חידות

[סטאוו יא פיטא]

וואס עפעס?

ווען א רעדל דרייט זיך קלאקווייז דרייט ער זיך לינקס און ריקט זיך רעכטס. כ'גלייב אבער נישט אז דאס האט ער געמיינט

[סטיטשינער]

וואס עפעס?

ווען א רעדל דרייט זיך קלאקווייז דרייט ער זיך לינקס און ריקט זיך רעכטס. כ'גלייב אבער נישט אז דאס האט ער געמיינט

כ'האף אזוי...

[טוב לב]

ער האט לכאורה יא דאס געמיינט די אינטערשטע חלק פון די רעדל פארט א גאנצע צייט אויף מערב וואס דאס שטיפט די טרעין אויף מזרח.
(אבער באמת שטייט די טרעין אויף איין פלאץ נאר די גאנצע וועלט פארט אויף מערב)

[איינס]

וואס עפעס?

ווען א רעדל דרייט זיך קלאקווייז דרייט ער זיך לינקס און ריקט זיך רעכטס. כ'גלייב אבער נישט אז דאס האט ער געמיינט

א ודאי דאס געמיינט קוק אויף וואס ער באציהט זיך.

די אונטערשטע חלק פונעם רעדל ווערט געשטיפט די גאנצע צייט פון מזרח צו מערב.


איך מיין מדארף אויפמאכן א עקסטערע אשכול פאר די מינע חידות ״במחשבה שניה״

[גרויסע עם הארץ]

קען איינער ברענגען דא עפעס א פרישע חידה עפעס א דבר השווה לכל נפש?

[פרא-חסיד]

לאמיר פרעגן א פשוטע חידה.

עמיצער האט 12 גאלדענע מטבעות, איינע פון די 12 איז א פאלשע מטבע אבער מען ווייסט נישט וועלכע, מען ווייסט אבער אז עס וועגט "אדער" אביסל מער "אדער" אביסל ווייניגער.
דער איד האט א וואגשאהל, און ער מעג עס נוצן בלויז 3 מאל.

וויאזוי קען ער מיט 3 מאל וועגן , וויסן וועלכע מטבע איז פאלש און אויך צו סוועגט מער אדער ווייניגער.

[טיפע קוויטש]

איך װייס נישט אין װעלכע אשכול עס בעלאנגט געהערט אמאל אז עס איז נישט מעגליך איינצובייגן א פאפיר אויף האלב מער װי 8 מאל נישט קײן חילוק װי גרויס די פאפיר איז איך האב טאקע פרובירט מיט אסאך סײזעס אין עס איז טאקע קײנמאל נישט געגאנגען מער פון 8 מאל. אלזא װאס גײט דא פאר?

[גרויסע עם הארץ]

איך װייס נישט אין װעלכע אשכול עס בעלאנגט געהערט אמאל אז עס איז נישט מעגליך איינצובייגן א פאפיר אויף האלב מער װי 8 מאל נישט קײן חילוק װי גרויס די פאפיר איז איך האב טאקע פרובירט מיט אסאך סײזעס אין עס איז טאקע קײנמאל נישט געגאנגען מער פון 8 מאל. אלזא װאס גײט דא פאר?

די דיקעקייט פון די פאפיר טוישט זיך נישט.

[טיפע קוויטש]

איך װייס נישט אין װעלכע אשכול עס בעלאנגט געהערט אמאל אז עס איז נישט מעגליך איינצובייגן א פאפיר אויף האלב מער װי 8 מאל נישט קײן חילוק װי גרויס די פאפיר איז איך האב טאקע פרובירט מיט אסאך סײזעס אין עס איז טאקע קײנמאל נישט געגאנגען מער פון 8 מאל. אלזא װאס גײט דא פאר?

די דיקעקייט פון די פאפיר טוישט זיך נישט.

אבער פארװאס פונטקט בײ 8 מאל? סברא װאלט געזאגט אז װי גרעסער די פאפיר איז װאלט זיך עס געדארפט קענען מער אײנבײגן אפילו עס װערט דיקער

[גרויסע עם הארץ]

איך װייס נישט אין װעלכע אשכול עס בעלאנגט געהערט אמאל אז עס איז נישט מעגליך איינצובייגן א פאפיר אויף האלב מער װי 8 מאל נישט קײן חילוק װי גרויס די פאפיר איז איך האב טאקע פרובירט מיט אסאך סײזעס אין עס איז טאקע קײנמאל נישט געגאנגען מער פון 8 מאל. אלזא װאס גײט דא פאר?

די דיקעקייט פון די פאפיר טוישט זיך נישט.

אבער פארװאס פונטקט בײ 8 מאל? סברא װאלט געזאגט אז װי גרעסער די פאפיר איז װאלט זיך עס געדארפט קענען מער אײנבײגן אפילו עס װערט דיקער

וואס עפעס? די זייט וואו די קוועטשט גייט נישט אן וואו גרויס די פאפיר איז,

[טיפע קוויטש]

איך װייס נישט אין װעלכע אשכול עס בעלאנגט געהערט אמאל אז עס איז נישט מעגליך איינצובייגן א פאפיר אויף האלב מער װי 8 מאל נישט קײן חילוק װי גרויס די פאפיר איז איך האב טאקע פרובירט מיט אסאך סײזעס אין עס איז טאקע קײנמאל נישט געגאנגען מער פון 8 מאל. אלזא װאס גײט דא פאר?

די דיקעקייט פון די פאפיר טוישט זיך נישט.

אבער פארװאס פונטקט בײ 8 מאל? סברא װאלט געזאגט אז װי גרעסער די פאפיר איז װאלט זיך עס געדארפט קענען מער אײנבײגן אפילו עס װערט דיקער

וואס עפעס? די זייט וואו די קוועטשט גייט נישט אן וואו גרויס די פאפיר איז,

סא א שטערקערע מענטש װעט יא קענען?

[גרויסע עם הארץ]

איך װייס נישט אין װעלכע אשכול עס בעלאנגט געהערט אמאל אז עס איז נישט מעגליך איינצובייגן א פאפיר אויף האלב מער װי 8 מאל נישט קײן חילוק װי גרויס די פאפיר איז איך האב טאקע פרובירט מיט אסאך סײזעס אין עס איז טאקע קײנמאל נישט געגאנגען מער פון 8 מאל. אלזא װאס גײט דא פאר?

די דיקעקייט פון די פאפיר טוישט זיך נישט.

אבער פארװאס פונטקט בײ 8 מאל? סברא װאלט געזאגט אז װי גרעסער די פאפיר איז װאלט זיך עס געדארפט קענען מער אײנבײגן אפילו עס װערט דיקער

וואס עפעס? די זייט וואו די קוועטשט גייט נישט אן וואו גרויס די פאפיר איז,

סא א שטערקערע מענטש װעט יא קענען?

ווייסעך נישט אבער א טיפערע מענטש זיכער

[איינס]

לאמיר פרעגן א פשוטע חידה.

עמיצער האט 12 גאלדענע מטבעות, איינע פון די 12 איז א פאלשע מטבע אבער מען ווייסט נישט וועלכע, מען ווייסט אבער אז עס וועגט "אדער" אביסל מער "אדער" אביסל ווייניגער.
דער איד האט א וואגשאהל, און ער מעג עס נוצן בלויז 3 מאל.

וויאזוי קען ער מיט 3 מאל וועגן , וויסן וועלכע מטבע איז פאלש און אויך צו סוועגט מער אדער ווייניגער.

איך זעה נישט קיין אפשן אפילו ביי 4 מטבעות

[גרויסע עם הארץ]

לאמיר פרעגן א פשוטע חידה.

עמיצער האט 12 גאלדענע מטבעות, איינע פון די 12 איז א פאלשע מטבע אבער מען ווייסט נישט וועלכע, מען ווייסט אבער אז עס וועגט "אדער" אביסל מער "אדער" אביסל ווייניגער.
דער איד האט א וואגשאהל, און ער מעג עס נוצן בלויז 3 מאל.

וויאזוי קען ער מיט 3 מאל וועגן , וויסן וועלכע מטבע איז פאלש און אויך צו סוועגט מער אדער ווייניגער.

איך זעה נישט קיין אפשן אפילו ביי 4 מטבעות

ביי פיר איז עס פשוט, לייגסט 1 און 1 זעהסט אויב סאיז די זעלבע וויסטו אז דא איז נישט דא קיין פאלשע נעמסטו איין די צוויי איבריגע אויף איין זייט און די צוויי וואס די האסט יעצט גענוצט און די לייגסט עס אויף די אנדערע זייט וועסטו זעהן אויב ס'וועגט מער אדער וויינגער, יעצט נעם איין פון די איבריגע און לייג דאס ארויף אויף איין זייט און איין עכטע אויף די אנדערע זייט, אויב ס'וועגט נישט גלייך ווייסטו אז דאס איז די פאלשע אויב סוועגט יא די זעלבע ווייסטו אז די אנדערע איז פאלש.

ביי 12 האב איך נאכנישט אויסגעפיגערט וויאזוי עס ארבעט

[דייקן]

לייגסט 4 אויף יעדע זייט פון די וואגשאל, אויב וועגען זיי די זעלבע ווייסטו אז די 8 זענען אמת, נעמסטו 3 פון די אנדערע 4 און דו לייגסט זיי קעגען 3 פון די אמת'ע, אויב וועגען זיי די זעלבע ווייסטו אז די לעצטע איז די פאלשע, וועגסטו עם קעגען א אמת'ע און דו ווייסט אויב ער איז מער אדער ווייניגער.
אויב די 3 וועגען אנדערש פון די 3 אמת'ע ווייסטו שוין אויב די פאלשע וועגט מער אדער ווייניגער, נעמסטו 2 פון די 3 און דו וועגסט זיי איין קעגען די אנדערע, אויב וועגען זיי די זעלבע איז די דריטע די פאלשע, אויב וועגען זיי אנדערש ווייסטו וועלכע איז די פאלשע (ווייל דו ווייסט שוין אויב די פאלשע וועגט מער אדער ווייניגער).
אויב ביים אנפאנג זעסטו אז די 4 און 4 וועגען אנדערש נעמסטו 3 פון די רעכטע זייט וואגשאל און 1 פון די לינקע זייט און דו לייגסט זיי צוזאמען קעגען די אמת'ע 4, אויב וועגען זיי אנדערש ווייסטו שוין אויב עס איז מער אדער ווייניגער, ממילא ווייסטו אויך אויב עס איז די 1 וואס איז פריער געווען אויפן לינקע זייט וואס האט געוואגען מער פון די רעכטע זייט (וואס דאן דארף מען מער נישט וועגען), אדער אויב עס איז איינע פון די אנדערע 3 פון די אלטע רעכטע זייט, וואס דאן נעמט ער 1 קעגען 1 אזויווי פריער געשריבען.
אויב וועגען די 4 און 4 די זעלבע דאן ווייסט ער וויפיל אמת'ע 4 וועגען, ממילא ווייסט ער וועלכע פון די פריערדיגע זייטען האט געהאט אין זיך די פאלשע מטבע, ווי אויך ווייסט ער אויב עס וועגט מער אדער ווייניגער, איז אויב איז עס די רעכטע זייט ווייסט ער אז עס איז די 1 איבערגעבליבענע מטבע פון די רעכטע זייט, און אויב איז עס די לינקע זייט נעמט ער פון די דריי איבערגעבליבענע מטבעות פון די לינקע זייט און ער וועגט 1 קעגען 1 אזויווי פריער געשריבען און ער ווייסט וועלכע איז פאלש (ווייל ער ווייסט דאך שוין אויב די פאלשע וועגט מער אדער ווייניגער וכמו שנתבאר).

[גרויסע עם הארץ]

.

איך האב שוין געהאט אזא מין תירוץ אבער ס'שטימט נישט ווייל וואס טוסטו אויב די זייט וועגט די זעלבע? קענסט נישט ניצן די וואג מער וואו 3 מאל

[רואיג!]

וואס עפעס?

ווען א רעדל דרייט זיך קלאקווייז דרייט ער זיך לינקס און ריקט זיך רעכטס. כ'גלייב אבער נישט אז דאס האט ער געמיינט

א ודאי דאס געמיינט קוק אויף וואס ער באציהט זיך.

יא, עס איז א חלק פון די רעדל.

א טרעין רעדל האט א "ברים" (flange), צו האלטן די רעדל אויף די רעלסן.

istockphoto-531170666-170667a.jpg (96.51 KiB) געזען 463 מאל

די חלק פון די ברים וואס איז נידריגער פון די רעלסן וועט זיך פיזיש רוקן די פארקערטע וועג פון די טרעין. די חלק וואס איז העכער די רעדל וועט גיין שנעלער ווי די טרעין.

[דייקן]

.

איך האב שוין געהאט אזא מין תירוץ אבער ס'שטימט נישט ווייל וואס טוסטו אויב די זייט וועגט די זעלבע? קענסט נישט ניצן די וואג מער וואו 3 מאל

איך האב פאראכטען מיין תגובה, געב א קוק.

[טוב לב]

אגב אז מ'רעדט שוין פון די רעדל איז אינטערעסאנט צו וויסען ווי אזוי די רעדל ארבעט.
די רעדל באמת שטיפט די גאנצע וועלט צו מערב זייט, אבער די וועלט איז שטערקער און ער לאזט זיך נישט שטיפען ער שטיפט צוריק די רעדל אויף די פארקערטע דיירעקשאן צו מזרח זייט, אזוי פארט די טרעין.

מיט דעם פארשטייט מען שוין נאטאון'ס דריטע געזעץ אין פיזיקס אז יעדע עקשאן האט א ריעקשאן

[גרויסע עם הארץ]

לייגסט 4 אויף יעדע זייט פון די וואגשאל, אויב וועגען זיי די זעלבע ווייסטו אז די 8 זענען אמת, נעמסטו 3 פון די אנדערע 4 און דו לייגסט זיי קעגען 3 פון די אמת'ע, אויב וועגען זיי די זעלבע ווייסטו אז די לעצטע איז די פאלשע, וועגסטו עם קעגען א אמת'ע און דו ווייסט אויב ער איז מער אדער ווייניגער.
אויב די 3 וועגען אנדערש פון די 3 אמת'ע ווייסטו שוין אויב די פאלשע וועגט מער אדער ווייניגער, נעמסטו 2 פון די 3 און דו וועגסט זיי איין קעגען די אנדערע, אויב וועגען זיי די זעלבע איז די דריטע די פאלשע, אויב וועגען זיי אנדערש ווייסטו וועלכע איז די פאלשע (ווייל דו ווייסט שוין אויב די פאלשע וועגט מער אדער ווייניגער).
אויב ביים אנפאנג זעסטו אז די 4 און 4 וועגען אנדערש נעמסטו 3 פון די רעכטע זייט וואגשאל און 1 פון די לינקע זייט און דו לייגסט זיי צוזאמען קעגען די אמת'ע 4, אויב וועגען זיי אנדערש ווייסטו שוין אויב עס איז מער אדער ווייניגער, ממילא ווייסטו אויך אויב עס איז די 1 וואס איז פריער געווען אויפן לינקע זייט וואס האט געוואגען מער פון די רעכטע זייט (וואס דאן דארף מען מער נישט וועגען), אדער אויב עס איז איינע פון די אנדערע 3 פון די אלטע רעכטע זייט, וואס דאן נעמט ער 1 קעגען 1 אזויווי פריער געשריבען.
אויב וועגען די 4 און 4 די זעלבע דאן ווייסט ער וויפיל אמת'ע 4 וועגען, ממילא ווייסט ער וועלכע פון די פריערדיגע זייטען האט געהאט אין זיך די פאלשע מטבע, ווי אויך ווייסט ער אויב עס וועגט מער אדער ווייניגער, איז אויב איז עס די רעכטע זייט ווייסט ער אז עס איז די 1 איבערגעבליבענע מטבע פון די רעכטע זייט, און אויב איז עס די לינקע זייט נעמט ער פון די דריי איבערגעבליבענע מטבעות פון די לינקע זייט און ער וועגט 1 קעגען 1 אזויווי פריער געשריבען און ער ווייסט וועלכע איז פאלש (ווייל ער ווייסט דאך שוין אויב די פאלשע וועגט מער אדער ווייניגער וכמו שנתבאר).

[סטאוו יא פיטא]

זייער שטארק @דייקן!

[איינס]

דארף מען אבער זאגן אז מרעדט פון א אלטע וואג.

איך שטיי און מאך חשבונות און טרעף גארנישט, דערווייל ווער איך געוואר אז דער איז צוריק געשטאנען מיט טעכנעלאגיע...

[איינס]

וואס עפעס?

ווען א רעדל דרייט זיך קלאקווייז דרייט ער זיך לינקס און ריקט זיך רעכטס. כ'גלייב אבער נישט אז דאס האט ער געמיינט

א ודאי דאס געמיינט קוק אויף וואס ער באציהט זיך.

יא, עס איז א חלק פון די רעדל.

א טרעין רעדל האט א "ברים" (flange), צו האלטן די רעדל אויף די רעלסן.

istockphoto-531170666-170667a.jpg

די חלק פון די ברים וואס איז נידריגער פון די רעלסן וועט זיך פיזיש רוקן די פארקערטע וועג פון די טרעין. די חלק וואס איז העכער די רעדל וועט גיין שנעלער ווי די טרעין.

דארפסט נישט גיין צו א טרעין

יעדע קאר וואס פארט מזרח גייט די אונטערשטע חלק פונעם רעדל צו מערב, וחוזר חלילה

[סטאוו יא פיטא]

דארף מען אבער זאגן אז מרעדט פון א אלטע וואג.

איך שטיי און מאך חשבונות און טרעף גארנישט, דערווייל ווער איך געוואר אז דער איז צוריק געשטאנען מיט טעכנעלאגיע...

האטעך קלאר געזאגט ער גייט פרעגן א פשוטע חידה

[גרויסע עם הארץ]

דארף מען אבער זאגן אז מרעדט פון א אלטע וואג.

איך שטיי און מאך חשבונות און טרעף גארנישט, דערווייל ווער איך געוואר אז דער איז צוריק געשטאנען מיט טעכנעלאגיע...

וויאזוי זאגט מען? גראב נישט אזוי טיעף, וועסט נישט קענען ארויסקומען