בלאט 1 פון 5

אראמיש

געשריבן: דינסטאג פעברואר 06, 2007 2:20 pm
דורך קרעמער
באמת איז דא א הערליכע ספר אויף די גמרא שפראך מיטן נאמען (תנו רבנן?, איך האב יעצט פארגעסן אויפן מאמענט), אבער עס איז אלץ כדי צו עפענען א שמועס דערוועגן דא אין קרעטשמע (וואו דען?).

איך וועל אנהייבן מיט א ווארט וואס איך האב לעצטנס געלערנט (און איז אן אפטע ווארט אין ש"ס), און איך וויל וויסן די פונקטליכע אפטייטש דערפון:

אימור (אזוי ווי "אימור דאמרינן")

אין חדר פלעגט דער רבי טייטשן "ווען", כאילו עס וואלט געשטאנען "אימת".

איך האב באשלאסן אז עס איז צוזאמגעשטעלט פון צוויי ווערטער "איה אמר" - וואו האט ער געזאגט (אבער דאן שטימט נישט פארוואס ער זאגט באלד דערויף "דאמרינן"..)

העלפט מיר ארויס ביטע.

געשריבן: דינסטאג פעברואר 06, 2007 3:02 pm
דורך מאשקע
קרעמער, שרייב א מראה מקום אדער צוויי, וועל איך פרובירן צו דערגיין וואס ס'מיינט.

געשריבן: דינסטאג פעברואר 06, 2007 7:06 pm
דורך קרעמער
אקעי.

מסכת שבת (ה' ע"ב) אימור דאמר רבא בספר דעביד דנייח, מים מי עבידי דנייחי.

שם (ו' ע"א) אימור דשמעת לרבי אליעזר בן יעקב דאמר צדי רשות כו'

שם (י"א ע"ב) אמר ליה אביי אימור דשמעת ליה כו'

שם (מ"ז ע"ב) ותסברא אימור דאמר רבי יוסי בשבת, בערב שבת מי אמר.

שם (ק"ט ע"ב) אימור דפליגי לענין טומאה וטהרה, לענין שבת מי שמעת להו.

[גענומען פון תקליטור תורני]

געשריבן: דינסטאג פעברואר 06, 2007 10:46 pm
דורך איך_הער
ס'איז דא א ווארט ווען, אויף לשון קודש מתי, און אויף אראמיש, אימת.

ווען מ'וויל אבער זאגן אזא סענטנס, למשל, ווען קענסטו זאגן אז ס'איז מותר נאר אויב כך וכך, און אויף אזא 'ווען' קענסטו נישט טייטשן מתי, און ממילא אויך נישט אימת, ווי אזוי מ'זאל עס זאגן אויף לשון קודש פאלט מיר נישט ביי יעצט, אבער אויף אראמיש זאגט מען אימור, אזוי מיין איך.

געשריבן: דינסטאג פעברואר 06, 2007 11:23 pm
דורך מאשקע
ס'קוקט אויס ווי איכער רעדט צו די זאך.

געשריבן: מיטוואך פעברואר 07, 2007 4:53 am
דורך ערנסטער
רבותי!

לעניות דעתי, דער גענויער טייטש פון דער אראמישער ווארט "אימור" איז פשוט "זאג" (אדער "אבמויר" בלה"ק).
און די אלגעמיינע כוונה אז די גמרא ניצט אים איז בערך אזוי: "מילא זאג (קענסט נאך זאגן) דאס (דעם אויבנגעבאכטן תירוץ) אין אזא און אזא פאל, אבער אין אזא און אזא פאל ווי קען מען דאס זאגן? דארט זיכער פאסט עס דאך נישט!"

געשריבן: דאנערשטאג פעברואר 08, 2007 12:58 pm
דורך קרעמער
ערנסטער'ס פשט געפעלט מיר אסאך בעסער ווי איך_הער'ס, ווייל מיר געפונען יא די לשון "אימת" אויף די סארט "ווען" אויסדרוק.

אבער אפילו לויט ערנסטער'ס פשט, איז דאס נאך אלץ אביסל אומפארשטענדליך, ווייל "אימור דאמרינן" איז אביסל א שווערע לשון "זאגן קענסטו זאגן"?

אגב, איך האב זיך דערמאנט די נאמען פונעם הערליכן ספר אויף אראמיש: הכי גרסינן.

געשריבן: דאנערשטאג פעברואר 08, 2007 1:47 pm
דורך איך_הער
קרעמער האט געשריבן:ערנסטער'ס פשט געפעלט מיר אסאך בעסער ווי איך_הער'ס, ווייל מיר געפונען יא די לשון "אימת" אויף די סארט "ווען" אויסדרוק.


דו ביסט דאך א מומחה אין מראה מקומות, ברענג מיט א שטיקל ווי דו זעהסט אזוי, און איך וועל אויפגעבן שנעלער ווי געראכטן.

געשריבן: פרייטאג פעברואר 09, 2007 1:58 am
דורך קרעמער
ברכות כ"ט ע"א
אימת אמרינהו שלמה ביומא דרחמי, אנן נמי ביומא דרחמי אמרי להו.

געשריבן: פרייטאג פעברואר 09, 2007 1:54 pm
דורך איך_הער
קרעמער, קען זיין אז איך בין מיך טועה, אבער איך מיין אז מ'קען זען א שטארקן חילוק אין די מימרא וואס דו האסט יעצט אראפ געברענגט, צו די פון פריער.

באטראכט די לשון הגמרא, אויבן ביי אלע דריי, איז עס מיט א תמיהה, ווען הערסטו אז יענער האלט אזוי און אזוי, נאר ווען ס'איז די און די מצב, אבער ביי אונזער פאל איז דאך דער מצב נישט אזוי.

ביי דיין לעצטע מימרא, איז עס מער ווי א פאקט וואס די גמרא זאגט, ווען האט שלמה דאס געזאגט, ביומא דרחמי, אונז רעד מיר אויך פון יומא דרחמי, ממילא שטימט אביסל מער די ווארט אימת. אויב למשל וואלט די מעשה געווען פארקערט, דאס הייסט די גמרא וואלט זיך געוואונדערט פארוואס מיר טוהען עפעס נישט אזווי, אמער שלמה האט דאך דאס יא געטוהן, וואלט די גמרא געזאגט אימור דאמרינהו שלמה ביומי דרחמי, אבער אין א געהעריגע טאג מי שמעת לי'.

קען זיין אז ס'פעלט אביסל אין מיין הסברה, און ס'איז דא א ווערטל אז ווען ס'פעלט אין הבנה פעלט אין הסברה, אבער איך מיין אז ביי שרייבן איז עס אנדערש, מ'קען נישט געהעריג ארויס ברענגען דעם ניגון, מיט וואס מ'וויל זאגן די ווערטער, אבער עניוועי פראביר צו באטראכטן דיינע ערשטע דריי מימרא'ס און דיין לעצטע איך האלט אז ס'איז דא א קלארער חילוק צווישן די צוויי, און אדרבא ווי זענען אלע אונזערע תלמידי חכמים? פארוואס הערט מען נישט פון זיי?

געשריבן: פרייטאג פעברואר 09, 2007 1:57 pm
דורך cano
זיי גרייטען צי דעם שבת.

עה, עס איז נאר א תירוץ.

געשריבן: פרייטאג פעברואר 09, 2007 2:16 pm
דורך קרעמער
איך_הער;

ביסט גערעכט, איך האב אויך באמערקט דעם צווישנשייד צווישן די "אימור" מאמרים און די "אימת" מאמר וואס איך האב צוגעברענגט. אבער למעשה, וויל איך דיר איבערפרעגן, לויט דיר אז "אימור" איז אויך א לשון פון "ווען", צייג מיר ביטע אן וואס עס איז די שורש פונעם ווארט.

"אימת" איז די שורש דערפון "מת/י" וואס באדייט אויך אין לשון הקודש "מתי" = "ווען", "מאימתי" = פון ווען, "אימת" = ווען. אבער "אימור"? וואס האט דאס מיט ווען?

געשריבן: פרייטאג פעברואר 09, 2007 2:23 pm
דורך cano
איך מיין אז די טייטש איז, אימר-ווען זאג איך-דאמר רבא-אז רבא האט געזאגט

איך מיין אז דאס זאגט ערענסטער, אבער טאמער נישט וויל איך לאזען הערען מיין מיינונג אויך,

געשריבן: פרייטאג פעברואר 09, 2007 2:32 pm
דורך קרעמער
דאס איז ערנסטער'ס פשט, ווי אויך מיין פשט (אז עס איז ווי צוויי ווערטער: איה-אמר), אבער עס האט נאך אלץ א קוועטש, וואס טייטשט אימור דאמרינן? קוק אויבן.

געשריבן: פרייטאג פעברואר 09, 2007 3:13 pm
דורך פענסטער
איך מיין אפשר אז ס'איז אזויווי ס'דא וואס זאגן "האט ער געזאגט זאגט ער", בערך דאס איז די כוונה פון די אימור דאמרינן'ס.

(נכתב לחידודא בעלמא, ולא אליבא דהילכתא)

געשריבן: זונטאג פעברואר 11, 2007 4:29 am
דורך ערנסטער
קרעמער האט געשריבן:אבער אפילו לויט ערנסטער'ס פשט, איז דאס נאך אלץ אביסל אומפארשטענדליך, ווייל "אימור דאמרינן" איז אביסל א שווערע לשון "זאגן קענסטו זאגן"?

ניין. "אמרינן" הייסט דאך "מיר זאגן", איז דער טייטש פון "אימור דאמרינן" דארף זיין "זאג (= קענסט נאך זאגן) אז מיר זאגן".

נ.ב. דרך אגב, צוליב זאגן דבר בשם אומרו (פארשטייט זיך, ע"מ להביא גאולה לעולם :wink: ) מוז איך מודה זיין אז דאס איז נישט מיין אייגענער פשט - אז דער טייטש פון "אימור" איז "זאג" (אדער "אמור" אויף ל"ק) שטייט אין אראמיש-העברעישער ווערטער-בוך (מילון ארמי-עברי).

געשריבן: זונטאג פעברואר 11, 2007 11:00 am
דורך קרעמער
יישר כח ערנסטער.

דאס איז א פשטות כביעותא בכותחא אז אימור איז מלשון זאגן. איך האב נאר געוואלט מוסיף זיין אז דארט ליגט אויך טמון ברמז די ווארט "אי" - וואו, און אינאיינעם איז דאס "אי/מור" וואו האט ער געזאגט.

געשריבן: זונטאג פעברואר 11, 2007 11:00 pm
דורך בןהרחמן
איך וואלט ווען געזאגט א שטיקל שילוב פון קרעמער מיט ערנסטער, אז עס גייט אזוי: איה אמויר = וואו (אדער ווען) איז געזאגט געווארן
פשט איז: וואו איז געזאגט געווארן דאס וואס דער און דער האט געזאגט(דאמר\ינן) \וואס דו האסט געהערט אז דער און דער האלט אזוי (דשמעת ליה)

און לויט דעם איז שוין נישט שווער קרעמער דרוקענישען (לענ"ד)

געשריבן: זונטאג פעברואר 11, 2007 11:04 pm
דורך קרעמער
אההההההה, ס'מיר שוין ב"ה לייכטער.

יישר כח בעני.

געשריבן: זונטאג מארטש 15, 2009 2:26 pm
דורך קרעמער
ווייסט איינער דעם פונקטליכן איבערטייטש פון "איכו השתא"?

לויט די משמעות דארף עס צו טייטשן "ווען נישט", אדער "הלואי", אבער וויאזוי ליגט דאס אינעם ווארט "איכו"?

עס שטייט אסאך מאל אין ש"ס, צום ביישפיל (ברכות כ"ה ע"ב) איכו השתא לא אתאי סכנתון לברי, (ביצה ד' ע"ב) איכו השתא אשתלאי ואמרי לך רב ורבי יוחנן הלכה כרבי יוחנן [רש"י: אם הוריתי לך אתמול בשכרותי. שיטה מקובצת: פירוש לולי שעכבת עד עתה שגיתי ואמרתי לך מותר], (חגיגה ה' ע"ב) איכו השתא מנעתן מהאי בירכתא [רש"י: אם לא באתי עמך והאמנתי לך מנעתני מברכה זו], (יבמות מ"ו ע"א) איכו שכיבי לא אמרי לכו הא מילתא, (יבמות ס"ה ע"ב) איכו ילדת לי חדא כרסא אחריתא [רש"י: ומי יתן שלא שתית ותלדי לי עוד כרס אחד שני בנים], (סנהדרין ק"ז ע"א) איכו זממא נפל בפומיה דמאן דסני לי ולא אמר כי הא מילתא [רש"י: מי יתן והיה בפי רסן ואפשר לעכב את דברי שלא אומר דבר זה], (חולין צ"ה ע"ב) איכו השתא ספיתו להו איסורא לבני ברת [רש"י: איכו השתא, כלומר אם בשמירתכם השתא].

געשריבן: זונטאג מארטש 15, 2009 2:33 pm
דורך קרעמער
אינעם היינטיגן חק (א' ויקהל) האט מען געלערנט אפאר פסוקים פון מלכים, שטייט דארט ושתי כותרות וגו' (מלכים א' ז', ט"ז), איז אינטערסאנט אז דער תרגום טייטשט דאס איבער "ותרתין קרונתון"!

קומט אויס אז די ווארט "קרוין" איז אן אור אלטער אראמישער ווארט.

געשריבן: מיטוואך מארטש 18, 2009 11:23 am
דורך ערנסטער
קרעמער האט געשריבן:קומט אויס אז די ווארט "קרוין" איז אן אור אלטער אראמישער ווארט.

און אראמיש אליין (ווי אויך לאטיין) האט דאס גענומען פון גריכישן ווארט κορώνη (קאָראָון).
די אידישע ווארט 'קרוין' קומט פון דייטשן Krone וואס איז גענומען געווארן פון לאטיינישן corona (וואס קומט פון אויבנדערמאנטן גריכישן κορώνη).

געשריבן: מיטוואך מארטש 18, 2009 12:07 pm
דורך farshlufen
א דאנק הרב ערנסטער, עס אונז א הנאה א יעדעס ווארט אייערס, איר האט מיך פיל געלערנט.

געשריבן: דאנערשטאג מארטש 19, 2009 5:18 pm
דורך אליהו
רבותיי איך מיין אז אפשר מיינט איר דעם ספר "דייקא נמי" פון ר' יצחק פרנק.
ער האט אויך א תלמודיק דיקשינערי.
איר האט א מאהל געזען דעם סוקולוף תלמודיק דיקשינערי?
"מלמד" אין איז איך א גועטר דיקשנערי [אין העברייאיש און לעצטענס אויך אין אינגליש]
איך האב גלערנט אין א ישיבה געמישט אמעריקאנער און א"י'דיקע
בא די אמריקאנער איז "יאסטרוב" געווען זייער פאפולאר.
היינט שוין נישט.

געשריבן: דאנערשטאג סעפטעמבער 03, 2009 11:09 pm
דורך קרעמער
די גמרא זאגט אין מס' שבת (ק"ל ע"א) ליכא כתובה דלא רמו בה תיגרא, דאס מיינט אז עס איז נישטא קיין חתונה וואו עס איז נישטא קיין קריגעריי (תרגום פון ריב איז תיגרא).

בדרך אפשר קען מען זאגען אז דאס מיינט אז "מען הייבט שטעקענעס"... ווייל סבי דאזלי אתיגרא טייטשט רש"י (תענית ו' ע"ב) די אלטע לייט וואס גייען מיט שטעקענעס...