נשמה האט געשריבן:איינזער וברכתיך בכל אשר תעשה אין אלעם וואס דו וועסט טוהן ריכטיג צווייער וברכתיך בכל אשר תעשה אין אלעם וואס דו וועסט טוהן פאר א צווייטן דרייער וברכתיך בכל אשר תעשה אין אלעם וואס דו וועסט טוהן למעשה פירער וברכתיך בכל אשר תעשה אין אלעם וואס דו וועסט טוהן אבער קודם דארף איך וויסן וואס פעהלט מיך? פינעווער וברכתיך בכל אשר תעשה אין אלעם וואס דו וועסט טראכטן זעקסער וברכתיך בכל אשר תעשה אבער וואס זאל איך יעצט טוהן רבש"ע? זיבענער וברכתיך בכל אשר תעשה דער עיקר ס'זאל זיין ענדזשויעבל אכטער וברכתיך בכל אשר תעשה וואס איך וועל הייסן אז דו זאלסט טוהן. ניינער וברכתיך בכל אשר תעשה אבער איך האב צייט נעקסטע וואך.
יו איז דעס גוט
"ווייל ביי אונז אפילו ווען מען זעט זיך פנים אל פנים מיט'ן עכטן נאמען, ווייזט מען אויך נאר ארויס דעם ניק". (ליפא - אפענע בריוו צו אייוועלט)
ס'דא אשכולות וואס רעדן פון הרגשים אין עבודת השי"ת. הרגשים בעבודת השי"ת איז וויכטיג, פשוט ווייל מ'דארף אריינעמען דעם גאנצן קערפער אין די עבודה. והכל כמובא בספרי פיאסעצנא. נישט די געפיל איז די עבודה. אבער אז מ'האט געפיל שלעפט עס אריין אין די עבודה און מ'ווערט מקודש דערפון. ועוד יש להאריך בזה.
יעדער האט זיך זיין וועג וויאזוי ער קוקט אן געפילן.
וויאזוי קוקט אויס א 3 אן עובד ה' ? וויאזוי ארבעט דאס ? ער מוז אויסרייסן זיין גאנצע טבע מיט צוואנג ?
די טבע פונעם דרייער איז דאך תפארת. ארויסצוברענגען די שענסטע נאטור וואס א מענטש קען זיך אלץ ארויפארבעטן. ווען א דרייער טוט עפעס כדי זיך צו ראטעווען פונעם פחד וואס דער דרייער האט אלץ אז ער וועט ווערן א ווערד'לאזער זאך, הייבט ער אן צו זיין פארנומען זיך אהערצושטעלן און ער פארגעסט פון זיך, ס'איז איראניש, ווייל ווי מער מ'פרובירט צו טון עפעס יא צו זיין ווערד, אלץ מער פארגעסט מען פון די עיקר וואס מאכט א מענטש ווערד, נעמליך, די תמימות, ארויסצוברענגען דעם נפש.
אבער אן עובד השי"ת, געוואוינט זיך איין צו זיין אמת'דיג מיט זיך אליין, אן עובד השי"ת איז זיכער אין דעם אויסגעארבעט, ער מוז נישט אויסרייסן די טבע, פונקט פארקערט, ווי מער א דרייער איינערקענט אז זיין ווערדקייט איז ווי מער ארויסצוברענגען זיין חלק אלוק ממעל, אז זיין ווערדקייט איז זיין תמימות מיט זיך אליין, זיין אמת'דיג, דעס וואס ס'טוט זיך אמת'דיג אין זיין הארץ, אלץ מער וועט ארויסקומען זיין אמת'ער שיינקייט, זיין אמת'ער ווערד.
דער בעל חובת התלמידים רעדט שוין פון דעם אין זיין ספר הכשרת אברכים, און אין זיין ספר בני מחשבה טובה, אז די שטער ארויסצוברענגען דעם נפש, איז דאס ענין פון רמאות, זיך מאכן, אבער אן עובד השם, איז זיכער אויסגעארבעט אין דעם, צו זיין אוטענטיש. אמת טאקע אז ער בלייבט א הערליכקייט. דאס איז דאך זיין נפש.
א דרייער אן עובד השם, האט גאר א געזונטער סעלף עסטים, ער ווייסט אז ער איז א חלק אלוק ממעל, און ער לעבט דערמיט, און ער ענדשויט עס. מענטשן האבן ליב אן עובד השם א דרייער, ווייל ער איז זייער אמת'דיג מיט זיך. ער איז תוכו כברו, גארנישט מער און גארנישט ווייניגער. ער נעמט זיך אן וויאזוי ער איז, און ער ארבעט דערויף כדי ארויסצוברענגען זיין ריכטיגער תפארת. איז דערפאר אן עובד השם א דרייער, וועט זיין אן אוטענטיש שטיק הארץ. ווען אן עובד השם א דרייער דאווענט, דאווענט ער פון די טיפענישן פון זיין הארץ, עכט. און די זעלבע ווען ער רעדט מיט מענטשן, רעדט ער פון די טיפענישן פון זיין הארץ ארויס. נישט קיין געפאפטע מעשיות. זיי מאכן זיך נישט. זיי קענען אפילו זאגן אלע זייערע געדרייטע מעשיות וואס זיי וואלטן ווען געוואלט פאפן די מענטשהייט, און אלעס כדי צו ווערן געראטעוועט פונעם יצר פון שקר, און פון רמאות. זיי האבן ליב די מענטשהייט. בקיצור די מידה פון אמת.
פירער ווילן זייער שטארק טרעפן איינעם וואס וועט איינערקענען דעם טיפן זעלבסט וואס זיי שפירן אז זיי זענען, און זיי האבן זייער מורא צו טרעפן איינעם וואס זיי וועלן מעגליך זען פון יענעם, אז יענער האלט נישט אזוי. און דא הייבט זיך אן פעקל מיט אנשטויסונגען. ווייל זיי קענען נישט זיין גוט כמעט מיט קיינעם, (עכט נאנט) ווייל כמעט קיינער איינערקענט נישט זייער טיפער עכטער נפש, און אפילו אויב זיי מיינען שוין אויף איינעם אז יענער האט טאקע איינערקענט אין זיי דעם טיפן זעלבסט, האבן זיי מורא צו ווערן גוט מיט יענעם, ווייל אפשר וועט יענער פלוצלינג טוישן זיין מיינונג, אדער זיי אפשטויסן, איז זיי זענען גוט מיט יענעם אין דמיון. און פירער פילן זיך אליין, ווייטאגליך אליין. אין גרויזאמסטן זין פון ווארט, אליין.
אברהם האט עכט כמעט קיינמאל נישט גערעדט מיט משה'ן, אבער משה פלעגט רעדן מיט אים אין זיינע געדאנקען.
משה איז אריינגעקומען אין דארמיטארי, אברהם איז געשטאנען ביים ווינקל, משה'ס הארץ האט זיך גענומען קלאפן האסטיג, ער האט געוואלט אים זאגן א ווארט, עפעס, אבער ער האט זיך צוריקגעהאלטן, ער גייט אים נישט זאגן גארנישט. (די סיבה איז ווייל ער האט מורא געהאט זיך ארויסצוברענגען, ווייל אפשר וועט אברהם מאכן אזא תנועה וואס ס'וועט זיך פון דעם נישט ארויסזעהן אז ער באשטעטיגט דעם טיפן נפש זיינער) "זאג אים, זאג אים, פרעג אים עפעס?" אבער ווי עפעס א אינערליכן כח האט אים צוריקגעהאלטן פון רעדן און זאגן.
אברהם האט נישט געהאט קיין מושג אז דער משה איז גוט מיט אים. משה טראכט "איך וואלט ווען געקענט רעדן צו אים, אבער איך האב מורא און איך ווייס נישט פון וואס"
א חתונה. משה זיצט אין עסט און דמיונ'ט אויס די זאכן וואס ער זעט מער ווי ס'איז עכט, ער דרייט זיך אויס, אברהם זיצט נעבן אים. ער ווערט אומבאקוועם, און אברהם רופט זיך אן "אה, משה, וואס מאכסטו?" מיט אזא אופן, וואס האט נישט געשטומט אזוי ווי משה האט זיך פארגעשטעלט דעם אברהם אין זיין דמיון - אז דער אברהם איינערקענט יא אין אים זיין עכטער זעלבסט, לויט זיין דמיון האט אברהם אים געדארפט ענטפערן מיט מער אן אנדערע אופן, מער א שמייכל, און נישט אזא פשטות. און משה האט געמיינט אז ער האלט עס נישט אויס.
פון וואס משה האט מורא געהאט איז געווען אפשטויסן, און וואס משה האט ליב געהאט איז געווען איינער זאל איינערקענען וואס ער (האלט אז ער) איז עכט, איינער זאל איינערקענען אין זיין טיפן נפש. און משה האט געהאפט אז אברהם איינערקענט וואס ער איז עכט, ווייל ער האט אפילו באקומען אן עכטער שמייכל פון אים, מיט א געוויסער בליק, וואס משה האט אויסגעטייטשט אז דאס מיינט אז אברהם כאפט יא ווער ער איז עכט.
אבער אזוי ווי משה האט נישט געוואלט באקומען קיין קלענסטע קרום מיט די נאז, נאך דערצו פון אברהם, ווייל אברהם איז געווען די איינציגסטע מענטש פון וועם ער האט געהאפט נאכאמאל צובאקומען איינערקענונג אויף זיין עכטע "איך", דערפאר איז משה געבליבן אן רעדן צו קיינעם, ביז ער איז געוואר געווארן אז ער האט נישט קיין ראי' אז אברהם האלט אויף אים דעס טיפער נפש.
אין ישיבה האט זיך משה ארומגעדרייט, זעלבסט-באוויסטזינינג אויף זיך אליין, פרובירנדיג צו כאפן פון זיינע געפילן ווער ער איז עכט, אבער זייער צוריקגעצויגען און שעמעוודיג און עקסטרים פריוואט. ער האט געהאפט אז איינער וועט באמערקן זיין טיפער נפש, וואס ער האט געגלייבט אז ער האט (יעדער האט א טיפער נפש, אבער ער האט עס געפילט) אבער קיינער האט עס נעבעך נישט באמערקט, און משה איז געבליבן אנטוישט.
און ער איז ווייטער געבליבן אליין.
אליין.
פירערס, ווייזן נישט ארויס זייער טיפער נפש.
משה קומט אריין אין אוצר הספרים, חזקאל קומט אויך אריין, משה מאכט זיך געהעריג, ער גייט נישט ווייזן פאר קיינעם ווער ער איז עכט. ער גייט נישט ווייזן פאר קיינעם זיינע טיפע אוטענטיש געפילן און געדאנקען, "איך גיי נישט ווייזן קיינעם ווער איך בין עכט"
אויב פירער טרעפן יא א גוטער חבר, פשט פון א גוטער חבר ביי א פירער מיינט, איינער וואס איינערקענט יא דעם טיפן נפש וואס פירער פילן אז זיי האבן, א גוטער חבר וואס איז מסכים אז טאקע דאס איז דער אמת'ער זעלבטס, ווערן זיי נאנט, און דער פירער גיסט אויס תמיד זיין הארץ פאר יענעם.
השי"ת האט געזען משה'ס צער און אים צוגעשיקט איין חבר. איין חבר האט משה געהאט, מנחם.
מנחם האט אים געגעבן א געוויסער מין שמייכל, "מנחם פארשטייט מיך" (ער האט געמיינט צו זאגן, איך פיל אז מנחם איינערקענט יא ווער איך בין באמת) און משה האט זיך נישט טועה געווען. מנחם פלעגט אלעמאל אויסהערן זיינע טיפע געפילן מיט אזא אינטערעס וואס זאגט "איך באשטעטיג אז דו ביסט טאקע דער טיפער זעלבסט וואס דו פילסט", איי איז דאס געווען די בעסטע צייטן פאר משה. ער פלעגט אויסגיסן זיין גאנצן הארץ פאר אים, זיי פלעגן שמועסן צווישן זיך שעות אויף שעות, רעדן און רעדן.
פארוואס פלעגט משה אזויפיל רעדן, וואס האט ער פארציילט?
משה האט זיך דאך געפילט אזוי אליין. קיינער, קיינער איז נישט מיין חבר. (ער האט נעבעך אפילו נישט פרובירט צו מאכן קשר, אויס מורא אז מ'וועט נישט איינערקענען וואס ער איז עכט, און מ'וועט זיך באציען צו אים ווי צו א איינפאכער צווייטן) און ער איז געווען פיל מיט טיפע געפילן און פאנטאזיעס כדי צו שפירן ווער ער איז, און צו לעבן אליין דערמיט איז זייער שווער, און דערפאר פלעגן זיי ביידע רעדן און רעדן און רעדן, און משה פלעגט גיין שלאפן מיט א רואיג הארץ, עכ"פ איינער פארשטייט מיך.
איך בין אזוי אליין, אבער איינער פארשטייט מיך.
משה איז אהיימגעקומען בין הזמנים איז ער נישט געווען באקוועם אינדערהיים, ווייל אן מנחם ווער פארשטייט אים, טאטע מאמע זעען נישט מיין עכטער איך, משה האט געפילט ער פארטראגט עס נישט, פלעגט ער רעדן מיט מנחם אין זיינע געדאנקען. ביז ער איז איינגעשלאפן שפעט ביינאכט.
פירערס האבן ליב ווען מ'קומט זיי זוכן. ווייל דאס מיינט אז מ'זוכט זייער עכטער זעלבסט.
משה האט זיך קיינמאל נישט אהערגעשטעלט אלץ א פעסטער מענטש וואס קען געהעריג אלעס, נאכדערצו ווען מנחם איז געווען נעבן אים, ווייל "אויב מנחם וועט זען אז איך קען אלעס, וועט ער נישט קומען מיך ארויסראטעווען פון מיין ווייטאג, מנחם מוז זעהן אז איך קען זיך נישט קיין עצה געבן געהעריג, "מנחם פארשטייט מיך"
משה האט אזוי הנאה געהאט פון מנחם, און ער פלעגט טראכטן צו זיך "מנחם האט מיך עכט ליב, איך מיין אז יא, ווייל נעכטן בין איך געווען אין נישט אזא גוטע מוד, און דאך האט מיך מנחם נישט אפגעלאזט, נאר פונקט פארקערט ער האט מיך פרובירט אויסצוהערן,
אסך מאל ווערט משה אזוי פארשלאסן און מנחם קען עפעס נישט אנהייבן א שמועס מיט אים.
און דאס איבערצייגט משה'ן ווי שטארק מנחם איז עכט גוט מיט אים, און בעיקר איינערקענט זיין עכטן זעלבסט.
פירערס האבן נישט ליב און זענען נישט צופרידן, און קענען אפילו ארויסווייזן אן אומצופרידנהייט ווען אנדערע מענטשן וואס איינערקענן נישט זייער עכטער זעלבסט, דרייען זיך נעבן זיי.
אנדערע בחורים אין ישיבה האבן שוין געוויסט, ווען זיי קומען נעבן משה ווערט ער אומצופרידן, ווי ער איז נישט מסכים אז זיי זאלן זיך דרייען נעבן אים. נאר די פאר חברים וואס משה האט געפילט אז זיי איינערקענען אין אים, זיי מאכן אים צופרידן.
משה איז געווען צעמישט מיט ספיקות ווער ער איז עכט. אבער ער פלעגט מיט זיין האקלקייט פרובירן צו באקומען אטענשאן פון ארומיגע אז מ'זאל אים זאגן "אה, משה, וויאזוי פילסטו? אלעס איז גוט?"
אבער אויב איז עס געווען איינער פון וועם משה האט פארשטאנען אז יענער איינערקענט נישט זיין עכטע "זעלבסט" האט משה זיך נישט באפריידענט מיט יענעם. משה האט נישט געהאט קיין געדולד צו קיינעמ'ס משוגעת'ן, ס'האט אים משוגע געמאכט יעדע קליינע זאך. אבער יעדער האט געדארפט דערליידן זיינע גיסטעס. און אננעמען וויאזוי ער איז.
פירער אין דעם שטאפל רעדן צופיל וועגן זייערע אייגענע געפילן.
ווייניג בחורים פלעגן האבן געדולד צו פארברענגען צופיל מיט משה'ן, ווייל וואס ער פלעגט רעדן פלעגט נאר זיין וועגן זיינע אייגענע געפילן, און נישט וויאזוי נארמאל מענטשן פארברענגען. און משה האט אויך נישט געקענט אנהאלטן א שמועס וואס ס'רעדט זיך נישט עפעס וואס האט אן השפעה אויף זיינע טיפע געפילן, און בעיקר צו פילן וואס ער איז. משה'ן האט קיינמאל נישט אינטרעסירט וואס אנדערע בחורים גייען דורך, חוץ אויב ער האט פארשטאנען אז זיי פילן די זעלבע זאך וואס ער האט אלעמאל געוואלט פילן. משה איז געווען אזוי פארנומען צו פילן זיינע געפילן, כדי צו וויסן ווער ער איז, אז ער האט נישט געהאט גענוגע כח צו פילן וואס יענער פילט. חוץ אויב ער האט פארשטאנען אז יענער פילט אויך אזוי ווי אים.
משה האט געוויסט אז זיין פאנטאזיע פון זיין אידיאלער זעלבסט שטומט נישט מיט די פאקטן פון זיין לעבן, און דאס האט אים צעמישט. פון זיין עכטער לעבן האט נישט אויסגעזען אז ער איז דעס וואס ער האט געפילט אז ער איז.
די וועג וויאזוי ס'ארבעט איז אז זיי נעמען [למשל] 90 שאלות, וואס יעדע 10 דערפון איז מיוחד פאר א נאמבער. און ער מאכט א ס"ה לויט די פארצענטען וויפיל דו האסט גענטפערט פון וואס.
אבער די חיסורון איז אז ס'איז פשוטע מאטאמאטיק! דהיינו אז ער ווייסט שוין פון פארדעם וואס די ענטפער גייט זיין באזירט אויף די שאלות. אבער ווען איינער לייגט אבער צו אביסעלע שכל קען אמאל זעהן ווי די זעלבע נקודות [וואס דער חכם האט מקצה געווען פאר א געוויסע נאמער] קען פונקט אזוי ארויס קומען אין אנדערע נומערן, נאר פון א אנדערע שורש,
למשל: (ציטירט פון א שאלון) "אני אוהב לדון ולעסוק ברגשות עמוקים שלי ושל אחרים" - ער האט זאגט 4, אבער ס'קען פונקט אזוי זיין 6 נאך - "אני אדם שקט, אולי מופנם, ובנסיבות חברתיות מעדיף להישאר ברקע" - 9 , פונקט אזוי 4 נאך - אני נוטה להסיח את דעתי מדברים שמציקים לי באמצעות טלוויזיה, אכילה, קריאה וכו'. ער זאגט 9, און ס'קען זיין ביי יעדעם
אז איינער וועט קוקען מיט שכל וועט ער וויסן וואס זענען בוודאי שרשים [ולקאמפיוטער אמר ער זאל אריינלייגן אין די מעטאמאטיק אז די שאלה אליינס האט 10% 9 40% 4 וכו' און אזוי קען זיין אז ס'וועט זיין מער אקוראט]
אגב איך האב שוין געמאכט די טעסטס, און ס'געווען אמאל וואס ס'ממש נישט געווען צום זאך און אמאל יא [נאכן כאפן זייער מהלך המחשבה ארבעט עס בעסער, אבער אויסצוגעפינען מתחילה דיין נומער פארן בכלל קענען די נאמבערס איז בפשטות נישט צו אקוראט, פארשטייציך ווענד זיך וועלכע טעסט]
געהערט אז א איד האט אויסגעארבעט א מהלך פון בלויז 4 נאמבערס, געבויט אויף די ד' יסודות עפר רוח אש מים, האבן די מומחים דאהי געהערט דערפון און האבן א מיינונג דערוועגן?
גם העובד ד' ועוסק בתורה מן ההכרח שיעסוק גם במעט דר"ך אר"ץ - מאור ושמש פ' בחוקותי