א ווינקל צו מגיב זיין אויף די בודזשעטינג און שפארזאם אשכול

[גאלדענע פעדער]

א ווינקל פאר אויב איינער וויל מגיב זיין אויף די בודזשעטינג און שפארזאם אשכול. געבט א דריק דא צו גיין צו די ״מהלך הזהב: בודזשעטינג און שפארזאם״ אשכול.

[שטומפיג]

יא, איך וויל מגיב זיין.
שכח פארן עפענען אזא אשכול, קוק איך ארויס אויף ווייטער.

[פופציגער]

וויכטיגער טעמע,

אגב, לויט דיין ערשטע תגובה וואלט איך ענדערש גערופן דעם אשכול 'מהלך ה.... -שפענדערייען און קינדערישקייטן'

[גאלדענע פעדער]

וויכטיגער טעמע,

אגב, לויט דיין ערשטע תגובה וואלט איך ענדערש גערופן דעם אשכול 'מהלך ה.... -שפענדערייען און קינדערישקייטן'

Well you’ll be shocked..
ס׳באמת נישט צו גלייבען וואספארע דור ס׳איז אונטער געוואקסען געספויעלט און קינדעריש צוזאמען אז ס׳לאזט זיך נישט גלייבען. העמיר נאך רעדן דערפון אי״ה. איך האף טאקע צו צוקומען צו בודזשעטינג כללים און שפארזאמע עצות און געדאנקען. אבער די לצנות פונעם יונגען דור דארף פארשריגען און פאר׳חוזק׳ט ווערן.
און ארום און ארום העמיר אי״ה ארום רעדן איבער די כללים און עצות און אויך פון ספרים הקדושים וואס רעדן דערוועגן ווי אזוי א יוד דארף צו גיין צו ספענדען צו גיין מיט א בודזשעט און שפארזאם.

[אלטער]

קען איך וויסן וואו דער אשכול איז?

[גאלדענע פעדער]

גערעכט, צו געלייגט א לינק צו די ערשטע תגובה דא ווי אזוי אהין צו גיין.

[ר' יום טוב]

יישר כח.

ווען מיין חבר האט געקויפט זיין דירה ארום 10 יאר צוריק, אויף וועלכע ער האט אפגעשפארט ס'גאנצע געלט און נישט געדארפט צוקומען צו א מארגעדזש, האט ער זיך דערזען מיט א פראבלעם:
די דירה איז געווען א נייע, און דער דעוועלאפער האט נישט געפעינט נאר געגעבן איין קאוט פריים.
צו פעינטן די גאנצע דירה האט געקאסט ארום $4500 בימים ההם, און ער האט נאר געהאט $2500 אין זיין קאנטע.

און דעריבער האט ער נאר געפעינט די פאדערשטע האלב פון די דירה!

[גאלדענע פעדער]

יישר כח.

ווען מיין חבר האט געקויפט זיין דירה ארום 10 יאר צוריק, אויף וועלכע ער האט אפגעשפארט ס'גאנצע געלט און נישט געדארפט צוקומען צו א מארגעדזש, האט ער זיך דערזען מיט א פראבלעם:
די דירה איז געווען א נייע, און דער דעוועלאפער האט נישט געפעינט נאר געגעבן איין קאוט פריים.
צו פעינטן די גאנצע דירה האט געקאסט ארום $4500 בימים ההם, און ער האט נאר געהאט $2500 אין זיין קאנטע.

און דעריבער האט ער נאר געפעינט די פאדערשטע האלב פון די דירה!

אה! רבי יו״ט איז דא! באמת דארף איך נישט קיין סאך שרייבען איבער בודזשעט און שפארן, איך קען פשוט קאפי פעיסטען אייערע תגובות דא אויף אידישע וועלט! ממש א מחיה א יעדע ווארט אייערע איבער פיינענשעלס!

יעצט צו אייערע תגובה: אויך איינע פון די זאכען וואס ס׳כמעט נשתכח געווארען איז דאס האבן א אויסגעצאלטע מארגעדזש! ווען די נער איז נישט מיינע וואלט איך ווען נאך אסאך מער געלאכט... א פעטער מיינע אין ווילימסבורג האט געקויפט ארום 20 יאר צוריק א גרויסע קאנדא פאר 250 טויזענט! נאך 12 יאר איז די מארגעדזש שוין געווען אפגעצאלט! איר הערט איך רעד אפי׳ נישט פון בארא פארק יעצט! איך קען נאך מענשטען וואס האבן שנעל אפגעצאלט! יעצט מיט די Brooklyn מארקעט די לעצטע 15-20 יאר ארום איז אזא שרעק! און מען דארף נאך אפי׳ מסביר זיין פאר יונגעלייט פארוואס די שטאט איז נישט פאר (רובו דרובו פון) זיי?

נאך א זאך איבער האבן א אויסגעצאלטע הויז דארף מען אויך מער מרחיב זיין די דיבור. כאטש פאר מענשטען וואס קויפען יא ביליג מחוץ לעיר מענהעטען.. אהההמממ אנטשאלדיגט איך מיין צו זאגן מחוץ לעיר Brooklyn בדומו ל׳מענהעטען... אדער אפי׳ מחוץ לעיר מאנרא! ווי למשל קיין בלאמענגראוו וכדו׳. מענשטען דארפן כאטש פארשטיין וואס דאס מיינט. און ווי ס׳לוינט זיך. אונז האב מור אייביג געלערענט ביי די קליגע שפארזאמע יודן איבער אריין צו צאלן כאטש איין איבריגע פעהמענט אינעם מארגעדזש א יעדע יאר. אבער באמת היינט צו טאגס מיט די ביליגע מארגעדזש רעיטס פון ארום 3 פערצענט ליבי אומר לי אז מען זאל ענדערש זיך פאר לייגען אויף אינוועסטירען און א פארזעכערטע זאך ווי א לאנג טורם מעיאטשעל פאנדס אדער באנדס ווי איידער צו אויסצאלען די מארגעדזש ווען מען איז אויף אזא ביליגע רעיט. אדרבה וואס האלט איר? אבער אפי׳ לענ״ד מיין איך אז נישט פאר א יעדעם ארבעט עס, איך מיין אז ס׳דא מענשטען וואס פאר זיי איז א גרעסערע מאטערוואציע צו אויסצאלען די מארגעדזש. נוי פאר אזא איינער לוינט זיך לכאורה ענדערש ערשט זיך צו פאר לייגען אויף אויסצאלען די הויז. איך האב נישט קיין לייסענס ממילא זאל קיינער פון מיר נישט נעמען קיין ראט אויך למעשה. איך בין נאר דא צו ברענגען חומר למחשבה. אדרבה וואס האלט איר רבי יו״ט. קודם אפ צאלן די הויז אדער ענדערש אריין לייגען אין א פארזעכערטע אינוועסטמענט ווי לאנג טורם מעיאטשעל פאנד?

בנגע אייערע עיקר תגובה לגבי די מעשה פון פעינטען נאר א האלבע הויז איז א נחת צו הערן! גיי רעד צום נייען געספויעלטען דור.. נעבעך אויף זיי. נוי מען דארף מיט זיי לערנען אלף בית דארפען זעמיר דא.

[וואס עפעס?]

@ גאלדענע
מיר ווארטן צו הערן ווייטער , איר קומט אריין זייער קלאר!

[גאלדענע פעדער]

ישר כח. געפלאנט האב איך צו שרייבן כסדר נייע לענגערע זאכן ביי דעם אשכול. למעשה האב איך זיך געטראפן אז ס׳איז מיר גרינגער צי שרייבען קורצע תגובות וועגן די צייט וואס די לאנגע נעמט... און אויכעט האב איך געטראכט אז ס׳איז מיך גרינגער ארויס צי געבן מיינע פוינטס ווען מען שמיעסט זיך אדורך אהין אין צוירק מיט אזאלכע פראס און קאנס תגובות אהין און צוריק ציט חברים האב איך דעראיבער זייט דעם אשכול געפענט נאך עטליכע אשכולות איבער בודזשעטינג.. און צי שפרייט מיינע פוינטס איבער עטליכע אשכולות און איבער אסאך תגובות... אויב די ווילסט ליינען מער פון מיר. ליין אדורך מיינע תגבות וואס רעדן איבער בודזשעטינג (איך שרייב שוין היינט דא כמעט נאר איבער דעם נושא...) מען קען מאכן אזא סירטש.

[קעדילעק]

זייער גוט אז דו האסט געעפנט א באזונדערע אשכול אויף בודזשעטינג, ווייל עס איז נישט עכט אקטועל דארט ביי די חתונה אשכול, ווייל די יחדו און חתונה סומאטוכע איז שייך אויך פאר אידן וואס בודזשעטן גוט, נאר נישט יעדער האט די מזל אז ער קען זיך ערלויבן הונדערט טויזנט דאלער פאר יעדע קינד'ס חתונה, מיט אלע בודזשעטיג אינאיינעם..

בודזשעטינג איז גאר וויכטיג, "קרן עזר" גיט זיך אויך אפ מיט דעם..

[דניאל אויערבאך]

אונז האב מיר אייביג געלערענט ביי די קלוגע שפארזאמע יודן איבער אריין צאלן כאטש איין איבריגע פעהמענט אינעם מארגעדזש א יעדע יאר

כבין נישט דער גרויסער מאטעמאטיקער (דער קליינע אויך נישט) קענסטו אונז מסביר זיין וויפיל מען קען זיך שפארן מיטן אריינצאלן א עקסטערע פעימענט א יאר?

[גאלדענע פעדער]

זייער גוט אז דו האסט געעפנט א באזונדערע אשכול אויף בודזשעטינג, ווייל עס איז נישט עכט אקטועל דארט ביי די חתונה אשכול, ווייל די יחדו און חתונה סומאטוכע איז שייך אויך פאר אידן וואס בודזשעטן גוט, נאר נישט יעדער האט די מזל אז ער קען זיך ערלויבן הונדערט טויזנט דאלער פאר יעדע קינד'ס חתונה, מיט אלע בודזשעטיג אינאיינעם..

בודזשעטינג איז גאר וויכטיג, "קרן עזר" גיט זיך אויך אפ מיט דעם..

איר מאכט א טעות. מענשטן וואס בודזשעטען זייער גאנץ לעבן האבן על פי רוב נישט קיין פראבלעם ביים חתונה מאכן און וועלן טרעפן טויזענט וועגן ווי אזוי צי שפארן און נישט ארויס גיין פון בודזשעט. און אפגערעדט זיי האבן די מערסטע געלט אוועק געלייגט. די מיזט מער ליינען מיינע תגבות איך קען נישט יעצט מאריך זיין.

[גאלדענע פעדער]

אונז האב מיר אייביג געלערענט ביי די קלוגע שפארזאמע יודן איבער אריין צאלן כאטש איין איבריגע פעהמענט אינעם מארגעדזש א יעדע יאר

כבין נישט דער גרויסער מאטעמאטיקער (דער קליינע אויך נישט) קענסטו אונז מסביר זיין וויפיל מען קען זיך שפארן מיטן אריינצאלן א עקסטערע פעימענט א יאר?

וואס הייסט א עקסטע פעהמענט גייט פאר קרן. אויס צי רעכענען נעם א מארגעדזש קאלקעלעטער. לייג אריין אין גאגעל mortgage calculator און נעם איינס וואס די גלייכסט, און מאך דיינע אייגענע חשבונות לויט וויפעל אינטרעסט די צאלסט אויף דיין מארגעדזש וכו׳ וכדו׳.

[קעדילעק]

זייער גוט אז דו האסט געעפנט א באזונדערע אשכול אויף בודזשעטינג, ווייל עס איז נישט עכט אקטועל דארט ביי די חתונה אשכול, ווייל די יחדו און חתונה סומאטוכע איז שייך אויך פאר אידן וואס בודזשעטן גוט, נאר נישט יעדער האט די מזל אז ער קען זיך ערלויבן הונדערט טויזנט דאלער פאר יעדע קינד'ס חתונה, מיט אלע בודזשעטיג אינאיינעם..

בודזשעטינג איז גאר וויכטיג, "קרן עזר" גיט זיך אויך אפ מיט דעם..

איר מאכט א טעות. מענשטן וואס בודזשעטען זייער גאנץ לעבן האבן על פי רוב נישט קיין פראבלעם ביים חתונה מאכן און וועלן טרעפן טויזענט וועגן ווי אזוי צי שפארן און נישט ארויס גיין פון בודזשעט. און אפגערעדט זיי האבן די מערסטע געלט אוועק געלייגט. די מיזט מער ליינען מיינע תגבות איך קען נישט יעצט מאריך זיין.

איך מעג מחולק זיין מיט אייך? יא, זיכער מענטשן וואס באדזשעטן און לעבן מיט א חשבון, ספעציעל אויב עס געלונגט נאך פאר איינעם אז ער איז א בר מזל מיט א גוטע אינקאם, און קען נאך אוועקלייגן אפאר דאלער, ביים דריטן קינד דעקט עס אים אויך נישט אפילו פאר א שפארזאמע 50 - 60 טויזנט דאלער'דעג חתונה, ביודעי ומכירי קאמינא, דו קענסט זיין גערעכט אויף פאפיר, נישט אין מציאות..

[Programming]

לכאורה שפארט מען נישט קיין סאך. נישט נעמען א מארטגעזש, אדער נעמען א 15 יעריגע שפארט מען זיך, אבער די באנק מאכט זיכער אז אפצאלן אביסל שנעלער זאל גארנישט ברענגען קיין ריוח וויבאלד די ערשטע פאר יאר פעימענטס גייט כמעט נישט אראפ פונעם פרינסיפעל נאר גייט פאר די אינטערעסט פונעם גאנצן 30 יעריגן חוב. די איינציגסטע אויפטו איז אז דו ענדעגסט שנעלער אפצאלן דעם הויז, עס מיינט אבער אז למעשה האסטו געצאלט מער וועליו ווייל די געלט איז פיל ווייניגער ווערט אין 30 יאר ארום ווי איצט(אזוי האט מיר א בראוקער מסביר געווען, איך האב עס נישט פרובירט בפועל סאו איך קען נישט גאראנטירן אז עס ארבעט טאקע אזוי).

[קעדילעק]

בערל האט האט א גוטן דזשאב, ער פארדינט 100 טויזנט דאלער א יאר, רוב זיינע חברים זענען נישט אוזי מזל'דיג ווייל זיי מאכן היפש ווייניגער, ער לייגט אוועק א דאלער אויף א דאלער, ביי די 35 האט ער געהאט גענוג פאר א שיינע דאון פעימענט, ער קויפט אן איידענע דירה, נישט צו גרויס, ווייל ער איז א שארזאמער, גענוג באקוועם פאר די משפחה, ער צאלט מארטגעדזש, ער לייגט ווייטער אווער ווי ער קען, אבער דאמאכט ער בר מצוה זיין צווייטן קינד, געשפארטערהייט האט ער אים געמוזט צושטעלן א סעודה'ניו, א פאר מהודר'דיגע תפלין, מלבושים ווי א נארמאלער מענטש, ער צאלט שוין א חודש 1500 דאלער שכר לימוד, כמעט וויפיל זיין מארטגעדזש באטרעפט, די אוועקלייגן האט זיך געענדיגט..

עס קומט צו די ערשטע קינד נעמט ער ארויס פון אזייטיגע אינוועסטמענט אויף א חלק, און די אנדערע חלק נעמט ער פון די הארט אפגעשפארטע געלט, ביי די צווייטע קען ער גארנישט נעמען פון די אינוועסטמענט, אויסער אויב ער וויל עס דא ענדיגן, ער נעמט זיין איבערגיע געשפארטע געלט, ער מוטשעט זיך צו קויפן אלעס ביליג אויף ווינווייט ער קען, די חתונה איז דוראך בשעטו"מ און ער האט נישט געזען קיין גמ"ח, דא ענדיגט זיך עס, אוועקלייגן קען ער שוין נישט, ווייל פאר זיין גרעסערן בחור אליין צאלט ער יעצט 700 דאלער חודש'ליך שכר לימוד, און נאך 1400 פאר די אנדערע קינדער, ביי קעמפ זומער מוטשעט ער זיך שוין, ער פרובירט צו בודזשעטן, נישט דא מיט וואס, די מוסדות פאדערן זייער שכר לימוד, די געז און עלעקטריק קאמפעני בעטן זייער פארדינטע באצאלונג אויף די געשפארטע בילס, גראסערי און בוטשער קען מען אויך נישט איגנארירן, ער קען דאך נישט לאזן די משפחה הונגערן, ווען עס קומט צו די נעקסטע קינד הייבט זיך אן די בארגן פון שוואגער מיט א פאררויטלטן פנים, און אויספילן אפליקאציעס ביי די גמח'ן, און פון דא ביז א טיי אווענט איז א קאצן שפרונג..

יעצט נעם דעם סינעריא פאר דעם איד וואס האט נישט קיין שום זייטיגע אינוועסטמענט, און פארדינט נאר 75 אלפים א יאר, דער קוקט שוין אזוי אויס ביים ערשטן קינד..

[אסדר לסעודתא]

לכאורה שפארט מען נישט קיין סאך. נישט נעמען א מארטגעזש, אדער נעמען א 15 יעריגע שפארט מען זיך, אבער די באנק מאכט זיכער אז אפצאלן אביסל שנעלער זאל גארנישט ברענגען קיין ריוח וויבאלד די ערשטע פאר יאר פעימענטס גייט כמעט נישט אראפ פונעם פרינסיפעל נאר גייט פאר די אינטערעסט פונעם גאנצן 30 יעריגן חוב. די איינציגסטע אויפטו איז אז דו ענדעגסט שנעלער אפצאלן דעם הויז, עס מיינט אבער אז למעשה האסטו געצאלט מער וועליו ווייל די געלט איז פיל ווייניגער ווערט אין 30 יאר ארום ווי איצט(אזוי האט מיר א בראוקער מסביר געווען, איך האב עס נישט פרובירט בפועל סאו איך קען נישט גאראנטירן אז עס ארבעט טאקע אזוי).

גערעכט יעדעס ווארט. נאך א נקודה, פאר איינער וואס ארבעט און צאלט טעקס לוינט זיך צו האבן אינטערעסט, ווייל דאס געלט ווערט ממילא אראפגערעכנט פון די אינקאם און צאלט נישט קיין טעקס דערויף. ממילא טוט מען גארנישט אויף מיטן צאלן פריער.

די גרויסע ביזנעסלייט ווייסן אז ווען די מארטגעדזש ענדיגט זיך נעמט מען באלד נאכאיינס, ווייל די קרן בלייבן די זעלבע, און די אינטרעסט שפארט מען זיך סייווי די טעקס דערויף...

[גאלדענע פעדער]

זייער גוט אז דו האסט געעפנט א באזונדערע אשכול אויף בודזשעטינג, ווייל עס איז נישט עכט אקטועל דארט ביי די חתונה אשכול, ווייל די יחדו און חתונה סומאטוכע איז שייך אויך פאר אידן וואס בודזשעטן גוט, נאר נישט יעדער האט די מזל אז ער קען זיך ערלויבן הונדערט טויזנט דאלער פאר יעדע קינד'ס חתונה, מיט אלע בודזשעטיג אינאיינעם..

בודזשעטינג איז גאר וויכטיג, "קרן עזר" גיט זיך אויך אפ מיט דעם..

איר מאכט א טעות. מענשטן וואס בודזשעטען זייער גאנץ לעבן האבן על פי רוב נישט קיין פראבלעם ביים חתונה מאכן און וועלן טרעפן טויזענט וועגן ווי אזוי צי שפארן און נישט ארויס גיין פון בודזשעט. און אפגערעדט זיי האבן די מערסטע געלט אוועק געלייגט. די מיזט מער ליינען מיינע תגבות איך קען נישט יעצט מאריך זיין.

איך מעג מחולק זיין מיט אייך? יא, זיכער מענטשן וואס באדזשעטן און לעבן מיט א חשבון, ספעציעל אויב עס געלונגט נאך פאר איינעם אז ער איז א בר מזל מיט א גוטע אינקאם, און קען נאך אוועקלייגן אפאר דאלער, ביים דריטן קינד דעקט עס אים אויך נישט אפילו פאר א שפארזאמע 50 - 60 טויזנט דאלער'דעג חתונה, ביודעי ומכירי קאמינא, דו קענסט זיין גערעכט אויף פאפיר, נישט אין מציאות..

אוודאי קענט איר מחולק זיין אבער נישט דא אין דעם פאל... ווייל איר קרידט זיך אויף פאקטן..

לאמיך עס מסביר זיין צי די פוינט.

די זאגסט אז דער וואס בודזשעט פון די 20 ביז די 40 גייט נאר האבן פאר די ערשטע דריי קינדער זיי צי חתונה מאכן פאר 50-60 טויזענט דאלער.

איך וויל פארשטיין צוויי זאכן. נאמבער איינס. פארוואס מאכט ער חתונה די ערשטע דריי קינדער פאר 50-60 אלפים, פארוואס נישט פאר הינדרעט טויזענט דאלער שוין גלייך די ערשטע קינד אויסקנאקען די גאנצע סעווינגס? טייער האב איך א קשיא פארקערט פארוואס מאכט ער נישט חתונה נאר פאר 30 טויזענט א קינד און הרט דערנאך פאר אכט קינדער געניג..? און נאך בלייבען מיט איבריג אויכעט מיט א שמיץ אריבער...?

איך גיייר דיר ענטערפן די אמת׳ע תרוץ און דא גייסטו כאפן אז דער פון ווען דער מענשט וואס די רעדסט פון האט נאך קיינמאל אין זיין לעבן נישט געבודזשעט! צי ער האט געשפארט געלט? דאס יא. אבער געבודזעשט, קיינמאל נישט!

לאמיך עס מסביר בקיצור. ס׳דא מענשטן וואס געבן מתנות פון סיזי דיימענד׳ס געבן נישט קיין מעיבאל מאכן שבת שבע ברכות אינדערהיים און מאכן נישט קיין תנאים. אויב די גייסט אויף דעם ליין קענסטו חתונה מאכן פאר ארום 30 אלפים. די מענשטן וואס טון עס נישט. די ווייסט פארוואס זיי עס טוהן עס נישט? ווייל זיי האבן קיינמאל נישט אנגעפאנגען צי לעבן לויט זייער בודזשעט! בסך הכל האבן זיי אוועק געלייגט אביסעל.

וויפעל רענט/מארגעדזש האט דער מענשט געצאלט חודשליך? און וועלכע געגנט האט ער געוואינט? ער האט אמאל אריין געטראכט צי ס׳שטימט פאר זיין בודזשעט צי האבן אזוי פוהל שלאף צימערען? צי וואוינען אין א טייערע רייכע געגנט ווי למשל בארא פארק-ווילימסבורג?

וועלכע וויין טרינגט ער שבת? ס׳שטימט לויט זיין בודזשעט? קום נישט זאגן הוצאות שבת ויום טוב! פרעג עני דיין וואס ס׳מיינט. ס׳מיינט דען קויפען וואס מען וויל נאר פאר שבת? אויסדריקליך אז נישט! ס׳מיינט אביסעל מער ווי די מעגסט ספענדען לויט קיין בודזשעט אין וואכן טעג! האסט אמאל געטראכט אדער געפרעגט איינער וואס קען בודזשעטינג וויפעל די מעגסט ספענדען פאר וויקעשען אדער קאנטרי? זאג מיך נישט שלום בית ווייל קודם דארפסטו וויסן וואס פאר די ווילסט! נאך דעם וועסטו טוהן פאר שלום בית, אקעי.

וויפעל מעגסטו ספענדען פאר דיינע שמחות למשל א וואכנאכט? וויפעל מעג זיין גראסערי ביל זיין? בקיצור די מענשטן וואס אלע יארן לעבן אן קיין אחריות פון די משעמום געבן זיך טאקע נאר א עצה פאר די ערשטע דריי קינדער... אויב שטעלט ער ווען אויס זיין גאנצע לעבן פון די 20 ביז די 40 צי לעבן לויט וויפעל ער מעג לויט די כללים פון בודזשעטינג, אריין גערעכט סעווען פאר חתונה מאכן, קען מען דעמאלטס אויפשטעלן זיין גאנצע לעבן אויף די סטאנדארט וואס שטימט פאר איהם! דערנאך וועט ער פארן אין די ריכטיגע ריכטונג ווי א באן ביים חתונה מאכן! א יעדער לויט זיין שוין פון יארן צוירק אויסגעשטעלט בודזשעט און סטאנדארט וואס שטימט מיט זיין אינקאם!

[הענדימען]

איים סארי פאר'ן ענטפערן אזוי שארף

א אינגערמאן וואס מאכט קוים אויף צום לעבן (איך קען אסאך אזעלכע) קען זיך נישט אזוי אויפהייבן און מאפן קיין יעהופעץ ווייל דארט איז דאס לעבן ביליגער צוליב אסאך טעמים. ס'וואלט ווען אפשר געדארפט אזוי זיין אבער די מציאות איז אז ס'איז נישט

אמת מ'דארף לעבן מיט א באדזשעט אבער ס'איז נישטא קיין שום גאראנטי אין די תורה אז איינער וואס לעבט מיט א באדזשעט גייט קענען דעקן זיינע בילס אדער חתונה מאכן גרינגערהייט

בקיצור. ווער ס'באדזשעט נישט איז מסתמא אליינס שולדיג אין זיינע פינאנציעלע פראבלעמען אבער נישט יעדער וואס האט פינאנציעלע פראבלעמען איז אליינס שולדיג

[קעדילעק]

א מין גערעדעכץ, "באדזשעטינג", ווען א מענטש פארדינט נישט גענוג אויף ברויט און פוטער און שכר לימוד קען ער באדזשעטן ביז איבערמארגן..

בנוגע וואס דו זאגסט וועגן שפארן ביי חתונות, אויף דעם רודערט יעצט "יחדו"..

[גאלדענע פעדער]

אסאך מאל לעצטענס פוהל איך זייער פאני דא אויף אייוועלט ווען מענשטן ענטפערן אויף מיינע תגובות, אן ליינען ביפאר די גאנצע שמיעס פאר דעם אויף וואס זיי באציען זיך...

איך האב אמאל גערעדט דא פון עניים? פון איינער וואס ענדיגט נישט די חודש, אפי׳ ווען ער שפארט די מערסטע וואס מעגליך? בפירוש נישט! א עני איז בארעכטיגט צי נעמען פון צדקה סיי פאר חודש׳ליך און סיי ביים חתונה מאכן..

דא האט איינער געפרעגט פון א פאל פון איינער וואס מאכט חתונה פאר 50-60 אלפים פער קינד און ביים פערדען קינד האט ער שוין נישט. האב איך קלאר מסביר געווען אז ס׳קען נישט זיין אזא זאך במציאות, נאר מיט איינער וואס בודזשעט נישט!

לאמיר עס מסביר אביסעל בעסער. די יענער פון ווען אונז רעדן פון האט זיך קיינמאל נישט אוועק געזעצט כאטש איינמאל א יאר און איבער גיין וויפעל קינדער ער האט ב״ה און פאר וויפעל געלט פלאנט ער זיי צי חתונה מאכן, און לויט דעם וויפעל איז איהם איבער געבליבען אין זיין אינקאם פאר אנדערע זאכן ווי למשל וויפעל שלאף צימערען שטימט לויט זיין בודזשעט, און למשל פאר וויפעל געלט שטימט זיינע שמחות זאלן קאסטען וכדו׳ ווייסט פון ווי איך ווייס ער האט עס נישט געטוהן? ווייל ווען יא, וואס איז געווען זיין פלאן פארן פערדען קינד?

א בודזשעט מיינט א פלאן פאר אלע קינדער וואס ער האט ב״ה פאר וויפעל ער פלאנט זיי צי חתונה מאכן וואס ס׳שטימט לויט זיין בודזשעט. און בכלליות אויף וואספארע סטאנדארט שטימט פאר איהם צי לעבן מיט די הוצאות החתונה פון אלע זיינע קינדער אריין גערעכענט. אלא מה אז דער מענשט האט פשוט אביסעל געשפארט און וויל אבער ווייטער זיין א שיינע יוד. טרעפט ער זיך ממילא ביים פערדען קינד ביים בארגען און גנבה׳נען רח״ל.

דער מענשט האט זיך נאך קיינמאל נישט אוועק געשטעלט און געבודזעשט, זיל נאל קיינמאל נישט אוועק געשטעלט וואספארע סטאנדארט שטימט פאר איהם צי לעבן פון די 20 ביז די 40. און ממילא אוודאי און אוודאי ווען ער הייבט אן חתונה מאכן, איז דער מענשט שוין פארפאלן ליידער, ווייל דעמאלטס אין צען מאל שווערער אן צי הייבן צי בודזשעטען נאכן לעבן שוין צוואנציג יאר ווי א שיינע יוד, און אויף א סטאנדארט וואס האט קיינמאל נישט געשטימט מיט זיין בודזשעט.

[גאלדענע פעדער]

א אינגערמאן וואס מאכט קוים אויף צום לעבן (איך קען אסאך אזעלכע) קען זיך נישט אזוי אויפהייבן און מאפן קיין יעהופעץ ווייל דארט איז דאס לעבן ביליגער צוליב אסאך טעמים. ס'וואלט ווען אפשר געדארפט אזוי זיין אבער די מציאות איז אז ס'איז נישט

איך האב אליינס געמויפט צי איינע פון די נייע געגענטער. סא זאג מיך נישט אז מען קען נישט.. איינער וואס וויל הילף מיט מויפען קען קומען אין אישי און ווען איך און אויב איך וועל האבן צייט וועל איך פראבירן צי העלפן. געווענליך ענטפער איך ביז מערסטענס אפאר טאג שפעטער.

[ארלאנדא]

בקיצור.
באדזשעטינג מיינט נישט שפארן. פארקערט גאר, א מענטש וואס זיין באדשׁעט ערלויבט אים דארף אפילו נישט פרובירן צו שפארן.

[hyper]

א שאלה צו הרב גאלגענע

איך פארשטיי דיין פוינט אז ווען מען מופט זאל מען זיך נישט אהנבארגען צו קויפן טייערע פורנוטשער, וואס איז דיין מיינונג לגבי אפגרעידס ווי למשל צולייגן געלט פאר א קאך פאר באקוועמליכקייט מער ווי די בילדער געבט, אוז עס אויסגעהאלטן? דאס איז א זאך וואס גייט בלייבן מען לייגט נישט אריין יעדן טאג א נייע קאך מעג מען אריינספענדן פאר דעים?

וואס דיין מיינונג