בנינים בלשון הקודש
די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער
- נשמה
- שר שבעת אלפים
- תגובות: 7114
- זיך איינגעשריבן אום: זונטאג מאי 03, 2009 8:12 pm
- לאקאציע: אינעם קערפער ביז די הונדערט און צוואנציג געזונטערהייט
בנינים בלשון הקודש
בס"ד
ווער וויל מיך העלפן דא
די ערשטע איז אדער א פועל עומד, אדער א פועל יוצא. א דגומא פאר פועל עומד איז די ווארט הֹלֵך ער גייט. נאר א זאך טוט. ביי דער דוגמא א מענטש גייט. און א דוגמא פאר א פועל יוצא מיינט: אֹכֵל. א זאך טוט, בעת א אנדערע זאך ווערט געטון. ביי דער דוגמא: א מענטש עסט. דער מענטש עסט, און דאס עסן ווערט אויפגעגעסן.
דאס איז די ערשטע בנין אין לשון הקודש.
פָּעַל ער האט געטון
פָּעַלתָּ דו האסט געטון
פָּעַלְתִּי איך האב געטון
פָּעַלוּ זיי האבן געטון
פְּעַלְתֶּם עטץ האטס געטון.
פָּעַלְנוּ אונז האמיר געטון.
פָּעַלָה זי האט געטון.
פָּעַלְתָּ דו האסט געטון.
פָּעַלְתֶּןׁ (די זעלבע ווי פְּעַלְתֶּם)
פּוֹעֵל ער טוט.
פּוֹעַלִים זיי טוען.
פּוֹעַלָה זי טוט.
פּוֹעֶלֶת זי טוט.
פּוֹעַלוֹת זיי טוען.
פָּעוּל א געטוענע זאך.
פְּעוּלִים געטוענע זאכן. ל"ז
פְּעוּלוֹת געטוענע זאכן. ל"נ
פְּעַל טו.
פְּעוֹל טו.
פַּעֲלוּ טוטס.
פַּעֲלִי טוטס ל"נ.
פִּעֵלְנָה טוטס (?)
פָּעוֹל טון.
בִּפְעוֹל מיטן טון.
כִּפְעוֹל ווען ער האט געטון.
לִפְעוֹל צו טון.
מִּפְעוֹל די טו
אֶפְעַל איך וועל טון.
יִפְעַל זאל טון.
תִּפְעַל זאלסט טון.
נִפְעַל לאמיר טון.
יִפָעַלוּ זיי זאלן טון.
תִּפְעַלוּ עטץ זאלטס טון. תִּפְעַלְנָה עטץ זאלטס טון. לשון נקיבה.
דא גייט מען אריבער צו א צווייטע בנין.
והשם הטוב יעזור.
ווער וויל מיך העלפן דא
די ערשטע איז אדער א פועל עומד, אדער א פועל יוצא. א דגומא פאר פועל עומד איז די ווארט הֹלֵך ער גייט. נאר א זאך טוט. ביי דער דוגמא א מענטש גייט. און א דוגמא פאר א פועל יוצא מיינט: אֹכֵל. א זאך טוט, בעת א אנדערע זאך ווערט געטון. ביי דער דוגמא: א מענטש עסט. דער מענטש עסט, און דאס עסן ווערט אויפגעגעסן.
דאס איז די ערשטע בנין אין לשון הקודש.
פָּעַל ער האט געטון
פָּעַלתָּ דו האסט געטון
פָּעַלְתִּי איך האב געטון
פָּעַלוּ זיי האבן געטון
פְּעַלְתֶּם עטץ האטס געטון.
פָּעַלְנוּ אונז האמיר געטון.
פָּעַלָה זי האט געטון.
פָּעַלְתָּ דו האסט געטון.
פָּעַלְתֶּןׁ (די זעלבע ווי פְּעַלְתֶּם)
פּוֹעֵל ער טוט.
פּוֹעַלִים זיי טוען.
פּוֹעַלָה זי טוט.
פּוֹעֶלֶת זי טוט.
פּוֹעַלוֹת זיי טוען.
פָּעוּל א געטוענע זאך.
פְּעוּלִים געטוענע זאכן. ל"ז
פְּעוּלוֹת געטוענע זאכן. ל"נ
פְּעַל טו.
פְּעוֹל טו.
פַּעֲלוּ טוטס.
פַּעֲלִי טוטס ל"נ.
פִּעֵלְנָה טוטס (?)
פָּעוֹל טון.
בִּפְעוֹל מיטן טון.
כִּפְעוֹל ווען ער האט געטון.
לִפְעוֹל צו טון.
מִּפְעוֹל די טו
אֶפְעַל איך וועל טון.
יִפְעַל זאל טון.
תִּפְעַל זאלסט טון.
נִפְעַל לאמיר טון.
יִפָעַלוּ זיי זאלן טון.
תִּפְעַלוּ עטץ זאלטס טון. תִּפְעַלְנָה עטץ זאלטס טון. לשון נקיבה.
דא גייט מען אריבער צו א צווייטע בנין.
והשם הטוב יעזור.
- איינס
- שר עשרת אלפים
- תגובות: 18800
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
- פארבינד זיך:
Re: בנינים בלשון הקודש
ווארט איך שוין לאנג אויף אזא אשכול
לאמיר אפן מוועט גוט צולייגן די אלע בנינים אז סאל נישט בלייבן קיין איין שטיין נישט קלאר
לאמיר אפן מוועט גוט צולייגן די אלע בנינים אז סאל נישט בלייבן קיין איין שטיין נישט קלאר
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
- איינס
- שר עשרת אלפים
- תגובות: 18800
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 26, 2017 9:16 am
- פארבינד זיך:
Re: בנינים בלשון הקודש
נו לאמיר אנהייבן
וואס מיינט פועל עומד און וואס יוצא און פארוואס ווערט דאס אזוי אנגערופן?
לויט ווי דו שרייבסט
אוכל מיט א ציירי איז פועל עומד (דער מענטש עסט)
און אכול איז א פועל יוצא
שטימט?
וואס מיינט פועל עומד און וואס יוצא און פארוואס ווערט דאס אזוי אנגערופן?
לויט ווי דו שרייבסט
אוכל מיט א ציירי איז פועל עומד (דער מענטש עסט)
און אכול איז א פועל יוצא
שטימט?
לעצט פארראכטן דורך איינס אום דינסטאג יולי 07, 2020 4:48 pm, פארראכטן געווארן 2 מאל.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
- נשמה
- שר שבעת אלפים
- תגובות: 7114
- זיך איינגעשריבן אום: זונטאג מאי 03, 2009 8:12 pm
- לאקאציע: אינעם קערפער ביז די הונדערט און צוואנציג געזונטערהייט
Re: בנינים בלשון הקודש
איינס האט געשריבן:ווארט איך שוין לאנג אויף אזא אשכול
לאמיר אפן מוועט גוט צולייגן די אלע בנינים אז סאל נישט בלייבן קיין איין שטיין נישט קלאר
דו גייסט מיר העלפן בעזרת השי"ת. נאך אזאך. אפשר איז שוין דא אזא ארבעט. זייער מעגליך אז יא. א ארבעט וואס טייטשט יעדע בנין. און געט משלים.
- נשמה
- שר שבעת אלפים
- תגובות: 7114
- זיך איינגעשריבן אום: זונטאג מאי 03, 2009 8:12 pm
- לאקאציע: אינעם קערפער ביז די הונדערט און צוואנציג געזונטערהייט
Re: בנינים בלשון הקודש
בעזרת השי"ת עושה שמים וארץ
די צווייטע בנין פארציילט אז א זאך איז געטון געווארן.
(עבר)
נִפְעַל א זאך איז געטון געווארן. ווען א מענטש באקומט א התעוררות תשובה ווערט דער מענטש געטון דורך די מוסר. עס איז געטון געווארן. נפעל הרהור תשובה באדם.
נִפְעַלתָּ פאר'ן מענטש זאג איך: דו ביסט געטון געווארן.
נִפְעַלְתִּי דער מענטש זאגט: איך בין געטון געווארן.
נִפְעֲלוּ זיי זענען געטון געווארן.
נִפְעַלְתֶּם עטץ זענטץ געטון געווארן.
נִפְעַלנוּ אונז זעמער געטון געווארן.
נִפְעֲלָה זי איז געטון געווארן.
נִפְעַלְתָּ דו ביסט געטון געווארן.
נִפְעַלְתֶּן עטץ זענטץ געטון געווארן. (לשון נקיבה)
פון דא איז לשון הווה (?)
נפעל ער ווערט געטון.
נִפְעָלִים זיי ווערן געטון.
נִפְעָלָה זי ווערט געטון.
נִפְעֶלֶת זי ווערט געטון.
נִפְעָלוֹת זיי ווערן געטון. לשון נקיבה.
הִפָּעֵל ווער געטון. מ'זאגט פאר א טייך. הפעל = ווער געשפאלטן.
בּהִפָּעֵל
כְּהִפָּעֵל
לְהִפָּעֵל
מְהִפָּעֵל
אֶפָּעֵל איך וועל געטון ווערן.
יִפָּעֵל זי וועט געטון ווערן.
תִּפָּעֵל דו וועסט געטון ווערן.
נִפָּעֵל מיר וועלן געטון ווערן.
יִפָּעַלוּ זיי וועלן געטון ווערן.
תִּפָּעַלוּ עטץ וועטס געטון ווערן.
תּפָּעֵל
תִּפָּעֲלִי דו וועסט געטון ווערן (לשון נקיבה)
תִּפָּעֵלְנָה עטץ וועטס געטון ווערן (לשון נקיבה)
והשם הטוב יעזור.
די צווייטע בנין פארציילט אז א זאך איז געטון געווארן.
(עבר)
נִפְעַל א זאך איז געטון געווארן. ווען א מענטש באקומט א התעוררות תשובה ווערט דער מענטש געטון דורך די מוסר. עס איז געטון געווארן. נפעל הרהור תשובה באדם.
נִפְעַלתָּ פאר'ן מענטש זאג איך: דו ביסט געטון געווארן.
נִפְעַלְתִּי דער מענטש זאגט: איך בין געטון געווארן.
נִפְעֲלוּ זיי זענען געטון געווארן.
נִפְעַלְתֶּם עטץ זענטץ געטון געווארן.
נִפְעַלנוּ אונז זעמער געטון געווארן.
נִפְעֲלָה זי איז געטון געווארן.
נִפְעַלְתָּ דו ביסט געטון געווארן.
נִפְעַלְתֶּן עטץ זענטץ געטון געווארן. (לשון נקיבה)
פון דא איז לשון הווה (?)
נפעל ער ווערט געטון.
נִפְעָלִים זיי ווערן געטון.
נִפְעָלָה זי ווערט געטון.
נִפְעֶלֶת זי ווערט געטון.
נִפְעָלוֹת זיי ווערן געטון. לשון נקיבה.
הִפָּעֵל ווער געטון. מ'זאגט פאר א טייך. הפעל = ווער געשפאלטן.
בּהִפָּעֵל
כְּהִפָּעֵל
לְהִפָּעֵל
מְהִפָּעֵל
אֶפָּעֵל איך וועל געטון ווערן.
יִפָּעֵל זי וועט געטון ווערן.
תִּפָּעֵל דו וועסט געטון ווערן.
נִפָּעֵל מיר וועלן געטון ווערן.
יִפָּעַלוּ זיי וועלן געטון ווערן.
תִּפָּעַלוּ עטץ וועטס געטון ווערן.
תּפָּעֵל
תִּפָּעֲלִי דו וועסט געטון ווערן (לשון נקיבה)
תִּפָּעֵלְנָה עטץ וועטס געטון ווערן (לשון נקיבה)
והשם הטוב יעזור.
Re: בנינים בלשון הקודש
נישט צו אפקוהלן די התעוררות אבער לכאורה איז א שאד איבערצושרייבן אלעס אין אידיש.
אין סיי וואס פאר א דקדוק ספר (רמח"ל למשל) איז עס שיין מסודר און גרינג צו זעהן בבת אחת.
אין סיי וואס פאר א דקדוק ספר (רמח"ל למשל) איז עס שיין מסודר און גרינג צו זעהן בבת אחת.
Re: בנינים בלשון הקודש
איינס האט געשריבן:נו לאמיר אנהייבן
וואס מיינט פועל עומד און וואס יוצא און פארוואס ווערט דאס אזוי אנגערופן?
לויט ווי דו שרייבסט
אוכל מיט א ציירי איז פועל עומד (דער מענטש עסט)
און אכול איז א פועל יוצא
שטימט?
פועל עומד איז עפעס וואס דער זאך/מענטש טוט אליין, יוצא איז וואס ער טוט צו א צווייטן.
למשל:
ישב, עמד, קם - אלטס איז אין אים אליינס, ער שטייט, זוצט א.א.וו.
אכל, שתה, הכה - עסט א זאך, טרונקט עפעס, שלאגט זיין יצה"ר, א.א.וו.
געווענליך איז "את" א גוטע טעסט. אויב עס קומט אריין (אכל את פסחו, שתה את יינו) איז עס יוצא, אז נישט איז עס עומד.
Re: בנינים בלשון הקודש
זייער א שיינע געדאנק איבערצו'חזר'ן דברים פשוטים און אויסצוקלארן זאכן וואס זענען אומקלאר.
אין דיין ערשטע ליסטע האסטו לכאורה געמאכט א קליינע טעות (בלויז די ניקוד)
דו ברענגסט דא צוויי מאל די זעלבע ווארט פאר זכר און פאר נקיבה, אבער באמת
בלשון נוכח פאר א זכר זאגט מען, פָּעַלתָּ דו האסט געטון, אבער פאר א נקיבה זאגט מען מיט א שווא אינטער די ת' פָּעַלְתְּּ דו האסט געטון.
אין דיין ערשטע ליסטע האסטו לכאורה געמאכט א קליינע טעות (בלויז די ניקוד)
נשמה האט געשריבן:
פָּעַלתָּ דו האסט געטון
פָּעַלְתִּי איך האב געטון
פָּעַלוּ זיי האבן געטון
פְּעַלְתֶּם עטץ האטס געטון.
פָּעַלְנוּ אונז האמיר געטון.
פָּעַלָה זי האט געטון
פָּעַלְתָּ דו האסט געטון.
דו ברענגסט דא צוויי מאל די זעלבע ווארט פאר זכר און פאר נקיבה, אבער באמת
בלשון נוכח פאר א זכר זאגט מען, פָּעַלתָּ דו האסט געטון, אבער פאר א נקיבה זאגט מען מיט א שווא אינטער די ת' פָּעַלְתְּּ דו האסט געטון.
-
- שר חמישים
- תגובות: 62
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג סעפטעמבער 12, 2019 11:27 am
Re: בנינים בלשון הקודש
עס איז דא א ספר לשון חיים מסביר אלעס בטוב טעם ודעת
-
- שר חמישים
- תגובות: 62
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג סעפטעמבער 12, 2019 11:27 am
Re: בנינים בלשון הקודש
הייב אן פון אנפאנג אז עס איז דא 7 בנינים
-
- שר חמישים
- תגובות: 62
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג סעפטעמבער 12, 2019 11:27 am
Re: בנינים בלשון הקודש
עס איז דא 12 גופים: 6 בלשון זכר אין 6 בלשון נקבה אבער אני מיט אנחנו איז די זעלבע לשון סיי ביי זכר אין סיי ביי נקבה ממילא רופט זיך עס נאר 10 גופים
1) אני (זכר ונקבה)
2) אתה (זכר)
3) הוא (זכר)
4) אנחנו (זכר ונקבה)
5) אתם (זכר)
6) הם (זכר)
7) את (נקבה)
8) היא (נקבה)
9) אתן (נקבה)
10) הן (נקבה)
אין דריי זמנים:
1) עבר
2) הוה
3) עתיד
יעדע פעולה קען מען אנכאפן אויף יעדע גוף אין יעדע זמן.
אבער בלשון הוה איז לשון יחיד די זעלבע ווארט אין לשון רבים די זעלבע ווארט
קומט אויס אז פון יעדע בנין קען מען מאכן 24 ווערטער 10 בלשון עבר 10 בלשון רבים אין 4 בלשון הוה
1) אני (זכר ונקבה)
2) אתה (זכר)
3) הוא (זכר)
4) אנחנו (זכר ונקבה)
5) אתם (זכר)
6) הם (זכר)
7) את (נקבה)
8) היא (נקבה)
9) אתן (נקבה)
10) הן (נקבה)
אין דריי זמנים:
1) עבר
2) הוה
3) עתיד
יעדע פעולה קען מען אנכאפן אויף יעדע גוף אין יעדע זמן.
אבער בלשון הוה איז לשון יחיד די זעלבע ווארט אין לשון רבים די זעלבע ווארט
קומט אויס אז פון יעדע בנין קען מען מאכן 24 ווערטער 10 בלשון עבר 10 בלשון רבים אין 4 בלשון הוה
-
- שר חמישים
- תגובות: 62
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג סעפטעמבער 12, 2019 11:27 am
Re: בנינים בלשון הקודש
אין נאך 4 בלשון ציווי קומט אויס 28 ווערטער פון יעדע בנין
28x7=196
28x7=196
-
- שר חמישים
- תגובות: 62
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג סעפטעמבער 12, 2019 11:27 am
Re: בנינים בלשון הקודש
לשון עבר:
1)אני: אכלתי
2)אתה: אכלת
3)הוא: אכל
4)אנחנו: אכלנו
5)אתם: אכלתם
6)הם: אכלו
7)את: אכלת (שווא תי"ו)
8)היא: אכלה
9)אתן: אכלתן
10)הן: אכלו
לשון הוה
11)אני-אתה-הוא: אוכל
12)אנחנו-אתם-הם: אוכלים
13)את-היא: אוכלת
14)אתן-הן: אוכלות
לשון עתיד:
15)אני: אאכל
(היות עס איז א שורש הנופל זעהט מען אין די תורה ביי אליעזר אין בתואל לא אכל עד אם דברתי דברי אזוי אויך ביי די עקידה אשר אמר אליך ווייל די א' פון די שורש פאלט אוועק)
16)אתה: תאכל
17)הוא: יאכל
18)אנחנו: נאכל
19)אתם: תאכלו
20)הם: יאכלו
21)את: תאכלי
22)היא: תאכל
23)אתן: תאכלנה
24)הן: תאכלנה
לשון ציווי:
25)אני-אתה-הוא: אכל
26)אנחנו-אתם-הם: אכלו
27)את-היא: אכלי
28)אתן-הן: אכלנה
1)אני: אכלתי
2)אתה: אכלת
3)הוא: אכל
4)אנחנו: אכלנו
5)אתם: אכלתם
6)הם: אכלו
7)את: אכלת (שווא תי"ו)
8)היא: אכלה
9)אתן: אכלתן
10)הן: אכלו
לשון הוה
11)אני-אתה-הוא: אוכל
12)אנחנו-אתם-הם: אוכלים
13)את-היא: אוכלת
14)אתן-הן: אוכלות
לשון עתיד:
15)אני: אאכל
(היות עס איז א שורש הנופל זעהט מען אין די תורה ביי אליעזר אין בתואל לא אכל עד אם דברתי דברי אזוי אויך ביי די עקידה אשר אמר אליך ווייל די א' פון די שורש פאלט אוועק)
16)אתה: תאכל
17)הוא: יאכל
18)אנחנו: נאכל
19)אתם: תאכלו
20)הם: יאכלו
21)את: תאכלי
22)היא: תאכל
23)אתן: תאכלנה
24)הן: תאכלנה
לשון ציווי:
25)אני-אתה-הוא: אכל
26)אנחנו-אתם-הם: אכלו
27)את-היא: אכלי
28)אתן-הן: אכלנה
-
- שר חמישים
- תגובות: 62
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג סעפטעמבער 12, 2019 11:27 am
Re: בנינים בלשון הקודש
בלי"נ וועט מען באלד שרייבן דוגמאות אין די תורה אויף יעדע פון די ווערטער (לאו דווקא פון די שורש אכל אבער וויא עס איז יא דא וועט מען שרייבן)
Re: בנינים בלשון הקודש
אט דא געפינט זיך די אלע בנינים אין ל"ק.
דאס היימישע אידישע ווערטערבוך — https://www.heimishyiddish.com