nmi האט געשריבן:הענדימען האט געשריבן:קיסריה האט געשריבן:די גמרא איז זייער שארף קעגן בויען הערליכע שולן אויפן חשבון פון צדקה לעניים.
פארוואס זאגסט אז ס'איז אויף זײער חשבון?
ווייל ווען מ'נעמט ארויס פון א בעל בתישער יוד 10 אלפים פארן ביהמ"ד און א וואך שפעטער קומט א יוד פון ארץ ישראל צו אים וועט ער אים געבן $10 אנשטאץ $100
קוקט אויס דו קענסט נישט די עשירים, ס'איז דא צוויי סארט עשירים.
עושר נומער 1: ווייסט דער באשעפער האט אים געגעבן געלט, און ער איז נישט מער ווי א שליח עס צו געבן פאר נויטבאדערפטיגע, און אזא עושר איז מכלכל דבריו במשפט, ער געבט פאר בתי מדרשים און מוסדות, אבער במדה במשקל ובמשורה, און ער געבט אויך פאר ארימעלייט ביד רחבה, און ביי דעם עושר איז דאס ביהמ"ד אויך נישט אויפן חשבון פון ארימעלייט, ווייל ער טיילט עס איין מיט שכל. און אזא עושר בדרך כלל מאכט זיכער צו זיין דער בעל הרחמים נישט נאר ביים טיילן צדקה, נאר ער מאכט זיכער צו האבן א חלק אין די מדה פון צדקה אז יענער זאל נישט פארארעמט ווערן, און אין דעם נכלל נישט צו רייסן געלט פונעם ציבור אפילו ווען ער האט ביי זיך דעם לחש פון סופליי און דימענד.
עושר נומער 2: איז א געלונגענער מענטש, און געמאכט די פאר מעלונעס מיט א גוטע דריי, אדער געריטן אויפן שוואכקייט פונעם ציבור. דער עושר ווען ער האט 10 אלפים צו ספענדן איז ביי אים נישט קיין טשויס צווישן א ביהמ"ד אדער א שנארער פון א"י, זיין טשויס פאר די עקסטערע 10 אלפים איז וואו ער קען עס די מערסטע אויפקעשן צו באקומען זיין פארדינטע אטענשען, און ווען ער געבט עס שטילערהייט פאר א עני גייט ער עס נישט באקומען, ממילא איז דער עני בכלל נישט אויף די ליסטע, אויף די ליסטע איז צו ער זאל עס געבן פאר זיין לאקאלע ביהמ"ד ווי הונדערטער אידן גייען הנאה האבן טעגליך, אדער אפשר מאכן א וואן טיים שאט צו בויען א גרויסע ביהמ"ד ערגעץ אין יהופעץ אין יוראפ וואו אידן קומען אן עטליכע מאל א יאר, אבער למעשה דער חנוכת הבית וועט האבן א בעסערע אפקלאנג, הלמאי ער האט געבויט אידישקייט אין יוראפ
סך הכל, נישט ביים ערשטן סארט עושר און נישט ביים צווייטן אפעקטירט עס דער ארימאן.
הרה"ג ר' עזריאל טויבער ז"ל האט געהאט א תקופה וואס ער איז געווען א מולטי מיליאנער, ס'האט זיך געגאסן פון אים געלט, זיינע קינדער דערציילן היינט אז נאכקוקנדיג די רעקארדס פון זיין צדקה, האלט עס צווישן 120 און 150 מיליאן דאלער, זיין משאת נפשו איז געווען צו שטיצן תורה, תלמידי חכמים, אויפשטעלן כוללים, ישיבות, ווען מען איז אים אמאל געקומען בעטן געלד פאר א בנין האט ער געזאגט, פאר א בנין וועסטו טרעפן גענוג נדבנים, איך געב געלט פאר די תורה אליין, דארט וואו קיינער כאפט זיך נישט צו. וכשמת ר' עזריאל פתח עליו האי ספדנא, דער איד האט געטיילט אזויפיל צדקה, און די ערשטע שטיין וואו מען גייט אויפקיצן זיין נאמען, איז זיין אייגענע מציבה.
אידעלע זיי פרייליך, שטארק דיך שטארק דיך אצינד, ווייל דו ביסט דאך א בן מלך, דעם באשעפער'ס קינד.
