"נ אדוננו מורנו ורבנו הרב הגאון הצדיק המפורסם מאוד נעלה לו דומיה תהלה מרן מוה"ר יואל צבי בן מוה"ר שמעון ז"ל שהיה אב"ד בכמה ק"ק וסוף ימיו אב"ד ור"ם בקהילתינו יע"א יצאה נשמתו בקדושה וטהרה וגו'.

השאיר אחריו בנו הגה"צ רבי משה שמעון זיע"א אב"ד דיורא (חתן הגה"ח רבי מאיר יודא פרענקל מלעוועלעק ז"ל).
בנו הגה"צ רבי מאיר זיע"א
ובנו הגה"צ רבי אברהם נתן יוסף זיע"א

[בן בוזי]

קול מחזיקי הדת, יום חמישי, דצמבר 08, 1892; עמוד 5

[גבר ישראל]

די קרלסבורגר רב רבי יחזקאל ראטה איז א קרוב צו דעם ראטה?
איז רבי יקותיאל צבי ראטה פון וויען א קרוב? רבי יקותיאל צבי איז געוועהן ביים בעלזער רב בשעת פטירתו.

[הילולא דצדיקיא]

איז דער בית היוצר געווען א אייניקל פון רבי שמשון איסטריפולער?

כך שמעתי שמועה.

[שואל ומשיב]

עס ליגט מיר אין קאפ אז דאס לעצטע רבנות פאר ער איז געקומען קיין חוסט איז געווען אין שטאט בערעטיו-אויפאלא, אין חוסט האט דעמאלטס משמש געווען ברבנות דער בית שערים הג"ר עמרם בלום ז"ל. על אף וואס חוסט איז געווען א גרויסע שטאט און מסתם מער כבוד וואס דאס רבנות אין ב. אויפאלא האט אבער דער בית שערים זייער געוואלט אריבערגיין צו א קלענערע שטאט מיט מער צייט פאר זיך עוסק צו זיין עה"ת ועל העבודה, האט ער געבעטן דעם בית היוצר זיך אויפצוטוישען וכך הוה, דער בית היוצר איז אריבער קיין חוסט און דער בית שערים קיין ב. אויפאלא ושם מנ"כ.

ווייסט איינער ווי דער מקור פון די מעשה איז?

-

דער פאיער רב ז"ל ר' משה דוב וויינבערגער איז געווען אן איידעם ביי זיין זון ר' משה שמעון ראטה אב"ד דיורע

אין "די צייטונג" פארלאפענע וואך איז פארהאן א באשרייבונג איבער די שטאט "דיור", האט דאס שייכות מיט די שטאט "דיורע" וואו ר' משה שמעון ראטה זצ"ל (חותן המלך הרה"ק ר' ישעי'לע קערעסטיר זצ"ל בזיוו"ש) האט משמש געווען ברבנות?

ניין. דיור איז ראאב.
http://www.ivelt.com/forum/viewt ... 13df054387

[כבוד]

האט ר' משה שמעון ראטה אבד"ק דיורע געהאט א איידעם ר׳ נתן נטע?
אויב יא, ווער איז ער געווען?

ר' נתן נטע אקסלרד ז"ל.
ממונקאטש

[מומחה יוחס]

הרה"ק רבי יואל צבי ראטה זיע"א אבדק"ק חוסט בעל בית היוצר
בן הרה"צ ר' שמעון ראטה זצ"ל
י"א כסלן תרנ"ג

כמו"כ היה בצל הרה"ק מרן מהרי"ד מבעלזא זיע"א.
הרה"ח רבי מאיר פעקעטע זצ"ל, סיפר מה ששמע מדודו הרה"צ רבי יואל צבי ראטה אבד"ק סאלקא זיע"א, שרבינו סיפר שכאשר היה פעם בראצפערט אצל מרן מהרי"ד זיע"א, ראה הרה"ק מבעלזא איש אחד עומד ואוחז פרי וסכין בידו וכך בירך ואכל ביד שמאל, אמר לו הרה"ק, אם יכולים לשבת טוב לשבת, וכשמברכים מניחים את הסכין מן היד, כי רק שוחט ומוהל מחזיקים את סכין בשעת ברכה, וכן יש לאכול ביד ימין, רק כאשר נותנים פרי לגוי, אז נותנים ביד שמאל.

ער איז געפארן צום ערשטן בעלזער רבי'ן דער שר שלום, דאס איז באקאנט אין גאנץ מעגליך אבער נישט וואס איך ווייס צום מיטלער בעלזער רבי'ן רבי יהושעלע, אבער צום פריעדיגן בעלזער רבי רבי ישכר בער'ן, איז ער נישט געפארן אין אוודאי נישט קיין ראצפערט, ווייל די בית יוצר איז דאך נפטר געווארן בשנת תרנ"ג, א יאר בעפאר די מיטעלער בעלזער רבי'ן רבי יהושע'לע...

נאר די מעשה איז געוועהן ווען די סאלקע רב רבי יואל צבי איז אליינס געוועהן אין ראצפערט אין ער האט עס געזעהן... איך קען די מעשה אויף די נאמען פין די סאלקע רב אליינ'ס וואס ער איז געוועהן אין ראצפערט..

[שפיגליצקי]

עס ליגט מיר אין קאפ אז דאס לעצטע רבנות פאר ער איז געקומען קיין חוסט איז געווען אין שטאט בערעטיו-אויפאלא, אין חוסט האט דעמאלטס משמש געווען ברבנות דער בית שערים הג"ר עמרם בלום ז"ל. על אף וואס חוסט איז געווען א גרויסע שטאט און מסתם מער כבוד וואס דאס רבנות אין ב. אויפאלא האט אבער דער בית שערים זייער געוואלט אריבערגיין צו א קלענערע שטאט מיט מער צייט פאר זיך עוסק צו זיין עה"ת ועל העבודה, האט ער געבעטן דעם בית היוצר זיך אויפצוטוישען וכך הוה, דער בית היוצר איז אריבער קיין חוסט און דער בית שערים קיין ב. אויפאלא ושם מנ"כ.

ווייסט איינער ווי דער מקור פון די מעשה איז?

-

דער פאיער רב ז"ל ר' משה דוב וויינבערגער איז געווען אן איידעם ביי זיין זון ר' משה שמעון ראטה אב"ד דיורע

איך האב געהערט די מעשה פון מהר"א עטוואס אנדערש, דאס אז חוסט איז געווען א חסיד'ישע שטאט און אויפאלא מער אן אשכנזי'שער, דער בית היוצר איז געווען א חסיד און דער בית שערים נישט, אלזא האבן ביידע רבנים געהאט אויסצושטיין רדיפות פון זייערע שטעט ווייל דער מענטאליטעט האט נישט געקלאפט, פארדעם האבן זיי זיך געטוישט.

דא זע איך אז עולמו של אבא האט דאס פאבריצירט, ווייס איך נישט, כ'האב נישט געזען דעם עולמו של אבא.

[יונה ישראל]

איז דער בית היוצר געווען א אייניקל פון רבי שמשון איסטריפולער?

כך שמעתי שמועה.

איך האב געפרעגט די אייניקלעך זיי ווייסן נישט פון אזא זאך, אדרבה פון ווי נעמסט עס?

[הילולא דצדיקיא]

איז דער בית היוצר געווען א אייניקל פון רבי שמשון איסטריפולער?

כך שמעתי שמועה.

איך האב געפרעגט די אייניקלעך זיי ווייסן נישט פון אזא זאך, אדרבה פון ווי נעמסט עס?

איך נעם דאס פון אנדערע אייניקלעך וואס האבן מיר געזאגט אז זיי מיינען אז זיי זענען יא אייניקלעך

אבער וויפיל איך האב דאס געפריווט נאכגיין, קוקט מיר נישט אויס דערווייל אז ס'זאל זיין אזוי.

[פרעגער]

דער פאיער רב ז"ל ר' משה דוב וויינבערגער איז געווען אן איידעם ביי זיין זון ר' משה שמעון ראטה אב"ד דיורע

דער פאיער רב איז געווען אן איידעם ביי זיין אור אייניקל ר' משה שמעון ראטה אב"ד דיורע (בן הרב שמואל יעקב שו"ב בקליינווארדיין בהרה"צ ר' משה שמעון מדיורע בהרה"צ הבית היוצר)

[מצה בעקערי]

איז דער בית היוצר געווען א אייניקל פון רבי שמשון איסטריפולער?

כך שמעתי שמועה.

איך האב געפרעגט די אייניקלעך זיי ווייסן נישט פון אזא זאך, אדרבה פון ווי נעמסט עס?

איך נעם דאס פון אנדערע אייניקלעך וואס האבן מיר געזאגט אז זיי מיינען אז זיי זענען יא אייניקלעך

אבער וויפיל איך האב דאס געפריווט נאכגיין, קוקט מיר נישט אויס דערווייל אז ס'זאל זיין אזוי.

די בית היוצר איז א אייניקל אדורך זיין שווער

[מצה בעקערי]

איז דער בית היוצר געווען א אייניקל פון רבי שמשון איסטריפולער?

כך שמעתי שמועה.

איך האב געפרעגט די אייניקלעך זיי ווייסן נישט פון אזא זאך, אדרבה פון ווי נעמסט עס?

איך נעם דאס פון אנדערע אייניקלעך וואס האבן מיר געזאגט אז זיי מיינען אז זיי זענען יא אייניקלעך

אבער וויפיל איך האב דאס געפריווט נאכגיין, קוקט מיר נישט אויס דערווייל אז ס'זאל זיין אזוי.

די בית היוצר איז א אייניקל אדורך זיין שווער

אין הנהגת הצדיקים חלק ב' פון נכדו הרב חיים שלמה ראטטענבערג ירושלים שטייט קלארער אבל אינו תחת ידי כעת

[יונה ישראל]

איז דער בית היוצר געווען א אייניקל פון רבי שמשון איסטריפולער?

כך שמעתי שמועה.

איך האב געפרעגט די אייניקלעך זיי ווייסן נישט פון אזא זאך, אדרבה פון ווי נעמסט עס?

איך נעם דאס פון אנדערע אייניקלעך וואס האבן מיר געזאגט אז זיי מיינען אז זיי זענען יא אייניקלעך

אבער וויפיל איך האב דאס געפריווט נאכגיין, קוקט מיר נישט אויס דערווייל אז ס'זאל זיין אזוי.

די בית היוצר איז א אייניקל אדורך זיין שווער

אין הנהגת הצדיקים חלק ב' פון נכדו הרב חיים שלמה ראטטענבערג ירושלים שטייט קלארער אבל אינו תחת ידי כעת

איך האב א חשש אז איר מישט אויס מיט רבי יואל צבי ראטה זצ"ל בעל חלב חגי, וואס איז געווען א אייניקל פון רבי יואל צבי ראטה זצ"ל בעל בית היוצר...

[מצה בעקערי]

איך האב געפרעגט די אייניקלעך זיי ווייסן נישט פון אזא זאך, אדרבה פון ווי נעמסט עס?

איך נעם דאס פון אנדערע אייניקלעך וואס האבן מיר געזאגט אז זיי מיינען אז זיי זענען יא אייניקלעך

אבער וויפיל איך האב דאס געפריווט נאכגיין, קוקט מיר נישט אויס דערווייל אז ס'זאל זיין אזוי.

די בית היוצר איז א אייניקל אדורך זיין שווער

אין הנהגת הצדיקים חלק ב' פון נכדו הרב חיים שלמה ראטטענבערג ירושלים שטייט קלארער אבל אינו תחת ידי כעת

איך האב א חשש אז איר מישט אויס מיט רבי יואל צבי ראטה זצ"ל בעל חלב חגי, וואס איז געווען א אייניקל פון רבי יואל צבי ראטה זצ"ל בעל בית היוצר...

ניין דער בית היוצר'ס שווער גאטליעב מ'בויאם איז א אייניקל פון ר' שמשון אוסטרופאליר

[הילולא דצדיקיא]

אויב קענט איר מיר ביטע שרייבן דעם יחוס?

[סופרים שטיבל]

יא! איך האב שוין געהערט דערפון....
אבער עס שטימט עפעס נישט...איינס ווייל די בית היוצר איז נאך אופאלוי געוארן רב אין ברעזנא,און צווייטענס ווייל די בית שערים איז אוועק פון חוסט
אין יאר תרמ"ב און די בית היוצר איז געווארן רב בשנת תרמ"ד

אדמו"ר המהר"א מסאטמאר דערציילט א שיינע מעשה בענין זה, אבער איינער ווייסט מער פונטקליך זאל ער אראפ שרייבן לזיכוי הרבים

[אמונת אומן]

עיין בארוכות בספר "ליקוטי בית היוצר" כל הפרטים, מי שיש לו איזה עובדא או סיפור או איזה מכתב וכדומה לרגל יומא דהילולא אפשר להביא כאן. תזכו למצות וזכות זיכוי הרבים תלוי בו

[אמונת אומן]

יום הפטירה של הגה"ק הבית היוצר זי"ע הוא י"א כסליו "תרנ"ג"

[אמונת אומן]

הבית היוצר זי"ע איז געווען א אייניקעל פון הגה"ק רבי חיים הכהן ראפפורט זצוק"ל אבדק"ק לבוב דורך זיין מאמע ע"ה וואס זי איז פון געווען פון די ראפפורט משפחה

[מומחה יוחס]

לחיים צו די הילולא קדישא פין די בית היוצר זצוק"ל
זאל זיין זכות באשטיין פאר אונז אלע מיט אלעס גוטס

[מצה בעקערי]

לחיים לחיים זאל זיך די הייליגע זיידע מיהען פאר אונז אין ברענגען משיח צדקינו