"זי האט געליטן פון גייסטישע פראבלעמען. די קינדער...עס איז איר געווען שווער זיי צו ערציען. זי פלעגט אסאך ליגן אין בעט. געוויינט אסאך. עס איז געפאלן אויף מיר זיי צו ערציען. איך בין נאך געווען זייער יונג ווען איך האב אנטוויקלט א שטארקע געפיל פון פאראנטפארטליכקייט, אחריות, און א טרייבע צו שוצן קלענערע און שוואכערע פון מיר."
"ווען איך זעה ווי אנדערע ווערן געטשעפעט, און איך קען גארנישט טוען דערוועגן," האט ער צוגעלייגט שטילערהייט, "דאן ווער איך אינגאנצן צושאקלט. איך ווער ווילד, ווי א מאמע בער וואס איז גרייט צו אטאקירן די וועלכע רירן צו אירע קינדער."
"המממ," האט וואסילי געזאגט, "אזויווי דיין נאמען."
מישא האט געשאקלט מיטן קאפ. "מישא" איז טאקע געווען אן אנגענומע צונאמען אין רוסיש פארן נאמען "מיכאל" אדער "מיכעיל", אבער עס אויך געווען די נאמען פון א באקאנטע בערעלע כאראקטער וואס די רוסן האבן גענוצט אין איינע פון די אלימפיאדע שפילן יארן פריער. מישא דער בער.
"גבריאל'וש, אבי, עלא,..." האט מישא בענקענדיג אויסגערכעט זיינע געשוויסטער, ביז ער איז איינגעשלאפן אינמיטן די ליסטע, די זיסע זכרונות פון זיינע משפחה לאזנדיג א האלבע שמייכל אויף זיין שלאפעדיגע פנים.
"ענדליך. איך האב זיך געוואונדערט ווען דו גייסט אנקומען," האט הער לעהבמאן געזאגט אין א קלארן רוסיש, מיט א כמעט אונמערקליכע אקצענט. "קום, זעץ זיך, פאז'אלאסטא. איך האב ערווארטעט דיין ערשיינונג."
אלישייב איז געבליבן שטיל אין איבערראשונג. ער איז נישט געווען זיכער צו יענער רעדט צום זאך, צו ער רעדט וואנזין צוליב א קלאפ אין קאפ אדער שוואכע עלטער. דער אלטער האט אים נישט געלאזט ווארטן, אבער זיין הסברה האט נאר צוגעלייגט צו אלישייב'ס צומישעניש.
"יונגער סאלדאט, דו האסט נישט דירעקט אריינגעקנאקט אין מיין פוס ווען דו ביסט געווען צו פארטיפט אין דיין שטודיע ביכל," האט אים דער אלטער ערקלערט, "נאר ווען איך האב געזעהן דיינע אויגן אזוי אריינגעטון אינעם ביכל האב איך געכאפט דעם געלעגנהייט און זיך געשטעלט אין פאזיציע גרייט פאר א צוזאמענשטויס. נישט געזארגט, איך האב פונקטליך גערעכנט וואו צו שטיין מיט מיין מיסט קאסטן אז עס זאל נישט פאסירן מער ווי א שטארקן קלאפ. אין מיין עלטער קען איך זיך נישט ערלויבן צו צוברעכן ביינער."
"הער לעהבמאן, איך בין נישט זיכער אז איך פארשטיי וואס איר גיבט אן."
"יונגער סאלדאט, דו פארשטייסט אז עס איז זייער גרינג צו פעלטשן די סימפטאמען פון נאכט שרעק? איך האב געברויכט א פריוואטער שטוב צו קענען רעדן צו דיר אן קיין שטערונג אדער פארדאכט פון די אנדערע פאציענטן. איך בין צופרידן אז מיין היסטערישן אקט האט זיך אזוי זיס אויסגעארבעט."
"פאר איך בעט ביי דיר וואס איך וויל באמת, מוז איך דיר פרעגן עטליכע זאכן. לויט דעם וועל איך קענען באשליסן אויף ווי ווייט איך קען זיך פארלאזן אויף דיר. זאג מיר, ליוטענאנט, איז דא א חילוק צווישן נקמה און מארד?"
כאטש אלישייב האט האט נישט געהאט קיין אינטערעסע אין די מאדנע ווערטער שפילן פונעם אלטן, האט ער אים דאך צוליב געטוען געענטפערט די קוריאזע פראגן.
"יא, עס איז דא א חילוק."
"און וואס איז דער דיפערענץ צווישן די צוויי?" האט דער אלטער גענוצט דעם סאקרעטישע מעטאד פון פארשונג כדי ארויסצוציען דעם תמצית פון דעם קעגנער'ס פאזיציע אויף אן ספעציפישן ענין, דורכן לאזן דעם קעגנער אליין באשטימען די טערמינען און די באדייטן פון ווערטער.
"די דיפערענץ איז אין די גרונד און ראציאנאליטעט פון זיין אקט," האט אלישייב געענטפערט.
"זאג מיר אין מער דייטליכע ווערטער," האט דער אלטער געפאדערט.
"אויב קען דער וואס טוט די אקט פון נקמה - וואס אין דער באזונדערע פאל איז "נקמה" די אקט פון טויטן איינעם - קען אויפווייזן אויף אן אויפריכטיגן, קלארן, און לאגישן אופן אז זיינע אקטן זענען אין דירעקטע אפצאל פאר אוממאראלישע, אומרעכטיגע, און אוממענטשליכע אקטן וואס האט געפירט צו די טויט פון אן אומשולדיגן, דאן ווערט זיין נקמה אן אקט פון רעכטיגקייט און יוסטיץ און נישט מארד."
"אה. און איז עס מעגליך אז עז זאלן זיין צוויי אנדערע מיינונגען צו די באווייז איז, אין דיינע ווערטער, אויפריכטיג, קלאר, און לאגיש? אדער קען זיין אז די לאגיק אדער ראציאנאליטעט זאל זיין באזירט אויף פאלטשע גרונדן און דעריבער קען מען זיך נישט פארלאזן אויף אזא קריטעריום?"
"איר האט זיך געוואלט טרעפן מיט מיר כדי אויסצושמועסן די פילאזאפיע פון נקמה און מארד?" האט אלישייב געפרעגט מיט וואונדער.
"פארפיר נישט די שמועס ווייל דו קענסט נישט ענטפערן, נאר פרוביר בעסער צו פארענטפערן די לעכער אין דיין לאגיק," האט דער אלטער זיך נישט געלאזט.
"דאס איז די גענאדע וואס איר ווילט פון מיר? ארויסצוציען די דיפערענץ צווישן נקמה און מארד?"
אלישייב האט נישט געוואוסט וואס דער אלטער וויל פון אים. האט יענער געהערט, דורך איינער פון די באזע שפיטאל שטאב אז ער האט געשוואוירן נקמה ביים קערפער פון דעם ערמארדעטן פארושקאוו? דאס האט זיך נישט געשטעלט אויפן שכל, ווייל דער רייניגער האט געארבעט אינעם שטאזי בנין, און נישט געהאט צוטריט צום מיליטערישן באזע, אדער צו די זעלנער.
"איך זעה אז דו קווענקלסט זיך אין דיינע ווערטער," האט דער אלטער נישט אויפגעגעבן, "לאמיר דיר גרינגער מאכן. האסטו אמאל געהערט פון סוגומון טעהליריאן?"
אלישייב האט געשאקלט מיטן קאפ. "ער איז געווען א רעוואלוציאנער וואס האט ערמארדעט דעם טורקישן טאלאט פאשא אין בערלין, פארן הרג'ענען בערך א מיליאן פון די ארמענישע פאלק אין די יארן פון די ערשטע וועלט מלחמה."
"אבער דו האסט נארוואס געזאגט אז עס איז דא א דיפערענץ," האט דער אלטער גע'טענה'ט.
"אויב רעדט מען פון געריכט, יוסטיץ, און די ווערטער-בוך באדייט פון די ווערטע, דאן זיכער, עס איז דא א חילוק. אבער אין אקט? אין אקט איז עס די זעלבע."
"אה. גוט, גוט. איך זעה אז דו שארפסט דו באדייטן און דיפערנצן צווישן די צוויי. נו, יעצט זאג דו מיר, איז די אקט פון סוגומון טעהליריאן געווען מארד אדער נקמה?"
"די ריכטער האבן אים גענצליך פריי געלאזט," האט אלישייב געענטפערט.
"איך האב דיר נישט געפרעגט וואס די ריכטער האבן געהאלטן. איך האב געפרעגט דיין מיינונג," האט דער אלטער נישט געלאזט מישא'ן זיך ארויסדרייען.
"עס איז געווען אן רעכטיגע אקט פון נקמה," האט אלישייב ענדליך נאכגעגעבן.
"גוט. און פון די 'נוקמים' האסטו געהערט?" האט דער אלטער געפרעגט.
"פארטיזאנער און געטא קעמפער וועלכע האבן נאך די צווייטע וועלט מלחמה גע'הרג'עט געשטאפא און אנדערע נאצישע אפיצירן," האט אלישייב געענטפערט.
"און פון די 'נקם בריגאדע' האסטו אויך געהערט?"
אלישייב האט געשאקלט זיין קאפ אז יא. ער האט געהערט פון די מער ראדיקאלע בריגאדע פון די נוקמים וועלכע האבן געזוכט צו הרג'ענען מער ווי די קרימינאלע אפיצירן און סאלדאטן פון די נאצישע רעזשים. פאר זיי איז די ציל געווען צו הרג'ענען זעקס מיליאן דויטשע בירגער. א לעבן פאר א לעבן. זיי האבן געוואלט פאר'סמ'ען די שטאטישע וואסערן און אזוי מאסן-ערמארדן די בערלינער איינוואוינער. די פלאן איז צופאלן צוליב דעם וואס די רעגירונג איז געקומען אויף זייערע שפירן, און ארעסטירט זייער פירער, אבא קאוונער.
"ווען די מיטגלידער אינעם נקם בריגאדע האבן געשמירט ארסעניק אויף די ברויטן פון די עס עס מלחמה ארעסטאנטן, אזוי זיי צו פאר'סמ'ען, איז דאס נקמה אדער מארד?" האט דער אלטער ווידער געפרעגט?
"קיינער איז געשטארבן פון דעם פרואוו," האט אלישייב געזאגט.
"דאס איז נישט וואס איך האב דיר געפרעגט," האט דער אלטער ווידער זיך קעגנגעשטעלט אלישייב'ס ענטפער.
"פארוואס פרעגט איר מיר די אלע פראגן?" האט אלישייב שוין געוואלט קומען צום פונקט פון דעם אויספארשונג.