רבי פנחס (פיניע'לע) טווערסקי מאוסטילא זצ"ל הי"ד - י"ז אייר

[מומחה יוחס]

אזוי ווי בקרוב י"ז אייר איז די יא"צ פין הה"ק המפו' ר' פיניעלע מאוסטילא זי"ע הי"ד אין איך האב געזוכט אויב עס איז דא א אשכול פין איהם אין איך האב דערווייל נישט געטראפן [אדרבה אויב יא זאל מען מיר צו ווייזען אין וועל זיין דאנקבאר] וועל איך דא עפענען לזכרו א אשכול.
ער איז געוועהן א זוהן פין הה"ק ר' מאטעלע מראכמיסטריבקא זי"ע וחתן הה"ק ר' ישכר דוב מבעלזא זי"ע אין די שווער פין הה"ק ר' יעקב יוסף מסקווירא זי"ע .
ער איז נאר געוועהן א קורצע צייט רב אין אוסטילא אין שפעטיגע יארן האט ער באזעצט אין פשעמישל אין פין דארט אנגערפורט דיין עדה הקדושה אין אזוי ווי אלע פין טשערנאבעלע גזע איז ער גאר אסאך ארום געפארן אין די שטעטעלעך.
ער איז געווערהן בארימט פאר א איש קדוש אין א בעל צורה נורא אסאך יודן האבן איהם געקענט ממילא איז אוודאי גלייך אז מען זאל דא אראפ ברענגען זייערע זכרונות דא אויף די פלאץ אנדערע זאלן הנאה האבן אין האף אויך מיטן צייט צו לייגען וואס איך האב געהערט פין יודן.
אגב עס איז שוין געדרוקט א ספר מעט הכמות ורב האיכות בשם שארית לפנחס וואס די מכון משכנות ליעקב פין סקווירא האבן ארויס געגעבן פין די תורות וואס איז נאך געבליבן אין גאר א קליינע תולדות וואלט געועהן אוודאי כדאי דא מעהר צו בארבעטען די תולדות

[בן בוזי]

איינע פון די בילדער פון ר' פיניעלע. (צו באמערקן אז דער יאהרצייט י"ז אייר איז נאר אזוי נקבע געווארן וויבאלד מ'האט איהם אין דעם טאג אוועק געפירט און דאס איז דער זעלבער טאג וואס עס געפאלט אויס זיין פאטער'ס יאהרצייט)

ר' פיניעלע איז נעקה"ש בשם ומלכות אין סאמבאר.

[פרעגער]

איינע פון די בילדער פון ר' פיניעלע. (צו באמערקן אז דער יאהרצייט י"ז אייר איז נאר אזוי נקבע געווארן וויבאלד מ'האט איהם אין דעם טאג אוועק געפירט און דאס איז דער זעלבער טאג וואס עס געפאלט אויס זיין פאטער'ס יאהרצייט)

ר' פיניעלע איז נעקה"ש בשם ומלכות אין סאמבאר.

היו אנשים שהעידו שעדיין ראו אותו בל"ג בעומר-י"ח אייר.

[פרעגער]

וויבאלד מ'האט איהם אין דעם טאג אוועק געפירט
ר' פיניעלע איז נעקה"ש בשם ומלכות אין סאמבאר.

הובילו אותם לתוך היער מאחורי העיר סאמבור.
כשהכינו אותם להריגה (פשיטת בגדים) הי' ר' פיניעלע דן להלכה (זה הי' דאגתו בעת ההוא) מתי לברך על קידוש השם, היות שעכשיו עדיין ראוי לברך אבל ישהה זמן מה עד ההריגה רח"ל, אבל אח"כ לא יהי' להם היכולת לברך.

[מיללער]

כבוד הרב המומחה לעניני יוחס,
איר האט פארפעלט וויכטיגע ביאקראפישע שטרוכען ווי דאס אז ער איז געווען אן איידעם ביים בעלזער רב ר' ישכר דוב זצ"ל, אדער זיין זוהן ר' יוחנן ממוזשאי הי"ד חתן מרן העצ"ח מסיגוט.

אפשר קען אינער אויסרעכענען אלע קינדער פון אים?

[פרעגער]

כבוד הרב המומחה לעניני יוחס,
איר האט פארפעלט וויכטיגע ביאקראפישע שטרוכען ווי דאס אז ער איז געווען אן איידעם ביים בעלזער רב ר' ישכר דוב זצ"ל.

ער האט דאך דאס יא געשריבן

[משיח]

ב"ה

אלו הם צאצאיו הקדושים,

בניו
א. הר"ר ישעי' משולם זוסיא זצ"ל הי"ד, חתן גיסו הרה"ק מהר"א מבעלזא זצוק"ל.
ב. הר"ר יוחנן זצ"ל הי"ד, חתן הרה"ק העצי חיים מסיגוט זצוק"ל.
ג. הר"ר דוד'ל זצ"ל הי"ד, חתן הרה"ג ר' נפתלי ט"ב זצוק"ל אבד"ק נירבאטור.
ד. הר"ר זאב וואלף זצ"ל הי"ד, חתן הרה"ק ר' יושע מדאלינא זצוק"ל לבית בארדיוב-גארליץ-צאנז.
ה. הר"ר אלכסנדר מאיר זצ"ל הי"ד, חתן הרה"ק ר' שלום מליביטשויב זצוק"ל לבית קאריב-בעלזא.
ו. הר"ר איציקל זצ"ל הי"ד.

בנותיו
א. הרבה"צ טראני ע"ה, מחברתו הטהורה של כ"ק האדמו"ר מסקווירא זצוק"ל.
הילדה בתי' רוחמה ע"ה הי"ד.

כל משפחתו נהרגה עקד"ה. זולת בתו הרבנית מסקווירא ע"ה שהיתה ברומני'.

[יוסלמאן]

כמה מחסידי בעלז נעשו חסידי של הרה"ק מאוסטילא, לדוגמא החסיד ר' יונה פריעדמאן ע"ה, סבו של המפורסמים כהיום בבעלז, הר"ר פנחס, ראש הכוללים והר"ר אהרן נעשה לו לחסיד נלהב. הרה"ק זי"ע הרבה לשהות בבית החסיד ר' יונה ע"ה, ובנו יבלחט"א ר' ישעי' מירושלים עיה"ק מרבה לספר על גדלותו של מרן הקדוש מאוסטילא זי"ע.

[בןהרחמן]

פון דאס ביסל כתבים וואס איז געבליבן לפליטה און געדרוקט בספר שארית לפנחס קען מען זעהן זיין גדלות, ווי אויך עטליכע אינטערעסאנטע בריוון, עפעס ליגט מיר אין קאפ פון יארן צוריק ווען עס איז ארויסגעקומען דער ספר, א משלוח מנות בריוו פאר זיין פאטער פיל מיט רמזים זייער אינטערעסאנט.

[פרעגער]

מרן בעל הברך משה זצ"ל, הרבה לספר עליו, הוא זכר אותו מאז חתונת בן רבנו עם אחותו בת הרה"צ העצי חיים זצ"ל.

[נודע למשגב]

די רבי בעל ברך משה ברענגט כמה פעמים בספרו ענינים משמו וואס ער האט געהערט מגיסו ר' יוחנן חתן העצי חיים.
דאכצעך אז די רבי האט אמאל געזאגט אז זיין שוואגער ר' יוחנן האט איהם געמאכט פאר א בעלזא חסיד בהיותו נכד המהרי"ד.

[פרעגער]

די רבי בעל ברך משה ברענגט כמה פעמים בספרו ענינים משמו וואס ער האט געהערט מגיסו ר' יוחנן חתן העצי חיים.
דאכצעך אז די רבי האט אמאל געזאגט אז זיין שוואגער ר' יוחנן האט איהם געמאכט פאר א בעלזא חסיד בהיותו נכד המהרי"ד.

כ"ק אדמו"ר מהרי"ד מבעלזא זצ"ל איז געווען דער סנדק ביי מרן בעל הברך משה זצ"ל, בשהותו בעיר ראצפערט.

[מומחה יוחס]

וויבאלד מ'האט איהם אין דעם טאג אוועק געפירט
ר' פיניעלע איז נעקה"ש בשם ומלכות אין סאמבאר.

הובילו אותם לתוך היער מאחורי העיר סאמבור.
כשהכינו אותם להריגה (פשיטת בגדים) הי' ר' פיניעלע דן להלכה (זה הי' דאגתו בעת ההוא) מתי לברך על קידוש השם, היות שעכשיו עדיין ראוי לברך אבל ישהה זמן מה עד ההריגה רח"ל, אבל אח"כ לא יהי' להם היכולת לברך.

הה"ח ר' מאיר לאמעט פין בארא פארק וואס איז געוועהן א גאנצע צייט מיט ר' פיניעלע אין סאמבור ביים קריג אין אפי' משמש געוועהן פארציילט אז לויט ווי ער ווייסט איז ער אוועק געפירט געווארן קיין בעלזיץ אין דרך אגב וואס פרעגער שרייבט אז ער האט דן געוועהן להלכה וועגען א ברכה על קידוש השם וכו' לויט ווי מען דערציילט האט ער דן געוועהן אויפן וועג צוזאמען מיט הה"ק ר' ראובן'לע מבוקאווסק הי"ד

[פייטל]

כ"ק אדמו"ר מהרי"ד מבעלזא זצ"ל איז געווען דער סנדק ביי מרן בעל הברך משה זצ"ל, בשהותו בעיר ראצפערט.

יא אבער נישט וועגן די עצי חיים אדער ר' שלום אליעזר'ל זענען געווען בעלזא חסידים, נאר ווייל המהרי"ד האט דאן געוויילט אין ראצפערט און זייענדיג מגדולי הדור האט מען ווי פארשטענדליך איהם מכבד געווען.

[יוסלמאן]

כ"ק אדמו"ר מהרי"ד מבעלזא זצ"ל איז געווען דער סנדק ביי מרן בעל הברך משה זצ"ל, בשהותו בעיר ראצפערט.

יא אבער נישט וועגן די עצי חיים אדער ר' שלום אליעזר'ל זענען געווען בעלזא חסידים, נאר ווייל המהרי"ד האט דאן געוויילט אין ראצפערט און זייענדיג מגדולי הדור האט מען ווי פארשטענדליך איהם מכבד געווען.

דאכט זיך אז דער עצי חיים פלעגט יא פארן קיין בעלז אלץ חסיד. מרן מהרי"ד איז געווען א קרוב מיטן עצי חיים, זייענדיג ביידע טשערנאבלע אייניקלעך.

[פרעגער]

כ"ק אדמו"ר מהרי"ד מבעלזא זצ"ל איז געווען דער סנדק ביי מרן בעל הברך משה זצ"ל, בשהותו בעיר ראצפערט.

יא אבער נישט וועגן די עצי חיים אדער ר' שלום אליעזר'ל זענען געווען בעלזא חסידים, נאר ווייל המהרי"ד האט דאן געוויילט אין ראצפערט און זייענדיג מגדולי הדור האט מען ווי פארשטענדליך איהם מכבד געווען.

דאכט זיך אז דער עצי חיים פלעגט יא פארן קיין בעלז אלץ חסיד. מרן מהרי"ד איז געווען א קרוב מיטן עצי חיים, זייענדיג ביידע טשערנאבלע אייניקלעך.

חוץ מזה הי' למרן מהרי"ד הכרת הטוב עצומה לש"ב הרה"ק רמ"ד מהורנוסטייפל (חו"ז של העצי חיים), על שעשה הפשרה בין שני בני בעלזא שנשאו בתקופה אחת בטשערנאביל, והפשרה היתה שהמהרי"ד ישאר בטשערנאביל אצל זקינו הרה"ק ר' אהרן זצ"ל, והשני יחזור לבעלזא.

[מומחה יוחס]

שבת י"ז אייר קומט שוין די יא"צ פין ר' פיניעלע הי"ד וואס מ' האט קובע געוועהען כידוע.
איך הער אז אין די נייע אויסגאבע 'אור הצפון' פין דעם חודש איז דא א עקסטערע באשרייבונג פין ר' פיניעלע
עמער ווארטן אין נאך קוקען אויב איז דא חידושים וועלן מיר מודיע זיין אי"ה.

[בן בוזי]

די פאלגענדע סיפור האב איך באקומען פאר א צייט צוריק פון עמיצער מיושבי קרנות פה וועלכע האט געהערט דעם סיפור פון אן איינער וועלכע האט געהערט די מעשה כלי ראשון, איך האב עס צוגעשיקט צו מערכי תולדתו ותורתו של ר' פיניעלע זי"ע פאר וועמען די מעשה איז שוין נישט געווען קיין חידוש, דעריבער נעם איך די רעכט עס מפרסם צו זיין.

‫היה יהודי חסיד בעלזא בשם ר' אליעזר אורגל שהיה גר בלונדון עוד בימיו של מרן מהרי"ד והיה לו קשרים רבים במשרד החוץ של אנגליה‬ ‫בעת מלחה"ע הא' כשמרן מהרי"ד היה במונקטש והלשינו עליו, הפעיל את קשריו בשביל מרן‬ ‫אקיצור לו היה בן בשם ר' יהושע אורגל שהיה גר בדובלין‬ ‫סוחר גדול בעתיקות של כלי כסף‬ ‫והיה מהגדולי בתחום‬ ‫היה לו כמובן מתחרים שלא פרגנו לו‬ ‫פעם העידו עליו שיש לו יד אחת עם חבורת גנבים של כלי כסף עתיקים, ומוכרן בחנותו‬ ‫והיה צפוי לעונש כבד‬ ‫המשפט התנהל נגדו והעו"ד רק עסק בכמה שנים הוא יקבל וכמה קנס יצטרך לשלם, מבלי יכולת להוכיח את חפותו‬ ‫בימים ההם נכנס אליו יהודי חסידי מפולין משולח‬ ‫אמר לו המשולח, שהוא בא מעיר פשעמישל ובא לאסוף כסף עבור ר' פיניעלע‬ ‫שהינו חתנו של מרן מהרי"ד והוא שהיה בעלזער חסיד און א ווארעמע איד, הוציא סכום של חמש פונט, שהיה סכום עתק בימים ההם‬ ‫הכניס למעטפה, רשם את שמו האנגלי על המעטפה מבחוץ וסגרן ומסרן להמשולח, מבלי לציין את צרתו‬ ‫כעבור ימים קיבל מכתב מפולין, בו כותב גבאו של ר' פיניעלע מכתב תודה על משלוח הכסף, בסוף הוא מוסיף מילים אלו בשם ר' פיניעלע‬ ‫שיבקש שיחקרו שוב את העדים‬ ‫הלה שהיה בו אמונת צדיקים חזקה, הלך לעו"ד וביקש שרוצה שיחקרו שוב את העדים‬ ‫העו"ד צחק, ואמר לו שעומדים כבר לקראת ההכרעה ומבלי שיהיה לו מידע חדש אין מקום לבקשה זו‬ ‫אבל הוא התעקש‬ ‫ע"כ הגיש העו"ד בקשה לחקירה חוזרת‬ ‫המשטרה הלכו לביתו של העד, וכשביקשו לחקרו שוב, נפל בו פחד שאולי נודע להמשטרה מידע חדשה, ועל סמך זה הם באים לחקרו, והודה על האמת‬ ‫שהינו רק בלבול מאת מתחרי ר' יהושע הלז‬ ‫כמובן שהוא יצא מכלל חשד ושחררו אותו.

[פרעגער]

מסופר שבימי מלחה"ע הב', היו עסקנים שהשתדלו בעד שחרורו של הרה"ק ר' פיניע'לע, דהיינו לקבל בעדו סארטיפיקאט לעלות לארה"ק או לחו"ל, וכמובן שזה הי' על חשבונם של אנשים אחרים (היות שלהארגונים היהודים הי' מספר מסוים של סרטיפיקאטים שהם יכלו להוציא) שכבר נרשמו זמן רב לפני זה, ע"כ לא רצה רבינו זצ"ל שישתדלו בעדו על חשבון אחיו בני ישראל.

[פרעגער]

בהלוויית הרה"ג ר' מאיר שפירא זצ"ל
רבינו, מימינו בנו הרה"צ ר' וועלוועל, משמאלו (מאחורי המשב"ק) בנו הרה"צ ר' דוד הי"ד.

[מומחה יוחס]

די פאלגענדע סיפור האב איך באקומען פאר א צייט צוריק פון עמיצער מיושבי קרנות פה וועלכע האט געהערט דעם סיפור פון אן איינער וועלכע האט געהערט די מעשה כלי ראשון, איך האב עס צוגעשיקט צו מערכי תולדתו ותורתו של ר' פיניעלע זי"ע פאר וועמען די מעשה איז שוין נישט געווען קיין חידוש, דעריבער נעם איך די רעכט עס מפרסם צו זיין.

‫היה יהודי חסיד בעלזא בשם ר' אליעזר אורגל שהיה גר בלונדון עוד בימיו של מרן מהרי"ד והיה לו קשרים רבים במשרד החוץ של אנגליה‬ ‫בעת מלחה"ע הא' כשמרן מהרי"ד היה במונקטש והלשינו עליו, הפעיל את קשריו בשביל מרן‬ ‫אקיצור לו היה בן בשם ר' יהושע אורגל שהיה גר בדובלין‬ ‫סוחר גדול בעתיקות של כלי כסף‬ ‫והיה מהגדולי בתחום‬ ‫היה לו כמובן מתחרים שלא פרגנו לו‬ ‫פעם העידו עליו שיש לו יד אחת עם חבורת גנבים של כלי כסף עתיקים, ומוכרן בחנותו‬ ‫והיה צפוי לעונש כבד‬ ‫המשפט התנהל נגדו והעו"ד רק עסק בכמה שנים הוא יקבל וכמה קנס יצטרך לשלם, מבלי יכולת להוכיח את חפותו‬ ‫בימים ההם נכנס אליו יהודי חסידי מפולין משולח‬ ‫אמר לו המשולח, שהוא בא מעיר פשעמישל ובא לאסוף כסף עבור ר' פיניעלע‬ ‫שהינו חתנו של מרן מהרי"ד והוא שהיה בעלזער חסיד און א ווארעמע איד, הוציא סכום של חמש פונט, שהיה סכום עתק בימים ההם‬ ‫הכניס למעטפה, רשם את שמו האנגלי על המעטפה מבחוץ וסגרן ומסרן להמשולח, מבלי לציין את צרתו‬ ‫כעבור ימים קיבל מכתב מפולין, בו כותב גבאו של ר' פיניעלע מכתב תודה על משלוח הכסף, בסוף הוא מוסיף מילים אלו בשם ר' פיניעלע‬ ‫שיבקש שיחקרו שוב את העדים‬ ‫הלה שהיה בו אמונת צדיקים חזקה, הלך לעו"ד וביקש שרוצה שיחקרו שוב את העדים‬ ‫העו"ד צחק, ואמר לו שעומדים כבר לקראת ההכרעה ומבלי שיהיה לו מידע חדש אין מקום לבקשה זו‬ ‫אבל הוא התעקש‬ ‫ע"כ הגיש העו"ד בקשה לחקירה חוזרת‬ ‫המשטרה הלכו לביתו של העד, וכשביקשו לחקרו שוב, נפל בו פחד שאולי נודע להמשטרה מידע חדשה, ועל סמך זה הם באים לחקרו, והודה על האמת‬ ‫שהינו רק בלבול מאת מתחרי ר' יהושע הלז‬ ‫כמובן שהוא יצא מכלל חשד ושחררו אותו.

לכ' הרב בן בוזי הי"ו
אין די נייע ערשינדע 'אור הצפון' פין חודש אייר ווערט באשריבן הה"ק ר' פיניעלע, ווערט אויך געברענגט די מעשה בשם הגה"צ ר' אלחנן האלפרין שליט"א אבער מיט אביסל שינוים וואס איך וועל שפעטער מעתיק זיין פאר די עולם וואלט איך געוואלט אויב מעגליך צו ווענדן צו מיר אישית פין וואנעט דיין מקור איז א שיינעם דאנק
הק' מומחה יוחס

[פרעגער]

אן אויסשניט פונעם לאנדאנער צייטונג May 6 1943 - ר"ח אייר תש"ג.
לפי זה קומט אויס אז הרה"ק מאוסטילא זי"ע, איז אומגעקומען בעפאר ר"ח אייר און נישט ווי אזוי עס איז אנגענומען אז בערך ל"ג בעומר.

[בן בוזי]

א חידוש נפלא, דאס וועט מאכן א שטורעם אין סקווירא

קרעדיט: פרעגער, אייוועלט יצ"ו

(ס'איז דער דזשואיש דעילי טעלעגראף)

[משה פאלאפל]

ר' יצחק נחום מראווא רוסקא איז געווען אזוי 'פעימעס' ווי ר' פיני'עלע?

[פרעגער]

ר' יצחק נחום מראווא רוסקא איז געווען אזוי 'פעימעס' ווי ר' פיני'עלע?

ער איז לכאורה נישט געווען אזוי מפורסם, אבער אלץ איידעם אין בעלזא איז ער געווען אויף די הויפט ליסטע פון די דייטשן ימ"ש.